1. Surowiec mineralny- wydobyta ze złoża kopalina użyteczna, mająca zastosowanie w gospodarce.

2. Klasyfikacja surowców mineralnych ze względu na znaczenie gospodarcze:

1. surowce energetyczne

2. kruszce i rudy miedzi

3. kamienie szlachetne i półszlachetne

4. surowce budowlane

5. surowce chemiczne

6. surowce szklarskie i ceramiczne

7. wody mineralne

3. Wskaż na mapie Polski miejsce występowania surowców energetycznych.

4. Wiek geologiczny węgla kamiennego

1. Węgiel kamienny-karbon ( era paleozoiczna)

2. Węgiel brunatny- trzeciorzęd ( era kenozoiczna)

5. Skały ze względu na pochodzenie:

1. Magmowe: wylewne, głębinowe

2. Osadowe: okruchowe, pochodzenia organicznego, pochodzenia chemicznego

3. przeobrażone- metamorficzne, zmetamorfizowane

6. Formy występowania złóż w górotworze:

1. pokłady

2. wysady

3. gniazda

4. soczewki

5. konkrecje, sekrecje

6. złoże okruchowe

7. Kopalina użyteczna-skała, minerał lub inne substancje stałe, ciekłe, gazowe które można wykorzystać gospodarczo bezpośrednio lub po odpowiedniej obróbce.

8. Kopalina Głowna- kopalina użyteczna ze względu na którą podjęto decyzję o budowie zakładu górniczego.

Kopalina towarzysząca- towarzyszy kopalinie głównej, nie może być wydobywana oddzielnie.

9. Foremne kształty występowania złóż:

1. Pokłady- Złoża jednopokładowe, Złoża wielopokładowe

2. Żyły pokładowe

3. Żyły kontaktowe

4. Żyły soczewkowe

10. Nieforemne kształty występowania złóż:

1. Gniazda

2. Pnie

3. Soczewki

4. Złoża okruchowe

5. Złoża kieszonowe

6. sztokwierk

7. Impregnacje

8. Wiązki drobnych żył

11. W Jakiej formie występują złoża węgla kamiennego: pokładów

12. Wymień i narysuj podstawowe elementy pokładu:

1. Strop

2. Spąg

3. Płaszczyzna pozioma

4. Linia rozciągłości

5. Wznios

6. Linia nachylenia

7. Upad

8. Kąt wychylenia

9. Grubość pokładu ( miąższość)

13. Zaburzenie w zaleganiu złóż węgla:

1. Pofałdowania- osłabienie skały przez obniżenie spoistości, lub powstanie spęku,

2. Uskoki, rowy- przerwanie ciągłości pokładu

3. Ścieśnienia, zgrubienia-zmiana grubości, nierównomierny nacisk skał na bardzo plastyczny węgiel

4. Przerosty- wkładki skał płonnej

5. Rozszczepienie- wzrost grubości przerostów

6. Wymycia- całkowite lub częściowe zniszczenie pokładu w skutek erozyjnego działania wody

14. Skała płonna- skały które towarzysza złożu kopaliny użytecznej i nie przedstawiają obecnie wartości użytecznej

15. Rysunek w pionowym przekroju górotworu występowanie uskoku o wysokości zrzutu h=50 m

16. Wychodnia-miejsce w którym pokład wychodzi na powierzchnię

17. Wychodnia ukryta rys a Wychodnia obnażona rys. b

18. Klasyfikacja złóż węgla kamiennego ze względu na miąższość:

1. Pokład cienki do 1,5m

2. Pokład średni od 1,5 do 3,5 m -najgrubszy pokład w Polsce miał 24m był wybierany na 6 warstw.

3. Pokład gruby od 3,5 +

19. Klasyfikacja ze względu na kat nachylenia:

1. Pokłady poziome 0-5 stopni

2. Słabo nachylone 5-30

3. Silnie nachylone 31-45

4. Strome 45+

20. Calizna -skała płonna lub kopalina nienaruszona robotami górniczymi

21. Urabianie- odspojenie różnymi sposobami skały od calizny

22. Sposoby urabiania skał:

1. Mechaniczne- odspojenie kawałków skał od calizny i rozdrobnienie ich do wymaganych rozmiarów bez zmiany stanu skupienia z zastawaniem różnego rodzaju maszyn

