TECHNIKA

ZABIEGÓW

PIELĘGNIARSKI

CH

pomiary

POMIAR CIŚNIENIA
TĘTNICZEGO

POMIAR CIŚNIENIA
TĘTNICZEGO - APARATY

Po raz pierwszy pomiaru

ciśnienia tętniczego, przy
pomocy metody używanej
do dnia dzisiejszego,
dokonał włoski lekarz
Riva-Rocci.

POMIAR CIŚNIENIA
TĘTNICZEGO - APARATY



Aparat służący do pomiaru RR to
sfigmomanometr, potocznie zwany po
prostu aparatem do pomiaru ciśnienia.
Budowa jego jest prosta. Zasadnicze
części to nadmuchiwany mankiet i
wskaźnik rtęciowy lub sprężynowy.
Nowoczesne aparaty elektroniczne
pozwalają na samodzielne pomiary
przez chorego. Są proste w obsłudze,
choć mogą odznaczać się mniejszą
precyzją pomiaru. Wartość ciśnienia i
tętna wyświetlana jest na ekranie.

POMIAR CIŚNIENIA
TĘTNICZEGO - APARATY



Tradycyjne - najbardziej powszechne w
użyciu są aparaty rtęciowe lub sprężynowe
(skala zegarowa). Składają się one z
mankietu z pompką i manometru. Oprócz
aparatu dla dokonania pomiaru potrzebne
są jeszcze słuchawki lekarskie. Badający
sam pompuje mankiet a następnie spuszcza
powietrze i wykorzystując słuchawki
odczytuje wartość RR. Przyrządy te
odznaczają się dużą dokładnością i są
proste w obsłudze. Wykorzystują
osłuchową metodę Korotkowa.

POMIAR CIŚNIENIA
TĘTNICZEGO - APARATY

POMIAR CIŚNIENIA
TĘTNICZEGO - APARATY



Nowoczesne - aparaty elektroniczne półautomatyczne lub
automatyczne. Umożliwiają pomiar RR bez osłuchiwania
tętnicy i automatycznie wyświetlają na ekranie wynik RR
oraz częstość pracy serca. Są wygodne w użyciu dla
ambulatoryjnych pomiarów wykonywanych samodzielnie
przez chorego. W zależności od udogodnień i
różnorodnych funkcji różnią się one oczywiście ceną.
Najważniejszą rzeczą jest standaryzacja pomiaru
polegająca na okresowym sprawdzeniu jego
wiarygodności (np. z pomiarem wykonanym aparatem w
gabinecie lekarskim).
   Obecna technika automatycznego pomiaru ciśnienia
pozwala na 24 godzinne monitorowanie ciśnienia
tętniczego. Miniaturowy, noszony przez pacjenta aparat
umożliwia wielokrotne pomiary podczas normalnych
czynności życiowych: w czasie pracy, wysiłku, a także
nocą podczas snu.

POMIAR CIŚNIENIA
TĘTNICZEGO - APARATY

TECHNIKA POMIARU
CIŚNIENIA TĘTNICZEGO



Dokonując pomiaru ciśnienia tętniczego
zakładamy mankiet w 1/3 dolnej części
ramienia. Zwiększając ciśnienie w mankiecie
do wysokości przewyższającej ciśnienie krwi w
tętnicy ramiennej zamykamy w niej przepływ.
Następnie wypuszczając powietrze z mankietu,
zmniejszamy stopniowo ucisk wywierany przez
mankiet. Gdy ciśnienie skurczowe w tętnicy
pokona opór ucisku mankietu, pierwsze fale
krwi przecisną się przez tętnicę dając wyraźnie
słyszalny przy osłuchiwaniu dźwięk. To
ciśnienie odpowiada najwyższemu -
skurczowemu ciśnieniu panującemu w układzie
krwionośnym.

TECHNIKA POMIARU
CIŚNIENIA TĘTNICZEGO C.D.



Spuszczając dalej powietrze z mankietu stopniowo
zmniejszymy ucisk na tętnicę, w wyniku czego
przepływ krwi staje się bardziej swobodny do
momentu gdy słyszalne tony zupełnie zanikną - jest
to wartość najniższego ciśnienia w układzie
tętniczym - ciśnienia rozkurczowego.
   Wynik pomiaru, czyli wartość ciśnienia
zapisujemy w postaci dwóch liczb np. 130/80
mmHg, 160/105 mmHg. Pierwsza wyższa wartość
oznacza ciśnienie skurczowe, druga ciśnienie
rozkurczowe. Warto wiedzieć, że na obu
kończynach górnych RR może różnić się o 10-
15mmHg, zwykle jest większe na kończynie prawej
u osób praworęcznych a odwrotnie u osób
leworęcznych.

