Skutki okresu napoleońskiego.

Międzynarodowe stosunki wojskowe w okresie kształtowania i rozkwitu systemu wiedeńskiego.

Literatura:

Dobrzycki W., historia stosunków międzynarodowych 1815-1945, Warszawa 2008.

Sikorski J., Zarys historii wojskowości powszechnej do końca wieku XIX, warszawa 1972.

J. Pajewski, Historia powszechna 1815-1871 (1871-1918) warszawa 1976 (1978).

Istnienie wielkiego państwa w centurm paryza wskazalo, że może istnieć organizacacja w europie o podłożu/zcement9oana politycznie oraz gospodarczao. Mało tego organizacja ta w zakresie gospodarczym znaczy ekonomicznym była bardzo progresywna. Przykładem może być polska tamtego okresu która w 8 lat nadrobiła zaległosci wieka.

Kolejnym faktem jest kształtowanie się koalicji antynapoleońskiej. Podpisanie rosyjsko-pruskiego paktu. Anglia zagrozona w swym handlu z Europa wsparła finansowo Rosję i Prusy nei angazując się wojskowe. Później podpisano układ rosyjsko-austryjacko- pruski z(1813) zakładający wspólne wystąpienie przeciwko Francji w celu rozbicia francuskiej hegonomi w europie i przywrocenia statu gua ante. Sojusz wsparła bardzo finansowo Anglia – wielka Brytania.

Poźniej do sojuszu przystepuje Anglia zobowiązując się do wspólnej walki, oraz zadeklarowały ze nie podpisze oddzielnego pokoju z Francja. Zobowiązały się także do utrzymanai pokoju w europie po pobiciu Francji przynajmniej na kolejne 20 lat.

Sojusz ten był pierwsza w swiecie nowożytnych proba okreslenia ładu europejskiego i systemu bezpieczeństwa zbiorowego. A wiec mamy dwa nowe zjawiska:

• Udowodnienie przez Francje istnienia wspolnej organizacji podobnej do europy

• Oraz został stworzony pierwszy system zbiorowego bezpieczeństwa i określenie ładu politycznego w skali kontynentu.

Polityczne i wosjkowe cele koalicji. Nie koniecznie zbierzne, jednak łączyło ich cheć pobicia Francji

• Anglia – kolonializm oraz wszystko co z nim związane. Zainteresowan również była ograniczeniem ekspansji francuskiej w portach hollenderskiech. A wiec starała się wyjąc te porty z pod władzy silnych państw

• Prusy – rywalizowały o wpływ w państwach niemieckich,

• Rosja chciała mieć pod kontrolą Austrie poiniewaz obawiała się ekspansji w kierunku cieśnin czarnomorskich.

Bitwa pod Waterloo 18 czerwca 1815 roku ostateczna klęska napoleona – kazde z tych państw uczestniczące w tym konflikcie a szczególnie państwa niemieckie, uległy wzmocnieniu i postanowiono wzmocnic pierwszego i drugiego pokoju paryskiego, kongresem wiedeńskim. Celem tego spotkania było zasygnalizowanie w traktacie/sojuszu z 13 ustalenie nowego ładu europejskiego.

Istota wiedeńskiego ładu europejskiego

Zasady kongresu wiedeńskiego IX 1814 – VI 1815

• cel: ustalenie nowego ładu politycznego w Europie

• Zasady legitymizmu - monarcha nie może być pozbawiony władzy przez p[oddanych, gdyż legitymuje go bóg: restauracji – wszyscy władcy, którzy utracili tron skutkiem rewolucji lub wojen napoleońskich, muszą go odzyskac: równowagi europejskiej – żadne państw9o nie może uzyskać hegemoni Europie.

• Bezwzględnoa koniecznośc – wypracowanie nowych zasad

• Formuła Talleyranda: rozszerzenie zasady legitymizmu – prawa monarchów stanowią jedyny naturalnych i niezmienny punkt odniesienia, organizujący porządek wewnętrzny i międzynarodowej.

Istniała koniecznośc wypraocwnai nowych zasad funkcjonowania europy. Podejście takie za traktujemy jakby wszystko się nie zmieniło. Ponieważ od rewolucji francuskiej do 1815 roku Europa została przeorana. W czasie polowy pokolenia przeszliśmy od konfederatów barskich i targowicy do nowoczesnego niby państwa księstwa warszawskiego. Na kongresie miał silną pozycje Car Aleksander 3 ponieważ napoleon został pokonany w Rosji, Wojska Rosji liczyły 800 tysiecy aczkolwiek 400 tysiecy żołnierzy było w samej Rosji.

Pamiętniki oficerów polskich

Przyjęto nową formułę Talleyranda – rozszerzała ona formułe legitymizmu. Prawa monarchów są jedynym pkt odniesienie do oceny wszelkiich zjawisk do oceny zachowań porządku wewnątrz oraz nazewnatrz. Absolutystyczna teoria państwa

Istota wiedeńskiego ładu europejskiego.

