Metodyka Pracy Resocjalizacyjnej.

12 Maja przygotować wykaz ośrodków pomocy ofiarom przemocy w rodzinie z terenu Twojego miasta i okolic (informacje, czym się zajmują, kto może korzystać, jak do danych doszliśmy)

I

Przygotowanie teoretyczne do pracy resocjalizacyjnej:

-zetknięcie z problemem egzystencjalnym

wysłuchanie drugiego człowieka

zagrożenie społeczne

potrzeba profilaktyki

-poszukiwanie źródeł kompetentnych informacji

literatura fachowa (biblioteka)

specjaliści

środki pomocowe

-sporządzenie zakresu i planu działania

uwzględnić udział specjalistów z rożnych dziedzin

ustalić przyczynę patologiczną i założyć cel

wybrać środki, sposoby, metody skutecznego oddziaływania (z uzasadnieniem ich wyboru)

Scenariusz-zapisanie wszelkich reakcji w związku z naszym działaniem.

II

Resocjalizacja

• Należy do zakresu nauk społecznych o dewiacyjnych zachowaniach ludzi

• Angażuje różne specjalności, Zwłaszcza są to: psychologia, socjologia dewiacji, kryminologia, pedagogika resocjalizacji

• Badania przeprowadzone w zakresie nas interesującym są empiryczne z wnioskami interesującymi są empiryczne z wnioskami stanowiącymi syntezę podsumowującą

• Problematyka badań resocjalizacyjnych

• Zagadnienia aksjologiczne

• Opis, analiza problemu, wyników i wniosków

• Zadania typu prakseologicznego (związane z praktyką), metodycznie sformułowanie reguł działania

Definicja- Resocjalizacja jest to odmiana reintegracji społecznej polegająca na ponownej socjalizacji osób nieprzystosowanych społecznie lub zaburzonych warunkach środowiska otwartego(z obcymi) lub zamkniętego(ze specjalistami, rodziną)

Funkcje resocjalizacji:

• Opieka, zaspokajanie potrzeb podopiecznych

• Wychowanie, czyli internalizacja wartości i norm społecznie akceptowanych

• Terapia, czyli leczenie zaburzeń i dysfunkcji podopiecznych

Różne ujęcia Resocjalizacji:

• Resocjalizacja jako modyfikacja zachowań (eliminowanie zaburzeń)

• Jako zmiana społecznej przynależności (odrzucenie ról, które wiążą się z zachowaniami dewiacyjnymi, aktywne wygaszanie motywacji zachowań)

• Reso. Jako przebudowa emocjonalna(redukcja uczuć negatywnych, bezradne zachowanie)

• Wzrastanie w kulturę zaspokajania potrzeb(potrzeby 1 i 2 rzędu)

• Kształtowanie prawidłowych postaw społecznych (przywrócenie wartości, degradacja osoby przez działanie, dewiacyjne myśli, że robi dobrze)

• Resocjalizacja wielowymiarowa(działania na różnych płaszczyznach gdzie aktywna jest osoba ludzka)

• Dostosowanie sytuacji do nieletniego(dostosowanie życiowych sytuacji nieletniego)

• Jako rodzaj „nawrócenia” na wartości wyższego rzędu (realizacja różnych ideałów, stany człowieka ukierunkować)

• Jako reintegracja społeczna jednostki(rekonstrukcja własnej osobowości, znalezienia dla siebie miejsca w świecie)

• Autoresocjalizacja, samowychowanie resocjalizujące(osoba sama sobie będzie musiała pomóc, musimy ją tego nauczyć)

III

Społeczeństwo opiera się na interakcji i współzależności (do osiągnięcia mojego dobra potrzebni są inni ludzie).

Zasady dialektyki (dia-dwa, w dwie strony). Dialektyka wiąże się z pewnymi zagrożeniami, które powodują np. jakiś ból.

W interakcjach i współzależnościach ważne jest dobro wspólne, wspólny cel.

Cechą dialektyki jest porozumienie, od tego zależy, co będzie dalej.

Człowiek przystosowany społecznie radzi sobie z problemami w sposób, że nie czyni szkody sobie ani nikomu innemu.

Zaburzenia w zachowaniu i niedostosowanie społeczne np. to patologie, dewiacje, odejście od normy.

