NAGŁE ZAGROŻENIA ŻYCIA U PŁETWONURKÓW.

Prawo Boyle'a Mariotte'a - objętość gazu jest odwrotnie proporcjonalna do jego ciśnienia w danej temperaturze.

Prawo Daltona - ciśnienie wywierane przez mieszaninę gazów jest równe sumie ciśnień cząstkowych poszczególnych gazów.

Prawo Henriego - ilość gazu rozpuszczonego w danej objętości cieczy jest proporcjonalna do ciśnienia tego gazu i pozostaje z tym gazem w równowadze.

Wypadek nurkowy - obrażenia lub zachorowania powstałe na skutek oddychania pod wodą sprężonym powietrzem lub sztuczną mieszaniną oddechową.

Wypadki nurkowe - typy:

• Urazy ciśnieniowe,

• Zatory gazowe, wtedy choroba dekompresyjna,

• Zatrucie gazami,

Urazy ciśnieniowe:

• Uszkodzenie tkanek powstałe podczas zanurzania lub wynurzania na skutek zmian objętości gazu znajdującego się w jamach ciała,

• Do urazu dochodzi w przypadku niewyrównania ciśnień gazów w jamach ciała z ciśnieniem otoczenia,

Uraz ciśnieniowy płuc - mechanizm:

Urazy ciśnieniowe:

• Uraz ciśnieniowy płuc,

• Uraz ciśnieniowy ucha,

• Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych,

• Uraz ciśnieniowy żołądkowo - jelitowy,

• Uraz ciśnieniowy zębów,

• Uraz ciśnieniowy twarzy,

• Zgniecenie nurka,

Uraz ciśnieniowy płuc - mechanizm:

• Występuje podczas wynurzania na skutek wzrostu ciśnienia śródpłucnego w wyniku wzrostu objętości gazu przy niezmieniającej się objętości klatki piersiowej.

• Przyczyny:

• Zatrzymanie wydechu,

• Niedrożność dróg oddechowych,

Uraz ciśnieniowy płuc:

Wzrost ciśnienia w płucach

Rozerwanie oskrzelików i pęcherzyków płucnych

Gazy oddechowe w przestrzeni okołopęcherzykowej

Odma opłucnowa rozedma śródpiersia rozedma podskórna

Uraz ciśnieniowy płuc - objawy:

• Kaszel,

• Krwioplucie,

• Ból w klatce piersiowej,

• Duszność,

• Objawy rozedmy podskórnej,

• Objawy odmy opłucnowej,

• Zaburzenia świadomości,

• Zatrzymanie krążenia i oddechu,

Uraz ciśnieniowy płuc - medyczne czynności ratownicze:

• Tlenoterapia 100 %,

• Pozycja boczna ustalona,

• Resuscytacja krążeniowo - oddechowa,

• Bezpośredni transport do ośrodka dysponującego komorą hiperbaryczną!

Uraz ciśnieniowy ucha - mechanizm:

• Pęknięcie błony bębenkowej przy niewyrównaniu różnicy ciśnień podczas nurkowania na skutek niedrożności kanału słuchowego wewnętrznego lub zewnętrznego,

• Jeden z najczęstszych urazów ciśnieniowych,

Uraz ciśnieniowy ucha - objawy:

• Narastający kłujący ból ucha,

• Zaburzenia równowagi i orientacji przestrzennej,

• Zaburzenia słuchu,

Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych:

• Przyczyną jest stan zapalny błony śluzowej zatok, nosa, obrzęk alergiczny, polipy zamykające ujście zatok

• Prowadzi do rozerwania tkanek i naczyń błony śluzowej i powstania krwiaka

• Najczęściej dotyczy zatok czołowych i szczękowych

Uraz ciśnieniowy twarzy:

• Brak wyrównania ciśnień w masce podczas zanurzania powoduje podciśnienie prowadzące do:

• Narastający wytrzeszcz gałek ocznych,

• Krwiak twarzy,

• Krwawienie z błon śluzowych,

Zgniecenie nurka:

• Nurkowanie w skafandrze klasycznym - „wgniecenie nurka do hełmu”,

• Nurkowanie swobodne - wtłoczenie narządów jamy brzusznej do klatki piersiowej,

Zatory gazowe

• Powstają na skutek przedostania się gazów oddechowych do naczyń krwionośnych rozerwanych w wyniku urazu ciśnieniowego lub powstają na skutek uwalniania rozpuszczonych gazów we krwi podczas dekompresji,

• Schorzenie to często prowadzi u płetwonurków do zgonu lub kalectwa,

Zatory gazowe - postacie kliniczne:

• Żylne zatory gazowe,

• Tętnicze zatory gazowe,

Zatory gazowe w następstwie urazu ciśnieniowego:

Zdarza się najczęściej w trakcie wynurzania lub zaraz po wypłynięciu na powierzchnię - do 10 min

Choroba dekompresyjna:

• Gwałtowny spadek ciśnienia otoczenia w wyniku wynurzania prowadzi do uwolnienia pęcherzyków gazu rozpuszczonego we krwi i tkankach,

