Św. Augustyn „De Civitate Dei”
Ojcem Augustyna byl poganin, matką chrześcijanka, św. Monika; nie prowadzil cnotliwego życia; miał syna; jako duchowny przenosil się kolejno z Tagasty do Kartaginy i do Hippony, której zostal biskupem
Zanim się nawrócil wyznawal manicheizm (dualizm ciala i ducha; wróżby; skrajności: od ascezy do rozpusty); nawrócil się w wyniku czytania Platona i św. Ambrożego (neoplatonizm)
Był przeciwny poglądom stoików; wg stoicyzmu czlowiek jest z zasady dobry - to z zewnątrz przychodzi zlo, z braku harmonii; kultura ma panować nad naszymi zwierzęcością; Augustyn zarzucal stoikom brak logiki, bo skoro wg nich możliwe jest osiągnięcie szcześcia na ziemi, to dlaczego ludzie popleniają samobójstwa
Samobójstwo nie jest zachowaniem naturalnym a kulturowym
Wiara, nadzieja i milość - cnoty chrześcijańskie, które nie funkcjonowaly w antyku; cnoty starożytnych, takie jak wstrzemięźliwość, sprawiedliwość, roztropność, męstwo nie są przez chrześcijaństwo przekreąlne, ale są mnie istotne od wiary, nadziei i milości
Chrześcijaństwo zmienia kierunek paidei - cnoty mamy realizować tu i teraz, ale nie dadzą one nam szczęścia na ziemi, a dopiero po śmierci
Niewolnictwo wynika z grzechu - grzesznym należy się (rozdzial XV przeczytany antychrześcijańsko pozwoli uzasadnić niewolnictwo)
Związek między państwem doczesnym a Bożym: Augustyn stwierdza, że istnieje pewna rozlączność pomiędzy nimi, ale jeżeli nie przeczą sobie, to nie ma nic przeciwko doczesnemu
Wladza do przyrodzony porządek i nie należy go burzyć, a wykonywać swoje zadania z radością
Kultura wynika z upadku, grzechu; przed kulturą nie było grzechu; wolność jest wtedy gdy jesteśmy wolni od grzechu - w innym wypadku jesteśmy niewolnikami (i bycie niewolnikiem nam się należy)