Ortopedia wykład
Gorsety
stabilizujące-unieruchamijące
korekcyjne
odciążające
ad 1.
Gorset Jewetta - zbudowany z 2 ram połączony po bokach skórzanymi paskami, z zablokowaną klamra . Opiera się na :
- z przodu, górna cz. mostka (trzon mostka ), spojenie łonowe
- z tyłu odc. L. kręgosłupa
Ramka tylna może być : niska lub wysoka
- działanie polega na 3 punktowym podparciu
- muszą być symetrycznie zapięte paski górny i dolny
- nie może być ustawiony skośnie
Wskazania
- złamania kompresyjne - odcinka L. kręgosłupa i dolnego Th (poniżej Th6)
Źle tolerowany przez :
- choroby wieńcowe
- astma
- starsze osoby
Ponieważ utrudnia oddychanie .
Przeciwwskazania
- rozległe uszkodzenia klatki piersiowej
Gorset doniczkowy
-f. stabilizująca
- f. podkurcza
Wskazania
- skoliozy
- MPD
- rdzeniowy zanik mięśni
- jamistość rdzenia
- postępująca dystrofia mięśniowa
- nowotwory uciskające rdzeń
- po urazach
Zadanie
- podparcie zniekształconych kręgów i klatki piersiowej
Powinien być
- dobrze dopasowany
- jak największą powierzchniową przylegać do T
- opierać się na talerzach biodrowych
Gorset z tyłu jest twardy z przodu miękki
Gorset Bahlera
- f. wyprostowanie
- f. odciążenia odcinków Th i L
Ma 3 punkty podparcia i jest odporny na wilgoć i można się w nim kąpać.
Ad2.
Gorsety korekcyjne - wykorzystywane są w bocznym skrzywieniu kręgosłupa wywierają ucisk na szczycie skrzywienia (1 pkt. Podparcia ) oraz 2 pkt podparcia po stronie przeciwnej
Gorset Cheneau
- główną czynność stanowią peloty korekcyjne wywołujące ucisk
- warunkiem skutecznego działania peloty jest przygotowanie przestrzeni odciążających gorset, przypasowuje się go do pacjenta, a luki uzupełnia się pelotami by zwiększyć docisk .
- wycięte otwory zmniejszają ciężar gorsetu i kontakt ze skórą
- gorset powinien być noszony przez większą cz. dnia , powinien być tylko ścigany do ćw. i czynności higienicznych, pacjent powinien spac w gorsecie
Wskazania
- boczne skrzywienia o kącie od 20 do 40 stopni
- skoliozy porażeniowe
Według Dobosiewicza jest jedyną ortezą czynno-bierną umożliwjąjącą czyną korekcję.
Gorset Boston
- koryguje odc. Dolny Th i L
- skoliozy L i L-Th od 20-40 stopni, podbne do gorsetu poprzedniego
Ad 3.
Gorset Blounta z Milwaukee
- skrzywienia obejmujące cały kręgosłup łącznie z odc Th i C
- odciąża poprzez oparcia na talerzach kosci biodrowej żuchwie i kości potylicznej
- peloty naciskają retorsyjnie na skrzywienie pierwotne korygując kręgosłup
- gł. Zasadą jest pobudzanie mm T do czynnego prostowania
- można umieścić głowę ponad podparcie żuchwowo potyliczne po napięciu mm T
- wydłuża kręgosłup
- zmniejsza skrzywienie
- pelota uciska z boku na skrzywienie
- kiedy mm są zmęczone gorset biernie podtrzymuje
Skałda się z :
- z kosza biodrowego dopasowanego do miednicy
- metalowe sporniki przymocowane do szczytu kosza
- peloty podpórkowo potyliczne
- wsporniki pelot bocznych uciskające garb żebrowy
Zła tolerancja ze względu estetycznych szczególnie u dziewcząt.
Łóżeczko Zimmera
- boczne skrzywienia kręgosłupa u niemowląt i dzieci do 1 r.ż
- podparcie po stronie wklęsłej i docisk po wypukłej i docisk pasem do przeciwnej
Sznurówki
- zwęża w pasie
- spłaszcza brzuch
- prostuje kręgosłup
- uwypukla biust
- nie pozwala na obfte jedzenie ponieważ uciska okolice żąłąka
Terapeutyczne
- ból w odc. L kręgosłupa
- zwyrodnienie L
- ZZSK
- stenoza
- osteoporoza
- wypadnięcie dysku
- po operacji
- po urazach
- w procesach rekonwalescencji
Stabilizacja
- odc. L-S
- ograniczenie zgięcia kręgos.
- uciska powłoki brzuszne prostując kręg.
