Funkcja układu immunologicznego:
W chwili w którym określony patogen wnika do organizmu, układ immunologiczny próbuje go wyeliminować stosując mechanizm tzw. odporności wrodzonej, która istnieje już w momencie narodzin. W trakcie likwidacji czynników chorobotwórczych organizm z czasem uczy się je rozpoznać i wytwarza silne, swoiste mechanizmy immunologiczne umożliwiających eliminacje. Ponadto rozwija tzw. Pamięć immunologiczna, która zapewnia natychmiastową reakcję, w przypadku ponownego pojawienia się patogennych. Taka wytworzona, swoista dla danego patogenu odpowiedzi immunologicznej, nosi nawę odporności nabytej.
Nieswoiste (wrodzone) mechanizmy obronne:
1)bariery mechaniczne
=wydzielina gruczołów łojowych, pot, złuszczanie i odnawianie zrogowaciałego naskórka- w skórze,. =kaszle, łzy, wydzielanie śluzu- w błonach śluzowych. =substancje bakteriobójcze, np. lizozym i enzymy hydrolityczne w jamie ustnej. =niskie pH żołądka i pochwy 2)mikrobiologiczne(obecność fizjologicznej flory bakteryjnej), 3) chemiczne (enzymy, cytokiny, dopełniacz) 4)zalanie komórek żernych: monocytów makrofagów, granulocytów, Komorek NK przez fagocytozę (polegającą na pochłanianiu przez komórki dużych cząsteczek, mikroorganizmów i ich fragmentów). Mechanizmy te działają nie zależnie od tego, czy organizm miał wcześniejszy kontakt z czynnikiem inwazyjnym, czy tez nie i są pozbawione swoistości immunologicznej, czyli nie są ukierunkowane na poszczególne drobnoustroje. Nieswoiste (wrodzone)mechanizmy obronne: +mało precyzyjne +szybko reagujące
,: 1)rozpoznanie obecności drobnoustrojów.
2)zwiększenie przepuszczalności naczyń wytworzenie wysięku zapalnego. 3)ściągniecie do miejsca inwazji komórek układu odpornościowego.
`Jesli drobnoustrój przełamie bariery powłok, wywołuje proces zapalny. Rozpoczyna się on od rozszerzenia drobnych naczyń i zwiększenia ich przepuszczalności, co powoduje napływ do miejsca zapalenia płynu wysiękowego, zawierającego liczne mediatory zapalenia oraz składniki dopełniacza i układu krzepnięcia. Neutrofile, które napływały z krwią, zaczynają przylegać do śródbłonka naczyniowego i migrują przez ścianę naczyń do miejsca ogniska zapalnego, gdzie w procesie fagocytozy pochłaniają drobnoustroje.
`Neutrofile, makrofagi, uszkodzone komórko wydzielają chemokiny, w tym cytokiny zapalne aktywujące kolejne komórki. Duże makrofagi pochłaniają resztki krwinek białych i drobnoustrojów. W ten sposób powstaje ognisko zapalne, które przy znacznym nagromadzeniu drobnoustrojów, płynu wysiękowego, Komorek i resztek tkanki tworzy ropę.
