Efekty zewnętrzne

Część dóbr publicznych jest płatna (np. komunikacja miejska), część nieodpłatna (np. park).

Większość zasobów przyrody ma istotne cechy dóbr publicznych, co oznacza, że nikt nie dysponuje prywatnym tytułem własności wykluczającym z użytkowania pozostałych zainteresowanych. Idealne dobra publiczne charakteryzują się łatwym, powszechnym, wręcz niekontrolowanym dostępem, przy czym dowolnie duża liczba użytkowników może korzystać z danego zasobu jednocześnie bez uszczuplania korzyści indywidualnych. Ponadto dobra publiczne mają często charakter dóbr wolnych, co oznacza, że występują tak obficie że można z nich korzystać bez ograniczeń i w dodatku za darmo.

Na obecnym etapie rozwoju społeczno-gospodarczego zasoby przyrody nie są już dobrami wolnymi i nie mogą być traktowane jak idealne dobra publiczne. Nie respektowanie tej zasady przekształca użytkowanie zasobów przyrody w gospodarkę rachunkową (przykłady to: zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby). Jeśli dostęp do określonego zasobu przyrody jest niczym nieograniczony, a w dodatku bezpłatny to racjonalnym zachowaniem w wymiarze indywidualnym jest zwiększenie własnych korzyści kosztem innych aż do całkowitego wyczerpania bądź zniszczenia danego zasobu.

Aspektem istnienia dóbr wspólnych jest powstanie efektów zewnętrznych. Efekty zewnętrzne są to uboczne skutki podejmowanej działalności nie związane bezpośrednio z jej celem. Mogą to być efekty pozytywne lub negatywne, jednak w odniesieniu do zasobów środowiska możemy mówić praktycznie o negatywnym wpływie stosowanym w technologii na zasoby przyrody.

Koszty zewnętrzne są to koszty, które w wyniku cudzej, szkodliwej działalności obciążają nie sprawcę a ich ofiarę nie czerpiącą żadnych finansowych korzyści z prowadzonego przedsięwzięcia.

Oprócz kosztów zewnętrznych możemy również mówić o korzyściach zewnętrznych (np. uzdatnianie przez władze miejskie wody dla celów komunalnych, z której również korzystają przedsiębiorstwa).

Dwa warunki, których spełnienie definiuje powstanie kosztów zewnętrznych:

1. Działalność jednostki A powoduje realną utratę/przyrost dobrobytu przez jednostkę B

2. Utrata dobrobytu przez jednostkę B nie jest rekompensowana przez jednostkę A

Internalizacja efektów zewnętrznych.

Internalizacja polega na umieszczeniu na rachunkach sprawców zanieczyszczeń wszelkich kosztów jaka ich działalność powoduje u wszystkich ofiar. Internalizacja jest możliwa wówczas, gdy strony szkodzące uwzględnią w swych kosztach prywatnych wszelkie koszty, która ich działalność powoduje w społeczeństwie.

Optymalny poziom zanieczyszczeń.

koszty

korzyści

straty

Q

W

MNBP - marginalne wewnętrzne korzyści netto. Marginalne czyli krańcowe. Do obliczenia tego potrzebne są pochodne.

MEC - marginalny koszt zewnętrzny tzn. wartości marginalnych strat wyrządzonych przez zanieczyszczenie w relacji do krańcowej jednostki aktywności.

Internalizację można osiągnąć przynajmniej na kilka sposobów:

1. Nakładając na strony szkodzące opłatę (podatek) w wysokości równej powodowanym szkodom w środowisku, przy optymalnej wielkości zanieczyszczeń, podatek Pigou.

2. Udzielając stronom szkodzącym subwencji za każdą jednostkę redukcji emisji zanieczyszczeń w wysokości równej powodowanej stratom w środowisku przy optymalnej wielkości zanieczyszczeń.