WARUNKI POMIARU
CIŚNIENIA



  Pomiary powinny być wykonane w
warunkach spokoju, po kilkuminutowym
odpoczynku. Bezpośrednio przed
pomiarem siadamy w wygodnej pozycji.
Uwalniamy ramię z krepującej odzieży,
ręka rozluźniona, wygodnie oparta.
Pomiar RR zwykle wykonujemy w
pozycji siedzącej. Mankiet aparatu do
mierzenia ciśnienia zawsze należy
umieszczać na wysokości serca,
niezależnie od tego w jakiej pozycji
znajduje się pacjent.

WARUNKI POMIARU
CIŚNIENIA C. D.



Mankiet powinien być dobrany do grubości
ramienia. Założony 2-3 cm powyżej zgięcia
łokciowego. Poniżej przykładamy słuchawkę
lekarską dla osłuchiwania tonów serca.
Pierwszy słyszalny ton wyznacza ciśnienie
skurczowe, moment zniknięcia tonów ciśnienie
rozkurczowe.
Jak wcześniej pisaliśmy ciśnienie na obu
kończynach górnych może nieznacznie różnić
się dlatego zasadniczo mierzymy RR na tej
kończynie górnej na której jest ono wyższe.
Jeżeli RR jest jednakowe na obu kończynach to
zwykle pomiaru dokonujemy na kończynie
górnej prawej.

NAJCZĘŚCIEJ POPEŁNIANE BŁĘDY
PODCZAS MIERZENIA CIŚNIENIA

Najczęściej popełniane błędy to: pomiar

wykonywany tuż po wysiłku, wypaleniu
papierosa czy wypiciu kawy.

Najczęściej popełniane błędy
1.nieprawidłowa pozycja pacjenta
2. nieodpowiednie warunki badania
3. nieprawidłowe założenie mankietu
4. złe ustawienie manometru
5. mała liczba pomiarów
6. pomiar ciśnienia tylko na jednym ramieniu

przy pomiarze pierwszorazowym

JAK CZĘSTO MIERZYĆ
CIŚNIENIE TĘTNICZE?

   Pacjenci z rozpoznanym nadciśnieniem

tętniczym dokonują pomiarów ciśnienia w
zależności od potrzeby. Na początku leczenia z
pewnością częściej, przy każdej wizycie
lekarskiej, a w warunkach domowych nawet
kilka razy dziennie, choćby dlatego aby
sprawdzić jak ciśnienie zachowuje się w
różnych sytuacjach. Potem wystarczy
wykonanie pomiaru 1-2 razy dziennie. Jeśli
ciśnienie pod wpływem leczenia ulegnie
normalizacji lub ustabilizuje się na
odpowiednim poziomie wystarczy kontrola np.
1 raz w tygodniu. W razie złego samopoczucia
należy wykonać dodatkowy pomiar.

JAK CZĘSTO MIERZYĆ
CIŚNIENIE TĘTNICZE?

Pacjenci u których w rodzinie stwierdza

się występowanie nadciśnienia
tętniczego, a także obciążeni
czynnikami ryzyka takimi jak palenie
papierosów, otyłość, prowadzący
siedzący tryb życia powinni
obowiązkowo kontrolować ciśnienie 1-2
x w roku. Ale też nie powinni pomijać
żadnej nadarzającej się okazji do
pomiaru.
   Zdrowe osoby dorosłe pomiar RR
przynajmniej 1x w roku.

AUTOMATYCZNY
POMIAR RR

Różnice w wartościach RR uzyskanych

metodą pośrednią i bezpośrednią
występują u chorych:



otyłych



w hipotonii



hipertonii



we wstrząsie

Należy je interpretować na korzyść

wyników pomiarów RR metodą
bezpośrednią.

BEZPOŚREDNI POMIAR WEWNĄTRZTĘTNICZY

Zalety:



dokładność



pomiar ciągły ( szybkie rozpoznanie
zaburzeń hemodynamicznych i
zaburzeń rytmu)



pośrednia ocena zaburzeń kurczliwości
m. sercowego( prędkość narastania RR
na krzywej)



ocena objętości wyrzutowej serca ( na
krzywej).

POMIAR TĘTNA

Tętnem nazywamy faliste

odkształcenie tętnicy podczas
skurczu serca. Skurcz komór
serca powoduje powstanie tzw.
fali tętna w tętnicach.
Częstością tętna nazywamy ilość
uderzeń serca na minutę.
U dorosłych ilość uderzeń na
minutę wynosi ok. 60-80.
U dzieci: 90-140/minutę.

