Adam Mickiewicz O poezji romantycznej

• Twórcy powinni przedstawiać swoje dzieła krytykom i brać pod uwagę ich zdanie, wyciągać z niego odpowiednie wnioski, by móc coś ewentualnie poprawić

• Trzeba tłumaczyć się, jeśli poszło się nie w tym kierunku, w którym czytelnicy chcieliby autora widzieć

• Mickiewicz przemawia w imieniu artystów

• Mówi, że będzie pisał o początku poezji romantycznej i jej wzorcach

• Wywiodła się ona z Grecji

• Tłumaczenie greckich tekstów wzbudza chęć tworzenia własnej poezji

• Ale dzieła greckie były pod każdym względem lepsze od innych

• Styl grecki panował u Patroklesa

• Po Grekach sławni są Rzymianie

• Ludy dzikie i surowe, naśladujące Greków i tworzące dzieła na ich podobieństwo

• Ludy północne zbudowały swoje dziedzictwo na ruinach Rzymu

• Powoli powstaje romantyzm

• Zmieszanie się ludów germańskich i skandynawskich z dawnym plemieniem Rzymian wywarło wpływ na poezję

• Grissino: naśladownictwo, Ariosto: używanie wzorców starożytnych, Tasso: romantyzm pomieszany z klasycyzmem

• Nowe typy powstały najpierw we Włoszech

• We Francji zaniknęła narodowa romantyczna poezja

• Dworacy Henryków i Ludwika naśladowali Katonów i Flaminiuszów (cokolwiek to znaczy)

• Ludzie zwracali uwagę na charakter społeczeństw paryskich: wyśmiewano nieprzyzwoitość, złą modę, złe obyczaje. Powstawały satyry

• Pisarze z wieku Ludwika XIV powtarzali Peryklesa i Demostenesa

• Romantyczna sentymentalność była tu zbyt wyrafinowana

• Poezja francuska różni się od klasycznej i romantycznej

• Poezję grecką ożywiał duch publiczny, romantyczną rycerski, poetów Ludwika XIB dworactwo

• Pierwsi przemawiali do wykształconego narodu, drudzy do wojaków i gminu, trzeci mieli bawić oświeceńsze (?) klasy

• Mowa poetycka Greków była perfekcyjna, romantyczna pełna uczuć i imaginacji, francuska właściwie nie miała swojego stylu, była prozaiczna

• Brytyjczycy nie byli podatni na wpływy, bo byli jakby odcięci od świata

• Pisali o wojnach Szkotów i Saksonów, ich mitologię stworzyli druidzi

• Kształtowano tam poezję gminną

• Utworzyła się tam szkoła Czosera (Chaucer)

• Szekspir był zwany dzieckiem uczucia i wyobraźni, kształcony był na dziełach narodowych

• Dobrze pisał o swoim kraju, mniej wiedzy miał o innych

• Szkoły tych dwóch twórców musiały ustąpić rozumującemu Pope'owi, wymuskanemu Adissonowi i dowcipnemu Swiftowi

• Później pojawiają się Scott i Byron

• Byron stworzył nowy model poezji, gdzie jest dużo namiętności, Scott pisał o dziejach narodowych

• Szkoła niemiecka była najpóźniejsza

• Korzystano tam ze wszystkich możliwych wzorców

• Pojawiają się m. in.: Schiller, Goethe

• Goethe koniecznie musiał być romantykiem

• Była tam niestosowność podziałów na klasyków i romantyków

• Poezja romantyczna to duch czasu

• Gatunki romantyczne: u Włochów ballady, u Hiszpanów miało to nazwę romansów, Francuzi rozróżniali balladę od innych gatunków tylko przez budowę

• Ballada brytyjska: powiastka powstała z życia codziennego albo z dziejów rycerskich, podniosły styl, ale prosty język, naturalność

• W Niemczech ballady tworzył np. Bürger (Lenora)

• W Hiszpanii i Francji ballady poświęcone są czułości, forma dramatyczna, styl prosty

O krytykach i recenzentach warszawskich

• Mickiewicz za bardzo nie przejmował się krytyką

• Recenzenci należą do klasy czytającej książki, to w Polsce klasa nieliczna

• Pierwsze poezje Mickiewicza umieszczono w „Astrei”, piśmie periodycznym warszawskim

• Redaktorowi Franciszkowi Grzymale się to podobało, Mickiewicz go podziwia

• Jednak pyta się innych, czy poezje mają mu się podobać

• Franciszek Salezy Dmochowski: redaktor „Biblioteki Polskiej”, podziwia talent pisarza, daje mu szereg różnych rad

• Mickiewicza oskarżano o psucie stylu polskiego przez wprowadzenie wyrazów obcych i prowincjonalizmów

• On o tym wie, ale robi to świadomie, bo tego np. używali wielcy twórcy w balladach

• Taki wyrok wobec twórczości jest przejęty od starych gazeciarzy francuskich

• Różni recenzenci w inny sposób wypowiadają się o dziełach, jedni je krytykują, inni pochwalają

• Wyrazów obcych z orientu używa, bo były wcześniej użyte w twórczości Goethego czy Byrona i wstyd, by europejski czytelnik, a tym bardziej redaktor, ich nie znał

• Prowincjonalizmy i cudzoziemszczyzna przerażają recenzentów, czego Mickiewicz nie może zrozumieć

• Mówi, że nie można się zamknąć w schematach, bo stają się one nudne i nikt ich później nie chce czytać, a twórca umrze z głodu

• Mickiewicz usprawiedliwia tylko dwie swoje wady, choć wie, że ma ich więcej

• Jego myśli są czasem niedorzeczne, źle dobiera formy

• Recenzenci poprawiali jego utwory, co mu się nie podoba, choć czasem przyjmuje poprawki

• Poeta niekoniecznie musi być sławny na świecie, wystarczy, żeby znalazł wielbicieli w swoim kraju, nie musi być wykształcony, żeby tworzyć wspaniałe dzieła

• Wspomina dzieła niektórych Polaków, np. Krasickiego, u których widać wykształcenie i wzorowanie się na innych dziełach, Niemcewicz zaś tworzył oryginalne utwory

• Nie wszystkich twórców można oceniać

• Niemniej jednak trzeba przyjmować opinię innych

• Uczeni polscy nie widzą nic godnego uczenia się oprócz literatury francuskiej do połowy XVIII w.

• Są ograniczeni, nie znają łaciny, greki, ale chcą uczyć innych cenienia sztuki antycznej

• Recenzenci klasyczni warszawscy oceniają innych, choć nie znają się nawet na tym, co czytają

Cokolwiek Mickiewicz ćpał jak to pisał, to powinien zmienić dilera albo brać mniejsze dawki, bo to cholerstwo mu szkodziło i to bardzo. Jeszcze nigdy takich pierdów nie czytałam, nie polecam tego jako lektury, chyba, że ktoś ma problemy z żołądkiem;p

Pozdrawiam, Maja

---