3. Nakaz zmniejszania emisji zanieczyszczeń do poziomu, w której jednostka administracyjna uzna za wielkość optymalną.

4. Ułatwiając ofiarom i stronom szkodzącym dojście do porozumień poprzez jednoznacznie zdefiniowanie praw własności do środowiska (prawa ofiary do życia w czystym i niezanieczyszczonym środowisku i prawa truciciela do traktowania środowiska jako składowiska zanieczyszczeń). Teoremat Coase'a.

Torenat - teoria, twierdzenie pochodne na aksjonatach, bez dowodów, pewnik, nie wymaga udowodnienia.

5. Rozprowadzając w trybie przetargu zbywalne uprawnienia do emisji zanieczyszczeń wysyłanych do poszczególnych obszarów, dbając o to by osiągnąć optymalny poziom zanieczyszczeń w każdym z obszarów.

Internalizacja jest często częściowo lub całkowicie niewykonalna, ponieważ trudno jest jednoznacznie stwierdzić kto i w jakim zakresie poniósł cudzej szkodliwej działalności oraz jednoznacznie zidentyfikować sprawcę.

Podatek Pigou. Pojawia się konieczność dokonania korekty, które zrekompensowałyby ofiarom dodatkowo poniesione nakłady a sprawców obciążyła adekwatnymi do ich udziału kosztami. Rolę korygującą miał spełniać podatek Pigou.

Twórcą „zielonego podatku” był angielski ekonomista Pigou, który w 1920 r. zaproponował wprowadzenie opłaty obejmującą wysokość szacunkowej straty jaką zanieczyszczający powoduje w środowisku.

Ogólne założenia teoretyczne podatku:

1. Zanieczyszczenia środowiska są pewną formą negatywnych efektów zewnętrznych.

2. Wprowadzenie podatku nie eliminuje negatywnych efektów zewnętrznych, ale je zmniejsza.

3. Trudno jest ustalić podatek Pigou na optymalnym poziomie.

4. Mimo trudności z ustaleniem optymalnego poziomu podatku pozwala on osiągnąć pożądany stan środowiska jak najmniejszym kosztem.

5. Wprowadzenie podatku wymaga interwencjonizmu (określonego działania ze strony państwa w formie ustaw, aktów itp.).

6. Wprowadzenie podatku wymaga jednostronnego dostosowania się producenta do nowych zmienionych warunków.

7. Wprowadzając podatek powodujemy, że marginalne koszty producenta zrównują się z marginalnymi kosztami społecznymi.

8. Wprowadzenie podatku powoduje poszukiwanie rozwiązań technologicznych zmniejszających wielkość wysłanych do środowiska.

9. Jeśli w danym momencie nie jest dostępne rozwiązanie technologiczne zmniejszające wielkość zanieczyszczeń wysłanych do środowiska to idea podatku Pigou powoduje, że optymalny poziom zanieczyszczeń osiąga się w drodze zmniejszenia produkcji.

10. Jeśli podatek Pigou dotyczy wszystkich producentów danego dobra produktu to cena tego dobra wzrośnie.

11. Wprowadzenie podatku pociąga za sobą zmiany w długim okresie tzn. może eliminować z rynku pewnych producentów dóbr a nawet niektórych towarów.

Teoremat Coase'a

Coase odrzuca w ogóle moralne wartościowanie bowiem stwierdza, że każdy ma prawo do środowiska niezależnie od tego czy tylko oddycha czy poważnie je niszczy. Coase twierdzi, że osiągnięcie optymalnego poziomu zanieczyszczeń jest możliwe nie w drodze nakładania kar czy opłat a w drodze dobrowolnych pertraktacji między poszkodowanym a sprawcą. W tym przypadku jednak musimy mieć jednoznacznie zdefiniowane prawa własności czyli prawo ofiary do życia w czystym, nie zanieczyszczonym środowisku oraz prawa sprawcy do traktowania środowiska jako składowiska zanieczyszczeń. W tym przypadku obie strony będą się kierować sobie znanymi kosztami krańcowymi.