Skutki kongersu

• Pierwsza próba stworzenia wielostronnego układu mającego na celu utrzymanie trwalego pokoju na kontynecie – opartego na zasadach legitymizmu władzy państwowej, wspólnoty interesów monarchicznych i równowagi sił. Ukształtował się nowy układ sił oraz interesów w skali regionalnej i globalnej,

• Wolnośc żeglugi na rzekach międzynarodowych: Ren, Moza, Mozela, Skald, Necka,

• Regulamin dyplomatyczny – sformułowanie prawa dyplomatycznego,

• Przyjęcie zasady wieczystej naeutralnosci (Szwajcarii i Wolne Miasto Kraków)

• Podpisanie z inicjatywy Anglii deklaracji o zniesieniu handlu niewolnikami (bez wskazanai od kiedy obowiązuje),

Wnioski

• Konstytucja systemu wiedeńskiego nacelowana na zapewnienie legitymistyczno-monarchistycznego ładu europejskiego,

• Osiągnięcie – promowanie norm prawno międzynarodowych i stworzenie podstaw współpracy międzynarodowej, punkt wyjścia w procesie tworzenia instytucji międzynarodowych.

Z inicjatywy Anglii podpisano deklaracje zniesienia handlu niewolnikami. Jednak nie wskazując kiedy deklaracja wchodzi w życie. Nacelowane to było uderzenie w Stany Zjednoczone, które wyrwały się z jej kurateli. Których to gospodarka była oparta na rolnictwie przy wykorzystaniu niewolnictwa. Brak definicji był spowodowany wygodnością Anglii oraz tym że wyczekiwali momentu możliwości nadejścia odpowiedniego czasu do ataku na USA.

Pojawienie się nowych czterech zjawiski w międzynarodowych stosunkach wojskowych- czyli dokonał rewolucyjnego skoku w stosunkach wojskowych miedzy innymi poprzez zasygnalizowanie ze stosunki muszą być unormowane i po drugie i wskazanie na jakich podstawach maja być unormowane. Kongres wiedeński był pkt wyjściowym w tworzeniu nowoczesnych instytucji państwowych.

Mówi się ze kongres wiedeński odbił się na historii europy, odbijając się na konstrukcji świętego przymierza (prawno – ustrojowy) na kongresie wiedenski 26 wrzesnia 1815 roku zawarty został

Święte przymierze.

• 26.09.1815 – akt wzajemnej pomocy monarchów chrześcijańskich podpisany przez cara Aleksandra III, Franciszka I i Fryderyka Wilhelma III

• Cel: współdziałania skierowane przeciwko ruchom rewolucyjnym narodowowyzwoleńczym i liberalnym

• Charakter: luźne porozumienia państw, nie tworzące struktur instytucjonalnych. Forma kontaktów: kongresy

Uwarunkowania sytuacji politycznej w Europie w I Polowie XIX wieku – kongres wiedeński i Święte Przymierze narzuciły porządek antyrewolucyjny, zachowawczy, absolutystyczny co budziło sprzeciw znacznych grup społeczeństwa kontynentu. Ich program walki skierowany był przeciwko tym porozumieniom.

Główne decyzje kongresów Świętego Przymierza:

• Skrócenie okresu okupacji Francji (z 1820 do 1818) i włączenie jej w grono mocarstw europejskich (Pięciprzymierze)

• Decyzja o nieuznawaniu rządów powstałych na drodze rewolucji,

• Przyjęcie nowego narzędzia w stosunkach międzynarodowych – zasady interwencji,

• Prawo do przeciwstawiania się rewolucji.

W prawie międzynarodowym przyjmuje się ze ludobójstwo wystąpiło w wojne francusko – hiszpańskiej 1807 – 1809.

• Przeciwko rządom absolutystycznym staneła burżuazja, która się obawiała ustracenia prawa.

• Demokraci np. karbonariusze, ruch skierowany przeciwko zaborcy – Austrii.

Doczytać korpus zajączka

Jak to kozacy jadą po polach elizejskich

Już w 1818 roku zostaje skrócony okres okupacji – wycofano wojska okupacyjne. Francje przekazano Burbonów.

Francja została włączona do grupy mocarstw europejskich, było to przeciwstawienia się postanowienią kongresu wiedeńskiego. Postanowiono przyjąc decyzje o nieuznawaniu rządow powstałych podczas rewolucji. Przyjęte zostały nowe narzędzia w stosunkach międzynarodowych – zasada interwencji – za porządek we własnym państwie odpowiedzialni są władcy i mogą ewentualnie skorzystac z pomocy, jednak to rozszerzono, i utworzono nowy instrument możliwości reagowania zbrojnego w suwerennych państwach.

Zasada interwencji – sprawo przeciwstawianai wszelkiego rodzaju rewolucją.

Święte przymierze.

Wiosna ludów – dążenie burżuazji do wyeliminowania pozostałości feudalizmu:

• We Francji: uchwalenie konstytucji 18148 r. – władza prezydencka w oparciu o Zgromadzenie Prawodawcze, utrwalenie ustroju prezydenckiego

• W państwach niemieckich – konstytucja 1850 r. przydająca pierwszeństwo interesom junkrów i burżuazji.

