Wzór

Nazwa

Mechanizm działania

Efekt farmakolog.

Zastosowanie

Met. oznaczania

Łacińska

Polska

Systematyczna

synonim

(p. β-fenyloetyloaminy)

Norepinephrinum (Norepinephrini bitartras)

Norepinefryna (Wodorowininian norepinefryny)

(R)-1-(3,4-dihydroksyfenylo)-2-aminoetanol, wodorowinian, jednowodny

Noradrenalina

- Agonista wobec α1-adrenergicznych receptorów w obwodowym układzie nerwowym (układ wspólczulny) - jest także agonistą dla β1-adrenergicznych receptorów - mało stabilna

- Skurcz naczyń krwionośnych (nie wieńcowych) - krótkotrwały skurcz (α1) - przyspiesza pracę serca (β1)

- W zapaściach krążeniowych - wykorzystywany z lakami miejscowo znieczulającymi (zwiększa czas działania tych leków)

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym, techniką klasyczną i spektofotometrycznie

(p. β-fenyloetyloaminy)

Phenylephrinum (Phenylephrini hydrochloridum)

Fenylefryna (Chlorowodorek fenylefryny)

1-(3-hydroksyfenylo)-2-(metylo-amino)etanol, chlorowodorek

Neo-synephrinum, adrianol

- Podobne do Noradrenaliny jednak jest bardziej stabilna (mniej podatna na działanie COMT)

j.w.

j.w.

Bromianometrycznie

(p.2-arylometyloimidazoliny)

Xylometazolinum (Xylometazolini hydrochloridum)

ksylometazolina (Chlorowodorek ksylometazoliny)

2-(4-tertbutylo-2,6-dimetylobenzylo)-2-imidazolina, chlorowodorek

Otrivin

- Agonista bezpośrednio wobec α-adrenergicznych receptorów

- usuwa przekrwienie błon śluzowych - zwężają naczynia krwionośne

- leczenie przekrwień błon śluzowych nosa

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym, techniką klasyczną i techniką potencjometryczna oraz kolorymetrycznie (w lekach gotowych)

(p. β-fenyloetyloaminy)

Fenoterolum (Fenoteroli hydrobromidum)

Fenoterol (Bromowodorek fenoterolu)

1-(3,5-dihydroksyfenylo)-2-[2-(4-hydroksyfenylo)-1-metylo-etylo]amino]etanol-1, bromowodorek

Berotec

- agonista działający selektywnie wobec β2-adrenergicznych receptorów

- działa 24h (trwały) - zwiodcza mięśnie gładkie, m.in. oskrzeli, naczyń

- leczenie astmy

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym i argentometrycznie

(p. β-fenyloetyloaminy)

Salbutamolum (Salbutamoli sulfas)

Salbutamol (Siarczan salbutamolu)

1-(4-hydroksy-3-hydroksymetylofenylo)-2-(tertbutyloamino) etanol-1, siarczan

Ventolin

- Mało selektywny agonista wobec β-adrenergicznych receptorów (małe powinowactwo do β1, ale duże do β2)

- działa 4-6h - rozkurcza mięśnie gładkie m.in. oskrzeli

- leczenie astmy

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym, metodą HPLC (w lekach gotowych) i kolorymetrycznie (roztwór) wg normy zakładowej

(β-fenyloetyloaminy) (p. β-fenyloetyloaminy)

Epinephrinum (Epinephrini bitartras)

Epinefryna Wodorowinian epinefryny

(R)-1-(3,4-dihydroksyfenylo)-2-(metyloamino)etanol-1, D-wodorowinian

Adrenalina

- Nie selektywny agonista względem α i β receptorów adrenergicznych (jako lek) - hormon stresu (jako hormon wydzielany przez rdzeń nadnerczy)

- rozkurcz. na m. gł. (np. oskrzeli) (β2) - ↓ oporów naczyniowych co daje efekt ↓ ciśnienia rozkurcz. krwi - ↑ skurcz mięśnia sercowego (β1) - skurcz naczyń krwionośnych (α1) - ↑ ciśnienia skurczowego krwi - wzmożona lipo- i glikoliza (pobudza metabolizm)

- stany zagrożenia życia - napady astmy oskrzelowej - stosowany w razie zatrzymania krążenia w przypadku braku czynności elektrycznej i mechanicznej serca - dodawana do leków miejscowo znieczulających