Symptomy niedostosowania społecznego destrukcyjne:

• Nieumiejętność wyjścia z trudnej sytuacji

• Stałe poczucie niezadowolenia i desperacja

• Brak sukcesów

• Wynika z zaburzenia osobowości, przy czym dotyczy kompromisu z woli

• Wpływa destrukcyjnie na relacje społeczne

• Osoba niedostosowana działa przeciwko sobie, przeżywa frustracje-wymaga terapii, działań naprawczych, mają na celu identyfikacje ze społeczeństwem

Zaburzenia w zachowaniu:

• Niszczenie cudzej wartości

• Skłonność do kłamania i przechwalania się

• Niezdolność do kooperacji

• Nieuzasadniony lęk i strach

• Preferowanie samotnych przedsięwzięć

• Uparte marzenia

• Włosy w nieładzie i odstraszający wygląd

• Opory przed zwróceniem się o prośbę do innych

IV

Diagnozowanie niedostosowania społecznego i asocjalności.

Diagnoza:

• Poziom I-rozpoznanie bezpośrednie (objawy, okoliczności, zależności, przyczyny, rozpoznanie tego, co się widzi, wszystko odnotowane, symptomy, obiektywizm)

• Poziom II-wnioskowanie diagnostyczne ma tu miejsce określenie i opis zaburzeń orzekamy, co jest zaburzone, co jest niewłaściwe, a co w granicach normy

• Poziom III-wnioskowanie syntezujące celem podjęcia odpowiednich czynności terapeutycznych

Rodzaje zachowań NS:

• Zahamowanie-wycofanie, stanie w miejscu

• Bojowość-wrogość, niezadowolenie, bunt

• Lekceważenie przyjętych zasad postępowania-bunt

Interpretacja NS:

• Behawioralna-dotyczy zachowań(zmiana na dobre)

• Psychologiczna-dotyczy postaw i motywacji, (dlaczego człowiek tak się zachowuje?)

• Etiologiczna-dotyczy psychospołecznych uwarunkowań(relacje, obecność w grupie, jak dana osoba sobie radzi w warunkach, w których żyje)

Asocjalność-utrwalony styl życia codziennego związany z zachowaniem zaburzonym, społecznie szkodliwym

Model diagnozowanie NS i A

• Opis objawów- bezpośrednie spotkanie, wejście w sytuację

• Orzeczenia psychologiczne (diagnoza pedagogiczna, socjologiczno-pedagogiczna, psychologiczna)

• Diagnoza etiologiczna (na płaszczyźnie styku życia: wobec bliskich i wobec obcych-„ja” prywatne i „publiczne”)

Zahamowanie-Krzyś zostaje pobity przez Stasia, chłopiec unika ciosów i próbuje się wycofać, ale kolega nadal go bije

Bojowość-Krzyś biegnąc po korytarzu popchnął Stasia. Chłopiec przeprosił kolegę, ale Staś uznał, że zrobił to specjalnie i pobił go

Lekceważenie przyjętych zasad postępowania-nauczycielka mówi do Stasia, że źle zrobił bijąc Krzysia. Chłopiec jednak uważa, że zrobił dobrze, bo Krzyś go popchnął. Lekceważy słowa nauczycielki.

Asocjalność-syn bije swoją matkę pod nieobecność ojca, twierdzi, że ją nienawidzi, jest w stosunku do niej wulgarny. Okazuje się, że jest gnębiony w szkole i wyładowuje całą swoją agresję na matce.

Poziom II-syn chce zwrócić na siebie uwagę i wyładować swoją agresję

Poziom III-skierowanie do psychiatry, terapia

V

Teleologia(nauka o celu) resocjalizacji:

• Aksjologiczna-zależy od systemu wartości, odróżniać dobro od zła

• Antropologiczna-chodzi o człowieka, uformowanie go na człowieka odpowiedzialnego

Struktura resocjalizacji:

• Założenie-odnalezienie równowagi

• Proces resocjalizacji-rozpoznanie i przygotowanie specjalistyczne (literatura specjalistyczna)

• Praca resocjalizacji-korygowanie patologii (wdrażanie w życie czynności naprawczych)

Zasady resocjalizacji:

• Wszechstronny rozwój wychowanka

• Reedukcji-ponowna edykacja

• Zasada wszechstronnego i perspektywistycznego opiekuństwa oraz wymagań(ochrona interesów wychowanka, podopieczny bezpieczny, gdy umie sobie sam poradzić)

