Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

Utworzenie spółki z o.o.

1. Utworzyć spółkę może jedna lub więcej osób - 151 § 1 KSH

• Nie koniecznie jako przedsiębiorcę (może być organizacją non profit)

• Można tworzyć sp. z o.o. w celach kulturalnych czy naukowych

• Zawsze spółka z o.o. jest wpisywana do rejestru przedsiębiorców

• Nie wszystkie formy działalności dopuszczają formę sp. z o.o. (⇐ przepisy szczególne)

• Np. banki, kluby sportowe(gdy nie są stowarzysznieniem) - tylko S.A.

2. Jednoosobowej spółki z o.o. nie może utworzyć jednoosobowa spółka z o.o.

3. Konieczne do powstania spółki z o.o. (163 KSH)

1. Zawarcie umowy (ew. jednostronne oświadczenie woli)

• Jest to zawiązanie spółki

• Powstaje „spółka z o.o. w organizacji”

• Powstaje zdolność prawna

• Jest przedsiębiorcą pomimo braku wpisu do KRS

• Spółka w organizacji ---(wpis)----> spółka właściwa

• Odpowiedzialność osób działających zanika z chwilą zatwierdzenia tych czynności przez zgromadzenie wspólników spółki z o.o.

• Umowę spółek mogą zawierać: osoby fizyczne i osoby prawne

• W formie aktu notarialnego - 157 § 2 KSH

• Essentialia negotii:

• Firma i siedziba (miejsce działania zarządu)

• Przedmiot działalności (ma to tylko znaczenie wewnętrzne, przekroczenie wobec osób trzecich bez znaczenia)

• Wysokość kapitału zakładowego (cyfrowo, minimum 50 000zł)

• Czy wspólnik może mieć więcej niż 1 udział (= system wielu udziałów czy udziałów podzielnych)

• Liczba i wartość nominalna udziałów objętych przez poszczególnych wspólników

• Accidentalia negotii:

• Czas trwania

• Przedmiot aportu i liczba oraz wartość objętych w zamian udziałów

• Szczególne korzyści lub obowiązki wobec spółki (dopłat, powtarzających się świadczeń niepieniężnych)

• Zmiana umowy (wymogi):

• Uchwała zgromadzenia wspólników 2/3 głosów (chyba, że umowa przewiduje niższą) - 246 § 1 KSH

• Notarialne zaprotokołowanie uchwały - 255 § 3 KSH

• Zarejestrowanie zmiany - 256 KSH

2. Wniesienie wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego (ew. także w niesienie agio)

• Wkład powinien być wniesiony w chwili zarejestrowania

• Na potwierdzenie tego - oświadczenie członków zarządu

• Przechodzą na spółkę przed jej rejestracją

• Zapisanie w umowie aportu ⇒ roszczenie spółki o wniesienie

• Objęcie za cenę ponad nominalną ⇒ agio (musi być w całości wniesiony na kapitał zapasowy przed zarejestrowaniem)

• Ustanowienie władz spółki (obligatoryjnych lub z woli wspólników umowne)

• Wpis do rejestru

• Wniosek o wpis do KRS:

• Najpóźniej 6 miesięcy od umowy

• Dołącza się:

1. Umowę

2. Oświadczenie wszystkich członków zarządu o wniesieniu wkładów w całości

3. Dowód ustanowienia organów spółki (ze składem)

4. Podpisaną przez wszystkich członków zarządu lista wspólników z liczba i wartością nominalną udziałów

5. Wzory podpisów członków zarządu

4. Wymóg zgody na utworzenie spółki z o.o.:

1. Organów wewnętrznych osoby prawnej:

• Rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego

2. Organów zewnętrznych

• Np. decyzja Prezesa UOKiK w przypadku koncentracji

• Czym innym od zgody na utworzenie jest zgoda (koncesja, zezwolenie) na prowadzenie danej działalności

5. Art. 21 KSH - nieważność spółki (rozwiązanie spółki już po wpisie) gdy:

1. Brak umowy (np. brak formy aktu notarialnego)

2. Przedmiot działalności sprzeczny z prawem

3. Brak w umowie: firmy, przedmiotu działalności, kapitału zakładowego lub wkładów

4. Brak zdolności do czynności prawnych zawierających umowę

• Rozwiązanie w przypadku nieusunięcia braków w wyznaczonym przez sąd rejestrowy terminie

• Orzeka sąd rejestrowy na wniosek zainteresowanego

• Nie można po 5 latach od utworzenia

Wkłady do spółki

1. 
   
