Koordynacja ruchowa

Koordynacja ruchowa jest to zdolność do wykonywania złożonych przestrzennie i czasowo ruchów, jak również rozwiązywanie nowych, nieoczekiwanie pojawiających się sytuacji ruchowych.

Mieści ona w sobie szereg właściwości takich jak: zwinność(zdolność precyzyjnego i szybkiego władania ciałem), zręczność(ruchy manualne rąk), czucie czasu i przestrzeni, czucie ruchu(pamięć ruchowa).

Klasyfikacja koordynacji

Według Raczka ze względu na różnorodność form ruchowych koordynację dzielimy na ogólną i specjalną. 

A.      Koordynacja ogólna umożliwia racjonalne wykonanie różnych działań motorycznych, niezależnie od specjalizacji sportowej, wszechstronny  rozwój

B.     Koordynacja specjalna jest zdolnością która umożliwia wykonanie różnych złożonych ruchów w wybranej dyscyplinie szybko, płynnie, precyzyjnie.

Zasadniczą metodą doskonalenia koordynacji jest ciągłe poznawanie nowych, różnorodnych ćwiczeń, a także wykonywanie już znanych w różnorodnych warunkach. Założenia te znalazły praktyczne zastosowanie w tzw. metodzie zmienności ćwiczeń. Obejmuje ona dwa kryteria:

zmienności wykonania ćwiczenia – obejmuje: tempo i kierunek ruchu, wymagania w stosunku do wielkości użytej siły, udział mięśni, objętość ruchów, łączenie różnych strukturalnie form ruchu, odtwarzanie zmiennych rytmów i akcentowanie faz ruchu, samodzielne rozwiązywanie zadań ruchowych,

zmienności warunków wykonania – różne warunki przestrzenne ruchu, użycie różnych przyborów, ograniczenia kontroli wzrokowej, różna nawierzchnia, ograniczony czas i ograniczona przestrzeń ruchu.

W rozwijaniu zdolności koordynacyjnych ważne jest przestrzeganie określonych reguł (zasad):

wprowadzaj nowe i nieznane ćwiczenia,

dobieraj różne warunki wykonywania ćwiczeń,

wykorzystuj ćwiczenia lustrzane,

łącz zadania w różnorakie łańcuchy ruchowe,

zmieniaj techniki wykonywania zadań,

wprowadzaj okresowo dodatkowe utrudnienia lub zakłócenia akustyczne, świetlne,

zmieniaj przestrzenne warunki wykonania ruchu,

wprowadzaj czasami dodatkowe obciążenia zewnętrzne,

zmieniaj środowisko ćwiczeń.

Poziomy koordynacji

I poziom koordynacji

Działania, które charakteryzują się dokładnością przestrzenną i przy których nie ma znaczenia szybkość ich wykonania.

II poziom koordynacji

Dokładne ruchy wykonywane są w określonym czasie. Zadanie postawione brzmi: kto bezbłędnie wykona ćwiczenie w najkrótszym czasie lub w określonym czasie popełni mniej przestrzennych błędów.

II poziom koordynacji

Dyscypliny charakteryzujące się ciągłą zmiennością warunków. Zadanie zawodnika nie polega wówczas tylko na tym by wykonać określony ruch dokładnie, bezbłędnie i możliwie szybko, ale by był on zawsze odpowiedni do ciągle zmieniających się warunków.

Czynniki warunkujące rozwój koordynacji:

stan i stopień sprawności układu nerwowego,

uzdolnienia ruchowe,

doświadczenie,

dotychczasowe umiejętności,

wyobrażenie,

pamięć ruchowa.

W doskonaleniu koordynacji stosuje się następujące grupy ćwiczeń:

-ćwiczenia stereotypowe

-ćwiczenia doskonalące zachowanie równowagi w miejscu i w ruchu

-ćwiczenia kształtujące umiejętności wykonania szybkich obrotów, zwrotów ,padów, przewrotów itp.

-ćwiczenia asymetryczne

-ćwiczenia z zastosowaniem nietypowych pozycji wyjściowych

-ćwiczenia z wprowadzeniem nietypowych ruchów do zasadniczej ich formy

-ćwiczenia z zastosowaniem nietypowych warunków, np. inny teren ,cięższy-lżejszy przeciwnik, mniejsze boisko itp.)

-ćwiczenia z innych dyscyplin sportu oraz gry zespołowe.

Skuteczny trening powinien wydobywać z zawodników drzemiące w nich pokłady energii i zapału oraz podnosić wyniki wszystkich niezbędnych sprawności motorycznych. Tutaj jednak łatwo jest wpaść w zastawione sidła. Sprawności motoryczne bowiem to cały zestaw różnorodnych umiejętności. To od trenera zależy na czym skupi swoją i Twoją uwagę. W ostatnich latach nastąpiła znacząca zmiana w postrzeganiu tego typu treningów, w których to do tej pory największą wagę przykładano do szybkości i wytrzymałości kosztem koordynacji ruchowej. Był to dość znaczący błąd. Pamiętaj- nie możesz utożsamiać refleksu, czy nawyków ruchowych z koordynacją!

Skuteczny trening koordynacji składa się bowiem z następujących elementów :

szybkość reakcji

równowaga

rytmizacja

różnicowanie

orientacja

dostosowanie i przestawianie

sprężanie