ANALIZA JAKOŚCIOWA
Co to jest?
Metoda określenia z jakich pierwiastków lub grup pierwiastków zbudowany jest dany związek lub mieszanina. Osobno wykonujemy analizę jakościową kationów i anionów.
Przebieg analizy kationów
Rozpoczynamy wprowadzeniem badanej substancji w stan roztworu (nie używać słowa rozcieńczanie)
Za pomocą reakcji grupowych (patrz, tabelka, str. 56) ustalić grupę, do której należy dany kation. Badanie rozpoczynamy od 1 grupy! Jeżeli nie nastąpi pożądana reakcja (wytrącenie osadu, zmiana barwy etc.) używamy odczynnika grupowego dla grupy 2 itd. aż do 5 (jeżeli po drodze nie uzyskamy właściwej zmiany sugerującej, że dany kation należy właśnie do tej grupy).
A teraz po kolei:
GRUPA 1- do małej ilości substancji dodajemy 2M (dwumolowy) HCl. Wytrącenie się białego osadu oznacza, że kation pochodzi z 1 grupy, jeżeli nie, szukamy dalej.
GRUPA 2- dodajemy do tego AKT i podgrzewamy. Wytrącenie się czarnego siarczku- kation pochodzi z 2 grupy, jeżeli nie, szukamy dalej.
GRUPA 3-bierzemy nową probówkę i wlewamy małą porcję naszej substancji (tej pierwotnej). Dodajemy AKT i amoniak (w takiej kolejności-WAŻNE), podgrzewamy. Jeżeli wytrąci się czarny siarczek-należy do grupy 3, jeżeli nie, szukamy dalej. Wylewamy zawartość, myjemy probówkę, wlewamy nową porcję substancji pierwotnej.
GRUPA 4- do substancji pierwotnej dodajemy węglan amonu. Jeżeli wytrąci się biały osad, należy do grupy 4
GRUPA 5-jeżeli podczas badania grupy 4 nie wytrącił się osad, kation należy do grupy 5.
Po zbadaniu, do której grupy należy kation, za pomocą reakcji szukamy, jaki dokładnie jest to kation. Zawsze robimy 2 reakcje. Pierwsza wskazuje na dany kation, druga potwierdza albo zaprzecza wskazaniu.
GRUPA 1
Możliwe kationy: srebra, ołowiu
• 1 reakcja: Do naszej próbki dodajemy (dalej ozn. Znakiem +) chromian potasu.
Czerwono-brązowy osad wskazuje na srebro
Żółty osad-ołów
•2 reakcja: podgrzewamy probówkę
Osad się rozpuścił-ołów
Osad się nie rozpuścił-srebro
(dla ołowiu możemy jeszcze wykorzystać reakcję z zasadą sodową. Jeżeli wytrąci się biały osad-jest to ołów).
GRUPA 2
• 1 reakcja: + zasada sodowa
Niebieski osad- miedź
• 2 reakcja: + jodek potasu
osad brunatny –miedź
osad czerwony- rtęć
GRUPA 3
• 1 reakcja: + zasada sodowa
Osad zielony-nikiel
+ 2-metylogioksal: Osad malinowy-nikiel
Osad niebieski lub różowy (zależy od ilości zasady sodowej)-kobalt
+ rodanek amonu +alkohol amylowy -> dokładnie wymieszać, jeżeli pojawi się ciemnoniebieski kolor na górze roztworu, sugeruje kationy kobaltu
Osad ciemnobrunatny- żelazo (+ rodanek amonu- osad krwisty-żelazo (trójwartościowe) )
GRUPA 4
• 1 reakcja: +chromian potasu
Osad żółty-bar
Brak osadu-wapń
• reakcja: + 2M kwas siarkowy
Osad biały- bar
Brak osadu-wapń
GRUPA 5
Brak odczynnika!
Zasada azotowa odróżnia magnez od amonu
Azotynokobaltan odróżnia amon od potasu
+ortofosforan amonowy
Osad biały- magnez
Brak osadu -> podgrzać +delikatnie powąchać
Sprawdzenie: +azotynokobaltan sodu
Osad zgniłozielony - amoniak
Osad żółty (lub pomarańczowy)- potas
+kwas chlorowy (VII):
Osad biały- potas
Sód-jeżeli nie wyszedł żaden inny kation