• W monarchii habsburskiej – przekształcenie w centralistyczną monarchię absolutną, ujawnienie głębokich sprzeczności w wielonarodowej monarchii – cesarz nie jest spoiwem

• We Włoszech – tendencje wyjścia spod kurateli austryjackiej

• Skutki Wiosny Ludów: początki świadomości narodowej, przekonanie o możliwości obalenia porzadku wiedeńskiego, armia stała się wyłącznie podporą rządzących (wcześniej źródło inspiracji wolnościowych)

• Zapoczątkowanie autonomii Węgier i zjednoczenie Włoch.

Konflikt w 5 przymierzu skutkował ze 1830 powstanie listopadowe – wojna polsko rosyjka. Powstanie wybuchło przez przypadek” ponieważ były andrzejki i podchorążowie z piechoty i postanowili złapać księcia Konstantego.

We Francji po rewolocji utrwaliła się władza prezydencka.

Rozpad Świętego Przymierza

Rozpad Świętego Przymierza:

Tzw. Kwestia wschodnia w polityce europejskiej:

• Pokój adrianopolski (1829) dający Rosji wyjątkowe korzyści w rejonie Morza Czarnego i na Bałkanach kosztem Anglii (dostęp floty rosyjskiej na Morze Śródziemne), rosyjska ekspansja handlowa godząca w interesy WB i Austrii,

• Konflikt turecko-egipski w którym starały się interesy Rosji (podpisany sojusz wojskowy w trucji), Francja (zobowiązania wobez Anglii) i Austrii (naturalny obszar ekspansji – Bałkany)

• Dążenie WB do umiędzynarodowienia rozwiązywania konfliktów oraz uzależnianie ekonomiczne Turcji

• Doprowadzenei do zamknięcia cieśnin czarnomorskich (konwencja londyńska z lipca 1841 r.

• Wkroczenie wojsk rosyjskich do Mołdawii i na Wołoszczyznę jako wstęp do odblokowania cieśnin.

Święte Przymierze

Wojna krymska (1853 – 1856)

• Uczestnicy: Trucja, Anglia, Francja, Sardynia przeciwko Rosji. Klęski wojsk rosyjskich nad rzeką Almą pod Sewatopolem i Euoatorią

• Traktat paryski (1856 r.) WB, Francja, Sardynia, Austria, Prusy, Rosja

• Swoboda żeglugi na Dunaju (kongres wiedeński – rzeki międzynarodowe), neutralnośc (demilitaryzacja) Morza Czarnego

• Deklaracja w sprawie wojny morskiej (1856) – kodyfikacja pojęcia blokady morskiej

Skutki traktatu paryskiego

• Rozpad systemu wiedeńskiego

• Rozpad świetego przymierza

• Impuls głębokich przekształceń terytorialnych w europie i otoczeniu

Powstało określenie Blokady morskiej która była już urzyta przez Francję do blokowania Anglii za czasów wojen napoleonskich.

Można powiedzieć, że wojna krymska dezaktywowała ostatecznie układ świetego przymierza.

Przekształcenai teyrotiralne w eurp[poe w II Polowie XIX wieku

Zjednoczenie Włoch [po raz pierwszy wystapiła zbieżnośc interesów rosyjsko-francuskich

p-roces zjednoczenia Niemiec

związek Reński (1806 – 1813) – konfederacja państw podporządkowanych Francji

Związek niemiecki (1815 – 1866) – konfederacja pod politycznym przywództwem Austrii

Związek Celny (1834) utworzenie jednolitego obszaru celnego pod przewodnictwem Prus

Wojna Prus z Austrią (18660 – rozbicie Związku Niemieckiego, utworzenie nowego organizmu Państwowego

Traktat praski (1866) utworzenie Związku Północnoniemieckiego pod przewodnictwem Prus.

Sojusz trzech cesarzy

1872 – zjazd trzech cesarzy: Wilhelm I, Aleksander II i Franciszka Józefa I w Berlinie

Akty formalne

Rosyjsko-niemiecka konwencja wojskowea z 06,05.1873 (petersburska) o utrwaleniu europejskiego statusu quo oraz wzajemnej pomocy wojskowej (200 000 armia)

Porozumienie rosyjsko autryjackie (06.06.1873) uzgadniające stosunki na Bałkanach oraz zasadami wzajemnej pomocy wojskowe. 22.10 – przystąpienie do układu Niemiec.

Mała skutecznośc sojuszu: niezgoda Rosji na wojnę prewencyjną z Francja.

NA ćwiczenia:

1. Etapy i przyczyny rozpadu porządku wiedeńskiego. 3 osoby – ksiazka dobrzyckiego

2. Kształtowanie bloków polityczno-militarnych na przełomie XIX i XX w.

1. Przyczyny

2. Blok państw centralnych (trójprzymierze)

3. Ententa (trójporozumienie)