Ćwiczenia korekcyjne w przedszkolu
Prawidłowa postawa ciała w dużym stopniu decyduje o zdrowiu dziecka. Postęp cywilizacji przyczynia się do eliminowania wysiłku fizycznego prowadząc do dysfunkcji układu ruchowego. W wieku przedszkolnym obserwuje się liczne wady rozwojowe w postawie ciała. Szczególnie wyraźnie zaczynają się one nasilać u dzieci po 5 roku życia. Jedne z nich wynikają z wątłości budowy, niewystarczającej odporności organizmu, bądź są skutkiem przebytych chorób, a jeszcze inne wywodzą się z błędów wychowawczych, nieodpowiednich warunków życia.
W literaturze przedmiotu można uzyskać dane statystyczne na podstawie bilansów zdrowia prowadzonych przez Instytut Matki i Dziecka, z których wynika, że 30%dzieci 4 letnich i 40% 6 latków zakwalifikowano do grup dyspenseryjnych (z wadami postawy). Blisko połowa przedszkolaków nie uzyskuje norm minimum sprawności fizycznej.
Najczęściej występującym odchyleniem od normy na tym etapie rozwoju (50%-70%)są nieprawidłowości w obrębie kończyn dolnych.
Nadmierna koślawość kolan
Szpotawość kolan
Płaskostopie
Koślawość stóp
Deformacje kolan stępu i stóp występują zwłaszcza u dzieci otyłych.
U dzieci nadmiernie szczupłych występuje najczęściej niedostateczne wykształcenie krzywizn fizjologicznych
Plecy płaskie- zmniejszone przodopochylenie miednicy, które w dalszej konsekwencji powodują powstawanie skoliozy
Skoliozy - skrzywienie boczne kręgosłupa
Ponadto u 30% dzieci zaobserwowano tendencje do pogłębiania krzywizn fizjologicznych.
Zniekształcenie w układzie ciała są czasem mało zaznaczone i błędy takie łatwo wyrównać i usunąć ogólnie wzmacniając organizm stosując więcej ruchu i systematyczne ćwiczenia oraz konsekwentne przyzwyczajanie do prawidłowej postawy.
Wszelkie zaniedbania doprowadzić mogą do utrwalania się złych nawyków i spowodować zniekształcanie się kości i stawów, które przerodzą się w trwałe wady budowy.
Aby zapobiec wadom postawy u przedszkolaków należy dostarczyć dzieciom zorganizowanych form aktywiści ruchowej rozszerzonym wymiarze i wprowadzić elementy gimnastyki korekcyjno- kompensacyjnej w formie odpowiadającej wiekowi możliwościom psychoruchowym przedszkolaków.
Zapobieganie wadom postawy u dzieci lub korygowanie pierwszych niekorzystnych jej symptomów nie może obyć się bez współpracy rodziców, poprzez stworzenie dziecku odpowiednich warunków do nauki i zabawy w domu poprzez przystosowanie otoczenia do wypoczynku dziennego i nocnego.
Dziecko w wieku przedszkolnym wymaga również odpowiedniej motywacji do ćwiczeń, w czym bardzo pomocni są świadomi rodzice.
W związku z tym, że dziecko znaczną część swojego życia spędza w przedszkolu szczególna rola w procesie korekcyjnym oraz profilaktyce przypada wychowawcom. Przestrzeganie zasad higieny pracy i wypoczynku, zapewnienie dzieciom dostatecznej ilości ruchu oraz podtrzymywanie u dzieci motywacji do czynnego udziału w zajęciach korekcyjnych.
W gimnastyce wyrównawczej i korekcyjnej wykorzystuje się właściwie wszystkie metody i formy stosowane w wychowaniu fizycznym: naśladowczą, zabawową, improwizacji, ilustracji czy opowieści ruchowej, zadaniową, ścisłą, pokazową, opisowa, bezpośredniej celowości ruchów, systematyczną, analityczną, oraz kombinowane.
Aby zachęcić dzieci do ćwiczeń, stworzyć dodatkową motywację, należy w zajęciach gimnastyki korekcyjnej stosować w jak największym stopniu najwłaściwszą dla tego wieku formę zajęć, jaką są zabawy i gry ruchowe.