2. Fizyczne- polega na zmianie stanu skupienia skały ze stałego w ciekły lub gazowy bez przeprowadzenia zmian chemicznych

3. Chemiczne polega na zmianie stanu skupienia skały ze stałego w ciekły lub gazowy z równoczesnym przebiegiem reakcji chemicznych

23. Klasyfikacja skał ze względu na urabialność:

1. Sypkie ( piaski, żwiry )

2. Miękkie (iły, gliny)

3. Kruche (niektóre rodzaje w. kamiennego i węgiel brunatny)

4. Twarde(w. kamienny)

5. Bardzo twarde (granity, bazalty)

24. Wskaźnik urabialności Patriodiakonowej- Główny instytut przebadał węgiel z ponad 400 przodków, co pozwoliło podzielić polskie węgle na 5 klas:

1. I klasa <0,4

2. II klasa 0,4-0,8

3. III klasa 0,8-1,4

4. Iv klasa 1,4-2,4

5. V klasa 2,4+

25. Metody mechanicznego urabiania skał:

1. Młotki pneumatyczne

2. Wiertarki udarowe

3. Kombajny górnicze

4. Wrębiarki

5. Inne

26. Urabianie za pomocą maszyn zespołowych: Maszyny zespołowe-kombajny, wykonują jednocześnie kilka operacji górniczych np. urabiają i lądują;

1. kombajn chodnikowy- urabia caliznę węglowa ładuje urobek na przenośnik odstawy jest pomocny przy wykonywaniu obudowy górniczej, urabianie to polega na ścieraniu calizny węglowej organem urabiającym.

2. kombajn ścianowy-kombajn przeznaczony do pracy w przodkach ścianowych, przemieszcza się po przenośniku zgrzebłowym, ścianowym, wyróżnia się-( kombajny- strugające, wiercące, frezujące)

27. Materiał wybuchowy- jest on związkiem chemicznym lub inna mieszanina zdolna pod wpływem bodźca zewnętrznego do gwałtownej reakcji chemicznej, przy czym wydziela się duża ilość ciepła i gazów lub par przy równoczesnym dużym stężeniu energii.

28. Wyrobisko górnicze- pusta przestrzeń powstała w kopalinie użytecznej lub w skale płonnej w wyniku prowadzenia robót górniczych.

29. Powierzchnie wyrobisk górniczych:

1. Boczne ( ociosy)

2. Górne ( zwane pułapem lub Pietrem) strop wyrobiska

3. Dolna ( zwana spadkiem) spąk wyrobiska

30. Podział wyrobisk górniczych ze względu na ich przeznaczenie:

1. Poszukiwawczo rozpoznawcze- służą do poszukiwania złóż

2. Udostępniające - poziome i pionowe- łączą złoża kopaliny z powierzchnią

3. Przygotowawcze główne, drugorzędne- przygotowują do eksploatacji

4. Wybierkowe (eksploatacyjne)- wybieranie kopaliny użytecznej o dużych przekrojach

31. Klasyfikacja wyrobisk ze względu na kształt i wymiary:

1. wyrobiska korytarzowe

2. Wyrobiska komorowe

3. Wyrobiska wybierkowe

4. Otwory wiertnicze

5. Oraz prostokątne, walcowe, trapezowe itd.




33. Klasyfikacja wyrobisk górniczych ze względu na położenie w górotworze:

1. Wyrobiska kamienne - wyrobisko korytarzowe usytuowane w skałach płonnych, do 20% przybierki złoża

2. Wyrobiska kamienno-złożowe - przybierka złoża 20 - 90%

3. Wyrobiska złożowe - wykonane w złożu, do 10% przybierki skały płonnej

34. Wypisz i opisz znane Ci wyrobiska udostępniające(rysunki):

PIONOWE:

-szyb- wyrobisko korytarzowe pionowe, głębokość ponad 200m, o nachyleniu większym niż 45 stopni o przekroju poprzecznym powyżej 15 m2 , prowadzące z powierzchni terenu do położonego w głębi ziemi złoża kopaliny użytecznej. Szyby służą do udostępnienia złoża oraz są głównymi wyrobiskami komunikacyjnymi i wentylacyjnymi kopalni.

