Anatomia palpacyjna Wykład 1

Kończyna górna

1. Obojczyk

Nie jest pokryty mięśniami, leży powierzchownie. Budowa: okrągła część przyśrodkowa 2/3 długości, 1/3 boczna spłaszczona.

Oznaczamy: szparę stawową między obojczykiem a mostkiem oraz powierzchnie obojczyka na długości

2. Kąt dolny łopatki

Leży na wysokości Th7, łatwo wyczuwalny w badaniu

Palpacja: konieczne naprzemienne ruchy unoszenia i opuszczania ramienia przez pacjenta

3. Brzeg przyśrodkowy łopatki

Biegnie od kąta dolnego łopatki po stronie przyśrodkowej prawie pionowo ku górze

4. Grzebień łopatki

Po palpacji brzegu przyśrodkowego przechodząc do kąta dolnego w kierunku czaszkowym, po przebyciu odległości równej szerokości 6 palców dochodzi się do grzebienia łopatki. Przebiega on skośnie w kierunku górno - bocznym kończąc się wyrostkiem barkowym.

5. Brzeg boczny łopatki

Boczne krawędzie przebiegają od dolnego kąta łopatki ukośnie w kierunku górno - bocznym

Palpacja utrudniona przez: teres minor, teres major i infraspinatus

6. Pierwsze żebro

Badany siedzi na krześle, terapeuta stoi za pacjentem. Badanie wykonuje się promieniową stroną ręki wg zasady prawa strona pacjenta - prawa ręka terapeuty bezpośrednio do przodu od brzegu części zstępującej m. czworobocznego.

Najlepiej wyczuwać po stronie górno - bocznej w stosunku do płaszczyzny pośrodkowej ciała po bocznej stronie szyi

7. Obręcz kończyny górnej

Więzadło kruczo - obojczykowe: lokalizujemy koniec barkowy obojczyka i wyrostek kruczy łopatki. Przebieg określany w przybliżeniu

Więzadło kruczo - barkowe: lokalizujemy wyrostek kruczy i barkowy. Palpację wykonujemy po stronie dolno - bocznej wyrostka kruczego

Staw łokciowy

1. Nadkłykieć kości ramiennej

Terapeuta staje za pacjentem, obejmujemy staw promieniowo - nadgarstkowy, następnie wykonuje pociąganie przedramienia do pozycji wyprostowanej i nieco ku tyłowi. Druga ręka chwyta staw łokciowy - na stronie przyśrodkowej i bocznej można wyczuć oba nadkłykcie

2. Brzeg boczny kości ramiennej

Palpacja: rozpoczynamy od nadkłykcia kości ramiennej ponad stawem łokciowym wyczuwalny na odcinku 5-10 cm brzeg boczny kości

3. Głowa kości promieniowej

Łączy się stawowo z główką kości ramiennej, wyczuwalna jest część kształtu kulistego

Przedramię pacjenta w wyproście - można wyczuć zagłębienia skóry leżące bezpośrednio z tyłu i poniżej nadkłykcia bocznego kości ramiennej. W zagłębieniu kładziemy 2 palce wykonując bierne zgięcie. W ustawieniu 90st. Zgięcia wykonujemy bierną pronację i supinację

4. Wyrostek rylcowaty kości promieniowej

Palpacja: dalszy koniec kości promieniowej

5. Wyrostek rylcowaty kości łokciowej

Mały element na tylno - przyśrodkowej stronie głowy kości łokciowej

Struktury miękkie

1. Przyczep końcowy ścięgna m. dwugłowego ramienia

Pacjent siedzi z przedramionami nawróconymi i zgiętymi pod kątem 90st. w stawie łokciowym. Palpację wykonujemy za pomocą 3 palców ręki, podczas gdy druga ręka wykonuje opór przeciwko zgięciu przedramienia w st. łokciowym

2. Przyczep końcowy ścięgna m. ramiennego

Palpacja: możliwa po stronie bocznej i przyśrodkowej m. dwugłowego

Badany trzyma przedramię nawrócone i zgięte w st. łokciowym do 90st. Ścięgno m. ramiennego jest wyczuwalne, gdy badający ułoży palec poniżej ścięgna m. dwugłowego

3. Mięsień ramienno - promieniowy

Położony jest powierzchownie na całym przebiegu

Przedramię pacjenta zgięte do 90st. znajduje się w pozycji neutralnej; palpujemy palcami jednej ręki, gdy druga wytwarza opór przeciwko zginaniu przedramienia w st. łokciowym

4. Mięsień trójgłowy ramienia

Badany leży na brzuchu z przedramieniem opuszczonym poza stół, wykonujemy opór przeciwko prostowaniu zgiętego do 90st. przedramienia

Dłoń

1. Staw promieniowo - nadgarstkowy

Szpara stawu przebiega po przedniej stronie przegubu ręki ułożonej w pozycji spoczynkowej, rozciąga się od strony łokciowej w stronę promieniową do środkowej bruzdy

2. Kość grochowata

Wyczuwalna na dłoniowej i łokciowej stronie ręki na podstawie kłębika palca małego

