19.10.2012r.
Etologia Wykład II
Behawior społeczny zwierząt:
-różne formy zachowań zw przejawiane w związku z tworzeniem przez nie grup tego samego gat
-zw utrzymują ze sobą ciągły kontakt w różnej formie
-zachodzą między nimi interakcje na podłożu dominacji, podporządkowania
-stosują czytelny dla członków grupy system komunikacji
-realizują wspólne cele przez określony podział ról w grupie
-istnieje tendencja do utrzymania stałego składu osobniczego grupy
Życie w stadzie
Korzyści:
-ułatwione zdobywanie pokarmu
-łatwiejszy odchów potomstwa
-ułatwienie ochrony przed drapieżnikami
-synchronizacja rozmnażania (np. obecność samców w gr wpływa na stymulację hormonalną samic i stymulację rozrodu)
Wady:
-większe niebezpieczeństwo rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych i pasożytów
-konkurencja pokarmowa między członkami stada
Najważniejsze aspekty życia społecznego
-tworzenie grup społecznych
-ustalanie hierarchii w stadzie
-agresja
-terytorializm
Gr społeczne przykłady: rodzinna, kawalerska, matriarchalna, jednego samca
Właściwe gr społeczne
-czasowe- rozpadają się po odchowaniu młodych
-permanentne- tworzą je osobniki różnych pokoleń
Grupowe utrzymywanie zwierząt o silnych więziach socjalnych korzystnie wpływa na ich rozwój fizyczny i psychiczny.
Izolacja socjalna wywołuje stereotypie- jest zagrożeniem dla dobrostanu
Formy komunikacji pojawiające się w życiu społecznym: dźwiękowa, elektryczna, wzrokowa, dotykowa, chemiczna, w postaci drgań ośrodka
Hafez i współ (1964) wyodrębniają 4 fazy zapoznawania się 2 koni podczas spotkania:
1.wzajemne okrążanie się w bliskiej odległości
2.dotykanie się w okolicy chrap
3.dotykanie końcem pyska i wzajemne obwąchiwanie nasady ogona
4.ostateczne znaki będące wynikiem wzajemnego badania się
Efekty rozstrzygające efekt spotkania:
-wzajemna tolerancja i przyjazne zamiary
-agresja i atak
Brak znajomości podstaw behawioru społecznego prowadzi do obniżenia efektywności użytkowania zwierząt.
Zachowania społ zw kształtują 2 rodzaje tendencji;
-afiliacyjne
-agonistyczne(separacyjne)
Życiu w gr często towarzyszą zachowania agresywne mające różne podłoże, przyczyny, jak np.:
-obrona terytorium
-obrona potomstwa
-obrona własna w razie ataku przeciwnika
Fazy behawioru agresywności- inicjowanie walki (wg Sheina i Fohrmana):
Zbliżanie się -> pogróżki-> kontakt fiz- atak lub ucieczka
W chowie wielkostadnym do walk najczęściej dochodzi pomiędzy zw danego stada (tubylcami), a nowo przybyłymi.
Rodzaje agresji i jej przyczyny
-socjalna
-matczyna
-międzysamcza
-samoobronna
-atak ofensywny
-atak łowczy drapieżnika na ofiarę
-wywołane przez różnorodne bodźce środowiska
-zabijanie potomstwa własnego lub obcego tego samego gat
Możliwości zapobiegania antagonizmu
-umieszczenie obcych zw w nowym nie znanym im pomieszczeniu, kojcu itp.
-tworzenie grup technologicznych zw z osobników o zbliżonym wieku, masie ciała
-podczas transportu unikanie wprowadzania nowych osobników do grupy
-przewożenie w jednej partii zw z zachowaniem ich hierarchii społecznej