-Szybik (pionowe, ślepe)- rodzaj wyrobiska górniczego o przekroju poniżej 15m2, głębokości poniżej 200m swoją budową przypomina szyb, jednak nie łączy wyrobisk podziemnych z powierzchnią, lecz poszczególne poziomy kopalni ze sobą.

-Dukla-niegłęboki do 30m szybik o małym przekroju poprzecznym

-studnia-pionowe wyrobisko poprzeczne, głębokość do kilkudziesięciu metrów, miejsce ujścia na powierzchni ziemi, przeznaczone do kopalń ciekłych.

POZIOME:

- Sztolnia - wyrobisko korytarzowe, o małym przekroju poprzecznym, drążone w górotworze ze zbocza góry, nachylenie pod minimalnym kontem aby odprowadzać wodę, ma jedno wyjście na powierzchnie,

-Przecznica - poziome wyrobisko korytarzowe wykonane w skale płonnej, łączące szyb z pokładami lub pokłady w poprzek ich rozciągłości

-Przekop kierunkowy - wyrobisko korytarzowe wykonane w skale płonnej, biegnące równolegle do rozciągłości pokładów, prowadzone od szybu w celu udostępnienia złoża przecznicami polowymi.

- Podszybie - zespół wyrobisk podziemnych, bezpośrednio przylegających do szybów. Jest to kompleks wyrobisk łączących wloty szybów z przekopem kierunkowym, przecznicą, lub chodnikiem podstawowym poziomu wydobywczego, dostosowanych do zadań funkcyjnych szybu (szybów). Na podszybiu zabudowane są urządzenia sygnalizacyjne, sterownicze i techniczne służące do załadunku urobku i rozładunku materiałów, wsiadania i wysiadania załogi. Na podszybiu następuje zmiana kierunku transportu urobku z poziomego (w chodniku) na pionowy (w szybie).

POCHYŁE:

- szyby pochyłe, dowierzchnie, upadowe, pochylnie

35. Wypisz i opisz znane Ci wyrobiska przygotowawcze(rysunki):

POZIOME:

1. chodniki- poziome wyrobisko korytarzowe drążone w złożu zgodnie z rozciągłością pokładu, przy czym ich kąt nachylenia nie przekracza 5⁰,co umożliwia prowadzenie transportu lokomotywami.

2. Przecinka- poziome wyrobisko korytarzowe, drążone w skale płonnej prostopadle do kierunku rozciągłości pokładu, łączy dwa chodniki wydrążone równolegle do lini rozciągłości pokładu.

POCHYŁE:

3. Dowierzchnie-pochyłe wyrobisko korytarzowe, łączy dwa lub więcej pokładów na różnych poziomach, dzielące pole eksploatacyjne na filary poprzeczne, które może służyć m.in. do wentylacji kopalni

1. Pochylnia - nachylone do 45° wyrobisko korytarzowe usytuowane w złożu, łączące dwa wykonane na różnych poziomach chodniki, drążone od dołu do góry, z transportem realizowanym z poziomu górnego na dolny(drążone po wzniosie, a więc urobek transportowano na chodnik podstawowy)

2. Upadowa - wyrobisko korytarzowe usytuowane w złożu, nachylone do 45°, łączące 2 wykonane na różnych poziomach chodniki - drążone po upadzie (od góry do dołu), z transportem realizowanym z poziomu dolnego na górny (urobek transportowany w górę, na chodnik wentylacyjny).

3. Wychodnia

36. Wymień i opisz znane Ci wyrobiska eksploatacyjne(wybierkowe):

1. Zabierka - wyrobisko eksploatacyjne o wąskim przodku, rzędu od 3 do 8 metrów. Wysokość zabierki nie przekracza 8 metrów, najczęściej są to wyrobiska o wysokości 5 metrów. Przy wykonywaniu wyrobisk zabierkowych kierunek drążenia przodka jest prostopadły do kierunku postępu frontu eksploatacyjnego. Likwidacja wyrobiska następuje po wybraniu węgla z zabierki i przejściu załogi do nowego przodku. Wyrobiska zabierkowe stosowane są do wybierania resztek pokładów oraz filarów ochronnych szybów oraz filarów ochronnych innych obiektów naziemnych i podziemnych.