   Wkłady





2. Zdolność aportowa

• Kryteria:

1. Możność określenia wartości majątkowej prawa

2. Możliwość wyceny i umieszczenia w bilansie (= zdolność bilansowa)

3. Zbywalność prawa

• Aportem mogą być prawa dopiero utworzone (przeniesienie konstytutywne) jak i już istniejące (przeniesienie translatywne)

4. Możliwość ustanowienia prawa

3. Rodzaje aportów

1. Prawa rzeczowe

• Własność, współwłasność, użytkowanie wieczyste

2. Prawa obligacyjne

• Prawa udziałowe

• Obligacje

• wierzytelności

3. Prawa na dobrach niematerialnych

• Patenty

• Prawa ochronne na wzory przemysłowe, znaki towarowe

• Know-how

• Majątkowe prawa autorskie

4. Przedsiębiorstwo

4. Nie mają zdolności aportowej:

1. Zobowiązania wspólnika do przyszłego świadczenia pieniężnego na rzecz spółki

2. Weksle na rzecz spółki

3. Prowizja grynderska

4. Prawa niezbywalne

5. Konwersja wierzytelności wspólnika wobec spółki za świadczenie przy powstaniu spółki

6. Części składowe rzeczy

7. Powtarzające się świadczenia pieniężne i dopłaty

8. Świadczenie pracy i usług

5. Nieprawidłowa wycena:

1. Aport zawyżony (zawyżenie w stos. do wartości zbywczej w dniu umowy ⇒ wspólnik i czł. zarządu, którzy o tym wiedzieli odpowiedzialni solidarnie wobec spółki za wyrównanie - 175 § 1 KSH)

2. Aport zaniżony - powstaje agio

3. Aport pozorny - nie spełnia w chwili wnoszenia do spółki (brak zdolności aportowej)

4. Aport ukryty - zobowiązanie do wniesienia wkładu pieniężnego a wniósł aport

Kapitał zakładowy

1. Kapitał zakładowy = suma udziałów (NIE SUMA WKŁADÓW)

2. Ochrona kapitału zakładowego:

1. 158 § 2 KSH - zakaz wypłacania z kapitału zakładowego prowizji grynderskiej

2. 158 § 2 in fine KSH - zakaz zaliczania na poczet wkładu prowizji grynderskiej

3. 179 KSH - zakaz zwrotu dopłat, które muszą być przeznaczone na pokrycie strat bilansowych w kapitale zakładowym

4. 189 KSH - zakaz zwrotu wspólnikom wkładów na pokrycie udziałów (nawet częściowo)

5. 190 KSH - zakaz wypłacania odsetek od wkładów

6. 200 KSH - zasadniczo (z wyjątkami) zakaz obejmowania i nabywania udziałów własnych przez spółkę

3. Podwyższenie kapitału zakładowego

• Cele:

1. Pozyskanie dodatkowych środków

2. Oddłużenie spółki

• Techniki podwyższania kapitału zakładowego:

1. Utworzenie nowych udziałów o analogicznej wartości do istniejących

2. Zwiększanie wartości udziałów

3. Utworzenie nowych + zwiększenie wartości dotychczasowych do nowej wartości

• 
  
  Podwyższenie





• Możliwe podwyższenie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki

• Postanowienia umowne (musza być wg SN wyraźne) + uchwała bezwzględną większością głosów oddanych (+ wniesiona do księgi protokołów)

• Należy określić:

1. Maksymalną wysokość kapitału zakładkowego

2. Termin podwyższenia

• Określenie uchwale ścisłej kwoty ⇒ dla skuteczności uchwały potrzeba objęcia udziałów w pełnej wysokości

• Zwykłym trybem podwyższenia - zmiana umowy

• Podwyższenie należy zgłosić do rejestru:

• Należy załączyć:

1. Uchwałę o podwyższeniu

2. Oświadczenie o objęciu podwyższonego kapitału - akt notarialny

• Dotyczy zarówno dotychczasowych wspólników jak i nowych

• Ale forma pisemna ad solemnitatem - gdy podwyższenie przez kapitalizację rezerw

• Oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższenie kapitału zakładowego zostały w całości wniesione

