Nazwa choroby:

Wirusowe zapalenie w

ą

troby typu B

Nazwa potoczna:

ś

ółtaczka wszczepienna

Nazwa łaci

ń

ska:

Hepatitis viralis B

Nazwa angielska:

Viral hepatitis B

Nazwa niemiecka:

Hepatitis B

Nazwa rosyjska:

Infekcionnyj giepatit B

Drogi zaka

ż

enia:

•

poprzez kontakt z krwi

ą

(w Polsce do 60-80% zaka

ż

e

ń

dochodzi w placówkach słu

ż

by zdrowia; do zaka

ż

enia

doj

ść

mo

ż

e tak

ż

e u fryzjera, podczas tatua

ż

u,

akupunktury, etc.; szczególnie nara

ż

one s

ą

osoby

stosuj

ą

ce narkotyki drog

ą

do

ż

yln

ą

- podczas pierwszego

roku stosowania narkotyków zaka

ż

a si

ę

ponad połowa

osób)

•

zaka

ż

enia okołoporodowe

•

droga płciowa - mo

ż

liwa, cho

ć

ryzyko jest bardzo

niewielkie

•

zaka

ż

enia wewn

ą

trzrodzinne (mechanizm nie jest do

ko

ń

ca wyja

ś

niony)

Okres wyl

ę

gania:

Od 6 tygodni do 6 miesi

ę

cy

Mechanizm uszkodzenia
komórek w

ą

trobowych:

Objawy chorobowe wywołane s

ą

reakcj

ą

układu

odporno

ś

ciowego niszcz

ą

cego zaka

ż

one komórki w

ą

trobowe

Ró

ż

nicowanie i badania

diagnostyczne:

Ró

ż

nicowanie z innymi typami wirusowego zapalenia w

ą

troby

dokonuje si

ę

na podstawie:

•

Wywiadu uzyskanego od pacjenta (kontakty ze słu

ż

b

ą

zdrowia, narkotyki do

ż

ylne, udokumentowane zaka

ż

enie

HBV w

ś

ród najbli

ż

szych członków rodziny)

•

Ostateczne rozpoznanie etiologiczne stawiane jest na
podstawie badania krwi (wykrycie obecno

ś

ci antygenu

HBs, HBe, przeciwciał anty-HBc w klasie IgM)

Przebieg choroby i
mo

ż

liwe skutki /

powikłania:

•

u wi

ę

kszo

ś

ci osób przebieg kliniczny jest

bez

ż

ółtaczkowy lub w ogóle bez objawów choroby;

ż

ółtaczka wyst

ę

puje u około 10-15% zaka

ż

onych

•

u około 10% dorosłych i do 90% dzieci zaka

ż

onych w

pierwszym roku

ż

ycia rozwija si

ę

nosicielstwo lub

przewlekłe zapalenie w

ą

troby

•

u około 35% osób z przewlekłym zapaleniem w

ą

troby

wyst

ą

pi marsko

ść

w

ą

troby

•

u osób przewlekle zaka

ż

onych HBV istnieje realne

ryzyko rozwoju raka w

ą

troby

Zasady leczenia:

Ostre WZW typu B podlega administracyjnemu obowi

ą

zkowi

leczenia szpitalnego. Leczenie trwa od 2 do 12 tygodni, jest
zasadniczo leczeniem objawowym. Przewlekłe zapalenie
w

ą

troby typu B leczone jest przy u

ż

yciu interferonu alfa. Nie

ka

ż

dy chory mo

ż

e by

ć

zakwalifikowany do leczenia, u dorosłych

wymagane jest wykonanie biopsji w

ą

troby; ponadto leczenie jest

kosztowne, czasem

ź

le tolerowane przez pacjentów, a jego

skuteczno

ść

nie przekracza 20-40%. W ostatnich latach

wprowadzono do leczenia lamiwudyn

ę

, lek lepiej tolerowany

przez pacjentów.

Zapobieganie -
profilaktyka nieswoista:

Wirus WZW typu B jest szczególnie oporny na zwykłe procedury
dezynfekcyjne, m.in. nie ulega zniszczeniu nawet pod wpływem
wielogodzinnego gotowania; dlatego o ile to tylko mo

ż

liwe nale

ż

y

stosowa

ć

sprz

ę

t jednorazowy, a sterylizacj

ę

przedmiotów

wielorazowego u

ż

ytku przeprowadza

ć

w autoklawie.