3. Kość trójgraniasta

Podczas trzymania kości grochowatej między kciukiem a palcem wskazującym można położyć palec tej samej ręki bezpośrednio ku tyłowi i od kości grochowatej na grzbietowej stronie przegubu ręki

Kręgosłup

1. Wyrostki kolczyste C6 - C7 i Th1

Najbardziej wystające wyrostki kolczyste przy pochyleniu głowy w przód

Palpacja: gdy wyczuwa się 2 palcami wyrostki kolczyste C6 i C7 podczas pochylenia głowy ku tyłowi, wyrostek kolczysty C6 przesunięty jest ku przodowi. Nie porusza się on do przodu, lecz ku tyłowi. Natomiast z wyrostkiem kolczystym C7 można mieć cały czas kontakt podczas ruchu

Staw biodrowy

1. Grzebień biodrowy

Położony podskórnie, może być ukryty przez m. skośny brzucha. Odległość między grzebieniem biodrowym a łukiem żebrowym nie przekracza szerokości kilku palców

Linia łącząca najwyżej położne punkty obu grzebieni lub szczytów grzebieni znajduje się na poziomie L4

2. Kolec biodrowy przedni górny

Przednie ograniczenie grzebienia biodrowego, znajduje się nieco powyżej końca bruzdy pachwinowej

3. Kolec biodrowy tylny górny

Kolce biodrowe tylne górne tworzą ograniczenia grzebienia biodrowego, położone są podskórnie, na poziomie S2 (pomiędzy stawami SI)

Palpacja: znajdujemy leżące 3-4cm od linii pośrodkowej ciała zagłębienia tzw. dołki Wenus. Kciukami wyczuwamy w nich kolce biodrowe

4. Guz kulszowy

Kość kulszowa wyczuwalna jest w obrębie pośladka nad bruzdą pośladkową

Palpacja: badanie wykonujemy w pozycji leżenia na brzuchu; guz najlepiej wyczuwalny jest w pozycji siedzącej - ręce układamy pod pośladkami

5. Krętarz większy

Leży podskórnie na szerokość ręki od grzebienia biodrowego w kierunku dolnym i jest najbardziej bocznie położoną strukturą kostną okolicy stawu biodrowego

Palpacja: leżenie na plecach, w wyniku zginania kończyny dolnej w st. biodrowym można wyczuć krętarz

6. Głowa kości udowej

Wyczuwalna palpacyjnie w dole pachwinowym, w głębi pod więzadłem pachwinowym. Pacjent w leżeniu na plecach odwodzi kończynę dolną i wykonuje ruch rotacji zewnętrznej i wewnętrznej

Znajdujemy przebieg tętnicy udowej przechodzącej pod więzadłem pachwinowym w ½ długości

Struktury miękkie

1. Mięsień krawiecki

Biegnie od kolca biodrowego przedniego górnego ukośnie w stronę przyśrodkową stawu kolanowego. Kończy się przyśrodkowo od guzowatości kości piszczelowej na jej powierzchni przyśrodkowej, tzw. gęsia stopa

2. Mięsień smukły

Na całej długości przebiega powierzchownie po przyśrodkowej stronie uda, kieruje się w dół w stronę gęsiej stopy. Kończy się na przyśrodkowej stronie kości piszczelowej

Palpacja: pozycja supinacyjna, stopę kończyny badanej kładziemy na przyśrodkowej stronie stawu kolanowego przeciwnej nogi. Badany wykonuje ruch pochylenia w stronę boczną.

Opór przeciwko ruchowi odwiedzenia i wykonanie nacisku pięty tej samej nogi na podłoże

3. Mięsień prosty uda

Przyczep początkowy: głowa przednia odchodzi od kolca biodrowego przedniego dolnego a tylna od górnej krawędzi panewki stawu biodrowego. Brzusiec znajduje się w środkowej części uda.

4. Naprężacz powięzi szerokiej

Leży powierzchownie w przednio - bocznej części stawu biodrowego. Zaczyna się od przedniej bocznej części grzebienia biodrowego, bezpośrednio przy kolcu biodrowym przednim górnym

Palpacja: leżenie na plecach kończyny dolne wyprostowane, pacjent podnosi je ponad podłoże, wykonuje odwiedzenie i rotacją wewnętrzną w stawie biordowym

5. Mięsień pośladkowy wielki

Biegnie bocznie od kolca biodrowego tylnego górnego - najbardziej górna część. Dolna granica przebiega w przybliżeniu od przyśrodkowego końca bruzdy pośladkowej ukośnie w stronę boczną i dalszą

Palpacja: w pozycji leżenia na brzuchu, osoba badana prostuje kończynę dolną w st. biodrowym zginając w tym czasie podudzie w st. kolanowym (wyłączamy działanie kulszowo - goleniowych)

6. Mięsień gruszkowaty

Zaliczany do mięśni miedniczno - krętarzowych

Zaczyna się na brzusznej stronie kości krzyżowej i górnej krawędzi wcięcia kulszowego większego. Przebiega przez otwór kulszowy większy, kończy się na tylnej stronie wierzchołka krętarza większego kości udowej

---