W podejściu Coase'a kryją się jednak pewne pułapki. Równowaga sił pomiędzy poszkodowanym a sprawcą jest iluzoryczna (pozorna) bowiem przeważnie ofiara ma więcej do stracenia i w wyniku ugody może zbyt nisko oszacować swoje straty. Podstawowy problem wynika jednak z istnienia tzw. kosztów transakcyjnych. Zasadnicze znaczenie ma czy koszt transakcyjny podlegający transferowi od sprawcy do ofiary ma cechy anty dobra publicznego czy cechy anty dobra prywatnego. Przykładem anty dobra publicznego jest zanieczyszczenie powietrza, wody, gleby a przykładem anty dobra prywatnego jest np. zrzucanie zanieczyszczeń na czyjś prywatny teren.

W przypadku anty dóbr prywatnych ofiary wyraźnie rozdzielają szkody między siebie. Rozróżnienie to jest kluczowe przy projektowaniu systemu instrumentów polityki ekologicznej.

W przypadku anty dóbr publicznych ofiary są niemal bezsilne wobec truciciela. Wszystkie razem mogą ponosić koszty znacznie przewyższające zysk truciciela jednak gdyby każda z osobna chciała się upomnieć o odszkodowanie to nie może zainwestować w proces negocjacji więcej niż wynoszą jej szkody własne. Rozumując podobnie gdyby każda pojedyncza ofiara chciała skłonić truciciela do zmniejszania ładunku zanieczyszczeń wysyłanych do środowiska to musiałaby ponieść wszelkie koszty i uciążliwość targowania się z trucicielem a w przypadku sukcesu korzyściami obdzieleni byliby wszyscy po równo. Zatem można oczekiwać, że ktoś inny kupi dla niego poprawę stanu środowiska. Może się w tym przypadku okazać, że ingerencja rządu jest niezbędna.

W przypadku anty dóbr prywatnych zwłaszcza jeśli są nieliczne mają znacznie silniejsze bodźce do oddziaływania na trucicieli. Interwencja rządu w tym przypadku może okazać się niepotrzebna.

Ogólne aspekty teoretyczne twierdzenia Coase'a:

1. Zakłada się, że w przeciwieństwie do idei podatku Pigou zarówno sprawca zanieczyszczeń jak i ofiara są odpowiedzialni za powstanie negatywnych efektów zewnętrznych

2. Internalizacja efektów zewnętrznych i w efekcie korekta niewłaściwej alokacji w kierunku poprawy efektywności gospodarowania jest możliwa poprzez dobrowolne przetargi między zainteresowanymi stronami

3. Przetargi te są możliwe tylko wówczas, gdy mamy jednoznacznie zdefiniowane prawa własności zarówno w stosunku do tradycyjnych czynników produkcji jak i emisji do środowiska szkodliwych zanieczyszczeń

4. Osiągnięcie odpowiednich porozumień miedzy sprawcą a ofiarą zanieczyszczeń może być związane z określonymi kosztami transakcyjnymi

Istota efektów zewnętrznych może być prosto wyrażona w postaci zapisu formalnego. Załóżmy, że mamy dwóch producentów A i B wytwarzających dobra x i y, ich funkcje produkcji można zapisać następująco:

x = f (L_A, C_A)

y = g (L_B, C_B)

L - nakłady pracy

C- nakłady kapitału

Zależność funkcji produkcji wytwórcy B od wielkości funkcji produkcji wytwórcy A wyraża właśnie występowanie efektów zewnętrznych gdyż wielkość produkcji dobra x niepodległa kontroli czy wpływowi wytwórcy B.

