05.10.2004 Med. Rat. [W1]

Nagłe zagrożenia życia u płetwonurków

Prawo Boyle'a Mariotte'a - objętość gazu jest odwrotnie proporcjonalna do jego ciśnienia w danej temperaturze.

Prawo Daltona - ciśnienie wywierane przez mieszaninę gazów jest równe sumie ciśnień cząstkowych poszczególnych gazów.

Prawo Henriego - ilość gazu rozpuszconego w danej objętości cieczy jest proporcjonalna do ciśnienia tego gazu i pozostaje z tym gazem w równowadze.

Wypadek nurkowy - obrażenia lub zachorowania powstałe na skutek oddychania pod wodą sprężonym powietrzem lub sztucną meiszaniną oddechową.

Wypadki nurkowe - typy:

• urazy ciśnieniowe

• zatory gazowe , wtedy choroba dekompresyjna

• zatrucie gazami

Urazy ciśnieniowe:

• uszkodzenie tkanek powstałe podczas zanurzania lub wynurzania na skutek zmian objętości gazu znajdującego się w jamach ciałą

• do urazu dochodzi w przypadku niewyrównania ciśnień gazów w jamach ciała z ciśnieniem otoczenia

Uraz ciśnieniowy płuc - mechanizm

Urazy ciśnieniowe:

• uraz ciśnieniowy płuc

• uraz ciśnieniowy ucha

• uraz ciśnieniowy zatok przynosowych

• uraz ciśnieniowy żołądkowo - jelitowy

• uraz ciśnieniowy zębów

• uraz ciśnieniowy twarzy

• zgniecenie nurka

Uraz ciśnieniowy płuc - mechanizm

• występuje podczas wynurzania na skutek wzrostu ciśnienia śródpłucnego w wyniku wzrostu objętości gazu przy niezmieniającej się objętości klatki piersiowej.

• Przyczyny

• zatrzymanie wydechu

• niedrożność dróg oddechowych

Uraz ciśnieniowy płuc

Wzrost ciśnienia w płucach

Rozerwanie oskrzelików i pęcherzyków płucnych

Gazy oddechowe w przestrzeni okołopęcherzykowej

Odma opłucnowa rozedma śródpiersia rozedma podskórna

Uraz ciśnieniowy płuc - objawy

• kaszel

• krwioplucie

• ból w klatce piersiowej

• duszność

• objawy rozedmy podskórnej

• objawy odmy opłucnowej

• zaburzenia świadomości

• zatrzymanie krążenia i oddechu

Uraz ciśnieniowy płuc - medyczne czynności ratownicze

• tlenoterapia 100%

• pozycja boczna ustalona

• resuscytacja krążeniowo - oddechowa

• bezpośredni transport do ośrodka dysponującego komorą hiperbaryczną !

Uraz ciśnieniowy ucha - mechanizm

• pęknięcie błony bębenkowej przy niewyrównaniu różnicy ciśnień podczas nurkowania na skutek niedrożności kanału słuchowego wewnętrznego lub zewnętrznego

• jeden z najczęstszych urazów ciśnieniowych

Uraz ciśnieniowy ucha - objawy

• narastający kłujący ból ucha

• zaburzenia równowagi i orientacji przestrzennej

• zaburzenia słuchu

Uraz ciśnieniowy zatok przynosowych

• przyczyną jest stan zapalny błony śluzowej zatok, nosa, obrzęk alergiczny, polipy zamykające ujście zatok

• prowadzi do rozerwania tkanek i naczyń błony śluzowej i powstania krwiaka

• najczęściej dotyczy zatok czołowych i szczękowych

Uraz ciśnieniowy twarzy

• brak wyrównania ciśnień w masce podczas zanurzania powoduje podciśnieni prowadzące do:

• narastający wytrzeszcz gałek ocznych

• krwiak twarzy

• krwawienie z błon śluzowych

Zgniecenie nurka

• nurkowanie w skafandrze klasycznym - „wgniecenie nurka do hełmu”

• nurkowanie swobodne - wtłoczenie narządów jamy brzusznej do klatki piersiowej

Zatory gazowe

• powstają na skutek przedostania się gazów oddechowych do naczyń krwionośnych rozerwanych w wyniku urazu ciśnieniowego lub

powstają na skutek uwalniania rozpuszczonych gazów we krwi podczas dekompresji

• schorzenie to często prowadzi u płetwonurków do zgonu lub kalectwa

Zatory gazowe - postacie kliniczne

• żylne zatory gazowe

• tętnicze zatory gazowe

Zatory gazowe w następstwie urazu ciśnieniowego

Zdarza się najczęściej w trakcie wynurzania lub zaraz po wypłynięciu na powierzchnię - do 10 min

