PATOMORFOLOGIA - PATOLOGIA SKÓRY I TARCZYCY
SKÓRA:
znamię barwnikowe brzeżne (granica skórno / naskórkowa)
znamię skórne (najwięcej komórek na górze)
znamię mieszane
halo naevus = znamię Sutona
znamię dysplastyczne - faza przejściowa łagodne / złośliwe
Objawy złośliwienia: zmiana barwy, wielkości, nierównomierne, swędzące, zaczerwienienie wokół
NAEVUS SPITZ
u dzieci, młodych
¼ przypadków po 30 roku życia
cechy charakterystyczne: „artefakty”, atypie
MELANOMA MALIGNUM
Objawy:
zmiana wielkości 39%
krwawienie 21% → duża predyspozycja do krwawień i owrzodzeń
swędzenie 11%
zmiana barwy 8%
ból 1,5%
inne 13%
Postacie:
lentigo melanoma malignum (in situ) - nieregularna brązowa plama, twarz, późno naciek i transformacja złośliwa, zmiana trwa dosyć długo, naciek → czarna plama (zmiana zabarwienia)
superficial spreading melanoma malignum - tułów, kończyny, proces naciekania szybciej i krócej (szerzenie Pagetoidalne)
acral lentiginous melanoma malignum - plama, jeszcze szybciej, dłonie, podeszwy
nodular melanoma malignum - guzowato lub brodawkowato
Rokowanie - czynniki histologiczne:
Grubość
skala Clarka:
I°: naskórek
II°: warstwa brodawkowata skóry właściwej, ale bez przekraczania
III°: splot naczyń powierzchownych
IV°: splot naczyń głębokich
V°: naciek tkanki podskórnej
skala Breslowa: ułamki milimetrów
Typ:
indeks mitotyczny
inwazja naczyń
melanina
naciek limfocytarny
Ryzyko przerzutów:
niskie < 0,76mm II°, III° 0%
średnie < 0,76mm IV° 23%
0,76-1,5mm
> 1,5mm III°
wysokie > 1,5mm IV°, V° 37%
Rokowanie - czynniki kliniczne:
lokalizacja: kończyny (lepiej) czy tułów / głowa / szyja (gorzej)
płeć, wiek, średnica, owrzodzenie
węzły chłonne: 1 - 45%, 2-4 - 28%, 5 lub więcej - 9% przeżycie
Wycinać z 5cm marginesem
Przerzuty: serce, mózg, nerki, śledziona
Odmiana bezbarwnikowa tak samo złośliwa
CHOROBA BOWENA = ca planoepitheliale (śródnaskórkowy, in situ)
brunatno-czerwona plama
zezłośliwienie, inwazja
długo bez przechodzenia w postać naciekającą
DERMATOFIBROMA: najczęściej guzek w tkance podskórnej, biały na przekroju
KERATOACANTHOMA: masy rogowe przykryte daszkiem, zdolność samoistnej regresji (kilka tygodni)
CA BASOCELLULARE: bardzo częsty, nawroty gdy nieprawidłowo wycięty
CA SPINOCELLULARE: płaskonabłonkowy rogowaciejący; nacieka + perły rogowe
ZAPALENIA TARCZYCY ostre infekcyjne:
typu Hashimoto
de Quervaina (podostre ziarniniakowe)
Riedla (wole Riedla)
podostre limfocytarne
Zapalenie tarczycy typu Hashimoto:
30-50 lat, dzieci
♀:♂ = 10:1
bezbolesne rozlane powiększenie tarczycy
niedoczynność tarczycy (nadczynność rzadko) → Hashitoxicosis
predyspozycja do rozwoju chłoniaków
występowanie rodzinne
HLA DR-5
patogeneza:
podłoże autoimmunologiczne
związane z SLE, RZS, zespołem Sjögrena, chorobą Gravesa-Basedowa
zmniejszenie liczby limfocytów Ts → destrukcja komórek pęcherzykowych przez limfocyty Tc
→ wytwarzanie autoprzeciwciał (TSH-R, microsom, TRG)
morfologia:
postać klasyczna
symetrycznie powiększona tarczyca
obfity naciek z komórek limfoidalnych
tworzenie grudek chłonnych
zanik pęcherzyków
włóknienie niewielkiego stopnia
zmiany onkocytarne
postać włókniejąca
włóknienie znacznego stopnia
mniejszy naciek z komórek limfoidalnych
zanik pęcherzyków o dużym nasileniu
Zapalenie tarczycy de Quervaina
morfologia:
faza wczesna: mikroropnie
ogniskowe niszczenie pęcherzyków
ziarniniaki
faza późna: nacieki z komórek limfoidalnych
włóknienie ogniskowe
klinika:
30-50 lat
♀>♂
etiologia prawdopodobnie wirusowa
sezonowość: głównie latem
związek z infekcjami górnych dróg oddechowych
związek z HLA B35
objawy:
powiększenie tarczycy
ból
temperatura, osłabienie, anoreksja, myalgia (ból mięśni)
hyperthyreosis → hypothyreosis → norma (proces samoograniczający się)
Zapalenie tarczycy podostre limfatyczne
♀>♂
bezbolesne powiększenie tarczycy
nadczynność, 10% nadczynności w USA
morfologia:
naciek zapalny z komórek limfoidalnych
ogniskowa destrukcja pęcherzyków
Zapalenie tarczycy Riedla
30-60 lat
♀:♂ = 3:1
bezbolesne wole
stridor, dysfagia, duszność
podrażnienie nerwów krtaniowych wstecznych
niedoczynność
morfologia:
twarda, asymetryczna, guzkowa tarczyca
włóknienie obejmuje torebkę i otaczające tkanki
atrofia miąższu
ogniskowy naciek z limfocytów