Zabawy ruchowe, aby mogły być wykorzystane do potrzeb gimnastyki korekcyjnej
muszą spełniać następujące kryteria:
Kształtować odruch poprawnej postawy ciała. W czasie zabawy czy gry powinny wystąpić momenty zmuszające dzieci do przyjęcia poprawnej postawy czy to w siadzie, czy w staniu, czy w poruszaniu się.
Oddziaływać na poszczególne grupy mięśniowe w celu likwidacji dystonii mięśniowej.
Stworzyć możliwość utrzymania poprawnej pozycji w trakcie trwania całej zabawy czy gry ruchowej. Nie mogą występować w trakcie trwania zabawy czy gry ruchowej sytuacje, w których wykonanie zadania ruchowego wymaga przyjęcia pozycji wadliwej, sprzyjającej pogłębieniu wady
Sprzyjać odciążeniu kręgosłupa od ucisku osiowego. Ucisk taki utrudnia przyjmowanie pozycji skorygowanej, więc większość ćwiczeń a także zabaw i gier ruchowych odbywa się w gimnastyce korekcyjnej, w leżeniu, pełzaniu, ślizgach, na czworakach.
Załączniki:
Scenariusz zajęć gimnastyki korekcyjno - kompensacyjnej dla dzieci 5-6 letnich - I i II
Zestaw ćwiczeń do pracy indywidualnej
Literatura:
Kutzner-Kozińska, Proces korygowania wad postawy,
Kutzner - Kozińska M.,Postawa ciała, jej ocena i korygowanie wad.
S. Owczarek, Atlas ćwiczeń korekcyjnych,
D. Trzcińska, Gimnastyka korekcyjna w przedszkolu,
S. Moliere, Metodyka wychowania fizycznego w przedszkolu,
Kasperczyk T., Wady postawy ciała - diagnostyka i leczenie,
Kołodziej J. Kołodziej K. Momola I., Gimnastyka korekcyjno - kompensacyjna w szkole,
M.Bogdanowicz, S. Owczarek: Zabawy i gry ruchowe w gimnastyce korekcyjnej
Scenariusz zajęć gimnastyki korekcyjno - kompensacyjnej dla dzieci 5-6 letnich
ZADANIE GŁÓWNE: Wzmacnianie mięśni długich i mięśni krótkich stopy.
ZADANIA SZCZEGÓŁOWE:
Wzmacnianie mięśni podeszwowych stóp i mięśni brzucha
Wyrabianie nawyku postawy prawidłowej
Rozwijanie czucia globalnego mięśni stóp
Zachęcanie do udziału w zajęciu
MIEJSCE ĆWICZEŃ: sala gimnastyczna.
CZAS ĆWICZEŃ: 25 min.
LICZBA ĆWICZĄCYCH: 10 - 12
PRZYRZĄDY I PRZYBORY: gazety
METODY: zabawowo - naśladowcza, zadaniowa(bezpośredniej celowości ruchów), stacyjna
Przebieg zajęcia
CZĘŚĆ WSTĘPNA
Zabawa ożywiająca „słońce - deszcz”.
Bieg w dowolnych kierunkach z gazetą na klatce piersiowej.
Na hasło słońce- leżenie przodem na materacu (rozłożonej gazecie),
a na hasło deszcz - siad klęczny na tratwie (rozłożonej gazecie - i wiosłowanie)
Ćwiczenia oddechowe- dmuchanie w gazetę.
Pozycja średnia Klappa. Łokcie szeroko rozstawione, dłonie skierowane do siebie. Wdech nosem i silne dmuchanie w gazetę.
CZĘŚĆ GŁÓWNA
Zabawa „Gazetowe pojazdy”.
Jedno dziecko siedzi na gazecie, a drugie pociąga je na drugi koniec sali. Zmiana ról.
” Zrób kulkę”.
W siadzie podpartym zwijanie gazety palcami stóp, a następnie formowanie kuli stopami.
Zabawa kulkami:
Podrzucanie kulki do góry i chwytanie jej jak najwyżej nad głową.
Podrzucanie, klaśnięcie w dłonie, chwyt nad głową
„Rzuty kulką”. - Podział na dwie drużyny. Chwytanie papierowej kulki palcami stóp przerzucanie na boisko przeciwne.
