Ewolucja i jej dowody

Ewolucja to powolny,

nieodwracalny i kierunkowy

proces rozwoju organizmów,

którego efektem jest coraz

większa różnorodność,

złożoność i organizacja świata

żywego

i któremu podlegają całe

populacje, a nie pojedyncze

osobniki.

Ewolucja odpowiedzialna
jest za różnorodność form
biologicznych, ich
rozmieszczenie
geograficzne oraz za ich
przystosowanie (adaptację)
do środowiska.

Ewolucjoniści korzystają z dowodów
w celu potwierdzenia dróg ewolucji.

Dowodami ewolucji nazywamy fakty
z różnych dziedzin nauk biologicznych,
przemawiające za słusznością ewolucji.

Dowody ewolucji podzielono na dwie grupy:
dowody bezpośrednie oraz dowody
pośrednie.

Są to dowody, które świadczą o
przebiegu ewolucji bezpośrednio.
Takimi dowodami są dane
paleontologiczne (skamieniałości),
analiza których wskazuje na
kolejność pojawiania się
w historii Ziemi form od
najprostszych do coraz bardziej
skomplikowanych. Dane
paleontologiczne pozwalają śledzić
drogi, jakimi przebiegał proces
ewolucyjny.

BEZPOŚREDNIE

DOWODY EWOLUCJI

SZCZĄTKI KOPALNE

fragmenty

organizmów

występujących

w poprzednich

okresach

geologicznych;

pozwalają ustalić

wygląd oraz

poziom rozwoju

tych organizmów

np. skamieniały

las

w Arizonie

ODCISKI

powstały jako
ślady twardych
elementów w
miękkim
podłożu np.
widłaki
i paprocie w
postaci
odcisków na
płytach
węglowych,
odciski
amonitów

ODLEWY

powstały jako
“odlewoform
y” szkieletu,
który z
czasem był
wymyty
przez wodę

szczątki odchodów zwierząt

KAPROLITY

INKLUZJE

zachowanie całych
niezmienionych
organizmów w
bursztynie,
lodowcu, iłach z
woskiem ziemnym
(np.: owady, pająki,
nasiona)

Do szczególnych dowodów bezpośrednich
ewolucjoniści zaliczają organizmy lub ich
szczątki stanowiące ogniwa pośrednie
między gromadami. Takimi formami
pośrednimi są:



Tiktaalik



Ichtiostega



Archeopteryks

Tiktaalik



Był ogniwem

pośrednim

między rybami

a płazami.

Chociaż miał

płetwy, a jego

ciało było

pokryte łuską,

nie był typową

rybą. Podczas

poruszania się

po płytkich

wodach,

musiał

podpierać się

płetwami,

unosić się na

nich i

opuszczać

.

Ichtiostega

Była pierwszym płazem z dobrze
rozwiniętymi kończynami. Miała
jednak również wiele cech
rybich, m.in. Płetwę ogonową i
linię boczną. Żyła w wodzie, ale
mogła również poruszać się na
lądzie

Archeopteryks

Był formą
pośrednią miedzy
gadami a ptakami.
Odznaczał się
zębami
drapieżnika oraz
długimi ogonem.
Natomiast cechy
ptasie to pióra i
skrzydła.
Archeopteryks był
wielkości gołębia

Pozwalają określić przebieg ewolucji

oraz wspólne pochodzenie form

żywych na podstawie analizy

podobieństw istniejących dzisiaj

organizmów. Dane z zakresu różnych

nauk pozwalają przedstawić dowody

pośrednie ewolucji.
Dziedziny nauk, z których ewolucjoniści

czerpią dowody pośrednie to:

paleontologia, anatomia oraz genetyka

POŚREDNIE DOWODY
EWOLUCJI

NARZĄDY HOMOLOGICZNE : mają to

samo pochodzenie, ten sam plan
budowy, ale spełniają one różne funkcje,
np.:
-skrzydło ptaka, noga konia, płetwa wieloryba,
ręka człowieka

NARZĄDY ANALOGICZNE spełniają tę

samą funkcję, ale pochodzenie i plan

budowy jest inny, np.:

- skrzydło ptaka i skrzydło motyla – oba służą do

latania
-skrzela ryby (powstałe z elementów gardzieli)

i skrzela raka (powstałe z górnej gałązki

dwugałęzistych odnóży)
-oko kręgowca np. ryby (wywodzące się z wypustek

mózgowia) i oko głowonoga np. ośmiornicy (będące

wytworem powłok ciała)

Narząd szczątkowy

w biologii określa się tak narządy
o uproszczonej budowie w porównaniu do
ich odpowiedników u innych organizmów,
zwłaszcza przodków. Uwstecznienie
budowy tych narządów nastąpiło wskutek
zatracenia ich pierwotnej funkcji. Narządy
szczątkowe zwykle nie spełniają żadnej
biologicznej funkcji. Narząd szczątkowy w
toku ewolucji zanika. Jeśli jednak nie
upośledza funkcjonowania organizmu, to
nie jest eliminowany przez dobór naturalny.
Narządy szczątkowe są dowodami ewolucji.

Konwergencja

– proces powstawania pod

wpływem takich samych warunków
środowiskowych podobnych cech u
niespokrewnionych organizmów. Źródłem
konwergencji jest występowanie tych samych
czynników doboru naturalnego wpływających na
proces ewolucji różnych populacji.

Koniec