Leki stosowane w rzęsistkowicy:
Obecnie stosuje się pochodne 5-nitroimidazolu.
METRONIDAZOL (Metronidazolum, Metronidazole, 2-metylo5-nitro-1H-imidazolo-1- rtanol)
ORNIDAZOL (Ornidazolum, Ornidazole, á-(chlorometylo)-2-metylo-5-nitro-1H-imidazolo-1-etanol)
TYNIDAZOL (Tynidazolum, Tynidazole, 1-[2-(etylosulfonylo)-etylo]-2-metylo-5-nitro-1H-imidazol)
NIMORAZOL (Nimorazolum, Nimorazole,; 4-[2-(5-nitro-2-metylo-1H-imidazolo-1-yl)etylo]-morfolina)
SEKNIDAZOL
Lekami o innej budowie są:
- chlorochinaldol
- tenonitrozol
- policresulen
- natamycyna
Pochodne 5-nitroimidazolu:
Drogi podania:
Doustnie i dopochwowo.
Działanie:
Zredukowane formy leku niszczą DNA pierwotniaków.
Okres leczenia 7-8dni (ornidazol podawany jednorazowo)
Losy w organizmie:
Łatwo wchłaniają się z przewodu pokarmowego.
Pochodne imidazolu działają na :
- Trichomonas vaginalis.
- Gardia intestinalis- lamblia jelitowa
- Entamoeba histolytica- pełzak czerwonki
- Trypanoma cruzi- świdrowiec amerykański
Bakterie: Helicobacter pylori (metronidazol), beztlenowce
Działania niepożądane:
- układ pokarmowy: nudności, wymioty, biegunki, utrata łaknienia, zapalenie języka, metaliczny smak
- oun: zawroty i bóle głowy, mrowienie w kończynach
- mogą wywołać objawy disulfiramopodobne
Preparaty:
Metronidazol
Eflora- roztwór do wlweu dożylnego0,5g/100ml
Grinazole- pasta 0,1g/g
Metrosept- żel 7,5mg/g
Rozex- krem i żel 7,5mg/g
Gynalgin- preparat złożony
Leki przeciwpierwotniakowe:
Pochodne imidazolu- metronidazol, tinidazol
Pochodne nitrofuranu- furazolidon
Pochodne diaminopirymidyny- pirymetamina
Pochodne izochinolinowe i chinolinowe
Antybiotyki
Leki roślinne
1. Pochodne imidazolu
- - Metronidazol
- - Ornidazol
- - Tynidazol
- - Nimorazol
Metronidazol
Łatwo przenika do komórek bakteryjnych i pierwotniakowych nie penetrując jednocześnie do komórek ssaków.
Zakres działania:
Ameboza, lamblioza, rzęsistkowica, G+ i G- bakterie beztlenowe.
Nie działa na bakterie tlenowe i fakultatywne beztlenowce.
Losy w organizmie
Okres półtrwania 8,5h, utleniany w wątrobie, wydalany przez nerki z moczem, niewielkie ilości w ślinie i mleku matek. Powoduje czerwonobrązowe zabarwienie moczu.
Objawy niepożądane
Nudności, wymioty, biegunki, metaliczny smak w ustach. Rzadziej: zawroty głowy, zaburzenia równowagi, ataksja, parestezje, neuropatie obwodowe i neutropenia, pokrzywka,świąd.
Może działać mutagennie, teratogennie, karcynogennie- nie podawać kobietom ciężarnym.
Przeciwskazania
Nie powinno podawać się łącznie z sulfiramem- wywołują reakcje psychotyczne; oraz alkoholem- reakcje disulfiramopodobne.
Preparaty
Metronidazol (Flagyl)- tabl. 250 mg
Arilin- tabl. powl. 500mg
Clont- tabl. powl.250mg i 400mg, tabl. dopochwowe 100mg
Flagyl- tabl. 250mg i 500 mg
Rozex- tuby 30g- 0,75% żel, krem i emulsja do stosowania miejscowego
2.Pochodnenitrofuranu
- - Furazolidon
Nifurtymoks
Furazolidon- w leczeniu lambliozy w postaci 33% zawiesiny (podaje się 1-2 łyżeczki 4x dziennie przez 2-5 dni).