2. Ubierka - wyrobisko eksploatacyjne w ubierkowym systemie eksploatacji. Wybieranie kopaliny ubierkami polega na postępowaniu czoła przodka w kierunku zgodnym z kierunkiem frontu eksploatacji. Ruch ten w głąb calizny odbywa się w kolejnych cyklach, na określoną odległość zwaną zabiorem, ze stale nadążającą likwidacją zrobów.

3. ściana eksploatacyjna- wyróżniana ze względu na znaczną długość czoła przodka (umownie powyżej 50 m). Sposób ten nadaje się do eksploatacji pokładów średnio-grubych i grubych. Pokłady grube wybierane są ubierkami z podziałem tego pokładu na warstwy. Systemy ścianowe dzielimy na: do pola i od pola.

4. komory

37. Wyrobisko Ubierkowe i zabierkowe( rysunek)

38. Wymień znane Ci przeznaczenia szybów górniczych:

1. transport załogi, urobku, maszyn, materiału

2. doprowadzanie energii, świeżego powietrza, materiału podsadzkowego (rurociąg podsadzkowy)

3. odprowadzanie zużytego powietrza

39. Wymień i opisz właściwości fizyczne i mechaniczne skał:

a) fizyczne:- gęstość-masa jednostki objętości skały kg/m3

-porowatość- obecność pustych przestrzeni w skale

-plastyczność- własno trwałego zmieniania kształtu bez wywoływania pęknięć

b) mechaniczne: - wytrzymałość skały- odporność na działanie sił mechanicznych

- zwięzłość- odporność na oddzielanie się od odłamków za pomocą narzędzi lub uderzeń,

- sprężystość- własność zmieniania przez nią kształtu pod działaniem sił zewnętrznych i przyjmowania kształtu pierwotnego

40. Co nazywamy ciśnieniem pierwotnym w górotworze- stan naprężeń w górotworze wywoływany ciężarem warstw nadległych które działają w kierunku powstania w górotworze pustki

41. Wartość ciśnienia pierwotnego

Pz=-¥*H KN/m2 ¥-ciężar objętości skał, H głębokość zalegania Px=-pz/m-1

42. Strefa odprężona - to strefa otaczająca wyrobisko w której w skutek popękania lub zluźnienia skał natężenia panujące w górotworze zostały częściowo lub całkowicie rozładowane.

43. Ciśnienie statyczne, dynamiczne, eksploatacyjne:

1. Ciśnienie statyczne- ciśnienie stałe które nie zmienia się pod wpływem czasu, jest związane z ciśnieniem skał zawartych w strefie odprężonej. Osiąga ono maksymalną wielkość, gdy cala skała osiądzie na obudowie. Tę wielkość przyjmuje się zazwyczaj do obliczania wytrzymałości obudowy wyrobisk korytarzowych i komorowych na mniejszych głębokościach.

2. Ciśnienie dynamiczne- Wywierane jest ono na obudowę górniczą w momencie nagłego przemieszczania się i osiadania na niej mas skalnych. Nie występuje więc w sposób ciągły, a sporadycznie niekiedy okresowo. Ma nie jako cechy uderzenia. Na większych głębokościach osiąga ono wielkości znacznie większe od ciśnienia statycznego, dlatego też może spowodować zniszczenie obudowy, jeśli została ona obliczona wyłącznie na ciśnienie statyczne.

3. Ciśnienie eksploatacyjne-największe ciśnienie występuje tam , gdzie sklepienie ciśnień opiera się na caliźnie węglowej.

