Ostre zapalenie wyrostka

Ostre zapalenie wyrostka

robaczkowego

robaczkowego

Dr med. Krzysztof Jędrosz

Dr med. Krzysztof Jędrosz



Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego jest najczęstszą

Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego jest najczęstszą

przyczyną "ostrego brzucha". Jeśli nie jest właściwie

przyczyną "ostrego brzucha". Jeśli nie jest właściwie

leczone może być chorobą bardzo groźną. Zapalenie

leczone może być chorobą bardzo groźną. Zapalenie

wyrostka może wystąpić w każdym wieku (wiek 80%

wyrostka może wystąpić w każdym wieku (wiek 80%

chorych waha się między 5 a 35 rokiem życia),

chorych waha się między 5 a 35 rokiem życia),

jednakowo często u mężczyzn i kobiet. Rzadko zdarza

jednakowo często u mężczyzn i kobiet. Rzadko zdarza

się u niemowląt i małych dzieci. Przyczyną zapalenia jest

się u niemowląt i małych dzieci. Przyczyną zapalenia jest

prawie zawsze zatkanie jego światła, często kałem.

prawie zawsze zatkanie jego światła, często kałem.

Niedrożność wyrostka prowadzi do rozdęcia i

Niedrożność wyrostka prowadzi do rozdęcia i

wytworzenia ropnia, a następnie zakrzepów,

wytworzenia ropnia, a następnie zakrzepów,

niedokrwienia, zgorzeli i perforacji. Rzadkimi

niedokrwienia, zgorzeli i perforacji. Rzadkimi

przyczynami zamknięcia światła mogą być pasożyty,

przyczynami zamknięcia światła mogą być pasożyty,

ciała obce, a u dzieci przerost tkanki chłonnej.

ciała obce, a u dzieci przerost tkanki chłonnej.

Ogromny, rozdęty, zmieniony zapalnie wyrostek robaczkowy

Ogromny, rozdęty, zmieniony zapalnie wyrostek robaczkowy

wraz z częścią kątnicy.

wraz z częścią kątnicy.



Objawy

Objawy



Ból kolkowy w okolicy pępka lub nadbrzusza promieniujący do

Ból kolkowy w okolicy pępka lub nadbrzusza promieniujący do

prawego dołu biodrowego i następnie umiejscawiający się w

prawego dołu biodrowego i następnie umiejscawiający się w

prawym podbrzuszu. Utrata łaknienie, nudności i zaburzenia w

prawym podbrzuszu. Utrata łaknienie, nudności i zaburzenia w

oddawaniu stolca są częstymi objawami. Wymioty występują

oddawaniu stolca są częstymi objawami. Wymioty występują

rzadko. Różnorodność objawów jest związana z różną lokalizacją

rzadko. Różnorodność objawów jest związana z różną lokalizacją

końcowej części wyrostka, który może znajdować się w okolicy

końcowej części wyrostka, który może znajdować się w okolicy

różnych narządów jamy brzusznej. Biegunka jest objawem

różnych narządów jamy brzusznej. Biegunka jest objawem

zapalenia w przypadku miedniczego położenia wyrostka. Bliskość

zapalenia w przypadku miedniczego położenia wyrostka. Bliskość

usytuowania zapalenia wyrostka z moczowodem lub pęcherzem

usytuowania zapalenia wyrostka z moczowodem lub pęcherzem

może powodować parcie na mocz lub częstomocz. Chory unika

może powodować parcie na mocz lub częstomocz. Chory unika

ruchów i często zgina prawą nogę w kolanie, podciągając ją do

ruchów i często zgina prawą nogę w kolanie, podciągając ją do

góry w celu zmniejszenia napięcia mięśni w okolicy prawego dołu

góry w celu zmniejszenia napięcia mięśni w okolicy prawego dołu

biodrowego. Objawy choroby u małych dzieci oraz u ludzi w

biodrowego. Objawy choroby u małych dzieci oraz u ludzi w

podeszłym wieku często są nietypowe, co opóźnia ustalenie

podeszłym wieku często są nietypowe, co opóźnia ustalenie

rozpoznania i zwiększa ryzyko przedziurawienia wyrostka.

rozpoznania i zwiększa ryzyko przedziurawienia wyrostka.