POMIAR TĘTNA

Tętno badamy przykładając

opuszki palców w okolicy
tętnicy promieniowe
(nadgarstek).

U chorych w stanie ciężkim

badamy tętno na dużych
tętnicach – szyjnej, udowej.

U małych dzieci badamy tętno

na tętnicy ramiennej.

POMIAR TĘTNA



Bradykardia
( zwolniony rytm
zatokowy)- AS poniżej
60/min



Tachykardia
( Przyspieszony rytm
zatokowy) - AS powyżej
100/min

PULSOKSYMETRIA



Jest nieinwazyjną metodą
ciągłego pomiar
wysycenia krwi tętniczej
tlenem.



Wartość prawidłowa
psO2 = 98% ( margines
błędu 1-2%)

PULSOKSYMETRIA

Czujnik pulsoksymetru zbudowany jest z dwóch diod:

jednej emitującej światło i drugiej będącej
detektorem. Pomiar wysycenia hemoglobiny tlenem
oparty jest na analizie różnic w pochłanianiu dwu
długości fal świetlnych 660 i 940 nm. Detektor nie
odróżnia długości fal. Pomiar następuje, dlatego, że
światło, które dociera do detektora ma tę samą
długość fali co światło emitowane. Oksyhemoglobina
absorbuje mniej światła w zakresie czerwonym ( 660),
a więcej w podczerwonym ( 940) niż Hg zredukowana
. Zatem związek między absorpcją w czerwonym a
podczerwonym zakresie określa saturację. Absorpcja
jest mierzona setki razy w ciąg sekundy , tworzy
wartość średnią i wynik wyświetla w formie
analogowej.

PULSOKSYMETRIA

Rejestruje światło przechodzące jedynie

przez pulsujące naczynia krwionośne.
Eliminuje to odbicia świata przechodzącego
przez tkanki pozanaczyniowe i żyły.

Pulsoksymetr odróżnia wyłącznie

deoksyhemoglobinę od innych postaci Hg:



oksyhemoglobiny



karboksyhemoglobiny



methemoglobiny.

Oznacza to, że pulsoksymetr identyfikuje

błędnie COHgb i metHgb jako O2Hgb -
podaje zawyżone wartości.

PULSOKSYMETRIA

OGRANICZENIA METODY :



niedostateczna pulsacja ( hipotermia ,
hipotensja, ucisk tętnicy )



obecność we krwi ww. Hg



anemia , hemodylucja



artefakty ruchowe



wskaźniki kolorowe we krwi (zaniżają
wynik)



lakier do paznokci

POMIAR TEMPERATURY
CIAŁA



Utrzymanie normotermii jest istotne u
noworodków , małych dzieci i podczas
długotrwałych znieczuleń.



W warunkach fizjologii temp. utrzymuje
się w granicach 36,5 – 37,5st.



Regulacja odbywa się w podwzgórzu.
Wszystkie anestetyki zakłócają jego
funkcję. Utrata ciepła podczas operacji
wynosi 210 kcal/h, a produkcja 60 kcal/h.
Jeżeli temperatura na sali operacyjnej
wynosi mniej niż 21 stopni to organizm
nie nadąża z produkcją ciepła.

POMIAR TEMPERATURY
CIAŁA

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE

NA SPADEK
TEMPERATURY CIAŁA:



otwarcie jam ciała



zimne płyny infuzyjne



podeszły wiek

POMIAR TEMPERATURY
CIAŁA

HIPOTERMIA – 33-35 stopni



zwolniony metabolizm
leków



wyższa utrata krwi



wzrost odsetka zakażeń



pooperacyjny wzrost
zużycia tlenu ( dreszcze)

POMIAR TEMPERATURY
CIAŁA

Kontrola temperatury ciała przydatna jest

do monitorowania funkcji układu
krążenia i przepływu tkankowego.



różnica temperatur może świadczyć o
centralizacji krążenia( większa niż 3- 4
stopnie).



nagły wzrost temperatury ciała
pomaga w szybkim rozpoznaniu
gorączki złośliwej i przełomu
tarczycowego.

POMIAR TEMPERATURY
CIAŁA



Przełyk – dolna część między sercem a aortą
odpowiada temperaturze centralnej



Odbyt- mało przydatne, ponieważ zależy od
przepływu krwi przez śluzówkę i obecności
stolca



Tchawica i górna część przełyku – odpowiada
temperaturze gazów



Zewnętrzny przewód słuchowy – odpowiada
temperatorze krwi przepływającej przez mózg



Dół pachowy i skóra- zależy od przepływu
krwi i nie jest przydatny do nadzoru
śródoperacyjnego i w stanach ciężkich.