tozsamosc, semestr 3, Andragogika


Wykład

Tożsamość jako kategoria świadomości

„Brak identyczności postawiłby nas wobec świata chaosu, pojawiających się bezsensownych rzeczy i wydarzeń, zmienności absolutnej, w której my sami rozpłynęlibyśmy się od wewnątrz w potoku nieuporządkowanych wrażeń, bez punktu oparcia, niby nurt zmieniający nieustannie swe koryto i swój kierunek, rozlany, coraz płytszy, wsysany w piasek otaczającej nas rzeczywistości” (Skarga 1997)

  1. Pojęcie tożsamości- wymiar psychologiczny, socjologiczny i filozoficzny

W. James (1892):

Ja przedmiotowe + ja podmiotowe=

Ja duchowe (zbiór stanów świadomości) + ja społeczne (rozpoznawanie i uznawanie przez innych ludzi) + ja cielesne (poczucie cech fizycznych)

„W sensie obiektywnym tożsamość to względna odrębność, spójność i ciągłość w czasie jednostki lub grupy postrzeganej z zewnątrz (...) W sensie subiektywnym tożsamość to samoświadomość własnej odrębności, spójności i ciągłości w czasie grupy, do której się należy.” (Szymański, 1993)

Tożsamość to swoiste poczucie, że myśli należą do tego, co myśli; tożsamość jest więc tym, co ja podmiotowe stwierdza w swym ja przedmiotowym

Tożsamość funkcjonalna= aktualny stan świadomości, który przeważa nad stanami byłymi

Wg Jana Szczepańskiego tożsamość można pojmować behawioralnie, ontologicznie i funkcjonalnie. W pierwszym znaczeniu tożsamość człowieka przejawia się w trwałości i ciągłości sposobów zachowań, zwłaszcza działań celowych, ale także zachowań odruchowych, nieświadomych. Ontologicznie tożsamość jest trwałością i ciągłością cech i właściwości organizmu, psychiki, zwłaszcza charakteru. Funkcjonalnie tożsamość wynika z ciągłości ról i pozycji w różnych systemach społecznych i kulturowych, ale przy powszechnym przekonaniu, że ono funkcjonuje nadal.” (Szczepański 1998)

Pojęcie tożsamości zakłada istnienie podobieństwa i różnicy, swoistości i typowości, ciągłości i zmiany.

(tożsamość społeczna a tożsamość jednostki)

Tożsamość jako autodefinicja (Gordon Mathews)- „tożsamością jest to, jak jednostka siebie pojmuje, klasyfikuje, nazywa”

Wątpliwość- świadomość własnego ja nie jest pełnią wiedzy o sobie, całkowitym samopoznaniem

Tożsamość ma charakter procesualny (Giddens, Maalouf)

Z. Bokszański- wymiary pojęcia tożsamości

1 Normatywność/ deskryptywność

2 Proces/ stan

3 kontynuacja /odmienność

4 Konformizm/ bunt

Krystalizacja tożsamości:

-faza kształtowania się

-faza symbiozy

-faza kryzysu (Erikson i inni)- tożsamości etapowe

Funkcje tożsamości:

Poczucie tożsamości jest gwarantem bezpieczeństwa (poczucie przynależności do grupy) i daje poczucie sensowności działania, umacnia poczucie wartości, poczucie zakorzenienia (świadomość kontynuacji), przyczynia się do integracji grupy

Powszechny kryzys tożsamości (utrata poczucia tożsamości lub jego dekonstrukcja):

-badania naukowe wskazują na nasilenie tego zjawiska wraz z nasileniem się zmian cywilizacyjno- kulturowych (od przestrzeni miejsc do przestrzeni strumieni)

-migracje -> turysta, włóczęga, emigrant

-ścieranie się systemów wartości i mieszanie wzorów kulturowych

„Tożsamość człowieka jest swoistym subiektywnym odzwierciedleniem jego obiektywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturze i jego zdolności do autorefleksji, samopoznania i autodefinicji”

„Badanie tożsamości człowieka ma duże znaczenie dla zrozumienia problematyki ciągłości zmiany kulturowej, zachowanej właśnie dzięki temu, że każda jednostka ludzka ma potrzebę kontynuowania swojej przeszłości i traktowania czasu jako przestrzeni całożyciowej”

Rodzaje tożsamości

-narodowa- w Polsce stosunkowo silne (czynniki historyczne i geopolityczne) ma wymiar obiektywny-> terytorium, język, wspólna przeszłość, gospodarka, kultura, państwowość, oraz subiektywny-> więź, charakter narodowy, poczucie odrębności

-społeczna- poczucie przynależności do określonej warstwy, klasy czy grupy społecznej, ale również związane ze statusem danej grupy społecznej i zdolnością do wywierania wpływu na proces samoidentyfikacji członków grupy. // również sposób w jaki postrzega jednostkę grupa społ.