Nifuran- rzęsistkowica w postaci globulek po 180mg
3. Pochodne diaminopirydyny
Pirymetamina- antagonista kwasu foliowego.
Losy w organizmie
Wchłania się z przewodu pokarmowego dobrze, ale powoli. Max stężenie po 2h, może występować w mleku matki, odkłada się w narządach miąższowych. Okres półtrwania w osoczu 96h. Wydala się głównie z moczem.
Zakres działania:
Leczenie toksoplazmozy i czerwienicy, zapobieganie malarii oraz z innymi lekami w leczeniu napadów malarii.
3. Pochodne diaminopirydyny
Przeciwskazania
- Ciąża (gdy korzyść dla matki przewyższa korzyść dla płodu)
- Z lorazepamem działa toksycznie na wątrobę
- Z warfaryną nasila zdolność do krwawień
Działania niepożądane
- niedokrwistość megaloblastyczna, trombocytopenia, leukopenia
- zaburzenia oun (bóle i zawroty głowy, depresje, bezsenność drgawki)
- zmiany na skórze lub błonach śluzowych
- zaburzenia przewodu pokarmowego
- gorączka
3. Pochodne diaminopirydyny
W leczeniu toksoplazmozy dorosłym 50-100mg dz., w połączeniu z sulfonaidami stosuje się dawki mniejsze 25-75mg dz.
Preparaty:
Daraprim- tabl. 25mg
Malocide- tabl. 50mg
4. Pochodne izochinolinowe i chinolinowe
- Emetyna,
- Dehydroemetyna- mniej toksyczna od Emetyny, bo szybciej eliminowana jest z org
- Chlorchinaldol - ameboza
- Kliochinol - ameboza (cioquinolum)
- Broksychinolina- ameboza
- Dijodohydroksychinolina
4. Pochodne izochinolinowe i chinolinowe
Działają bezpośrednio na pierwotniaki w świetle przewodu pokarmowego, gorzej na postaci pozajelitowe.
Działania niepożądane:
Nie mogą być stosowane profilaktycznie ponieważ wywołują zespół objawów SMON (myelo-optico-neuropathia subacuta)
- Zaburzenia żołądkowo- jelitowe
- Uszkodzenie nerwu wzrokowego
Zapalenie wielonerwowe
4. Pochodne izochinolinowe i chinolinowe
Preparaty:
- Chlorochinaldin- maść 30mg/g, tabletki do ssania 2mg
- Chlorochinaldin H-(Chlorquinaldolum+ Hydrocortisonum)- maść (30mg+10mg)/g
- Gynalgin (Chlorquinaldolum +Metronidazolum)- tabletki dopochwowe (0,1g+0,25g)
- Laticort -CH (Chlorquinaldolum+ Hydrocortisoni butyras) krem I maść (30mg+1mg_/g
- Betnovate C (Betamethasonum+ Cioquinolum)- krem i maść (1,22 mg+30 mg)/g
- Lorinden C (Cioquinolum+ Flumetasonum)- krem i maść (30mg+ 0,2 mg)/g
Viosept (Cioquinolum+ Domipheni bromidum+ Tripelenaminum) maść (20mg+ 0,5g+20mg)/g
5. Antybiotyki
Linkomycyna- duża skuteczność w szczególności u kobiet ciężarnych i niemowląt w leczeniu toksoplazmozy
Toksoplazmoza oka - klindamycyna, cefalosporyny, spiramycyna, erytromycyna- brak działania w stosunku do cyst w tkankach
Czerwonka pełzakowata- Fumagilina
6. Leki roślinne
Zioła przeciwko lambliom-
napar złożony z :
tymianku, kłącza tataraku, korzenia omanu, liści mięty pieprzowej, liści orzecha włoskiego i ziela piołunu.
Stosowane po zakończeniu leczenia konwencjonalnego- 6-8 tyg., jako leczenie wspomagające.
Lamblioza
Giardiaza Gardia intestinalis
- Mepakryna
- Nitazoksanid
Toksoplazmoza
Toxoplasma gondii
- - Pirymetamina podawana z łącznie z sulfadiazyną
- - Trimetoprim z sulfametoksazolem
- W przypadku nadwrażliwości na sulfonamidy podaje się pentamidynę, spiramycynę, azitromycynę