Po usunięciu ropy tkanka najczęściej ulega regeneracji. Gdy blokada stworzona przez nieswoiste mechanizmy odpornościowe w ognisku zapalnym jest niewystarczającą, proces zapalny rozprzestrzenia się . swoiste (nabyte) mechanizmy obronne:
związane są z funkcja; -limfocytów Ti B -profesjonalnych Komorek prezentujących antygen (APC) -cząsteczek głównych kompleksów zgodności tkankowej MHC I i II -immunoglobulin -cytokin
odporność (swoista) nabyta:
Czynna naturalna: po przebyciu zakażenia;sztuczna:po podaniu szczepionki
Bierna naturalna: matczyne przeciwciała;sztuczna:po podaniu immunoglobuliny
Nieswoista: Niezmienna przy każdej kolejnej, Ekspozycji na ten sam antygen
Swoista:przy pierwszym kontakcie z antygenem pozostaje pamięć immunologiczna
Czynniki humoralne :*Białka ostrej fazy, interferony,lizozymy, dopełniaczy *przeciwciała
Komórki*Fagocyty, komórki NK* limfocyty T
Podstawowe odpowiedzi immunologicznej typu komórkowego: w przypadku gdy określony patogen po raz pierwszy pojawi się organizmie, ulega on eliminacji z ustroju na drodze antygenowo- nieswoistej, czyli typowej dla odporności wrodzonej. W procesie tym uczestniczą: kompleks dopełniacza, granulocyty obojętnochłonne i makrofagi. Cecha charakterystyczna odporności nabytej rozwijającej się później jest silna i szybka odpowiedz na patogen pojawiający się powtórnie w ustroju. Procesy immunologiczne zachodzące przy pierwszej ekspozycji na dany patogen są niezbędne dla wykształcenia mechanizmów odporności nabytej czyli: -pamięci immunologicznej -swoistych Komorek eżektorowych
-przeciwciał. Etapy odpowiedzi immunologicznej: wyróżnia się dwa etapy: -fazę indukcji
-fazę efektorową . Faza indukcji: -limfocyty łącza się z antygenem i zaczynają proliferować
I różnicować się w komórki efektorowe. -limfocyty kooperują z Komorkami prezentującymi antygen, a także z innymi populacjami limfocytów. Faza efektorowa: =liczne nowo wytworzone komórki efektorowe odpowiadają na antygen: -limfocyty Uwolnieniem przeciwciał -limfocyty T bezpośrednio łączące się z antygenem w błonie innej komórki i uwalniający cytokiny =wynikiem pierwszego typu reakcji będzie zabicie bakterii z udziałem przeciwciał =drugiego- bezpośredni efekt cytotoksyczny limfocytów wobec komórek przeszczepu lub komórek zakażonych prze wirusy. W przypadku ponownego podania danego antygenu stężenie przeciwciał rośnie szybciej i osiąga większe wartości. Wiąże się to miedzy innymi z większa liczebnością Komorek reagujących ze swoistym antygenem w momencie ponownego podania. Jest to odpowiedz wrotna. W odpowiedzi wrotnej przeciwciała maja większą swoistość i więcej jest wśród przeciwciał klasy IgG, IgA, IgE, a mniej IgMw porównaniu z opowiedział pierwotna. Zwiększenie liczebności długo żyjących limfocytów będące następstwem odpowiedzi immunologicznej jest podstawa zjawiska „pamięci immunologicznej” Główny kompleks zgodności traktowanej (MHC): -jest grupa genów oraz kodowanych przez nie białek, które odkryto w trakcie badań nad odrzucaniem przeszczepów -pełni rolę markerów zgodności transplantacyjnymi lub antygenami zgodności tkankowej -u człowieka antygeny te oznaczone jako HLA(human leukocyte antigens) -antygeny HLA stanowią glikoproteinowe składniki błon cytoplazmatycznych. -budowa HLA bardzo podobna do budowy immunoglobuliny maja ciężki i lekki łańcuch polipeptydowy.
-istnieją dwie klasy antygenów HLA pełniące odmienne funkcje.
Prezentacja antygenów: -MHC I- na powierzchni wszystkich Komórek jądrzastych występują identyczne cząsteczki głównego kompleksu zgodności tkankowej klasy I (MHC I)
-główna rolą tych cząsteczek jest prezentowanie antygenów wewnątrzkomórkowych (endogennych) określonej komórki. -cześć białek powstających w każdej komórce (np. tworzących jej struktury wewnętrzne) ulega degradacji. W wyniku pojęcia tych białek przez odpowiedni enzymy (proteazy) powstają krótkie fragmenty łańcuchów białkowych - peptydy.
Peptydy łącza się we wnętrzu Komórki z cząsteczkami MHC I, które następnie umiejscawiają się na zewnętrznej powierzchni błony komórkowej. Prezentacja antygenów wewnątrzkomórkowych w kontekście MHC I zachodzi wiec na wszystkich komórkach jądrzastych w organizmie. -są one często wytwarzane razem z białkami nowo syntetyzowanymi przez komórki. Dotyczy to komórek zakażonych przez wirusy, ponieważ komórki takie wytwarzają nowe antygeny wirusowe.