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym, techniką klasyczną

(p. β-fenyloetyloaminy)

Ephedrinum (Ephedrini hydrochloridum)

Efedryna (Chlorowodorek efedryny)

(1R,2S)-2-metyloamino-1-fenylopropan-1-ol, chlorowodorek

Prosthamin (preparat złożony), Ephetoninum

- Nie selektywny agonista względem α i β receptorów adrenergicznych - pośrednio zwiększa uwalnianie NA z neuronów synapytcznych - forma L - działa silniej od D

- działanie dłuższe od adrenaliny, ale słabsze działanie (ze względu na brak -OH, trwalsza i słabsza)

- leczenie przewlekłych chorób oskrzelowo płucnych

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym (subs.) i absorpcjometrycznie po reakcji z jodanem sodu i argentometrycznie

p. aryloksyalkiloaminopopanolu

Oxprenololum (Oxprenololi hydrochloridum)

Oksprenolol (Chlorowodorek oksprenololu)

(RS)-1-(izopropyloamino)-3-(2-alliloksyfenyloksy) propan-2-ol, chlorowodorek

Coretal

- lek β1,β2-adrenolityczny - hamuje aktywność układu współczulnego poprzez swoje antagonistyczne działanie na receptory β1 i β2 - nie selektywny lek

- zwolnienie skurczu m. sercowego - skurcz mięśni gładkich i naczyń (działanie uboczne na oskrzela i m. gładkie)

- choroba niedokrwienna serca - zaburzenie rytmu serca (przeciwarytmiczny) - nadciśnienie tętnicze

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym i spektrofotometrycznie w kwasie solnym

p. aryloksyalkiloaminopopanolu

Propranololum (Propranololi hydrochloridum)

Propranolol (Chlorowodorek propranololu)

(2RS)-1-(izopropyloamino)-3-(naftalen-1-ylooksy)propan-2-ol, chlorowodorek

Inderal

- lek β1,β2-adrenolityczny - hamuje aktywność układu współczulnego poprzez swoje antagonistyczne działanie na receptory β1 i β2 - nie selektywny lek

- lipofilowy charakter - działanie stabilizujące na błonę (działanie miejscowo znieczulające) - j.w

- choroba niedokrwienna serca - zaburzenie rytmu serca (przeciwarytmiczny) - nadciśnienie tętnicze

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym i spektrofotometrycznie w metanolu

p. amidu kwasu lizergowego

Ergotaminium (Ergotamini tartaras)

Ergotamina (Winian ergotaminy)

(5'α)-12'-hydroksy-2'-metylo-5'-(fenylometylo) ergotaman-3',6',18-tron

Bellergot, coffecorn (prep. złożony)

- lek α-adrenolityczny - antagonista względem α1- i α2-receptorów (blokuje je)

- wykazuje 2 działanie antagonistyczne względem siebie: 1) bezp. działanie kurczące na mięśnie gładkie tętniczek(to działanie przeważa nad działaniem α-adrenolitycznym); bardzo silnie kurczy rozszerzone naczynia krwionośne oraz mięśnie macicy. 2) rozkurczające na m. gł. naczyń krwionośnych (blokowanie α-rec.)

- w położnictwie w krwotokach połogowych po wydaleniu łożyska - niedostatecznym zwijaniu się macicy - stosuje się ją w leczeniu migreny

Acydymetrycznie, w środowisku bezwodnym i kolorymetrycznie

p. amidu kwasu lizergowego

Dihydroergotami-num (Dihydroergotamini mesilas)

Dihydroergot-amina Mezylan dihydro- ergotaminy

(5'α)-12'-hydroksy-2'-metylo-5'-(fenylometylo)-9,10-diwodoroergotaman-3',6',18-tron

Angionorm

- lek α-adrenolityczny - antagonista względem α1- i α2-receptorów (blokuje je) - działają antagonistycznie do receptorów dopaminowych i serotoninowych,

- trwalszy od Ergotaminy - pozbawione kurczącego działania na naczynia obwodowe oraz macicę, - poprawiają zaburzoną przez niedotlenienie czynność mózgu

- stosuje się po udarach mózgu - pozajelitowo w zaburzeniach ukrwienia obwodowego - w mieszankach hipotensyjnych

Kolorymetryczne

---