• Zasada indywidualizacji

• Zasada kompleksowego traktowania przypadku wychowanka-zająć się wszechstronnie wychowankiem

• Zasada akceptowania-wychowanek musi wiedzieć, że jest akceptowany mimo złego czynu

• Zasada respektowania-życzliwość, ale wyciąganie konsekwencji ze złego czynu

VI

Systemy resocjalizacji:

• System dyscyplinarno-izolacyjny-po złym czynie izolowanie tej osoby

• Progresywny-ktoś patologiczny i my nim zajmujemy się

• Socjo-pedagogiczny-centralna postać-wychowawca, on prowadzi osobą

• Indywidualny-sytuacje gdzie osoba nie może być w grupie i prowadzi się ją indywidualnie

• Homogeniczny-selekcja podobnych osobowości

• Komplementarny-zintegrowane badanie oraz przeprowadzenie danej grupy i oni sobie pomagają

Formy:

• Terapia behawioralna-eliminacja zachowań destrukcyjnych, zamiana ich na dobre

• Procedura teatru psychodramatycznego-aktorska rola poprzez to wczuwają się w sposób bycia innym, wyrobić mówienie o emocjach

• Psychodrama-gra, aby zapanować nad danym zachowaniem by wychowanek poczuł jak jest bez patologii

• Socjodrama-gra wzmacniająca grupę

VII

Resocjalizacja w zakładzie karnym

Kara kryminalna:

• Przestępstwo jako wykroczenie przeciw prawu

• Kara jako dolegliwość

• Koncepcja kar

• Bezwzględne(musi być wykonana), względna, mieszana (kara z pożytkiem dla dobra społecznego)

• Retrybutywne(odpłata za zło), prewencyjne(przeciwdziałanie)

Formy pozbawienia wolności

• Odwetowa-odpłata za zło

• Eliminacyjna- izolacja

• Odstraszające- wysoka grzywna

• Poprawcza-prace społeczne, wychowawcze

Zakład karny-placówka specjalistyczna

• Zasady funkcjonowanie społeczności więziennej

• Kategoria I(dotyczy funkcjonowania jednostki więzieniu)- przechowywać i przygotować więźniów, są ograniczenia terytorialne, działa stresogennie

• Przemoc fizyczna

• Eksploatacja

• Kategoria II dotyczy interakcji między formalną organizacją więźniów i personelem

• Względna solidarność- jesteś po naszej stronie

• „status quo”-więzień w pewnym stopniu musi zaakceptować to co jest

Proces uspołecznienia w ZK

• Organizacja procesu według zasad i metod systematycznej resocjalizacji

• Formy: aktywność fizyczna, nauczanie i samokształcenie, działalność kulturalno-oświatowa, kontakty ze światem zewnętrznym (pośrednie i bezpośrednie)

Podkultura więzienna:

• Nieformalny kodeks postępowania więźniów

• Relacje funkcjonariusz-więźniowie

• Relacje więzień-więzień

• Redukcja „dolegliwości” więziennych

• System komunikacji więźniów

• Gwara(znajdowanie nowych środków wyrazu)

• Tatuaż(uzewnętrznienie cech wewnętrznych)

• Negatywne przejawy podkultury więziennej

• Agresja i przestępstwa

• Przyczyny: surowość, frustracje, deprawacje seksualna

Resocjalizacja w ZK

• Specyficzne warunki

• Małe środowisko

• Selekcja więźniów

• Wzajemna akceptacja i życzliwość (dialog)

• Zatrudnienie i kształcenie więźniów

• Zagospodarowanie czasu rekreacji

VIII

Czynniki społeczne oddziałujące na człowieka:

-rozluźnienie moralne / relatywizm moralny

-anonimowość

-praca zawodowa

-sposób spędzania czasu wolnego

-przekaz medialny i opinia publiczna

Specyfika przestępczości:

1. Zmienność przestępczości:

• Jakościowa

• Ilościowa

2.Zaleznosc przestępczości od warunków społecznych:

• Wzorce zachowań

• Autorytety moralne

• Kultura

• Prawo stanowione

• Warunki socjalne

• Religijność

Kontrola społeczna:

