Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (u.z.n.k)
„Ustawa reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach - w interesie publicznym przedsiębiorców oraz klientów.”
Ustawa reguluje:
- zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej
- zapobieganie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej.
Stąd, przed jej zastosowaniem, należy stwierdzić czy oceniane zachowanie podmiotu pozostaje w związku z działalnością gospodarczą.
Działalność gospodarcza jest określona w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. We wspomnianej ustawie ujęto, że:
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność:
- Wytwórcza;
- Budowlana;
- Handlowa;
- Usługowa;
- Poszukiwanie kopalin;
- Rozpoznawanie kopalin;
- Wydobywanie kopalin ze złóż;
- Działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Poza zakresem u.z.n.k pozostaje zatem działalność inna niż gospodarcza w przyjętym znaczeniu.
Stąd działalność np.:
- polityczna;
- naukowa;
- charytatywna.
Nie są traktowane jako działalność gospodarcza.
Celem tej ustawy jest ochrona trzech grup interesów:
- publicznego
- przedsiębiorstwa
- klientów
Publiczny interes ekonomiczny jest szerszy niż suma interesów indywidualnych podmiotów, np. gdy działania niedozwolone wywołują na rynku inne niekorzystne zjawiska. (np. „banki” Amper Gold)
Interesy przedsiębiorców to określony stan już ukształtowany, korzystny dla przedsiębiorcy, bądź stan, który może w przyszłości stanowić dla niego źródło korzyści.
Ekonomiczne interesy klientów to interesy wszystkich odbiorców oferty rynkowej.
Główny cel ustawy to ochrona uczciwej rywalizacji, jaka powinna mieć miejsce między przedsiębiorcami.
Przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczesniczą w działalności gospodarczej (podmiot prawny, osoba fizyczna, spółka, koło wędkarskie)
W świetle ustawy aby doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, niezbędne jest kumulatywne spełnienie następujących przesłanek:
1. działalnie poddane ocenie było podjęte w związku z działalnością gospodarczą.
2. czyn ten jest sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami.
3. działanie zagraża lub narusza interesy innego przedsiębiorcy lub klienta.
Chodzi o określenie czy przez czyn nieuczciwej konkurencji została naruszona równowaga na wolnokonkurencyjnym rynku:
- nie każde naruszenie prawa przez przedsiębiorcę jest tożsame z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji.
- jest tak wtedy, gdy czyn ten daje naruszającemu przewagę konkurencyjną nad innymi podmiotami.
Dobre obyczaje: nie ma precyzyjnej definicji tego pojęcia.
- Ogólnie: dobre obyczaje kupieckie są normami postepowania, które powinny być przestrzegane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą.
- Pojęcie to zostaje dookreślone ostatecznie w konkretnych sytuacjach, władzą sędziego orzekającego.
Czynami nieuczciwej konkurencji wymienionymi w ustawie są:
Wprowadzające w błąd oznaczenia przedsiębiorstwa (znak towarowy).
Wprowadzające w błąd oznaczenia geograficzne.
Wprowadzające w błąd co do istotnych cech towarów i usług.
Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa.
Nakłanianie do nienależytego wykonywania lub rozwiązywanie umowy.
Nieuczciwe naśladownictwo.
Rozpowszechnianie nieprawdziwych bądź wprowadzających w błąd wiadomości.
Przekupstwo.
Utrudnianie dostępu do rynku:
- sprzedaż poniżej kosztów;
- bojkot (np., umowa: nie kupowanie od danego sprzedawcy);
- dyskryminacja;
- opłaty za przyjęcie towaru do sprzedaży;
- wymuszanie osoby kontrahenta;
- utrudnianie dostępu do rynku małym przedsiębiorstwom.
Czyny nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy:
- reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka;
- reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi;
- reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystanie przesądów lub łatwowierności dzieci.
- wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji.
- reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klientów niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji.
Sprzedaż premiowana;
System sprzedaży lawinowej („piramida”)
Sprzedaż „pod własną marką”;
Niezamawiania informacja handlowa jako czyn nieuczciwej konkurencji (świadczenie usług drogą elektroniczną - tzw. „spamming”).