-osobista- świadomość własnej spójności w czasie i przestrzeni w różnych okresach życia, w sytuacjach społecznych i pełnionych rolach, a także świadomość własnej odrębności, indywidualności, niepowtarzalności. (Jarymowicz& Szustrowa)

-kulturowa- identyfikowanie swojego systemu wartości jako podporządkowanego określonej hierarchii wartości

J. Nikitorowicz- kręgi tożsamości „(…) świadomością własnych cech, które składają się na poczucie odrębności, jak i podobieństwa z innymi, przy jednoczesnym poczuciu ciągłości w czasie i świadomości, że się wciąż jest tą samą osobą, mimo zmieniających się warunków i własnego rozwoju”

Typy tożsamości kulturowej(J. Nikitorowicz)

-gatunkowa- „idea braterstwa” -> kwestia przemocy

Inne podziały tożsamości:

Castells- tożsamości zbiorowe legitymizujące i oporu

Chlewiński- tożsamość otwarta (aktywna i liberalna) oraz zamknięta (bierna i separatystyczna)

O'Brien- płynna i trwała

Edensor- inkluzywna i ekskluzywna

Jawłowska- słaba (rozproszona) i silna

Jarymowicz- rozlana i zwarta

Malewska- Peyre- pozytywna i negatywna

Tożsamość biograficzna (Irena Szlachcicowa)- tożsamość jest pewnym rodzajem samowiedzy

Pamiętnik- nie jest odtwórczy, jest to proces interpretacji i tworzenia własnego życia

Kiedy tracimy tożsamość:

-ograniczenie wolności i podmiotowości

-biurokracja i totalitaryzm

-manipulacyjne oddziaływanie mediów

-uniformizujące wzory kulturowe

-przemoc, agresja, terror (zagrożenie dla gatunkowego poczucia tożsamości)

Strategie reagowania na zagrożenie tożsamości:

-strategia uległości- prowadzi do zagubienia, kryzysu tożsamości i redefinicji

-strategia oporu- z reguły prowadzi do krytycznej refleksji nad sobą

-strategia kompromisowa- próba pogodzenia tożsamości z naciskami zewnętrznymi

Warunki kształtowania się tożsamości:

-angażowanie się w życie społeczne i uczestnictwo kulturalne

-wybór i uczestnictwo w realizacji wartości prospołecznych

Dla edukacji dorosłych ważny jest proces autokreacji i samowychowania: zaangażowanie i refleksja



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Uniwersytet Trzeciego Wieku ANDRAGOGIKA, Studia magisterskie, I rok, I semestr, andragogika, z cwicz
Teorie andragogiczne, semestr 3, Andragogika
Wykład 3 Zadania andragogiki, semestr 3, Andragogika
Wykład 6 Wczesnadorosłość, semestr 3, Andragogika
Wykład ANDRAGOGIKA, Studia magisterskie, I rok, I semestr, andragogika, z wykładów
Wykład7Średnia dorosłość, semestr 3, Andragogika
spoleczenstwo wiedzy, semestr 3, Andragogika
Wykład8Późna dorosłość, semestr 3, Andragogika
Uniwersytet Trzeciego Wieku ANDRAGOGIKA, Studia magisterskie, I rok, I semestr, andragogika, z cwicz
andragogika 6, APS - studia magisterskie, Pedagogika przedszkolna - II stopnia, II rok I semestr 201
Andragogika - wyklad I - IV (dr Kuziak), KPSW EPiW, Semestr II, Andragogika dr Kuziak
prekusorzy andragogiki 2, Magisterka I semestr
Andragogika notatki, KPSW EPiW, Semestr II, Andragogika dr Kuziak
Metodyka wizualizacje tożsamości, pedagogiczne kreowanie autoprezentacji nieletnich Daszkiewicz rok
Mechanika Semest I pytania egz
W10b Teoria Ja tozsamosc
11 CWICZENIE 1 SEMESTR LETNIid 12747 ppt
Otyłość rok III semestr VI

więcej podobnych podstron