Szczegółowe przepisy dotycz

ą

ce zapobiegania zaka

ż

eniom

szpitalnym, w tym HBV, posiadaj

ą

wszystkie placówki słu

ż

by

zdrowia i s

ą

one zobowi

ą

zane do rygorystycznego

przestrzegania ich. Obowi

ą

zkowym badaniom maj

ą

cym na celu

wykrycie osób zaka

ż

onych HBV podlegaj

ą

dawcy krwi, tkanek i

narz

ą

dów oraz kobiety w ci

ąż

y. Nale

ż

y unika

ć

stosowania

narkotyków do

ż

ylnych oraz przypadkowych niechronionych

kontaktów seksualnych.

Dost

ę

pne szczepionki:

•

ENGERIX B a 10 µg (SmithKline Beecham) - dla dzieci
do 15 roku

ż

ycia;

•

ENGERIX B a 20 µg (SmithKline Beecham) - dla osób
od 15 roku

ż

ycia;

•

H-B-VAX II a 5 µg (Merck Sharp & Dohme) - dla dzieci
do 19 lat;

•

H-B-VAX II a 10 µg (Merck Sharp & Dohme) - dla
dorosłych;

•

H-B-VAX II a 40 µg (Merck Sharp & Dohme)

Zazwyczaj stosuje si

ę

3 dawki szczepionki w ró

ż

nych

schematach, najcz

ęś

ciej 0-1-6 miesi

ę

cy. Dost

ę

pne s

ą

równie

ż

szczepionki skojarzone:

•

TWINRIX JUNIOR (SmithKline Beecham) - szczepionka
przeciwko WZW A i WZW B dla dzieci od 1 do 15 roku

ż

ycia; 3 dawki, schemat 0-1-6

•

TWINRIX ADULT (SmithKline Beecham) - szczepionka
przeciwko WZW A i WZW B dla osób od 16 roku

ż

ycia; 3

dawki, schemat 0-1-6

•

INFANRIX Hep B (SmithKline Beecham) - szczepionka
dla dzieci przeciwko błonicy, t

ęż

cowi, krztu

ś

cowi

(bezkomórkowa) i WZW B; 3 dawki zgodnie z
kalendarzem szczepie

ń

•

TRITANRIX (SmithKline Beecham) - szczepionka dla
dzieci przeciwko błonicy, t

ęż

cowi, krztu

ś

cowi

(pełnokomórkowa) i WZW B; 3 dawki zgodnie z
kalendarzem szczepie

ń

•

PROCOMVAX (Merc Sharp & Dohme) - szczepionka dla
dzieci w wieku od 6 tygodni do 15 miesi

ę

cy, przeciwko

Haemophilus influenzae typu B i WZW B; 3 dawki
zgodnie z kalendarzem szczepie

ń

Ponadto w szczególnych przypadkach stosuje si

ę

profilaktyk

ę

biern

ą

w postaci podawania immunoglobuliny anty-HBs (np.

noworodki urodzone przez matki zaka

ż

one HBV).

Kogo nale

ż

y szczepi

ć

:

Szczepienia obowi

ą

zkowe finansowane z bud

ż

etu pa

ń

stwa:

•

Noworodki

•

Młodzie

ż

w wieku 14 lat

•

Pracownicy słu

ż

by zdrowia

•

Studenci medycyny i słuchaczki szkół piel

ę

gniarskich

Szczepienia zalecane, finansowane z bud

ż

etu pa

ń

stwa:

•

Pacjenci przygotowywani do planowych zabiegów
operacyjnych

Szczepienia zalecane:

•

Dzieci i młodzie

ż

i młodzi doro

ś

li nie obj

ę

ci dot

ą

d

programem szczepie

ń

•

Pacjenci z innymi schorzeniami w

ą

troby

•

Osoby przewlekle chore/cz

ę

sto kontaktuj

ą

ce si

ę

ze

słu

ż

b

ą

zdrowia

•

Najbli

ż

si członkowie rodzin osób przewlekle zaka

ż

onych

HBV

•

Osoby stosuj

ą

ce do

ż

ylne

ś

rodki odurzaj

ą

ce

•

Osoby podejmuj

ą

ce ryzykowne kontakty seksualne

•

Osoby podró

ż

uj

ą

ce lub pracuj

ą

ce czasowo na terenach

o du

ż

ym ryzyku zaka

ż

enia wirusem WZW typu A i B.