Przyjmijmy, że:

p_x - cena dobra x

k_x - marginalny koszt produkcji dobra x

Jeśli wytwórca dobra x nie ponosi żadnych konsekwencji finansowych swego negatywnego oddziaływania na koszty i produkcje dobra y to zgodnie z ogólnie znaną zasadą postępowania maksymalizacyjnego (zasadą ekwimarginalną) wybierze on wielkość produkcji przy której p_x=k_x

Jest to jednak optymalność tylko z punktu widzenia producenta dobra x. Optymalność społeczna wymaga bowiem by społeczne marginalne koszty produkcji zrównały się z ceną dobra tzn. by spełniony był warunek: p_x = k_x + MEC

Ponieważ optymalna cena dobra x jest większa o element MEC wyraziliśmy formalne stwierdzenie, że występowanie efektów zewnętrznych powoduje, że produkcja emitenta jest większa niż wynikałoby to z warunków optymalności, a zatem nadmiernie wykorzystywana jest zdolność asymilacyjna środowiska.

Wycena zasobów i walorów środowiska przyrodniczego oraz strat ekologicznych

Wycena zasobów i walorów środowiska przyrodniczego umożliwia właściwe przeprowadzenie rachunku ekonomiczno - ekologicznego a jej cząstkowe funkcje są następujące:

1. Uświadamia że pewne zasoby przyrody nie są już dobrami wolnymi.

2. Kwantyfikując (ujmując) w kategoriach monetarnych efektów, które na rynku nie mając ceny pozwala wpłynąć na decydentów, którzy podejmują swoje decyzje w oparciu o analizę finansową.

3. Umożliwia określenie wysokości kar i opłat za zanieczyszczenie i korzystanie z środowiska.

4. Pozwala uwiarygodnić wskaźniki rozwoju społeczno - gospodarczego.

5. Pozwala zmniejszyć arbitralność decyzji podejmowanych w oparciu o kryteria finansowe.

6. Pozwala na wspomaganie działań administracyjnych w ochronie środowiska.

Jednak wycenę zasobów środowiska budzi pewne zastrzeżenie:

1. Wycenę można skutecznie manipulować.

2. Opracowane metody wyceny odnoszą się do warunków krajów rozwiniętych.

3. Konieczne jest prowadzenie nieraz skomplikowanych badań dla zabezpieczenia informacji.

4. Próby wartościowania pewnych zasobów i walorów środowiska, które na rynku nie mają ceny prowadzą do dewaluacji metody.

Na wartość całkowitą składa się:

1. Wartość użytkowa - wartość wynikająca z bezpośredniego bądź pośredniego użytkowania (cena drewna + gruntu).

2. Wartość nieużytkowa:

• wartość opcjonalna - ta część wartości całkowitej, która łączy się z odsunięciem w przyszłości momentu użytkowania danego zasobu,

• wartość dziedziczona - ta część wartości całkowitej, która wiąże się z możliwością przekazania danych walorów środowiska przyszłym pokoleniom,

• wartość egzystencjalna - ta część wartości całkowitej, która wiąże się z samym faktem istnienia danego zasobu niezależnie od pożytków może on przynieść.

Typologia metod wartościowania środowiska przyrodniczego.

METODY BEZPOŚREDNIE		METODY POŚREDNIE
eksperyment	Metoda wyceny warunkowej	METODY OPARTE NA RYNKACH KONWENCJONALNYCH	METODY OPARTE NA RYNKACH ZASTĘPCZYCH
				Metody kosztowe: metoda O - S (Oddziaływanie - Skutek), metoda substytucyjna, metoda odtworzeniowa, metoda prewencyjna, metoda kompensacyjna, metoda kosztów utraconych korzyści.	Metody związane z funkcją produkcji gospodarstw domowych (w tym też metoda kosztów podróży)	Metoda cen przyjemności

Eksperyment polega na zaaranżowaniu sytuacji, w której konsumenci są zmuszani do zapłaty za określone dobra i zasoby przyrody, które do tej pory były bezpłatne. Posiada niewiele udanych prób.

Metoda wyceny warunkowej jest metodą ankietową, w której możemy respondentom zadać pytania w dwóch podstawowych formatach:

1. Format WTP (willingness to pay) polega na zadaniu ankietowanym pytania jaką kwotę byliby gotowi zapłacić za korzystanie z określonego zasoby środowiska.

