SCENARIUSZ ZAJĘĆ NR 2

JĘZYK POLSKI

SZKOŁA PODSTAWOWA

KLASA 5

PODRĘCZNIK „TO LUBIĘ”. ĆWICZENIA JĘZYKOWE.

UWAGI WSTĘPNE:

Scenariusz lekcji obejmuje kształcenie językowe, ze szczególnym uwzględnieniem aktów mowy. Zajęcia oparte są na ćwiczeniach językowych zaproponowanych w projektach 1 i 2. Jest to cykl lekcji. Kolejność poszczególnych działań jest dowolna. Wybór należy do nauczyciela prowadzącego.

CELE:

• kształcenie umiejętności redagowania wypowiedzi ustnej;

• doskonalenie umiejętności logicznego i selektywnego myślenia;

• kształcenie umiejętności odczytywania intencji wyrażanych pośrednio i bezpośrednio;

• umiejętność rozróżniania różnych sytuacji językowych;

• umiejętność dostrzegania pozawerbalnych środków w porozumiewaniu się;

• umiejętność czytania ze zrozumieniem;

• kształcenie umiejętności pracy z tekstem;

• doskonalenie umiejętności rozpoznawania najważniejszych części mowy (związek czasownika z rzeczownikiem i rzeczownika z przymiotnikiem);

• doskonalenie umiejętności ortograficznych i interpunkcyjnych (zapis miejsca i daty, wielka litera nazw własnych);

FORMY PRACY: indywidualna, zbiorowa, w grupach;

METODY: metoda dramy, metoda zajęć praktycznych, metoda problemowa; metoda mapy mentalnej;

BIBLIOGRAFIA:

Podręcznik „To lubię”. Ćwiczenia językowe. Klasa 5.

Podręcznik do języka polskiego „To lubię”. Książka nauczyciela. Klasa 5.

PIERWSZA JEDNOSTKA PROBLEMOWA

I. WSTĘP:

Scenka - gry dramatyczne, drama. Wprowadzenie do zajęć. Wylosowanie 3 osób (chętnych). Wybrani uczniowie losują karteczki, na których znajdują się propozycje różnych sytuacji językowych, z którymi uczniowie muszą się uporać.

1. KARTECZKA: Pozdrów nauczyciela, którego spotkałeś po wakacjach...

2. KARTECZKA: Spotkałeś sąsiadkę, której zawsze pomagasz robić zakupy...

3. KARTECZKA: Podczas spaceru z rodzicami spotykasz swojego wychowawcę, którego bardzo lubisz...

LUB

Podczas spaceru z rodzicami spotykasz kolegę z klasy...

Uczniowie inscenizują wybrane sytuacje językowe.

Następnie należy dokonać analizy przedstawionych wypowiedzi (zwrócić uwagę na różnice między trzema sytuacjami - słownictwo, frazeologizmy, wykrzykniki, zdania wykrzyknikowe; co można powiedzieć o rozmówcach?)

Postawienie rzeczowych wniosków - redagowanie krótkich wypowiedzi (umiejętność logicznego myślenia).

ZAPISANIE TEMATU LEKCJI (propozycje):

1. W krainie magicznych słów...

2. „Dzień dobry!” - odkrywamy różne znaczenia tych słów.

3. Żebyś o mnie pamiętał... Wpisy do pamiętnika i dedykacje.

II. ROZWINIĘCIE LEKCJI:

Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela przechodzą do analizy ćwiczeń (projekt 1, s. 5-6):

• str. 5 - uzupełnianie wolnych miejsc odpowiednimi powitaniami; wskazanie zależności zachodzących przy użyciu odpowiedniej konstrukcji językowej;

• str. 6 - skupienie uwagi na ćwiczeniu: Kto z kim się spotkał i w jakiej sytuacji?

(sytuacja aktu mowy; oficjalna i nieoficjalna);

• str. 6-7 ćwiczenie Witam, pozdrawiam!- sceneria, miejsce, zdarzenia;

III. ZAKOŃCZENIE ZAJĘĆ:

Weryfikacja wiadomości. Powtórzenie wniosków postawionych w czasie zajęć.

Dodatkowo ćwiczenie utrwalające (forma konkursu):

Proszę wskazać czasowniki, które pojawiły się w wypowiedziach kolegów/ koleżanek bądź miały miejsce w ćwiczeniach pisemnych.

Informacje o czasowniku jako najważniejszej części mowy można przedstawić za pomocą schematu ( taki schemat -„uzupełniankę” można przygotować wcześniej jako materiał pomocniczy).

Przykład:

ZADANIE DOMOWE:

1. Na ile sposobów umiem powitać i pozdrowić mamę, na przykład po powrocie z kolonii, obozu? Propozycje zapisz do zeszytu (KONKURS).

2. Z polecenia Na ile sposobów...wypisz czasownik w formie osobowej

i określ jego formę. Ćwiczenie zapisz w zeszycie.

