Pojęcie i koncepcje struktury społecznej

Zanim zaczniemy analizować pojęcie struktury społecznej, warto byś przedtem zrozumiał samo słowo

„struktura”. Uczniowie często mają z tym kłopot. By to jak najprościej zobrazować wystarczy byś popatrzył

na swój dom. On ma pewną strukturę na którą składa się jedna lub dwie kondygnacje, usytuowanie kuchni,

salonu, sypialni i łazienki. Tak więc strukturą nazwiemy pewien uporządkowany układ, gdzie każdy element

ma swoje miejsce i funkcje.

Już możesz zatem bez zwiększysz trudności definiować pojęcie struktury społecznej. Bo przecież nie jest to

nic innego jak właśnie układ kilku powiązanych ze sobą elementów takich jak: rola społeczna, pozycja

społeczna, instytucje społeczne oraz normy społeczne.

Wyjaśnijmy pokrótce terminy związane ze strukturą społeczną:

Pozycja społeczna, inaczej status społeczny to miejsce jakie zajmujemy w danej grupie. Pozycję społeczną

można zdobyć poprzez awans zawodowy lub dzięki uznaniu innych członków grupy (jest to sposób

instytucjonalny), można ją też sobie wyrobić w sposób naturalny, (np. gdy człowiek staje się ojcem,

dziadkiem, przez co jest autorytetem dla młodszego pokolenia).

Rola społeczna oznacza pewien określony model zachowania osoby zajmującej określoną pozycję społeczną.

Instytucja społeczna to pewien schemat, (ryt) sformalizowanego postępowania w celu rozwiązywania

problemów.

Normy społeczne to zespół zachowań określający funkcjonowanie człowieka w społeczeństwie.

Możemy wyróżnić następujące koncepcje struktury społecznej:

Funkcjonalna – to ujęcie akceptujące takie komponenty jak: równowaga, harmonia, ład społeczny. W ujęciu

tym zmiana stanowi niepożądane zjawisko.

Dychotomiczna – zakłada podział społeczeństwa na przeciwstawne grupy np.: posiadających i

nieposiadających, pracujących i niepracujących, rządzących i rządzonych .

Gradacyjna – zakłada podział społeczeństwa ze względu na pewną wspólną cechę, na pewne warstwy

społeczne

Warstwa społeczna to grupa ludzi żyjąca w podobnych warunkach ekonomicznych, urbanistycznych czy

kulturowych. Wymieniamy następujące warstwy społeczne:

– wyższe (np. elity)

– średnie (np. pracownicy najemni)

– niższe (np. tzw. margines społeczny)