Choroba dekompresyjna

• gwałtowny spadek ciśnienia otoczenia w wyniku wynurzania prowadzi do uwolnienia pęcherzyków gazu rozpuszczonego we krwi i tkankach

zator naczyń krwionośnych

Choroba dekompresyjna - typ I (łagodna)

• objawy pojawiają się zwykle w czasie od 15 min do 12 h po wynurzeniu

Choroba dekompresyjna - typ I (łagodna)

Objawy

• bóle stawowe - duże stawy - jednocześnie dwa lub kilka po tej samej stronie ciałą

• bóle mięśniowe

• zmiany skórne - wysypka, świąd, zaczerwienienia

Choroba dekompresyjna - typ II (postać ciężka)

Objawy

• objawy typu I

• objawy krążeniowo - oddechowe

• objawy neurologiczne

Choroba dekompresyjna - typ II

Objawy ze strony układu krążeniowo - oddechowego

• przyspieszenie tętna

• spadek ciśnienia tętniczego krwi

• zaburzenia rytmu serca

• duszność

• przyspieszony płytki oddech

• napadowy kaszel

• ból w klatce piersiowej

objawy - ukłąd nerwowy

• zaburzenia świadomości

• niedowład lub porażenie kończyn

• zaburzenia czucia

• zaburzenia widzenia, słuchu i mowy

• zawroty głowy

• zaburzenia równowagi

inne

• plamiste zabarwienie skóry górnej części ciała

• zatory gazowe w naczyniach siatkówki

• bóle stawowe i mięśniowe

Choroba dekompresyjna - medyczne czynności ratownicze

• tlenoterapia 100%

• płyny do picia

• terapia hiperbaryczna

• resuscytajca krążeniowo - oddechowa

• wczesna terapia tlenem o podwyższonym ciśnieniu daje lepsze efekty

• skuteczność wczesnej terapii hiperbarycznej wynosi 80-90%

Ryzyko wystąpienia wypadku nurkowego

• oddychanie pod wodą powietrzem lub inną mieszniną oddehcową (akwalung) naraża nurka na działanie gazów pod zwiększonym ciśnieniem co może prowadzić do zatorowości gazowej w chorobie dekompresyjnej

• nurkowanie z zatrzymanym oddechem nie stwarza ryzyka wystąpienia choroby dekompresyjnej

Wypadek nurkowy - leczenie w komorze hiperbarycznej

• wypadek podczas nurkowania z akwalungiem

• choroba dekompresyjna

• ...

• wypadek podczas nurkowania z zatrzymanym oddechem nie wymaga leczenia w komorze hiperbarycznej

Zatrucie gazami - do zatrucia gazami dochodzi w wyniku oddychania przez dłuższy czas czystym tlenem pod zwiększonym ciśnieniem

Zatrucie gazami - objawy

• metaliczny smak w ustach

• drżenie warg, mięśni twarzy

• drgawki

• zaburzenia świadomości

Zatrucie tlenem - profilaktyka

• unikanie nurkowania na czystym tlenie

Narkoza azotowa - mechanizm

• zespół objawów ze strony OUN spowodowanych wysokim ciśnieniem cząstkowym azotu fizycznie rozpuszczonego we ...

Narkoza azotowa (ekstaza głebin) - objawy

• brak krytycyzmu

• dezorientacja

• zaburzenia świadomości

• spowolnienie

• panika

Zatrucie tlenkiem i dwutlenkiem węgla

• przyczyną zatrucia jest najczęściej zwiększenie stężenia CO i CO2 w powietrzu oddechowym na skutek zasysania gazów spalinowych podczas ładowania butli do nurkowania sprężarką

Zatrucie CO2 - objawy

• 1-7% CO2 w mieszaninie oddechowej

• bóle i zawroty głowy

• przyspieszony oddech

• przyspieszone tętno

• nadmierna potliwość

• 7-10%

• spadek RR

• apatia

• drgawki

• sinica

• >10%

• utrata przytomności

• zatrzymanie krążenia i oddychania

Zatrucie CO - objawy

• bóle głowy

• zawroty głowy

• nudności

• bóle brzucha

• apatia

• zaburzenia świadomości

• zatrzymanie krążenia i oddychania

Zatrucia CO i CO2 - leczenie

• tlenoterapia 100%

• terapia hiperbaryczna

• resuscytacja krążeniowo-oddechowa

Komora hiperbaryczna - obszerna stalowa komora w postaci kuli lub cylindra wyposażona w aparaturę regulującą w jej wnętrzu ciśnienie gazu w celu przeprowadzneia m in rekompresji i kontrolowanej dekompresji w wypadkach nurkowych

Instytut Medycyny Morskiej I Tropikalnej

Krajowy Ośrodek Medycyny Hiperbarycznej

Tel alarmowy (0-58)6225163

24h/dobę 7 dni w tygodniu

1

---