DRUGA JEDNOSTKA PROBLEMOWA

I. WSTĘP:

Nauczyciel po wejściu do klasy bardzo wyraźnie wita się z uczniami, podkreśla „dzień dobry!”

Zajęcia proponuję rozpocząć od wyjaśnienia słów „dzień dobry”:

• co oznaczają te słowa?

• jak nazywają się te części mowy?

• jaką funkcję pełnią?

• warto wspomnieć o etymologii, a także sięgnąć do historii tego powitania; być może uczniowie przywołają inne przykłady powitań;

• przy częściach mowy warto przypomnieć informacje na temat rzeczownika, przymiotnika, podać przykłady;

II. ROZWINIĘCIE:

Należy odwołać się do zadania domowego, rozstrzygnąć konkurs, a następnie przejść do konkretnych ćwiczeń:

• str. 7- ćwiczenie Co może znaczyć „dzień dobry”? (odkrywanie znaczeń „dzień dobry” ; kto? do kogo?, sytuacja, w której pojawiło się to powiedzenie, uczucia- intencje);

• str. 10- ćwiczenie Witam... (redagowanie wypowiedzi, dzięki którym uczniowie wyrażają różne uczucia);

• str.9- ćwiczenie Co znaczy moje „dzień dobry”? (układanie rymowanki- w ten sposób uczniowie sami próbują wyjaśnić znaczenie „dzień dobry”);

III. ZAKOŃCZENIE:

Powtórzenie zgromadzonych wiadomości. Można wiedzę uczniów sprawdzić za pomocą konkursu. Aktywnych nagrodzić oceną.

ZADANIE DOMOWE:

Uważnie przeczytam tekst ze str.8 „Bilbo rozmawia z Gandalfem”.

TRZECIA JEDNOSTKA PROBLEMOWA

Zajęcia opierają się na pracy z tekstem „Bilbo rozmawia z Gandalfem”.

Podczas tej jednostki doskonalone będą umiejętności głośnego czytania ze zrozumieniem, samodzielna praca z tekstem.

Nauczyciel powinien wyjaśnić skąd pochodzi ten fragment tekstu. Należy dodać, iż jest to kontynuacja rozważań na temat znaczenia słów „dzień dobry”.

Do dalszej pracy można wykorzystać metodę mapy mentalnej.

Podział klasy na grupy ( 3 osoby). Każda grupa otrzymuje arkusz szarego papieru, kolorowe flamastry. Należy określić czas pracy. Punktem wyjścia są słowa „dzień dobry”. Nauczyciel naprowadza uczniów na ważne problemy, na których rozwinięciu powinni skupić swą uwagę uczniowie:

• jak rozumie „dzień dobry” Bilbo?

• jak rozumie „dzień dobry” Gandalf?

• jakie są intencje bohaterów?

• jakie są uczucia bohaterów?

• informacje na temat hobbitów i plemienia czarodziejów;

• sposoby używania języka przez bohaterów;

• sygnalizowanie swoich postaw i stanowisk;

Uczniowie pracują z tekstem. Następnie każda z grup prezentuje i omawia swoje mapy mentalne. Jest to moment na uwagi i ewentualne poprawki, dopowiedzenia.

Jeśli klasa jest nieprzyzwyczajona do pracy tą metodą, nauczyciel może przygotować jeden arkusz, który zawiesi na tablicy i tekst będzie analizowany wspólnie.

CZWARTA JEDNOSTKA PROBLEMOWA

Wykorzystanie elementów projektu 2 ze strony 11.

Wpis do pamiętnika i dedykacja zamykają cykl zajęć.

Zajęcia można rozpocząć od przeczytania przez nauczyciela przygotowanego wcześniej wpisu do pamiętnika. Rozmowa z uczniami, szukanie wyróżników.

Warto wykorzystać tutaj ćwiczenia ze str.11 (omówienie przykładów wpisów do pamiętnika; zwrócenie uwagi na dominujące części mowy w wpisach: przymiotniki i czasowniki).

Kolejny etap to ćwiczenie redakcyjne- uczeń samodzielnie układa wpis do pamiętnika kolegi/koleżanki.

Odczytanie prac, korekta.

DEDYKACJA. Uczniowie samodzielnie próbują zdefiniować to pojęcie (budowanie definicji dedykacji). MAPA POJĘCIA - pytania pomocnicze: co to jest?, jakie to jest?(właściwości), jakie są tego przykłady?

Analiza przykładów przedstawionych na str.12.

Nauczyciel zwraca uwagę uczniom na ortografię i interpunkcję.

Ćwiczenie: redagowanie dedykacji o charakterze poważnym i żartobliwym (str.12).

Odczytanie przykładowych prac. Ocena.

POWODZENIA!!!

Autorka scenariusza:

mgr Sylwia Łopatecka

CZASOWNIK

ZASŁUGI

PYTANIE

???

PRZYKŁADY

FORMA

---