2. Format WTA (wilingness to accept) polega na zadaniu ankietowanym pytania jaką kwotę rekompensaty gotowi byliby przyjąć za pozbawienie ich możliwości korzystania z danego zasobu.

Okazuje się, że w konkretnych badaniach odpowiedzi na pytania wg schematu WTP dawały oszacowania niższe i bardziej wiarygodne podczas gdy schemat WTA prowadził do przeszacowań i otrzymania wyników niższej wiarygodności.

Metoda kosztowa O - S (Oddziaływanie - Skutek) polega na budowaniu funkcji i wskaźników OS następnie łącznie z odpowiednimi cenami rynkowymi. Metoda typowo akronometryczno - matematyczna. Raczej rzadko wykorzystywana.

Metoda kosztowa substytucyjna - jest prostsza. Bierze pod uwagę ceny i koszty dających się społecznie zaakceptować, substytutów i dóbr środowiska, które są zagrożone, bądź definitywnie utracone.

Metoda odtworzeniowa bierze pod uwagę ceny i koszty, które należy ponieść by odtworzyć dany zasób środowiska przywracając mu pierwotną wartość.

Metoda prewencyjna bierze pod uwagę koszty, które należy ponieść, aby zapobiec zniszczeniu danego zasobu środowiska bądź przynajmniej osłabić skutki szkodliwych działań.

Metoda kompensacyjna (kompensacji) bierze za punkt wyjścia ustalone przez instytucje prawne lub ubezpieczeniowe, rekompensaty pieniężne przyznawane z tytułu degradacji środowiska.

Metoda kosztów utraconych korzyści przedstawia wartość użytkowanych zasobów przyrody przez dochód z alternatywnych wariantów użytkowania.

Metody cen przyjemności - metoda ta opiera się na obserwacji, że ceny rynkowe pewnych dóbr zależą od ich nierynkowych charakterystyk, w tym również związanych z środowiskiem przyrodniczym.

Metody związane z funkcją produkcji gospodarstw domowych - w koncepcji tej metody wynika, że gospodarstwo domowe pełni jednocześnie rolę producenta i konsumenta ponieważ zakłada się, że pewne dobra są nabywane po to, aby stać się nakładami niezbędnymi do uzyskania dóbr niedostępnych na rynku. Odmianą tej metody jest metoda kosztów podróży.

Metoda kosztów podróży - czerpanie usług z środowiska przyrodniczego, w tym rekreacyjnych czy przyrodniczych jest związane z wydatkami wynikającymi z konieczności podjęcia podróży. Analiza częstotliwości podróży osób mieszkających w różnej odległości od badanego miejsca pozwala określić stopień uczestnictwa jako funkcję kosztu dojazdu będącego w istocie ceną dostępu. Wyznaczone koszty podróży pozwalają określić wartość nierynkowego elementu środowiska.

Straty ekologiczne

Straty ekologiczne są to pewne negatywne zjawiska wynikające z zanieczyszczenia i eksploatacji środowiska. Obniżają one poziom zaspokojenia potrzeb społecznych i poziom jakości życia.

Najpowszechniej stosowany podział strat obejmuje następujące ich rodzaje:

1. Wynikające z pogorszenia warunków zdrowotnych środowiska:

• zwiększone funkcjonowania służby zdrowia,

• zwiększone koszty zasiłków chorobowych,

• straty w produkcji związane ze zwiększoną absencją chorobową.

• Straty w gospodarce wodnej:

• koszty oczyszczania wody (uzdatniania wody),

• koszty magazynowania i przerzutu wody,

• straty rekreacyjne,

• straty powodziowe,

• straty z tytułu marnotrawstwa wody.

• Straty w majątku spowodowane zwiększoną korozyjnością środowiska.

• Straty związane z nieracjonalną eksploatacją surowców mineralnych.

