Pytanie egzaminacyjne: Jaki jest związek ustroju z rozwojem kultury, sztuki i nauki, wg Hume'a? Od czego zalezy poziom poszczególnych kultur?
Wg Hume'a czlowiek jest przyzwyczajony do przynowości, która tak naprawdę nie istnieje
Kultura nie może się rozwijać w narodzie pod rządami nieliberalnymi, czyli pod tyranią; prawo jest konieczne, aby kultura mogla się rozwijać: z prawa, wynika poczucie bezpieczeństwa, z niego z kolei wynika ciekawość, która prowadzi do wiedzy - w ten sposób powstaje nauka; prawo powstalo z konieczności ograniczenia urzędników; prawo było wtórne wobec pierwszej ze sztuk - poezji i wymowy (wynika z tego, że latwiej jest mieć świetną poezję niż świetne prawo; poezja nie musi się odnosić do wszystkich - prawo tak; tworzenie powszechników jest bardzo trudne, bo muszą one odpowiadać każdemu czlowiekowi i każdej sytuacji); sztuki i nauka rodzą się tam, gdzie jest liberalizm, a nie monarchia
Warunek rozwoju: sądziedztwo kraju wysoko rozwiniętego prowadzi do rozwoju - przez rywalizację (stąd np. rozwój Wloch w renesansie - były one zbiorem miast-państw, będących ze sobą w stalym konflikcie, rywalizujących ze sobą); jednolitość, brak dynamiki prowadzą do zaniku rozwoju; zanik tradycji, „niszczenie ksiąg” również prowadzi do rozwoju - następuje niszczenie autorytetów i konieczność ustalenia nowych; w wielkich krajach wladcę traktuje się jak Boga, ponieważ się go nie widzi; w malych każda tyrania jest widoczna, a więc ubóstwienie nie może mieć miejsce
warunkiem sztuki jest naśladownictwo; dlatego w monrachiach kwitną sztuki piękne - tam wszystko zależy od gestu monarchy, niewiele zależy od samego czlowieka; w republice trzeba nad sobą pracować, rozwijać się, udowadniać swoją wartość i swoje racje; nie można powielać, a szukać nowych rozwiązań - tak powstaje nauka
każda kultura, po dojściu do swojej maksymalnej doskonalości, zaczyna chylić się ku upadkowi, np. reformacja w Kościele, rewolucja oświeceniowa; wynika to stąd, że gdy zdamy sobie sprawę, że nie jesteśmy w stanie przebić idealu, tracimy swoją motywację; istnieją trzy motywy rozwoju sztuki: rywalizacja, slawa i pochwala; ci, co powielaja nie wchodzą do historii - konflikt jest konieczny;