Grupy poetyckie okresu XX-lecia Międzywojennego.
Najbardziej wpływową grupę poetycką Polski niepodległej był „Skamander”. Dzieje tej grupy związane są z Warszawą. Formowała się ona w latach 1916-1919 wokół pisma studentów Uniwersytetu Warszawskiego „Pro arte et studio”, a od listopada 1918 po marzec 1919 poeci występowali w kawiarni-kabarecie literackim „Pod Picadorem”. Ostateczne uformowanie się grupy nastąpiło na przełomie 1919 i 1920 roku.
W grudniu 1919 r. pisarze po raz pierwszy wystąpili wspólnie pod nazwą grupy „Skamander”, natomiast w początkach 1920r. ukazał się pierwszy numer czasopisma „Skamander” (nazwa pochodzi z dramatu S. Wyspiańskiego „Akropolis”). Wielką piątkę tej grupy poetyckiej stanowili: Julian Tuwim, Lan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, Kazimierz Wierzyński.
Skamandryci byli związani również z najwybitniejszym pisarzem literackim XX-lecia międzywojennego „Wiadomościami Literadzkimi” (ukazywało się od 1924 r.). po raz ostatni wystąpili wspólnie w 1926 r. W kręgu wpływów „Skamandra” znajdowali się także i inni poeci: Kazimiera Iłłakowiczówna, Marta Pawlikowska-Jasnorzewska, Jerzy Liebert .
O ile „Skamander” był grupą literacką zorientowaną tradycjonalistycznie, o tyle program awangardowy realizowała krakowska grupa poetów skupionych wokół czasopisma „Zwrotnica”.
Rozwój i działalność „Awangardy krakowskiej” przypada na lata dwudzieste naszego wieku. Twórcą i teoretykiem grupy był Tadeusz Peiper. Pierwsza faza formułowania programu twórców krakowskich przypada na lata 1922-23. W tym okresie ukazuje się sześć numerów pisma „Zwrotnica”. Wśród poetów współpracujących z Peiperem znajdowali się między innymi: Julian Przyboś, Jalu Kurek i Jan Brzękowski.
W pierwszych numerach „Zwrotnicy” pisali także poeci z kręgów formistów i futurystów: Tytus Czyżewski, Bruno Jasieński, Anatol Stern. W „Zwrotnicy” także Tadeusz Peiper ogłaszał swoje prace teoretyczne(„Punkt wyjścia”, „Miasto. Masa. Maszyna.”, „Metafora teraźniejszości”). Pełne ukształtowanie się tej grupy i tej grupy i jej poetyki nastąpiło w latach 1925-27. Ukazuje się wówczas druga seria „Zwrotnicy” oraz zostaje wydany program estetyczny Peipera „Nowe usta” (1925). Po zamknięciu „Zwrotnicy” poeci awangardy pozostali bez własnego pisma. Lukę, jaka powstała w awangardowym czasopiśmiennictwie próbowała wypełnić „Linia” (1931-33) wydawana przez Jalu Kurka przy współpracy Brzękowskiego i Przybosia.
Z awangardowym nurtem sztuki dwudziestowiecznej związane także były grupy futurystyczne. W Polsce za prekursora futuryzmu uznaje się Jerzego Jankowskiego (zbiór wierszy „Tram w poprzek ulicy” 1920). W pierwszej fazie rozwoju futuryzmu polskiego powstały dwie grupy. W 1919 r. Bruno Jasieński i Stanisław Młodożeniec założyli w Krakowie klub futurystów „Katarynka”, natomiast w warszawie współzałożycielami grupy futurystycznej byli Anatol Stern i Aleksander Wat. W latach 1920-23 nastąpiło połączenie grupy warszawskiej z krakowską; futuryzm stał się ruchem o zasięgu ogólnopolskim. Najważniejsze almanachy programowe to: „Gga” (1920) i „Jednońuwka futurysuw. Manifesty futuryzmu polskiego” (1921).
Na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych (1926-33) w Warszawie działała grupa literacka „Kwadryga”. W swoim programie była opozycja zarówno do poetyki „Skamandra”, jak i awangardowych koncepcji „Zwrotnicy” i futurystów Została założona między innymi przez Stanisława Ryszarda Dobrowolskiego, a w jej składzie znaleźli się: Stefan Flukowski, Aleksander Maliszewski, Władysław Sebyła i Lucjan Szenwald. Z „Kwadrygą” przejściowo związany był także Konstanty Ildefons Gałczyński. W latach 1927-31 grupa wydawała pismo o takiej samej nazwie. Twórcy „Kwadrygi” formułowali program „poezji uspołecznionej”, a więc zaangażowanej w codzienność, pracę, życie prostych ludzi. Dominowała w ich twórczości poezja społeczna, o refleksyjnym często charakterze.
Spośród bogatych zjawisk poezji lat trzydziestych zwraca szczególną uwagę grupa literacka „Żagary”. Nazwa pochodzi od tytułu pisma wydawanego przez uczestników Koła Polonistów Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Pismo „Żagary” ukazywało się w latach 1931-34, a czasami grupy byli: Jerzy Zagórski, Antoni Gołubiew, Czesław Miłosz, Jerzy Putrament, Aleksander Rymiewicz. W wierszach publikowanych przez poetów z kręgu „Żagarów” dominowała tonacja katastroficzna. Zwłaszcza w twórczości Miłosza, Rymkiewicza i Zagórskiego objawiło się poczucie zagrożenia wartości egzystencjalnych i historycznych, poczucie kryzysu świadomości człowieka i kryzysu świata zmierzającego ku zagładzie.