• Straty surowców odprowadzanych do środowiska wraz z zanieczyszczeniami i odpadami.

• Straty w leśnictwie i nadleśnictwie:

• straty z zanieczyszczeniem powietrza co powoduje spadek produkcyjności i jakości drzewostanów,

• straty związane z przedwczesnym wyrębem,

• straty wynikające z ograniczenia funkcji produkcyjnej lasu.

• Straty w rolnictwie i rybactwie:

• straty związane z zanieczyszczeniem powietrza,

• straty związane z przesuszaniem gruntów i brakiem wody, np. w wyniku nieodpowiednich …… i brakiem wody,

• straty związane z przekazywaniem gruntu na cele nierolnicze,

• koszty rekultywacji zdegradowanych gruntów.

Zadanie

Przyjmijmy, że mamy dwóch producentów A i B, którzy wytwarzają odpowiednie dobro x i y a ceny rynkowe ich dóbr wynoszą: px = 120, py = 240. Natomiast indywidualne funkcje kosztów kształtują się następująco:

Kx = 3x² + 60x

Ky = y² + 100y + 30x

Oblicz łączny dobrobyt społeczny przy założeniu, że producent dobra x nie ponosi żadnych konsekwencji finansowych swego negatywnego oddziaływania na producenta dobra y.

dobrobyt = zysk

zysk = przychody (P) - koszty (Z)

przychody = ilość dóbr x cena

px = kx

Kx - koszt całkowity

kx - koszt krańcowy

kx = (Kx)' - kx to pochodne z Kx

pochodna z liczby = 0

kx = (Kx)' = (3x² + 60x)' = 6x + 60

6x + 60 = 120

6x = 60

x = 10 - optymalna ilość produkcji dobra x

ky = (Ky)' = (y² + 100y + 30x)' = 2y + 100

2y + 100 = 240

2y = 140

y = 70 - optymalna wielkość produkcji dobra y

Px = 10 x 120 = 1200

Zx = Px - Kx

Zx = 1200 - (300 + 600) = 300

Py = 700 x 240 = 16800

Zy = Py - Ky

Zy = 16800 - (4900+ 700 + 300) = 4600

Zs - zysk społeczny

Zs = Zx + Zy

Zs = 4900

Metoda wyceny warunkowej

Najpopularniejszą metodą wyceny środowiska przyrodniczego jest metoda wyceny warunkowej zwana w skrócie CVM. Metodologia tej metody została opracowana na początku lat 60-tych XX wieku, a w latach 70-tych i 80-tych została poddana wielu badaniom empirycznym i teoretycznym by ekonomiści zasobów środowiska mogli stwierdzić, że jest to metoda przy pomocy której można w sposób naukowy wyceniać poszczególne komponenty środowiska. Od początku lat 90-tych przy pomocy tej metody przeprowadzono ponad 1500 badań w ponad 40 różnych krajów. Zalety tej metody są bezsprzeczne, a możliwe pojawiające się błędy łatwe do wychwycenia i wyeliminowania.

Przyczyny popularności tej metody:

1. Bardzo dobrze opracowana metodyka.

2. Jedna z niewielkich metod przy pomocy, której można wycenić wartości nieużytkowe.

3. Wyniki uzyskane przy pomocy tej metody są porównywalne z wynikami otrzymywanymi z wykorzystaniem innych metod.

Metoda wyceny warunkowej polega na przeprowadzeniu badań ankietowych. W celu poznania indywidualnej bezpośredniej opinii respondenta. Zakłada się, że opinie respondentów dotyczącej hipotetycznej przedstawionej w kwestionariuszu reakcjami gdyby opisywana sytuacja naprawdę zaistniała. Pytanie o wartość zasobu można zadać w dwóch podstawowych formatach WTP i WTA.

Załóżmy, że w sytuacji wyjściowej poziom dobrobytu jednostki wynosi Wo jest zależnym od poziomu dochodu pieniężnego jednostki czyli Yo i jakości środowiska, czyli Eo.