• Uaktualniona lista wspólników

• Pierwszeństwo dotychczasowych wspólników do objęcia nowych udziałów

• Można to prawo w umowie lub uchwale o podwyższeniu wyłączyć

• Czas na wykonanie - 1 miesiąc od wezwania

4. Obniżenie kapitału zakładowego

• Techniki:

1. Umorzenie udziałów (⇒zmniejszenie liczby)

2. Zmniejszenie wartości udziałów

3. Łącznie 1) i 2)

• Uchwała o obniżeniu kapitału zakładowego - akt notarialny:

1. Kwota obniżenia

2. Sposób obniżenia

• Obniżenie nie może naruszać przepisów regulujących minima (50.000 - kapitał zakładowy, 50zł - udział)

• Tryb postępowania dla zabezpieczenia interesów wierzycieli (obligatoryjne)

• Zarząd ogłasza obniżenie MSiG i piśmie do ogłoszeń spółki + wezwania wierzycieli do zgłoszenia sprzeciwu (termin 3 miesięcy) - 264 § 1 KSH

• 
  Trybu tego nie stosuje się gdy jednocześnie(264 § 2 KSH):

1. Nie zwraca się wspólnikom wpłat na kapitał zakładowy

2. Jednocześnie z obniżeniem - podwyższenie kapitału zakładowego co najmniej do pierwotnej wysokości

• Zgłoszenie do rejestru

• Załącza się:

1. Uchwałę o obniżeniu

2. 
   Dowody należytego wezwania wierzycieli

3. 
   Oświadczenie zarządu o zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli,
   który zgłosili sprzeciw w terminie

5. Umorzenie udziałów

• Umorzenie udziałów nie zawsze musi się wiązać z obniżeniem kapitału zakładowego

• Umorzenie ⇒ fizyczna likwidacja udziałów

• Warunki umorzenia (199 KSH):

1. Umowa dopuszcza

2. Po wpisie spółki do rejestru

3. Uchwała wspólników

• Z wyjątkiem umorzenia w razie ziszczenia się określonego zdarzenia - wtedy uchwała zarządu

• 
  
  Umorzenie





• Sposoby pokrycia wynagrodzenia:

1. Przez obniżenie kapitału zakładowego o wartość ustawowych udziałów

• Skuteczne z chwilą zarejestrowania

2. Bez obniżenia kapitału zakładowego - z czystego zysku

• W wyniku takiego umorzenia: suma udziałów < kapitał zakładowy

• Skuteczne w chwili podjęcia uchwały

Udziały

1. Kapitał zakładowy składa się z udziałów

2. Znaczenie udziałów:

1. Udział kapitałowy - udział w kapitale zakładowym

2. Udział jako ogół praw i obowiązków

3. Wartość udziału (kapitałowego) stała

• Podwyższenie lub obniżenie tylko przez podwyższenie kapitału zakładowego

4. Udziały mogą być równe lub nierówne (wtedy każdy wspólnik ma i może mieć tylko jeden udział)

5. Wybór w umowie spółki



Możliwe są:

1. Zbycie udziału

2. Zbycie części udziału

3. Zbycie ułamkowej części udziału

6. Rodzaje udziałów:

1. Założycielskie i „nowe” udziały

2. Zwykłe i uprzywilejowane

• Uprzywilejowane co do:

Głosu - max 3 głosy/ udział

Dywidendy - max + 50% dywidendy

Uczestnictwa w podziale majątku w przypadku likwidacji

Pierwszeństwo w nabyciu udziałów

Wyrażanie zgody na niektóre czynności spółki

7. Wspólnik nie może pobierać odsetek od wniesionych wkładów

Prawa wspólników

1. Art. 20 KSH - zasada równego traktowania wspólników w tych samych okolicznościach

• 174 § 1 KSH - domniemanie równych praw i obowiązków w spółce (o ile ustawa lub umowa nie stanowi inaczej)

• Np. tzw. złote weto dla Skarbu Państwa

2. 
   
