OBCIĄŻENIA PODATKOWE PRZEDSIĘBIORSTWA

WYKŁAD 1 16.02.1015

WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ ZWIAZANYCH Z OBCIĄŻENIAMI PODATKOWYMI PRZEDSIĘBIORCÓW

1. Istota podatku i systemu podatkowego

2. Otoczenie podatkowe przedsiębiorcy

Podatek - Określone ustawowo świadczenie pieniężne o charakterze: przymusowym, bezzwrotnym, nieodpłatnym, nakładanym jednostronnie, ogólnym ponoszonym na rzecz związków publicznoprawnych.

Art. 6 ustawy – ordynacja podatkowa

publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.

Opłata w przeciwieństwie do podatku jest odpłatna

System podatkowy

Całość rozwiązań podatkowych stosowanych w określonym czasie i w określonym kraju, stanowiących jednolitą wewnętrznie zgodną pod względem prawnym i ekonomicznym całość.

System podatkowy składa się:

• z podatków określonych przez normy prawne,

• z norm prawnych regulujących ogólne zasady stosowania poszczególnych rozwiązań oraz odpowiedzialność i uprawnienia zarówno podmiotów zobowiązanych do uiszczenia podatku, jak i podmiotów uprawnionych do jego poboru.

Obciążenia podatkowe przedsiębiorców

1. Podatki obciążające przychody:

• podatek od towarów i usług

• podatek akcyzowy

1. Podatki obciążające dochody:

   • Podatek dochodowy od osób fizycznych

   • Podatek dochodowy od osób prawnych

   • Ryczałty podatkowe

2. Podatki stanowiące koszty działalności:

   • Podatek od nieruchomości

   • Podatek od środków transportowych

   • Podatek od czynności cywilnoprawnych

Postrzeganie podatku - Władza Ustawodawcza

• Jest zainteresowana przede wszystkim zgromadzeniem odpowiednich dochodów w budżecie

• Najistotniejszym problemem jest znalezienie wydajnego źródła podatku

• Problem wtórny – odpowiednia konstrukcja obciążeń i sposób ich egzekwowania

Funkcje podatków:

• Fiskalna (gromadzenie dochodu)

• Stymulacyjna (oddziaływanie na zachowanie podmiotów)

• Kontrolna (można kontrolować / oceniać sytuacje gospodarczą)

Funkcja fiskalna:

• Jej wyodrębnienie wynika z tego, że podatki stanowią bardzo dogodny instrument pozyskiwania środków na realizację zadań państwa

• Polega na obligatoryjnym przejmowaniu w drodze przymusu od różnych podmiotów gospodarujących środków pieniężnych na rzecz państwa lub innych związków publicznoprawnych.

• Jest funkcją pierwszoplanową i zasadniczą podatków – głównym celem istnienia podatku jest bowiem dostarczenie dochodów określonym w danym państwie instytucjom publicznoprawnym

Funkcja stymulacyjna:

• Jej istota polega na takim zbudowaniu i wykorzystaniu systemu podatkowego, aby jego zastosowanie wywołało zjawiska pożądane w gospodarce

• Podatki w funkcji stymulacyjnej traktowane są jako instrumenty oddziaływania i mają bądź to skłonić podatników do określonych zachowań, bądź też służyć do wyrównywania szans w różnych podmiotach gospodarczych poprzez wprowadzenie systemu preferencji lub zwyżek podatkowych

Funkcja kontrolna:

• Jej zewnętrznym przejawem jest gromadzenie i kontrola informacji płynących z otoczenia

• Kontrola w przedmiocie opodatkowania ma dwa podstawowe aspekty:

• Kontrolna poniekąd samoczynna, która przy rozliczeniach podatkowych występuje w formie sygnałów automatycznych

• Kontrola poprzez weryfikację zeznań i deklaracji podatkowych, analiza prawidłowości wykazywanych obrotów gospodarczych, przychodów i kosztów ich uzyskiwania oraz określenie podstawy opodatkowania

Ekonomiczne skutki podatków dla Przedsiębiorcy:

• Ograniczenie spożycia i zamierzeń inwestycyjnych

• Zmniejszenie stopy oszczędzania lub nawet istniejących zasobów pieniężnych

• Zwiększenie poziomu zadłużenia

Zachowania podatników:

• zgodne z prawem – skutkują realizacją funkcji fiskalnej podatków

• niezgodne z prawem – świadome lub nie – skutkują ograniczeniem bądź brakiem realizacji funkcji fiskalnej podatków

Podatkiem się zarządza w przedsiębiorstwie

Formy uchylania się od podatku
Nieświadome: Błędne zrozumienie konstrukcji podatkowej Niezidentyfikowanie obowiązku podatkowego Błędne ustalenie zobowiązania podatkowego
SANKCJE

Wykład 2 23.02.2015

Zobowiązanie podatkowe

1. Powstanie zobowiązania podatkowego

2. Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe

3. Wygaśnięcie zobowiązań podatkowych

4. Organy podatkowe

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa – DZIAŁ III

Art. 4 OP
Obowiązek podatkowy – wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach.

Art. 5 OP
Zobowiązanie podatkowe - wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, JST podatku w wysokości, w terminie oraz miejscu określonym w przepisach prawa podatkowego

Bez obowiązku podatkowego nie ma mowy o zobowiązaniu podatkowym!

