Wprowadzenie w kształcenie akademickie - 25.10.2012

Wybrane aspekty funkcjonowania interpersonalnego osób z niepełnosprawnością intelektualną

Przygotowanie osób z niepełnosprawnością intelektualną do funkcjonowania w środowisku otwartym jeden z naczelnych celów rehabilitacji społecznej.

Proces kształtowania rozwoju społecznego osób z niepełnosprawnością intelektualną wymaga nabycia przez nie umiejętności regulacji stosunków z otoczeniem społecznym;

Poprawny przebieg tych regulacji uzależniony jest od ukształtowania struktury „ja”czyli obrazu samego siebie.

ZASADY REGULACJI STOSUNKÓW Z OTOCZENIEM:

- Zasada oparta o mechanizm egocentryczny: koncentracja na własnym ja, zachowania podtrzymujące rozwój własnego - rodzaje zachowań egocentrycznych -

- nadmiernie asertywne (aktywne);

- bierne (obronne).

- Zasada oparta na realizacji nie tylko celów osobistych podmiotu (ipsocentrycznych) ale mająca dobro innych - reakcje prospołeczne-

- allocentryczne

- socjocentryczne.

Od czego zależy intensywność czynności prospołecznych:

- od procesów percepcyjnych (dostrzeganie cudzych potrzeb, spostrzeganie sytuacji z perspektywy innych ludzi);

- od procesów intelektualnych (dokonywanie analizy sytuacji ze względu na konsekwencje jakie ta sytuacja będzie miała dla innej osoby (myślenie prospołeczne);

- od procesów emocjonalnych (współczucie, odbiór emocji, potrzeb innych (emocjonalność prospołeczna).

WYZNACZNIKI CZYNNOŚCI PROSPOŁECZNYCH

Motywacje:

-endocentryczne - czynności prospołeczne podejmowane ze względu na poczucie własnej wartości (idealny wizerunek własnego siebie);

- egzocentryczne (podejmowanie czynności na rzecz innych z uwagi na samopoczucie osób potrzebujących pomocy).

Geneza zachowań prospołecznych:

- internalizacja norm (społecznej odpowiedzialności, wzajemności);

- empatia;

- podobieństwo innych, bliskość z własnym ja.

Mechanizmy stanowiące podstawę uczestniczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną w sytuacjach społecznych:

- uległość;

- agresywność;

- asertywność - podstawą obrony własnych interesów.

Zalety zachowań asertywnych wywołują:

- samoakceptacje, pozytywne myślenie o sobie, adekwatną samoocenę;

- ułatwiają wchodzenie w interakcje pozytywne z otoczeniem z zachowaniem swojej tożsamości, poczucia własnej godności

Ograniczenia ujawnienia zachowań asertywnych:

- lęk społeczny, niechęć do autoprezentacji;

- lęk przed konsekwencjami zachowań asertywnych;

- brak poczucia własnej wartości;

- niska samoakceptacja.

---