44. Kształty wyrobisk górniczych najkorzystniejsze pod względem naprężenia- zbliżony do kształtu półelipsy kształt łukowy

45. Co to jest obudowa górnicza-urządzenie lub zbiór urządzeń, stanowiących zabezpieczenie wyrobiska górniczego. stosuje się ją w celu utrzymania potrzebnych wymiarów wyrobiska górniczego oraz zabezpieczenia pracujących w nim ludzi przed rażeniem odłamkami skalnymi odspojonymi ze stropu i ociosów.

46. Jakie sa cele wykonywania obudowy górniczej:

1. ochrona ludzi zatrudnionych w wyrobiskach górniczych przed uderzeniem odłamkami skał opadającymi ze stropu i ociosów

2. zabezpiecza przed zawałem

3. zapewnienie przez ustalony czas stateczności wyrobiska, a więc utrzymanie jego przekroju poprzecznego w wymiarach gwarantujących bezpieczne oraz bezawaryjne prowadzenie przewozu, transportu materiałów, wentylacji, i innych funkcji, do pełnienia których wyrobisko zostało przeznaczone

47. Stateczność wyrobiska górniczego-termin stosowany do określenia zdolności wyrobiska górniczego do zachowania kształtu i położenia wbrew działającym siłom, dążącym do zmiany istniejącego stanu. Na stateczność wyrobiska oprócz sił masowych i spoistości ośrodka skalnego, wpływają obciążenia pochodzące od pracujących maszyn i urządzeń. Pz/pc

48. Materiały wykorzystywane dla obudów górniczych:

1. drewno

2. stal

3. mur z cegły( cegła, półklinkier, klinkier)

4. mur z betonitów(betonowe kły, zbrojony= żelbet)

5. beton(lany, ubijany, natryskowy)

6. żelbet

49. Obudowa sztywna i podatna przykłady:

1. Obudowa sztywna- złożona jest z elementów sztywnych. Zaprojektowana i wykonana prawidłowo wytrzymuje ciśnienie statyczne oraz niewielkie ciśnienia dynamiczne, chroni strop od nadmiernych spękań, zahamowuje proces odprężania i pozwala utrzymać stałe wymiary wyrobiska. Na większych głębokościach, gdzie ciśnienia

dynamiczne mogą osiągnąć znaczne wartości, obudowa sztywna lega uszkodzeniu, w związku czym stasuje się tam obudowę podatną. Przykłady: obudowa metalowa z odrzwiami prostokątnymi, obudowa metalowa odrzwiami łukowymi sztywnymi, obudowa kamienna,

2. Obudowa podatna- złożona jest z elementów, które pod wpływem ciśnienia górotworu mogą przesuwać się do określonych wymiarów. wymiarów momencie zadziałania ciśnienia dynamicznego obudowa podatna podaje się i przekrój wyrobiska zostaje zmniejszony. Obudowa, jakkolwiek zsunięta od mniejszych wymiarów, nie zostaje uszkodzona i wyrobisko może być w dalszym ciągu użytkowane ze swym przeznaczeniem. Stosując obudowę podatną, drąży się wyrobisko o przekroju większym od potrzebnego, aby po częściowym, najczęściej niewielkim

zaciśnięciu, mogło być dalej użytkowane zgodnie z przeznaczeniem.

Przykłady: obudowa metalowa odrzwiami łukowymi podatnymi, drewniana(?),

50. Obudowa odrzwiowa, podporowa, powłokowa:

1. Obudowa odrzwiowa: (odrzwia) stanowią pojedynczy zwykły zestaw obudowy złożonej ze stropnicy, co najmniej dwóch stojaków i elementów pomocniczych. Rozróżnia się odrzwia zwykłe otwarte lub zamknięte stosowane tam, gdzie występuje wyciskanie spągu.

2. Obudowa podporowa- Składa się ona z zespołu stojaków hydraulicznych rozpierających stropnice i spągnice, przesuwników hydraulicznych umożliwiających przesuwanie zespołu stojaków i przenośnika ścianowego do ociosu. Układ hydrauliczny przystosowany jest do sterowania ręcznego i automatycznego. Obudowy podporowe budowane są obecnie o konstrukcjach dostosowanych do eksploatacji ścianowej z podsadzką hydrauliczną.

