Trudności w przyjmowaniu pokarmów związane z dysfagią	Złagodzenie objawów i ułatwienie przyjmowania pokarmów	1. Spożywanie pokarmów bardzo małymi porcjami, najlepiej papkowatych lub płynnych. 2. Dbanie o odpowiednią temperaturę pokarmów. 3. Przygotowywanie pokarmów kolorowych, estetycznych, zgodnie z upodobaniami smakowymi pacjenta. 4. Stworzenie w czasie spożywania pokarmów miłej i serdecznej atmosfery.
Dyskomfort związany z wzmożoną potliwością i łojotokiem	Zmiejszenie dyskomfortu i poprawienie stanu skóry	1. Zwiększenie higieny ciała 2. Stosowanie preparatów zmniejszających łojotok i potliwość oraz kosmetyków pielęgnacyjnych. 3. Unikanie przegrzewania ciała. 4. Noszenie ubrań z tworzyw naturalnych.
Bezwiedne oddawanie moczu	Ułatwienie utrzymania higieny	1. Stosowanie pieluchomajtek, pampersów. 2. Zabezpieczenia materaca folią lub ceratą 3. Pomoc w utrzymaniu właściwej higieny ciała pacjenta. 4. Otoczenie pacjenta miła i przyjazną atmosferą, zapewnienie intymności i poszanowania godności.
Suchość gałek oczych spowodowana rzadkim mruganiem	Zapewnienie narządowi wzroku optymalnego nawilżenia	1. Stosowanie okładów na powieki z rumianku. 2. Stosowanie odpowiednich prepartów (tzw.”sztuczna łza”) 3. Dbanie o odpowiedni mikroklimat w pomieszczenie (optymalna wilgotność, temperatura) 4. Nie przemęczanie wzroku (oglądanie tv i czytanie książek przy niewłaściwym świetle).
Trudność w komunikowaniu się z ludźmi (cicha, niewyraźna mowa)	Polepszenie komunikacji z ludźmi	1. Wykonywanie prostych ćwiczeń logopedycznych 2. Rozmowa z pacjentem w sposób przyjazny, życzliwy, bez zniecierpliwienia, w warunkach umożliwiających rozmowę. 3. Aktywne słuchanie ( wpłynie na lepsze samopoczucie pacjenta).
Zmęczenie spowodowane zaburzeniami snu	Ułatwienie wypoczynku	1. Zapewnienie warunków odpowiednich dla snu (cisza, spokój, odpowiednia temperatura, prześcielenie łóżka) 2. Ograniczenie bodźców zewnętrznych przed snem. 3. Stosowanie technik relaksacyjnych. 4. Unikanie spania w ciągu dnia, zmniejszanie aktywności dopiero wieczorem. 4. W razie konieczności leki ułatwiające zasypianie po konsultacji z lekarzem.
Urazy spowodowane częstymi upadkami	Zminimalizowanie urazów	1. Stała obserwacja pacjenta ( w szczególności na ulicy) i szybkie reagowanie w razie zagrożenia. 2. Pomoc choremu w utrzymaniu odpowiedniej postawy i ochrona przed upadkami. 3. Ułatwienie poruszania się w środowisku domowym- usunięcie wysokich progów, śliskich dywanów, zbędnych sprzętów (zwłaszcza o ostrych krawędziach).
Bolesne nocne skurcze kończyn dolnych	Zmniejszenie występowania skurczów kończyn	1. Odpowiednie ułożenie w łóżku podczas spoczynku nocnego ( płasko na brzuchu) 2. Nie otulanie nóg zbyt mocno kołdrą. 3. Nauka technik pomagających rozluźnić mięśnie. 4. Stosowanie odpowiednich preparatów farmaceutycznych (po konsultacji z lekarzem)
Trudności w samodzielnych utrzymaniu higieny osobistej	Pomoc w utrzymaniu higieny	1. Zachęcanie pacjenta do podejmowania czynności pielęgnacyjnych w miarę swoich możliwości. 2. Pomoc w utrzymaniu higieny, ale nie całkowite wyręczanie chorego. 3. Zachęcanie do utrzymywania właściwej higieny poprzez stosowanie kolorowych, pachnących kosmetyków (jeśli nie ma przeciwskazań) , ciekawych akcesoriów itp.
Trudności w samodzielnym poruszaniu się	Ułatwienie poruszania się samodzielnie	1. Zapewnienie komfortu psychicznego pacjentowi swoją obecnością w czasie samodzielnego poruszania się. 2. Zaopatrzenie pacjenta w odpowiednie środki ortopedyczne (laska, balkonik). 3. Likwidowanie barier architektonicznych utrudniających poruszanie się. 4. Ułatwienie poruszania się po mieszkaniu- usunięcie wysokich progów, śliskich dywanów, zbędnych sprzętów. 5. Baczna obserwacja pacjenta podczas spacerów.
Trudności w zaakceptowaniu przez chorego utraty pełnej sprawności, w zaadaptowaniu się w nowej rzeczywistości	Pomoc choremu w zaakceptowaniu nowej sytuacji	1. Rozmowy z chorym 2. Wsparcie emocjonalne 3. Zagospodarowanie czasu wolnego 4. Skontaktowanie chorego z grupami samopomocy. 5. Zachęcanie chorego do udziału w terapii zajęciowej, warsztatach pracy itp. 6. Uczenie pacjenta „maskowania” objawów choroby w sytuacjach dnia codziennego, np.: opieranie łokci o oparcia krzesła, spacer ze splecionymi dłońmi za plecami- zmniejszą drżenie rąk oraz wywołany tym dyskomfort psychiczny.
Obniżenie nastroju spowodowane postępem choroby (depresja)	Poprawa nastroju pacjenta	1. Rozmowa z pacjentem 2. Zagospodarowanie czasu wolnego. 3. Wsparcie emocjonalne. 4. Zachęcanie pacjenta do kontaktów ze znajomymi, przyjaciółmi i bliskimi. 5. Udział w spotkaniach grup wsparcia. 6. Chwalenie wszelkich postępów zdrowotnych dokonanych przez chorego. 7. Serdeczność, otwartość i wyrozumiałość w kontaktach z pacjentem. 8. Zachęcanie rodziny do wspierania chorego.

---