Scenariusz zajęć

Czas zajęć - 1 godzina lekcyjna

Cel - Prawidłowe wyrażanie emocji

Temat : Pozytywne i negatywne wyrażanie sposoby na wyrażanie emocji.

Przyswojenie prospołecznych zachowań oraz nabycie umiejętności rozwiązywania konfliktów nie jest możliwe bez uprzedniego nauczenia się panowania nad swoją złością i odreagowywania agresywnych impulsów w sposób kontrolowany. Duże znaczenie ma tutaj znajomość prawidłowego rozpoznania własnych emocji a także umiejętne ich opanowanie.

Hasło przewodnie : „Bez złości mamy więcej radości”

ĆWICZENIE 1

Skuteczne wyrażanie uczuć

Cele: Uświadomienie znaczenia kontroli w ekspresji emocji, rozwijanie empatii

Materiały: arkusze papieru

Przebieg:

1. Uczniowie dzielą się na kilkuosobowe grupy.

2. Zadaniem każdej grupy jest wypisanie jak największej liczby werbalnych i niewerbalnych sposobów wyrażenia jakiegoś uczucia: np. złości, współczucia, rozczarowania ( każda grupa opracowuje inne uczucie )

3. Następnie uczniowie w grupach zastanawiają się jakie reakcje każdy z tych sposobów mógłby wywołać w potencjalnym partnerze komunikacji.

4. Grupy prezentują kolejno wyniki swojej pracy.

Omówienie:

Rozmowa z uczniami:

• W jakich sytuacjach maja najwięcej problemów z kontrolowaniem ekspresji uczuć

• W jakim stopniu liczą się z uczuciami partnera, wyrażając własne emocje.

• W jaki sposób można kontrolować wyrażanie własnych emocji.

ĆWICZENIE 2

Wyrażanie uczuć negatywnych

Cele: ćwiczenie umiejętności wyrażania uczuć negatywnych

Materiały:

Przygotowane na kartkach sytuacje:

• Ktoś rozdarł ci ubranie w autobusie

• Stoisz w długiej kolejce. Czyjeś dziecko głośno płacze.

• Czyjś pies pobrudził łapami twój nowy płaszcz.

• Kolega zaplamił pożyczoną od ciebie książkę.

• Nauczyciel przy całej klasie obraził cię.

Przebieg:

1. Uczniowie dzielą się na pięć grup.

2. Każda grupa przygotowuje i odgrywa wybrane sytuacje. Pozostali uczniowie analizują zachowania bohaterów scenek, zwracając uwagę na sposoby wyrażania uczuć.

3. Następnie ochotnicy prezentują te same scenki, w których wyrażają swoje uczucia bez używania agresji.

Omówienie:

Uczniowie dyskutują:

• Jak sami reagują w sytuacjach wywołujących negatywne emocje, od czego zależą ich reakcje.

• W jaki sposób wyrażają negatywne uczucie we wzajemnych kontaktach w klasie, które sposoby akceptują, a które wywołują ich sprzeciw .

ĆWICZENIE 3

Pantomimiczne wyrażanie uczuć

Cele: doskonalenie umiejętności komunikowania się i odczytywania sygnałów niewerbalnych, rozwijanie empatii

Przebieg:

1. Prowadzący informuje uczniów, ze celem ćwiczenia jest uwrażliwienie na znaczenie niewerbalnych aspektów komunikacji. Zwraca uwagę, że w świetle badań psychologicznych komponent słowny stanowi 35% komunikatu, a ponad 65% informacji jest przekazywana niewerbalnie.

2. Nauczyciel prosi uczniów ochotników o pantomimiczne przedstawienie uczuć, np. strachu, gniewu, rozpaczy wstydu, irytacji, wrogości, podejrzliwości.

3. Pozostali uczniowie poprzez analizę komunikatów niewerbalnych mają odgadnąć o jaką emocję chodzi.

Omówienie:

W omówieniu należy skoncentrować się na poszukiwaniu uniwersalnych znaczeń niewerbalnych. Cel ten można osiągnąć poprzez próbę odpowiedzi na pytania:

• Co się dzieje z twarzą osoby radosnej, zmartwionej, przestraszonej

• Co się dzieje z rękami osoby onieśmielonej, zdenerwowanej, przyjaznej

• Co się dzieje z nogami osoby bezradnej, chcącej nawiązać z kimś kontakt.

ĆWICZENIE 4

Poufne impulsy

Cele : uświadomienie sobie emocji, jakie wzbudzają w nas inni ludzie, pokazanie, że inni ludzie mogą mieć podobne odczucia do naszych i wcale ich nie ujawniać.

Materiały :

Dla każdego uczestnika kartka i przybory do pisania.

Przebieg:

1. Prowadzący przekazuje klasie, że w ich grupie jest wiele nieuświadomionych emocji wywoływanych przez innych jej członków. Uświadamia uczestnikom cel eksperymentu i to, że od nich będzie zależało na ile te emocje zostaną przekazane reszcie grupy.

2. Nauczyciel prosi uczniów aby chodzili po klasie, nie rozmawiając z nikim, wybrali sobie partnera, który interesuje go z jakiegoś dowolnego powodu. Następnie mają usiąść naprzeciwko siebie, nadal ze sobą nie rozmawiając i uświadomić sobie jakie uczucia wywołuje w nich druga osoba oraz jakie uczucia im samym towarzyszą. Kolejnym zadaniem uczestników jest zastanowienie się jaki impuls powstaje w nich samych na widok ich partnera np. Co chcielibyście z nim zrobić? Nie muszą być to zachowania akceptowane społecznie.

3. Nauczyciel rozdaje uczestnikom kartki papieru i prosi aby zapisali na nich swoje własne odczucia i wcześniejsze przemyślenia, emocje, których doznali a także impuls, który w nich powstał i położyli te karteczki na środku sali, nie zapisując na nich ani własnego imienia ani imienia partnera.

4. Nauczyciel odczytuje na głos wszystkie karteczki. Następnie prosi grupę o wyrażenie swoich odczuć związanych z ich treścią. A także mówi, że jeżeli ktoś jest chętny może ujawnić całej klasie zapisaną przez siebie treść karteczki.

Omówienie:

Uczniowie dyskutują i odpowiadają na zadane pytania:

• Jak czułem się w trakcie tego eksperymentu?

• Jakie były moje reakcje na wypowiedzi pozostałych uczestników?

• Co by się stało gdyby ja sam oraz pozostali uczestnicy opowiadali otwarcie na temat swoich odczuć?

Bibliografia :

1. Chomczyńska-Miliszkiewicz M., Polubić szkołę, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1995.

2. Vopel K., Zabawy interakcyjne tom V, Wydawnictwo Jedność, Kielce 1999.

---