Wo (Yo, Eo)

Załóżmy, że istnieje możliwość przeprowadzenia akcji w wyniku której jakość środowiska wzrośnie w stosunku do sytuacji wyjściowej.

Jeśli jednostka nie zostanie zmuszona do ponoszenia żadnych nakładów związanych z przeprowadzoną akcją, to poziom jej dobrobytu wzrośnie i po zmianie będzie wyglądał następująco:

W1 (Yo, E1); E1 > Eo

Zakłada się, że jednostka zachowuje się w sposób racjonalny, czyli nie będzie w stanie wydać więcej niż kwotę, która pozwoli jej na pozostanie na co najmniej na tym samym sranie dobrobytu co przed zmianą.


Wo (Yo, Eo) = W1 (Y1, E1)

E1 > Eo



Y1 < Yo

Y1 = Yo - WTP

Wo (Yo, Eo) = W1 (Yo - WTP, E1)

Yo - dochód, a mniejszy dochód to lepszy stan środowiska

Wartość WTP odpowiada punktowi, w którym dwie róże kombinacje dochodu i jakości środowiska dają jednostce taki sam poziom dobrobytu.

Rozpatrzmy jeszcze przypadek przeprowadzenia akcji w wyniku której jakość środowiska pogorszy si, zatem M1 będzie odpowiadało jakości środowiska po zmianie.

Stosując podejście WTA w celu uchwycenia wartości tej zmiany należałoby stwierdzić jaka jest najmniejsza kwota, którą jednostka skłonna byłaby przyjąć by pozostać na tym samym poziomie dobrobytu.

E1 < Eo

Y1 > Yo

Y1 = Yo + WTA

Wo (Yo, Eo) = W1 (Yo + WTA, E1)

Zadanie

Przyjmijmy, że mamy dwóch producentów A i B, którzy wytwarzają odpowiednie dobro x i y a ceny rynkowe ich dóbr wynoszą: px = 120, py = 240. Natomiast indywidualne funkcje kosztów kształtują się następująco:

Kx = 3x² + 60x

Ky = y² + 100y + 30x

Oblicz dobrobyt społeczny przy założeniu wprowadzenia podatku Pigou (podatkiem obciążymy truciciela).

dobrobyt = zysk

zysk (Z) = przychody (P) - koszty (Z)

przychody = ilość dóbr x cena

px = kx

Kx - koszt całkowity

kx - koszt krańcowy

kx = (Kx)' - kx to pochodne z Kx

pochodna z liczby = 0

Kx' = Kx + tx

Kx' = 3x² + 60x + 30x = 3x² + 90x

tx - stawka podatkowa

Kx' - zmodyfikowane

Kx = 3x² + 60x

(Kx)' = (3x² + 90)' = 6x + 90

6x + 90 = 120

6x = 30

x = 5

Px = 5 x 120 = 600

Px - przychód

Kx = 3 x 25 + 450 = 525

Kx - koszty całkowite

Zx = Px - Kx

Zx = 600 - 525 = 75

Zx - zysk

Ky = y² + 100y + 30x

(Ky)' = (y² + 100y + 30x)' = 2y + 100

2y + 100 = 240

2y = 140

y = 70

Py = 70 x 240 = 16800

Py - przychód

Ky = 4900 + (100 x 70) + 30 x 5) = 12050

Ky - koszty całkowite

Zy = Py - Ky

Zy = 16800 - 12050 = 4750


Zy - zysk




Zc = Zx + Zy + tx

Zc = 75 + 4750 + 150 = 4970

Zc - zysk całkowity (zysk społeczny)

8

Q1

Q2

Q3

W1

W2

W3

MNBP

MEC

Q - poziom aktywności ekonomicznej (wielkość produkcji)

W - poziom zanieczyszczeń

Im większe Q tym większe W.

CVM

WTP WTA

150 = 30 x 5

---