• Nadzór rodzicielski

• Prawo stanowione i instytucje prawne formalnej kontroli społecznej

• Regulaminy

• Nieformalne grupy nadzoru

• Mechanizmy kontroli społecznej: psychospołeczne, materialno-społeczne

IX

Alkohol

• Substancja uzależniająca (powoduje osłabienie człowieka nad władzami osobowymi-dysfunkcje)

• Niszczy w organizmie naturalną barierę odporności na alkohol

• Nadużycie- coś pijemy, ale chcemy więcej

• Upojenie zwykłe- pojawia się utrata pamięci

• Upojenie patologiczne- człowiek traci przytomność

Fazy picia alkoholu

• Fazy towarzyskie -przyjemność

• Faza ostrzegawcza- sam się upija

• Faza krytyczna- utrata kontroli nad piciem

• Faza chroniczna- stany chorobowe, zatrucie

Alkoholizm

• Zmiany psychiczne- człowiek przestaje być odpowiedzialny

• Poczucie bycia zdradzanym

• Niewrażliwość na potrzeby społeczne- nie umie utrzymać relacji z innymi ludźmi

• Konsekwencje

• Niedostosowanie społeczne

• Nieodpowiedzialne postępowanie- nie widzi przyczyn swojego działania

• Utrata rodziny i domu

• Utrata zdolności wykonywania zawodu

• Śmierć spowodowana zatruciem

Alkohol- kultura picia

• Tylko osoby pełnoletnie

• Znać umiar

• Dobranie odpowiednich alkoholi

• Dobrane jedzenie

• Odpowiednie towarzystwo

• Alkohol musi być tylko dodatkiem

• Zawsze muszą być też inne napoje

Jak zniechęcić?

• Mówić o skutkach

• Przestraszyć, np. że spotka go kara

• Rozmowa z rodzicami

X

Narkotyki- środek chemiczny działający na układ nerwowy człowieka

Etapy:

• Oddziaływanie na podstawowe potrzeby fizjologiczne-pobudzenie, nadpobudliwość

• Chorobowe zaburzenie świadomości- halucynacje, zmiany na skórze

• Śmierć

Nikotynizm-uzależnienie od tytoniu lub tabaki

• Fizyczne-dany środek jest włączony w proces przemiany materii, gdy go zabraknie to tak jakby człowiek stracił środek do życia

• Głód nikotynowy-podrażnienia, stany lękowe, drażliwość, bóle głowy

• Powikłania-nowotwory mózgu, płuc, przewodu pokarmowego, jamy ustnej, choroby układy rozrodczego, sercowego

Zatrucie nikotynowe-2,3 krople nikotyny uśmiercają

XI

Przemoc:

• Jest to wykorzystanie w relacjach m międzyludzkich przewagi sprawcy do realizacji własnego celu

• Według ustawy z 29 lipca 2005 jest to jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobro osobiste osób naruszające prawa lub dobro osobiste osób, narażające na utratę życia lub zdrowia, godność, nietykalność cielesną, szkody moralne, cierpienie i krzywdy

Przemoc cechuje

• Nieprzypadkowość

• Naruszenie wolności osobistej innych

• Psychiczna lub fizyczna szkoda

• Formy niedialogiczne kontaktów (aż do okrucieństwa)

Nie ma mowy o dialogu, przemoc przynosi szkody

Formy przemocy:

• Fizyczna

• Psychiczna, emocjonalna

• Seksualna

• Zaniedbanie

Powody przemocy:

• Patologiczna osobowość

• Warunki społeczne ukazujące dysproporcję sił fizycznych i psychicznych

Objawy przemocy wobec dzieci

• Fizyczne-odbukcja lekarska, siniaki, oddawanie moczu

• Psychiczne i emocjonalne-boi się, nie ma zaufania, tłumiony płacz, ciągły smutek

• Społeczne-zmienność nastrojów, izoluje się, samotny, agresja, nie umie współpracować

• Seksualne-wycofanie, brak zaufania, problemy ze zbliżeniem, ucieczki z domu

Skutki przemocy w rodzinie

• Nie wywołują oczekiwanych efektów dobroczynnych

• Są nimi

• Problemy z przystosowaniem społecznym

• Uzależnienia od sprawcy-boi się osoby, która tą przemoc stosuje

• Uraz psychiczny

• Zaburzenia pourazowe- pobicie

• Zaburzenia adaptacyjne- nie może się zintegrować się ze środowiskiem

• Zaburzenia dysocjacyjne-

---