3. Obudowa powłokowa- jest to obudowa górnicza złożona z cienkiej warstwy materiału konstrukcyjnego, ukształtowanej według powierzchni zakrzywionej i ściśle przylegającej do górotworu. Praktyka wykazała dużą wytrzymałość obudów tego typu.. W obudowie powłokowej wykorzystuje się elementy obudowy podporowej, kotwiowej i betonowej (natryskowej).

51. Obudowa stalowa, kotwiowa, murowa( opis i rysunek)

1. Obudowa stalowa- jest to obudowa podatna, wykonana z łuków stalowych(stropowego i ociosowego) + rozpory stalowe.

2. Obudowa kotwiowa- zabezpiecza wyrobiska za pomocą kotwi spinających warstwy skalne, przez co następuje wzrost ich wytrzymałości

3. Obudowa murowa- powstaje ona przez ułożenie i połączenie ze sobą cegły lub betonitów. Składniki jej stanowią cegła lub betonity i zaprawa cementowa. Można w niej wyróżnić fundament, mury ociosowe, wezgłowie sklepienia i sklepienie.

52. Co nazywamy kotwą- element mocujący, znajdujący się w skale, podtrzymujący siatkę

53. Narysuj obudowę drewniana wraz z znanymi rozwiązaniami( rysunek)

54. Z jakich elementów zbudowane są obudowy metalowe, drewniane:

1. Drewniana-Stojak, stropnica ( spągnica), podpora - elementy podstawowe, odrzwia- zestaw, ociosy

2. Metalowe- stropnica, stojak, rozpory, odrzwia, łuk stropnicowy, okładziny żelbetonowe, złącza

55. Zalety i wady obudowy drewnianej, stalowej, murowanej:

1. Drewniana: + tania - nietrwała na ogień, nie może być stosowana przy ciśnieniu dynamicznym

2. Metalowa + trwała, łatwa do montażu, wytrzymała na ciśnienie statyczne i dynamiczne, można stosować ją kilka razy, - droga, ciężka, rdzewieje

3. Murowana + ogniotrwała, wytrzymała, - czasochłonna, droga, nie wytrzymała na ciśnienie dynamiczne

56. Jakie obudowy są stosowane przy wyrobiskach

1. Udostępniających- metalowe

2. Przygotowawczych- drewniane, metalowe

3. Eksploatacyjnych- zmechanizowany kompleks ścianowy

57. Co nazywamy stropem bezpośrednim, zasadniczym, fałszywym:

1. Bezpośredni- zbudowany ze skał kruchych które zalegają zaraz pod pokładem węglowym, możliwy odpad, opadają zaraz po usunięciu obudowy,

2. Zasadniczy- obudowany ze skał sztywnych i zwięzłych który nie wykazuje tendencji do odpadania

3. Fałszywy-cienka warstwa skalna zalęgająca bezpośrednio nad pokładem węgla, zbudowany z bardzo słabych skał które opadają zaraz po odsłonięciu wraz z węglem,

58. Wymień znane ci klasy stropów: wg W. Budryka

1. Klasa I-nad wybranym pokładem w stropie bezpośrednim zalęgają warstwy o miąższości 4-5 grubości.

2. Klasa II- -„-o miąższości mniejszej 4-5g.

3. Klasa III- -„- zabiegają warstwy sztywne piaskowe itd.

4. Klasa Iv- -„- zabiegają skały łupków zdolnych do ugięć bez utraty ciągłości.

59. Co nazywamy systemem eksploatacyjnym:

60. Wymień znane ci systemy eksploatacyjne:

1. Zabierkowy- dla pokładu o dużej grubości ( krótkie zabierki do 40m, długie powyżej 40m), stanowią zaledwie 1% eksploatacji, są mało zmechanizowane, kierunek eksploatacji jest prostopadły do lini rozciągłości pokładu, służą głownie do zbierania resztek.

