GRADIENT

EKSPRESJI GENÓW

W REGULACJI

MORFOGENEZY

U SSAKÓW

MORFOGENEZA

przekształcenia prowadzące do osiągnięcia

przez danego osobnika właściwej dla jego

gatunku budowy i formy;

-

podziały komórkowe

-

wielkość i kształt komórek

-

fuzja

-

śmierć komórek

-

adhezja

-

migracja komórek

GŁÓWNE OSIE CIAŁA:

-

przednio-tylna

-

grzbieto-brzuszna

-

boczna (lewa-prawa)

MORFOGEN

sygnał indukcyjny, którego działanie wywołuje

różne odpowiedzi w zależności od jego

stężenia



GRADIENT MORFOGENU

występowanie różnego stężenia morfogenu

wzdłuż przebiegu osi ciała

(przypisanie komórkom określonych wartości

pozycyjnych)

GENY REGULUJĄCE

-

GEN GOOSECOID  powstanie bieguna przedniego,

organizacja mezodermy

-

GEN BRACHYURY  determinacja regionu

ogonowego, tworzenie się mezodermy

-

GEN WNT  różnicowanie się strony brzusznej

-

GENY HOMEOTYCZNE  określenie wzorca

organogenezy

CZYNNIKI WZROSTU

RODZINA TGFβ:

-

aktywiny  aktywator Goosecoid i Brachyury;

induktor mezodermy osiowej

-

białka BMP  różnicowanie się kości

-

Vg1  różne jego stężenia indukują ekspresję

innych genów

RODZINA FGF:

-

tworzenie mezodermy typu brzusznego i

bocznego

-

regulacja proliferacji i różnicowania komórek

ROZWÓJ

UKŁADÓW

WEWNĘTRZNYCH

UKŁAD ODDECHOWY

CZYNNIKI WZROSTOWE:

-

FGF

-

EGF

-

TGF ß

BIAŁKA:

-

Wnt

-

SHH

-

HGF

UKŁAD POKARMOWY

CZYNNIKI WZROSTOWE:

-

BMP

-

FGF

 rozwój łuków

skrzelowych

-

SHH

GENY HOMEOTYCZNE:

-

Hox A

-

Hox B

kwas retinojowy

 chrzęstnienie

DWUNASTNICA:

 SHH w połączeniu z Pdx1

ŻOŁĄDEK:

 SHH przy braku Pdx1

TRZUSTKA:

 Pdx1 przy braku SHH

UKŁAD WYDALNICZY

PRZEDNERCZE

BIAŁKA:

-

Pax-2

BMP-4

-

Sim-1

PRANERCZE

BIAŁKO :

-

Pax-2

CZYNNIK TRANSKRYPCYJNY:

-

Emx-2

NERKA OSTATECZNA

pączek moczowodowy + blastema nerkotwórcza

PĄCZEK MOCZOWODOWY:

-

Wnt

-

GDNF

-

BMP-7

-

EGF

-

FGF

MEZENCHYMA NERKOTWÓRCZA:

-

Wnt-11

-

BMP-7

UKŁAD ROZRODCZY

obecny - jądro



SRY

brak - jajnik

UKŁAD KRWIONOŚNY

CZYNNIKI WZROSTOWE:

endoderma ektoderma

-

VEGF

 VEGFR-1, VEGFR-2

-

EGF

-

b FGF

-

TGF α

-

TGF β-1

Tie-1

-

angiopoetyna – 1

Tie-2

-

efryny A i P

 pączkowanie naczyń

UKŁAD NERWOWY

INDUKCJA

głowowa

tylna

-

białko Noggin

-

FGF

-

chordyna

-

kwas retinojowy

-

folistatyna

-

białko Cerber

-

SHH  różnicowanie się dna cewki

nerwowej

-

BMP-4, BMP-7  różnicowanie się regionu

grzbietowego cewki

UKŁAD KOSTNY

-

białko SHH  gen pax-3

gen pax-1  Pax-1

(marker komórek sklerotomu)

BIAŁKA:

-

BMP-4

-

BMP-2

UKŁAD MIĘŚNIOWY

GENY MIOGENICZNE:

-

myoD

-

myf-5

białka należące do

-

miogenina

czynników transkrypcyjnych

-

mrf-4

MRF

białka niezbędne dla

rozwoju komórki mięśniowej

KOŃCZYNY

CZYNNIKI WZROSTOWE:

-

FGF  FGF-10, FGF-8

-

BMP  BMP-4, BMP-7

- Hox  Hox A, Hox C, Hox D

(czynne w czasie rozwoju pączka
konczyny)

DZIĘKUJĘ! :)

BIBLIOGRAFIA:

- Twyman R. M. ‘Krótkie wykłady. Biologia
rozwoju’
- Le Moigne A. ‘Biologia rozwoju’
- Krzanowska H., Sokół-Misiak W. ‘Molekularne
mechanizmy rozwoju zarodkowego’

OBRAZKI:



http://anatomiac.w.interia.pl/ukl_moc.html



http://www.omega3.net.pl/profilaktyka/uklad-pokarmowy.html



http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Lungs_open.jpg&filetimestamp=20050602223251



http://www.pomoceszkolne.pl/?p=productsMore&iProduct=3483



http://alra.pl/układ+krwionośny.html



http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Gray112.png&filetimestamp=20051207010912



http://pl.wikipedia.org/wiki/Mięsień_dźwigacz_łopatki



http://pl.wikipedia.org/wiki/Mięsień_podkolanowy



http://pl.wikipedia.org/wiki/Mięsień_prostownik_promieniowy_krótki_nadgarstka