MECHANIZM RYNKOWY

Rynek - mechanizm koordynujący zachowania nabywców i sprzedawców, uczestniczących w procesie wymiany dóbr oraz usług.

Popyt - to ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi kupić przy różnym poziomie ceny (ceteris paribus)

Popyt efektywny i popyt potencjalny

Rodzaje popytu:

1. popyt efektywny i popyt potencjalny

2. popyt funkcjonalny - wynika z cech użytkowych dobra i jego użyteczności;

3. popyt niefunkcjonalny - wynika z tzw. efektów zewnętrznych: owczego pędu, efekt snobizmu, efekt veblenowski - popyt na dobra prestiżowe

4. popyt spekulacyjny

Podaż - to ilość dobra, jaką sprzedawcy są gotowi zaoferować przy różnym poziomie ceny (ceteris paribus)

wielkość popytu, wielkość podaży

cena równowagi - jest to cena zrównująca wielkość zapotrzebowania z wielkością oferowaną

nadwyżka popytu - przy danej cenie wielkość zapotrzebowania przewyższa ilość oferowaną

nadwyżka podaży - przy danej cenie ilość oferowana przewyższa ilość zapotrzebowania

mechanizm równowagi rynkowej - obniżanie lub podwyższanie ceny tak długo aż nastąpi zrównanie ilości oferowanej z wielkością zapotrzebowania

krzywa popytu - obrazuje zależność między ceną a wielkością zapotrzebowania przy innych czynnikach niezmiennych (nachylenie ujemne)

p

q

krzywa podaży - ukazuje zależność między ceną a ilością oferowanego towaru przy innych czynnikach niezmiennych (nachylenie dodatnie)

p

Q

p

F G

E

A B

q

AB nadwyżka popytu

FG nadwyżka podaży

• Co kryje się za ceną popytu?

Gospodarstwa domowe

konsument

klient - organizacja gospodarcza i inne

DETERMINANTY POPYTU

• Ceny innych dóbr - czynnik stały

Dobra substytucyjne

Dobra komplementarne

Wzrost cen dóbr substytucyjnych zwiększa popyt na dane dobro, a wzrost cen komplementarnych zmniejsza popyt na to dobro.

Dochody nabywców - czynnik stały

Dochód wzrasta, rośnie popyt na dane dobro

Dobro normalne to takie dobro , na które popyt wzrasta wraz ze wzrostem dochodu

Dobro niższego rzędu to takie dobro, na które popyt maleje przy wzroście dochodu

Gusty - czynnik stały

Gusty i preferencje konsumentów, zależą od mody i społecznie akceptowanych wzorców zachowań

Przesunięcie krzywej popytu - któryś z powyższych czynników zmienny

Co kryje się za krzywą podaży?

Przedsiębiorstwo

DETERMINANTY PODAŻY

Czynniki, których zmiana wywołuje zmianę podaży, czyli ruch całej krzywej podaży:

Technika - postęp techniczny (wszelkie usprawnienia, umożliwiające zwiększenie produkcji przy każdej cenie produktu) spowoduje przesunięcie krzywej podaży w prawo

Koszty produkcji - koszty wykorzystywanych zasobów - spadek cen poszczególnych czynników produkcji powoduje zrost produkcji przy każdej cenie - przesunięcie krzywej podaży w prawo

Działalność regulacyjna państwa - polityka restrykcyjna dotycząca techniki wytwarzania, działań mających na celu ochronę środowiska, działania zwiększające koszty pracy - powoduje ruch krzywej podaży w lewo - produkcja zmniejszy się

Przesunięcie krzywej podaży - zmiana cen surowców, technologii lub regulacji prawnych

1. Ruch wzdłuż krzywej i ruch po krzywej - zmiana wielkości popytu/podaży, zmiana popytu/podaży

Ingerencja państwa - możliwości, przyczyny, skutki

Instrumenty interwencji rządu:

dotacje, podatki, cena minimalna, cena maksymalna, kwoty produkcyjne, kwoty w imporcie

podać przykłady

ZADANIE:

1. narysuj krzywe popytu i podaży na rynku muzycznych płyt CD, gdy:

Cena PLN (p)	Popyt (mln sztuk)	Podaż (mln sztuk)
100	0	225
70	60	160
50	100	100
20	160	25
10	180	0
0	200	-

2. określ cenę równowagi rynkowej

3. omów sytuację na rynku w przypadku ustalenia przez rząd ceny maksymalnej dla płyt CD na poziomie 30PLN (wartość nadwyżki popytu)

4. omów sytuację na rynku, gdy wydawcy ustalą wzajemnie cenę płyt CD na wysokości 70PLN (wielkość nadwyżki podaży)

5. przedstaw graficznie wzrost wielkości popytu o 40 mln sztuk

6. przedstaw graficznie spadek wielkości podaży o 60mln sztuk

7. jak zareaguje rynek na spadek cen odtwarzaczy CD? (wzrost popytu) określ nową cenę równowagi

8. jak zareaguje rynek na spadek cen muzyki w formacie mp3 w Internecie (spadek popytu) zaznacz nowy punkt równowagi

9. Jak wpłynie na rynek zmiana średniego stypendium wzrost/spadek

10. jak wpłynie na rynek pojawienie się mody na płyty winylowe

11. jak zareaguje rynek na upowszechnienie się nowej technologii produkcji płyt CD z surowców wtórnych

12. jak zareaguje ten rynek na wydłużenie przez ustawodawcę tygodniowego czasu pracy do 50 godzin/tydz.

Mikroekonomia mgr Grażyna Karwacka

DD

SS

SS

DD

1

---