Aktywność ruchowa, to niezbędna ilość ruchu - ćwiczeń fizycznych - potrzebna do rozwoju i zachowania zdrowia każdego człowieka. Prawidłowy przebieg procesów fizjologicznych i metabolicznych uwarunkowany jest koniecznością zapewnienia organizmowi człowieka optymalnej lub przynajmniej minimalnej ilości ruchu. We współczesnym świecie aktywność ruchowa związana z pracą zawodową i codziennym życiem, jest coraz bardziej minimalizowana.
Ruch i ćwiczenia jako bodźce naturalne, oddziaływają na cały organizm. Całkowity bezruch wpływa na osłabienie pracy wszystkich narządów i układów, a tym samym prowadzi do osłabienia sprawności fizycznej, a nawet do choroby.
Brak ruchu powoduje zaburzenia procesów metabolicznych i ma również ujemny wpływ na psychikę oraz zdolność odreagowania stresów. Naturalna potrzeba ruchu, największa w dzieciństwie, z wiekiem maleje, lecz ciągle pozostaje ważnym czynnikiem utrzymania zdrowia, młodości i zapobiegania wszystkim chorobom cywilizacyjnym, wynikającym z zaburzeń przemiany materii - (cukrzycy, miażdżycy, chorobom serca i układu krążenia). Brak odpowiedniej aktywności ruchowej wynika z wychowania, braku nawyków rekreacyjnego uprawiania sportu. Powodem braku ruchu jest przeciążenie pracą zawodową, ograniczenia finansowe i organizacyjne, spędzania wolnego czasu przed telewizorem lub komputerem, brak powszechnej mody na uprawianie ćwiczeń ruchowych itp.
Światowa Organizacja Zdrowia i Światowa Organizacja Wyżywienia zalecają codzienny ruch w postaci marszu, biegu lub aerobicu. Jako minimum ruchu dla osób dorosłych zaleca się ćwiczenia określone następującymi wielkościami: 3 razy w tygodniu, po 30 minut ćwiczeń z intensywnością określoną wielkością tętna 130/min (3x30x130). Dla dzieci i młodzieży minimalne wartości te powinny wynosić; 4x40x140. Dzieci powinny mieć możliwość ruchu przez około trzy godziny dziennie. Minimalny, jednostkowy czas ćwiczeń, 30 minut pozwala na zaangażowanie mięśni, serca, układu krążenia, układu oddechowego i związanych z wysiłkiem przemian energetycznych w takim stopniu że powoduje spalanie rezerw energetycznych w postaci tłuszczów i jest minimalnym, skutecznym bodźcem sprawnościowo-zdrowotnym. Również wykonywanie wysiłków w zakresie średniego poziomu przemian tlenowych (tętno 130-140/min) jest intensywnością bardzo bezpieczną i dostarczającą najkorzystniejszych bodźców. Wysiłki zbyt intensywne, krótkotrwałe lub o zmiennej intensywności (np. gry sportowe), nie powodują spalania tłuszczu i mogą powodować kontuzje aparatu ruchu.
WPŁYW STOSOWANIA ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
Wpływ ćwiczeń fizycznych na fizjologie, sprawność i motorykę człowieka jest bardzo duży. Warunkują one prawidłowe funkcjonowanie układów:
Ruchowego,
Oddechowego,
Nerwowego,
Krążenia i krwionośnego
Pokarmowego
UKŁAD RUCHU CZŁOWIEKA:
W układzie biernym-czyli w układzie stawów i kości:
Utrzymanie lub zwiększenie istniejącego już zakresu ruchu,
Ćwiczenia kształtujące powierzchnie stawowe,
Poprawa uwapnienia kośćca
Poprawa elastyczności i gibkości więzadeł, ścięgien i torebek stawowych,
mięśnie (ukł. czynny):
Kształtowanie mięśni,
Wzrost masy i siły mięśniowej,
Prawidłowa długość, sprawność i elastyczność mięśniowa,
Rozwijanie zdolności reagowania na bodźce,
Poprawa krążenia krwi obwodowej oraz poprawa dopływu chłonki za pomocą naczyń chłonnych,
Poprawa ukrwienia mięśni, a co za tym idzie lepsze zaopatrzenie w tlen i substancje energetyczne,
Usuwanie szkodliwych produktów przemian materii, zwłaszcza kwasu mleczanowego (mlekowego)
Prawidłowo przygotowana i indywidualna forma ćwiczeń fizycznych wzmaga każdorazowo napięcie, siłę, elastyczność, gibkość, długość, moc skurczu i rozkurczu, co jest widoczne już po kilku, czasem kilkunastu dniach treningu.
UKŁAD NERWOWY CZŁOWIEKA:
Każdy wykonywany ruch może być odbierany przez organizm jako bodziec lub może być reakcja danego układu na dany bodziec.
Działanie ruchu i napięcia mięśniowego na zasadzie bodźca propriocetywnego, polegającym na zmianie ułożenia, rozciągnięcia i napięcie kończyny
Ruch czynnikiem pobudzającym dla układu ośrodkowego,
Rozwijanie szybkości, pamięci nerwowej oraz wzmaganie oddziaływania i wrażliwości na bodźce typu ruchowego,
Poprawa równowagi i koordynacji ruchowej
UKŁAD ODDECHOWY:
Nauczanie prawidłowego oddychania,
Zwiększenie pojemności życiowej płuc,
Kształtowanie i wzmacnianie klatki piersiowej oraz postawy człowieka,
Poprawa sprawności fizycznej i wydolnościowej
UKŁAD POKARMOWY:
Poprawa sprawności mięśniowej mięśni gładkich oraz poprawa wydolności narządów znajdujących się w jamie brzusznej i miednicy,
Wzmaganie czynności żołądka, nerek, jelit, wątroby,
Zapobieganie zaparciom i problemom jelitowym,
Zapobieganie osiadaniu moczu w przewodach moczowych czyli profilaktyka infekcji i kamienicy nerkowej,
UKŁAD KRĄŻENIA:
Układ ten posiada ogromne możliwości adaptacyjne, uzależnione od aktualnych potrzeb organizmu.
Poprawa wydolności i sprawności tego układu,
Zwiększenie dopływu krwi w tętnicach obwodowych
Zwiększenie dopływu krwi w żyłach oraz chłonki w naczyniach chłonnych,
Zwiększenie natlenienia krwi.
Ćwiczenia fizyczne, ruch działają wspomagająco i stymulująco na cały organizm człowieka. Wspomagaja działanie wszystkich narządów i układów, podnoszą wydolność a co za tym idzie także sprawność. Brak ruchu i aktywności fizycznej prowadzi do osłabienie, upośledzenia, a w ostateczności do zaniku ważnych dla organizmu funkcji narządów, czyli do choroby.
Sampoczucie
- Ulega zdecydowanej poprawie (nawet przy melancholijnych skłonnościach).
- Ruch przyczynia się do zwalczania stanów depresyjnych.
- Ćwiczenia pomagają wyciszyć się wewnętrznie nerwusom, a leniwców pobudzają do życia.
Układ hormonalny
- Hormony stresu (adrenalnia i kortyzol) są skuteczniej usuwane z organizmu.
- Hormony szczęścia (endorfiny) są wytwarzane szybciej, dając nam uczucie zadowolenia i miłego zmęczenia po treningu.
- Regularne uprawianie ćwiczeń obniża poziom estrogenu - hormonu, który powoduje rozrost tkanki nowotworowej raka piersi; zapobiega insulinooporności komórek, która może być przyczyną cukrzycy.