Cechy zobowiązania podatkowego:

• Stanowi normatywne następstwo obowiązku podatkowego – jest jego konkretyzacją

• Stanowi dwustronną relację osób kształtowaną na podstawie norm prawa

• Jedna ze stron zawsze reprezentuje władzę publiczną

• Ustawa stanowi wyłączne źródło powstania zobowiązania podatkowego

Powstanie zobowiązania podatkowego

Zobowiązanie podatkowe powstaje w skutek przekształcenia się w nie obowiązku podatkowego

Metody Przekształcenia:

• Z mocy prawa
  Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia , z którym ustawodawca wiąże powstanie takiego zobowiązania

• Poprzez wymiar podatku
  Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego ustalającej wysokość tego zobowiązania
  (decyzje konstytutywne-wiąże się z sankcjami, decyzje deklaratoryjne-nie wiąże się z sankcjami)

Inne rozwiązania w zakresie ustalania zobowiązania podatkowego:

• Zaniechanie ustalania zobowiązań podatkowych
  (tylko w zakresie podatku rolnego, przy klęskach żywiołowych)

• Zaniechanie poboru podatku

Zaniechanie poboru podatku:

• Sytuacja w której istniejące zobowiązanie podatkowe nie zostaje zrealizowane

• Decyzję o zaniechaniu poboru podatku można podjąć tylko wtedy gdy roszczenie podatkowe nie jest wymagalne
  *(gdy po tym terminie nie wpłacimy podatku staje się ono zaległością podatkową)

Prawo podjęcia decyzji o zaniechaniu poboru podatku przysługuje:

• Ministrowi Finansów w stosunku do grupy podatników – w drodze rozporządzenia
  (szczególne okoliczności, klęski żywiołowe)(charakter ogólny)

• Organom podatkowym w stosunku do poszczególnych podatników
  (charakter fakultatywny, każdy jest rozpatrywane z osobna)

Minister finansów – w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników

Organ podatkowy – jeżeli pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji

Odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe

• Odpowiedzialność – łączona jest z samym pokryciem długu

W stosunkach podatkowych odpowiedzialność ma TYLKO I WYŁĄCZNIE charakter odpowiedzialności osobistej

Rodzaje odpowiedzialności:

• Odpowiedzialność podatnika i podmiotów z nim zrównanych

  • Podatnika

  • Płatnika i inkasenta

  • Odpowiedzialność solidarna

  • Odpowiedzialność następców prawnych

  • Odpowiedzialność spadkobierców

• Odpowiedzialność osób trzecich

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat od powstania tego zobowiązania

Wygaśniecie zobowiązań podatkowych
Oznacza:
Zakończenie stosunku prawno podatkowego podatnika ze związkiem publicznoprawnym

Może to nastąpić w skutek:

• Zaspokojenia wierzyciela podatkowego (również przez przejęcie majątku)

• Rezygnacji wierzyciela podatkowego z dochodzenia należności

• Inne powody niezależne od stron podatku

Zapłata podatku
Za termin zapłaty podatku uważa się:

• Przy zapłacie gotówką – dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowegolub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta

• W obrocie bezgotówkowym - dzień obciążenia rachunku podatnika na podstawie polecenia przelewu – co do zasady przedsiębiorcy

Zaokrąglenia kwot podatku

Zasada ogólna:

Podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę zaokrągla się do pełych złotych w ten sposób że końcówki kwot:

• Wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się

• Wynoszące 50 groszy i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych

Zalęgłość podatkowa art. 51, art. 53
Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności, zaliczka na podatek lub rata podatku.

Od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę.

Stawka odsetek za zwłokę
Art. 56
Stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego NBP i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%

W Przypadku złożenia prawnie skutecznej korekty deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn korekty i zapłaty w całości, w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty, zaległości podatkowej, stosuje się obniżoną stawkę odsetek za zwłokę w wysokości 75% stawki.

Odroczenie lub umorzenie zobowiązań podatkowych

Organ podatkowy , na wniosek podatnika w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1. Odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty,

2. Odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę

3. Umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetki za zwłokę

Opłata prolongacyjna art.57

W przypadku odroczenia lub rozłożenia na raty ustalana jest opłata prolongacyjna

Stawka opłaty prolongacyjnej wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę

Organy podatkowe (dział II OP)

Naczelnik US, Naczelnik UC, Wójt / Burmistrz, Marszałek województwa	Organ I instancji
Dyrektor Izby Skarbowej, Dyrektor Izby celnej	Organ I instancji (w zakresie swoich obowiązków)	Organ odwoławczy od decyzji: Naczelnik US Naczelnik UC, W stosunku do decyzji wydawanych jako organ I instancji
Samorządowe Kolegium Odwoławcze		Organ Odwoławczy: Wójta, Burmistrza, Starosty, Marszałka Województwa
Minister Finansów Sprawuje ogólny nadzór w sprawach podatkowych	Organ I instancji w sprawach: -Stwierdzenia nieważności decyzji -Wznowienia postępowania -Zmiany lub uchylenia decyzji	Organ Odwoławczy: -w stosunku do decyzji wydanych jako organ I instancji Organ właściwy w sprawach: -Porozumień dotyczących cen transakcyjnych -Interpretacji przepisów prawa podatkowego -Informacji przekazywanych przez banki o założonych i likwidowanych rachunkach w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą

Właściwość organów podatkowych:

Właściwość miejscowa:

• Ustala się według miejsca zamieszkania, albo adresu siedziby podatnika, płatnika czy inkasenta

• W przypadku zmiany miejsca zamieszkania llub siedziby – organ właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego

Właściwość rzeczowa:

• Ustala się według przepisów określających zakres ich działania

Następny wykład – podatek VAT