2. Ubierkowy- Duże rozmiaru, długość powyżej 50m, długość ściany do 250m, głownie są eksploatowane z zawałem stropu,

3. Specjalny- posiada cechy ubierki i zabierki, dostosowany do specjalnych warunków np. knurów

61. Wymień znane ci systemy eksploatacji ze względu na sposób usytuowania czoła przodka względem lini rozciągłości:

1. Podłużne- kierunek postępu eksploatacyjnego jest zgodny z linia rozciągłości

2. Poprzeczne- -„- jest poprzeczny do lini rozciągłości pokładu

62. Wymień znane ci systemu eksploatacji ze względu na sposób kierowania stropem:

1. I system zabierkowy podłużny z zawałem stropu- rzadko stosowany dla pokładu od 5-8m

2. II system zabierkowy podłużny z podsadzka hydrauliczna-eksploatacja prowadzona z góry z dwóch stron

3. II system zabierkowy poprzeczny z zawałem stropu-obudowa drewniana kiedyś odzyskiwana ( niebezpieczne)

4. IV systemy ścianowe podłużne -od pola do pola

63. Jakie systemy eksploatacji zastosujesz przy stropie klasy 123

1. I klasa system eksploatacji ścianowej z zawałem stropu

II klasa system ścianowy z zawałem stropu z podsadzka ścianową

III klasa należy stosować podsadzkę -suchą i mokrą

64. Narysuj system eksploatacji ścianowej poprzeczne, podłużnej od pola (rysunek):

65. Jakie systemy eksploatacji stosowano przy pokładach nachylonych:

1. System janowicko-knurowski ( nachylenie 25-45 stopni , miąższość do 3m) -z zastosowaniem MW

2. System miechowicki ( miał 3,5m, nachylenie 70 stopni)

66. Różnice pomiędzy zabierka a ubierką:

1. Czas likwidacji przestrzeni ( w zabierkach dopiero po wybraniu, w ubierkach z postępem prac)

2. Wymiary ( zabierki- małe szerokość chodnika 8-10m, długość 40m, ubierki ściana zawałowa ok. 250 m)

3. Zmechanizowanie robót

4. Kierunek wydobywania kopaliny

67. Wymień zagrożenia naturalne w górnictwie:

1. Tąpania (stropowe, pokładowe, spągowe)

2. zagrożenie wybuchem pyłu węglowego

3. Wybuch metanu

4. Pożaru- endogeniczny, egzogeniczny

5. Wyrzuty gazów i skał

68. Krótki opis zagrożeń-

1. pył węglowy gdy ziarna są mniejsze od 1mm musy być go bardzo dużo ( 50-100g/dm3), musi dojść do zapału-iskra,

2. CH4 metan- wydziela się w górotworze, gaz wybucha przy stężeniu 5-15% największa sile wybuchu osiąga przy stężeniu 9%

3. CO tlenek węgla- powstaje przy pracy silników spalinowych, ma silne właściwości trujące

4. dwutlenek siarki-powstaje w wyniku utleniania minerałów zawierających siarkę.

69. Wskazać granice wybuchu metanu i pyłu węglowego:

1. Pył węglowy- 0,0026%

2. Co2- dopuszczalne stężenie 1%

3. Co- dopuszczalne stężenie 0,002%

4. NO i NO2 dopuszczalne stężenie 0,00025%

5. SO2 dopuszczalne stężenie 0,0007%

6. H2S - dopuszczalne stężenie 0,0007%

7. CH4 (metan) dopuszczalne stężenie 2%

70. Urządzenie do pomiaru stężenia metanu w górotworze:

1. Metanomierz- powinien być stosowany przy stropie, i każdy powinien go nosić

2. Wentylatory kopalniane- promieniowe i osiowe ( co najmniej 3- 1-działał, 2-rezerwa, 3- konserwowany)

3. Benzynowa lampa wskaźnikowa- wysokość płomienia wskazywała zawartość tlenu a otoczka płomienia zawartość metanu w powietrzu

4. Pipety- szklane pojemniki pojemności 1,5l z otworami

5. Mieszek Dregera

71. Jakie znasz sposoby i środki stosowane do zmniejszenia ryzyka wybuchy pyłu węglowego?

1. Usuwanie pyłu z wyrobisk

2. Budowanie zapór pyłowych

3. Opylanie pyłem zamiennym

4. Mieszek Dregera- wykrywacz harmonijny nitki wypełnione daną substancja zmieniają kolor

---