• Zator naczyń krwionośnych,

Choroba dekompresyjna - typ I (łagodna):

• Objawy pojawiają się zwykle w czasie od 15 min do 12 h po wynurzeniu

Choroba dekompresyjna - typ I (łagodna):

Objawy:

• Bóle stawowe - duże stawy - jednocześnie dwa lub kilka po tej samej stronie ciała,

• Bóle mięśniowe,

• Zmiany skórne - wysypka, świąd, zaczerwienienia,

Choroba dekompresyjna - typ II (postać ciężka),

Objawy:

• Objawy typu I,

• Objawy krążeniowo - oddechowe,

• Objawy neurologiczne,

Choroba dekompresyjna - typ II:

Objawy ze strony układu krążeniowo - oddechowego:

• Przyspieszenie tętna,

• Spadek ciśnienia tętniczego krwi,

• Zaburzenia rytmu serca,

• Duszność,

• Przyspieszony płytki oddech,

• Napadowy kaszel,

• Ból w klatce piersiowej,

Objawy - układu nerwowy:

• Zaburzenia świadomości,

• Niedowład lub porażenie kończyn,

• Zaburzenia czucia,

• Zaburzenia widzenia, słuchu i mowy,

• Zawroty głowy,

• Zaburzenia równowagi,

Inne:

• Plamiste zabarwienie skóry górnej części ciała,

• Zatory gazowe w naczyniach siatkówki,

• Bóle stawowe i mięśniowe,

Choroba dekompresyjna - medyczne czynności ratownicze:

• Tlenoterapia 100 %,

• Płyny do picia,

• Terapia hiperbaryczna,

• Resuscytacja krążeniowo - oddechowa,

• Wczesna terapia tlenem o podwyższonym ciśnieniu daje lepsze efekty,

• Skuteczność wczesnej terapii hiperbarycznej wynosi 80 - 90 %,

Ryzyko wystąpienia wypadku nurkowego:

• Oddychanie pod wodą powietrzem lub inną mieszaniną oddechową (akwalung) naraża nurka na działanie gazów pod zwiększonym ciśnieniem, co może prowadzić do zatorowości gazowej w chorobie dekompresyjnej,

• Nurkowanie z zatrzymanym oddechem nie stwarza ryzyka wystąpienia choroby dekompresyjnej,

Wypadek nurkowy - leczenie w komorze hiperbarycznej:

• Wypadek podczas nurkowania z akwalungiem:

• Choroba dekompresyjna,

• ...,

• Wypadek podczas nurkowania z zatrzymanym oddechem nie wymaga leczenia w komorze hiperbarycznej,

Zatrucie gazami - do zatrucia gazami dochodzi w wyniku oddychania przez dłuższy czas czystym tlenem pod zwiększonym ciśnieniem.

Zatrucie gazami - objawy:

• Metaliczny smak w ustach,

• Drżenie warg, mięśni twarzy,

• Drgawki,

• Zaburzenia świadomości,

Zatrucie tlenem - profilaktyka:

• Unikanie nurkowania na czystym tlenie,

Narkoza azotowa - mechanizm

• Zespół objawów ze strony OUN spowodowanych wysokim ciśnieniem cząstkowym azotu fizycznie rozpuszczonego we ...

Narkoza azotowa (ekstaza głębin) - objawy:

• Brak krytycyzmu,

• Dezorientacja,

• Zaburzenia świadomości,

• Spowolnienie,

• Panika,

Zatrucie tlenkiem i dwutlenkiem węgla:

• Przyczyną zatrucia jest najczęściej zwiększenie stężenia, CO i CO2 w powietrzu oddechowym na skutek zasysania gazów spalinowych podczas ładowania butli do nurkowania sprężarką,

Zatrucie CO2 - objawy:

• 1 - 7 %, CO2 w mieszaninie oddechowej:

• Bóle i zawroty głowy,

• Przyspieszony oddech,

• Przyspieszone tętno,

• Nadmierna potliwość,

• 7 - 10 %:

• Spadek RR,

• Apatia,

• Drgawki,

• Sinica,

• > 10 %

• Utrata przytomności,

• Zatrzymanie krążenia i oddychania,

Zatrucie, CO - objawy:

• Bóle głowy,

• Zawroty głowy,

• Nudności,

• Bóle brzucha,

• Apatia,

• Zaburzenia świadomości,

• Zatrzymanie krążenia i oddychania,

Zatrucia, CO i CO2 - leczenie:

• Tlenoterapia 100 %,

• Terapia hiperbaryczna,

• Resuscytacja krążeniowo - oddechowa,

Komora hiperbaryczna - obszerna stalowa komora w postaci kuli lub cylindra wyposażona w aparaturę regulującą w jej wnętrzu ciśnienie gazu w celu przeprowadzenia m.in., rekompresji i kontrolowanej dekompresji w wypadkach nurkowych

Instytut Medycyny Morskiej I Tropikalnej, Krajowy Ośrodek Medycyny Hiperbarycznej

Tel., alarmowy (0 - 58) 6225163, 24 h/dobę 7 dni w tygodniu.

1

---