Dzielimy je na :
- miękkie L-S
- elastyczne
a) z przodu zapinane na taśme
b) na środku ściągane sznurkami
c) niewielki ucisk na żołądek
d) lepsza stabilizacja odc L
- półsztywne
a) elastyczne usztywnione metalowym drutem
b) stabilizują kręg.
c) akceptowane przez chorego- sznurowane podobnie jak miękke
- pólgorstowe
a) z tkanki gorsetowej z wszytym metalem i taśmami
b) wzorcem do stosowania ortz są konstrukcje Hofmanna, Williamsa i Tayloza
Hofmana
- tasmy pionowe po bokach kręg.
- taśmy poziome w górnej dolnej cz. ortezy
- sznurowane- najczęściej stosowane ze sznurówek sztywnych
W skoliozie piersiowej w przebiegu osteoporozy modyfikuje się sznurówki dodając podpaski podtrzymujące barki i prostujące kręg. (podobne do Tayloza)
Wiliamsa
- pionowy płaskownik połączony poziomom ramą
- wolny obszar grzbietowy
Tayloza (prostotrzymacz)
- element podporowy w formie półkosza obejmujące biodro oraz fartuszka sznurowanego od przodu
- płaskowniki biegną w zdłuż kreg. Po wyżej łopatek zakończone podpaszkami obejmujące barki i zapinane na plecach
- wzmocniona poziomymi paskami przechodzącymi przez klatkę piersiową i brzucha
Wskazania
- okrągłe plecy
- choroba Scheuremanna
- wady postawy
- osteoporoza
- po urazach kręgosłupa
Pasy brzuszne i przepuklinowe
- podtrzymują powłoki brzuszne
- podciąganie brzucha do góry
Wskazania
- otyłości
- opuszczenie trzewi
- przepukliny brzuszne
- inne wymagające podtrzymania powłok brzusznych
- w ciąży by zapobiec rozciąganiu powłok brzusznych
- w ciążach mnogich
- ból odc. L kręgosłupa
Powinny być dostosowane do pacjenta i robione na wymiar
Pasy przepuklinowe
- zamykają od zewnątrz powłoki brzuszne
- w przepuklinach pachwinowych (najczęściej)
- leczeniu zachowawczym
- obejmują T, posiadają lewe i prawe, obustronne, gruszkowate, trójkątne peloty
- miękkie i dobrze dostosowane do otworu przepuklinowego
- zabezpieczone podpórkami przed ześlizgiwaniem
Pasy na rozejście się spojenia łonowego
- rozejście się więzozrostu kości łonowej
- składa się z pasa otaczającego miednice i pelot na krętarze i spojenie łonowe
Kołnierze
- odciążają i stabilizują odcinek C kręgosłupa
Typy
Miękkie
Półsztywne
Sztywne podpórce- opierają się z: przodu- mostek, z tyłu- okolica kręgosłupa i łopatek, podżuchwą i okolica potylicy
Skutecznie unieruchamiają odciążają i stabilizują
Kolniesz Schanza (miękkie)
- z dzianiny
- obejmuje C
- zapinany z tyłu
Podobny kołnierzem do poprzedniego jest K. anatomiczny zbudowany z dzianiny i wypełniony styropianem dobrze obejmuje szyje w okolicy podżuchwowej i potylicy, wygodny
K. Floryda (półsztywny)
- unieruchamia
- odciąża
- koryguje
- ogranicza zakres ruchu
Wskazania
- niepełne unieruchomienie
- zmiany zniekształcające
- zespół bólowy
- urazy
Po założeniu nie może utrudniać połykania
K. Campa (sztywny)
- zbudowany z części przedniej i tylnej zapinanych taśmami
- metalowe wzmocnienia
- podpórka okolicy brody, potylicy, opiera się na tułowiu
- dobrze unieruchamia
- nie pozwala na żaden ruch
K. Philadelphia
- podobny do Campa
- by uzyskać lepszą stabilizacje górnego odcinka piersiowego wprowadzono dodatkowe elementy z przodu i z tyłu połączone pasem
K. kamizelkowy (półsztywny)
- podparcie z przodu i z tyłu
Wskazania
- znaczna destrukcja kręgów C
- nowotwory
-po urazach
- stabilizacja górnego odcinka piersiowego
- pewniejsze unieruchomienie od przodu
- uciążliwy dla pacjenta
- wspiera się na barkach połączonych z szelkami krzyżującymi się na dolnej płycie piersiowej połączone są ze wspornikami pelot (podbródkowej i potylicznej)- dobrze stabilizują głowę
K. korygujący kręgosłup szyjny
Podobny do Floryda
- koryguja pochylenie i rotacje dla tego górna krawędź musi się wymodelować
- robione indywidualnie
- u osb dorosłych z dużym bólem (Schanza lub Floryda)