   Prawa wspólników





3. Prawa żądania wyłączenia wspólnika

• Orzeka sąd

• Przesłanki:

1. Ważne przyczyny

2. Wniosek wszystkich pozostałych wspólników (można obniżyć w umowie)

3. Wnioskujący reprezentują ponad połowę kapitału zakładowego

4. Prawo zwrotu dopłat - tylko gdy spełnione przesłanki:

1. Dopłaty nie są potrzebne na pokrycie strat w kapitale zakładowym

2. Upływ przynajmniej 3 miesięcy od ogłoszenie tego zamiaru w piśmie do ogłoszeń spółki

3. Uchwała wspólników

• Zasadą równowartość zwrotu dopłat wszystkim wspólnikom


Kolektywne - 233, 236, 266 § 2 KSH

5. 
   Prawa mniejszości

Indywidualne - 188§2, 212, 239-240, 247, 248§4, 250 pkt.2-5, 271 pkt.1, 295 KSH

• 
  
  Prawa mniejszości







Obowiązki wspólników

1. Obowiązki wspólników:

1. Wniesienie wkładów

2. Obowiązek wyrównania brakującej wartości aportu - 175 KSH

3. Obowiązek dopłat - 177-179 KSH

4. Obowiązek dostarczania spółce powtarzających się świadczeń - 176 KSH

2. Obowiązek wyrównania brakującej wartości aportu

• Ciąży solidarnie na wspólniku i członkach zarządu ⇐ 175 KSH

• Cechy tej odpowiedzialności

1. Tylko gdy aporty znacznie zawyżone

2. Zawyżenie na moment zawarcia umowy

3. Odpowiedzialność wspólnika niezależna od świadomości a członków zarządu tylko gdy świadomi

4. Odpowiedzialność solidarna

5. Odpowiedzialność ograniczona do wyrównania

3. Obowiązek dopłat

• Dopłaty są wnoszone w celu powiększenia majątku spółki a nie powiększają udziałów

• Musi wynikać z umowy (maksymalna kwota dopłaty)

• Konkretyzacja (wysokość i termin dopłaty) - uchwała wspólników bezwzględną większością głosów oddanych

• Zwrot:

• Niemożliwy gdy dopłaty dla wyrównania kapitału zakładowego

• Możliwy dopiero po 3 miesiącach od ogłoszenia o zamiarze zwrotu

• Powoduje przywrócenie obowiązku wniesienia dopłat

• Można przewidzieć odsetki od dopłat

4. Obowiązek świadczeń niepieniężnych na rzecz spółki:

• Z umowy

• Obowiązki te są „przywiązane” do udziału



Zbycie możliwe bez zgody spółki (zarządu) tylko gdy umowa tak stanowi

• W zamian wynagrodzenie (nie wyższe niż ceny i stawki w obrocie)

by Jakub Kowalski 2008 7

pieniężne

Niepieniężne

• Tzw. aporty

• Nie tylko wkłady rzeczowe (tak naprawdę są to prawa)

Przez wniesienie nowych wkładów

• Udziały mogą objąć dotychczasowi wspólnicy lub osoby trzecie

Ze środków własnych spółki (kapitalizacja rezerw)

• Tylko środki z zysku

• Nowe udziały przysługują wspólnikom proporcjonalnie do posiadanych udziałów i nie wymagają objęcia

Nie trzeba gdy obniżenie
w trybie 264 § 2 KSH

dobrowolne

• Najpierw nabycie udziału przez spółkę a potem umorzenie

• Za zgodę wspólnika

• Tu możliwe za zgodą wspólnika bez wynagrodzenia

przymusowe

• Bez potrzeby zgody (bo zgoda „blankietowa” już w umowie)

• Wynagrodzenie nie niższe niż wartość bilansowa udziału

Przypisane do udziałów

• Przechodzą na zbywcę udziału:

Prawo uczestnictwa i głosu na Zgromadzeniu Wspólników (bezpośrednio lub przez pełnomocnika)	Prawo indywidualnej kontroli lub kontroli przez organy kontroli
Prawo zaskarżania uchwał	Prawo żądania wyłączenia wspólnika
Prawo do udziału w czystym zysku (chyba, że umowa wyłącza go od podziału)	Prawo udziału w likwidowanym majątku spółki
Prawo zwrotu dopłat na zasadach z 179 KSH	Prawo wynagrodzenia za świadczenia niepieniężne
Prawo zbycia udziałów	Tzw. prawa mniejszości

osobiste

• niezbywalne

bezwarunkowe

• Nie mogą być zmienione wolą stron

1. 188 § 2 KSH- prawo przeglądania księgi udziałów

2. Prawa sprzeciwu (240, 247, 248 § 4 KSH)

warunkowe

• Pozostałe prawa mniejszości

---