DEFINICJA

CONTROLLINGU

• porównanie stanu pożądanego (wyznaczonego,

zaplanowanego) ze stanem istniejącym;

• system wzajemnie zależnych zasad, metod, technik oraz przedsięwzięć służących wewnętrznemu systemowi sterowania i kontroli, zorientowany na osiągnięcie założonego wyniku;

• proces nawigacji i sterowania gospodarczego za pomocą planu, wyznaczającego miejsce przeznaczenia przedsiębiorstwa oraz wynik jego działania.

• zintegrowany podsystem kierowania, planowania, kontroli i informacji, wspierający adaptację i koordynację całego systemu zarządzania.

FUNKCJE CONTROLLINGU

• funkcje controllingu (controlling jest podsystemem zarządzania przedsiębiorstwem, który częściowo przejmuje, a częściowo wspomaga procesy planowania, sterowania i kontroli, umożliwiając w ten sposób koordynację całego systemu),

• realizację funkcji (funkcje controllingu mogą być wykonywane przez odrębne lub istniejące komórki organizacyjne lub stanowiska pracy — w małych przedsiębiorstwach organizacyjne wyodrębnienie komórek nie jest wskazane),

• obszar objęty controllingiem (obszar objęty systemem controllingu zale­ży od tego, czy dotyczy tylko operatywnej części / formy controllingu, czy także jego części strategicznej)

OBSZARY CONTROLLINGU

Występuje on między innymi w obszarach:

• planowania,

• kontroli,

• rachunkowości finansowej,

• rachunkowości zarządczej,

• rachunku ekonomicznego,

• analiz finansowych

CEL CONTROLLINGU

Celem controllingu jest zbudowanie logicznego systemu, który poprzez uporządkowane połączenie różnych elementów strukturalnych przedsiębiorstwa, biorących udział w działalności gospodarczej wyrażanej w przekroju finansowym, ekonomicznym, organizacyjnym oraz technicznym pomoże kadrze kierowniczej w podejmowaniu bardziej trafnych oraz wiarygodnych decyzji o charakterze operacyjnym i strategicznym.

ZASADY CONTROLLINGU

Wśród zasad ideowych wyróżniamy trzy:

1. zabezpieczenia efektywnego systemu informacyjnego,

2. zabezpieczenia efektywnego systemu organizacyjnego,

3. zabezpieczenia efektywnego systemu zarządzania.

1. Zabezpieczenie efektywnego systemu informacyjnego

• rozumiemy przez nią nie tylko zbieranie odpowiednio dużej ilości informacji niezbędnej do wykorzystania w systemie controllingu, lecz również jej hierarchizację z punktu widzenia stopnia ważności, a także przetwarzanie. Informacja musi spełniać trzy podstawowe cechy: wiarygodność, pełność oraz dostępność w odpowiednim momencie czasu

2. Zabezpieczenie efektywnego systemu organizacyjnego

• rozumiemy przez nią zbudowanie takiego systemu organizacyjnego (struktury, funkcje), który umożliwia szybkie przesyłanie właściwie przetworzonej informacji między poszczególnymi komórkami organizacyjnymi w celu optymalnego jej wykorzystania (z punktu widzenia podejmowania decyzji).

3. Zabezpieczenie efektywnego systemu zarządzania

• rozumiemy przez nią właściwe wykonywanie w przedsiębiorstwie podstawowych funkcji zarządzania: planowania, organizowania, motywowania oraz kontroli, a także funkcji wynikowej — podejmowania decyzji. Aby mogło to mieć miejsce niezbędne jest istnienie:

— systemu planowania o odpowiednim z punktu widzenia wymagań controllingu horyzoncie czasowym, zakresie i polu,

— struktury organizacyjnej z odpowiednim podziałem funkcji, która wspomaga funkcjonowanie controllingu,

— systemu monitorowania w ramach systemu controllingu,

— efektywnych procedur decyzyjnych.

PODSTAWOWE FORMY CONTROLLINGU

• controlling operacyjny

• controlling strategiczny

1 Co rozumiemy pod pojęciem controllingu

Pojęcie controllingu jest często utożsamiane ze słowem kontrola, ale rozumienie takie jest zbyt wąskie, ponieważ controlling oznacza w istocie system kierowania przedsiębiorstwem.

Controlling jest ponadfunkcyjnym instrumentem zarządzania, który powinien wspierać dyrekcję przedsiębiorstwa i pracowników zarządu przy podejmowaniu decyzji. Właściwe kierowanie przedsiębiorstwem zakłada jednak, że istnieje w nim planowanie, którego cele ustalane są wspólnie przez dyrekcję przedsiębiorstwa i pracowników zarządu.

Porównując zamierzone cele ze stanem faktycznym wykrywa się w spra­wozdaniach poszczególnych działów odchylenia od planu. Dyrekcja przed­siębiorstwa powinna na podstawie wykrytych odchyleń poczynić działania korygujące, aby mimo wszystko osiągnąć ustalone cele. W przedsiębiorstwie mamy więc do czynienia z nieustanny sprzężeniem zwrotnym.

---