„Przerzucanie kulki” - leże nie na plecach, z kulką między stopami, chwyt stopami papierowej kulki i przerzucanie daleko za głową.
„Przekładanie kulki”
- leżenie na brzuchu z rękami wyciągniętymi w przód, głowa dotyka podłogi, w prawej ręce kulka. Przenoszenie kulki prawą ręką, bokiem, do tyłu z jednoczesnym przełożeniem jej za plecami do lewej ręki. Następnie przeniesienie lewej ręki bokiem do przodu i przekazanie kuli do prawej ręki. Pod brzuchem ćwiczących zrolowany kocyk.
„Robimy porządki” -Zbieramy kulki palcami stóp i wrzucamy do koszyka.
CZĘŚĆ KOŃCOWA
Ćwiczenia oddechowe. Leżenie tyłem, ręce wyprostowane wzdłuż tułowia, stopy oparte o podłogę.
Wdech - ręce unoszone w górę nad głową
Wydech-chwyt dłońmi za kolana i przyciąganie do klatki piersiowej.
Scenariusz zajęć gimnastyki korekcyjno- kompensacyjnej dla dzieci 5-6 letnich
ZADANIA GŁÓWNE: Ćwiczenia kształtujące wysklepienie stóp, wzmacnianie mięśni nóg i wyrabianie nawyku prawidłowej postawy ciała.
CZAS TRWANIA:30 minut
PRZYBORY: chusty, kocyki, lustro korekcyjne, magnetofon.
Przebieg zajęcia
CZĘŚĆ WSTĘPNA
Zorganizowanie grupy.
Dzieci wchodzą na salę rzędem w rytm muzyki. Wkładają chusty z boku za gumką spodenek.
Zabawa ożywiająca -„ogonki”.
Dzieci rozbiegają się po sali, poruszają się zależnie od tępa muzyki, na sygnał starają się zabrać sobie nawzajem założone z tyłu za spodenki chustki.
CZĘŚĆ GŁÓWNA
Ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała.
Dzieci biegają pomiędzy rozłożonymi chustami, na sygnał. Przy określonym kolorze chusty przybierają odpowiednie pozycje skorygowaną.
Ćwiczenia głowy i szyi.
Siad skrzyżny, dzieci naśladują ruchy głowy żółwia wydostającego się i wchodzącego do skorupy.
Ćwiczenia obręczy barkowej, ramion i klatki piersiowej.
Na kocyku siad ugięty rozwarty, złączone stroną podeszwową trzymają chustę. Dzieci naśladują ruchy rąk atletów.
Ćwiczenia tułowia.
Siad klęczny, chustka na kolanach. „Wycieranie pleców ”
Ćwiczenia oddechowe.
W staniu dzieci trzymają oburącz przed sobą chustę, dmuchają na nią tak, aby ułożyła się poziomo.
Ćwiczenia mięśni brzucha.
Leżenie tyłem ramiona w bok, nogi ugięte w kolanach, stopy oparte na podłożu - próba uchwycenia palcami stóp leżącej na podłodze chusty, uniesienie w górę i opuszczenie jej na brzuch, wykonanie 2,3 oddechy przeponą, podanie chusty rękoma do stóp.
Ćwiczenia mięśni grzbietu.
Leżenie przodem, broda oparta na dłoniach, w dłoniach chusta. Niewielki wznos tułowia z powolnym prostowaniem ramion i wyciąganiem się w górę ( w rytm muzyki).
CZĘŚĆ KOŃCOWA
Ćwiczenia oddechowe.
Na czworakach dzieci dmuchają na leżącą na podłodze chustkę.
Ćwiczenia uspokajające.
„ Liście”- w pozycji stojącej dzieci chwytają stopą leżącą na podłodze chustkę, podrzucają ją do góry i obserwują jej ruch podczas opadania, po czym odtwarzają ten ruch własnym ciałem.
Ćwiczenia przeciw płaskostopiu.
Siad ugięty podparty, zwijanie chusty palcami stóp.
Ćwiczenia porządkowo- dyscyplinujące.
Marsz z korekcją postawy ciała przed lustrem.