Objawy ogólne

Objawy ogólne



•

•

podwyższona ciepłota ciała do 38 st. C lub nawet

podwyższona ciepłota ciała do 38 st. C lub nawet

39 st. C

39 st. C

• dość często różnica temperatury ciała pomiędzy

• dość często różnica temperatury ciała pomiędzy

mierzoną pod pachą a w odbytnicy powyżej 1 st. C

mierzoną pod pachą a w odbytnicy powyżej 1 st. C

• przyspieszenie czynności serca

• przyspieszenie czynności serca

• bóle w jamie brzusznej pojawiają się podczas

• bóle w jamie brzusznej pojawiają się podczas

kaszlu

kaszlu

• szmery perystaltyczne (ruchów robaczkowych)

• szmery perystaltyczne (ruchów robaczkowych)

jelit osłabione

jelit osłabione

• zaczerwienienie skóry

• zaczerwienienie skóry

• nieprzyjemny zapach z ust

• nieprzyjemny zapach z ust

• obłożenie języka

• obłożenie języka

Prawy dół biodrowy

Prawy dół biodrowy



•

•

bolesność uciskowa i obrona mięśniowa,

bolesność uciskowa i obrona mięśniowa,

najsilniejsza w punkcie McBurneya*

najsilniejsza w punkcie McBurneya*

• bolesność przy oderwaniu ręki od powłok

• bolesność przy oderwaniu ręki od powłok

brzusznych po ucisku (objaw Blumberga)

brzusznych po ucisku (objaw Blumberga)

• przeczulica

• przeczulica



Badanie odbytnicy palcem (per rectum)

Badanie odbytnicy palcem (per rectum)

Bolesność po stronie prawej i od przodu w

Bolesność po stronie prawej i od przodu w

około 30% przypadków.

około 30% przypadków.

Inne objawy

Inne objawy



Przy ucisku lewego podbrzusza bolesność

Przy ucisku lewego podbrzusza bolesność

odczuwana jest w prawym dole biodrowym (objaw

odczuwana jest w prawym dole biodrowym (objaw

Rovsinga). Ból wywołany prostowaniem kończyny w

Rovsinga). Ból wywołany prostowaniem kończyny w

stawie biodrowym, który pojawia się, gdy zapalnie

stawie biodrowym, który pojawia się, gdy zapalnie

zmieniony wyrostek robaczkowy jest zlokalizowany

zmieniony wyrostek robaczkowy jest zlokalizowany

pozakątniczo, a jego koniec znajduje się w okolicy

pozakątniczo, a jego koniec znajduje się w okolicy

mięśnia biodrowo-lędźwiowego (objaw Jaworskiego).

mięśnia biodrowo-lędźwiowego (objaw Jaworskiego).

Dodatni objaw zasłonowy (ból wywołany biernym

Dodatni objaw zasłonowy (ból wywołany biernym

ruchem rotacji wewnętrznej lub zewnętrznej zgiętej

ruchem rotacji wewnętrznej lub zewnętrznej zgiętej

w stawie biodrowym kończyny dolnej), występuje,

w stawie biodrowym kończyny dolnej), występuje,

gdy proces zapalny jest zlokalizowany w pobliżu

gdy proces zapalny jest zlokalizowany w pobliżu

mięśnia zasłonowego wewnętrznego.

mięśnia zasłonowego wewnętrznego.

Badania laboratoryjne

Badania laboratoryjne



•

•

liczba białych krwinek prawie zawsze

liczba białych krwinek prawie zawsze

przekracza 12 000 w mm3

przekracza 12 000 w mm3

• zwiększa się odsetek młodych postaci

• zwiększa się odsetek młodych postaci

białych krwinek

białych krwinek

• hematokryt może być lekko

• hematokryt może być lekko

podwyższony

podwyższony

• u około 20% chorych białkomocz

• u około 20% chorych białkomocz

• niekiedy w moczu obecność niewielkiej

• niekiedy w moczu obecność niewielkiej

ilości czerwonych i/lub białych krwinek

ilości czerwonych i/lub białych krwinek

• zaczerwienienie skóry

• zaczerwienienie skóry

Badania radiologiczne

Badania radiologiczne



Niekiedy przeglądowe zdjęcie jamy brzusznej może wykazać

Niekiedy przeglądowe zdjęcie jamy brzusznej może wykazać

nieprawidłowości takie jak:

nieprawidłowości takie jak:

• uwidocznienie owalnego, zwapniałego kamienia

• uwidocznienie owalnego, zwapniałego kamienia

znajdującego się w wyrostku

znajdującego się w wyrostku

• rozdęty, wypełniony gazem z widocznym poziomem płynu

• rozdęty, wypełniony gazem z widocznym poziomem płynu

wyrostek

wyrostek

• zbiornik gazu lub poziom płynu w kątnicy lub końcowym

• zbiornik gazu lub poziom płynu w kątnicy lub końcowym

odcinku jelita cienkiego

odcinku jelita cienkiego

• skrzywienie boczne kręgosłupa w następstwie skurczu

• skrzywienie boczne kręgosłupa w następstwie skurczu

mięśnia biodrowo-lędźwiowego po stronie prawej

mięśnia biodrowo-lędźwiowego po stronie prawej

Także wykonanie ultrasonografii lub tomografii komputerowej

Także wykonanie ultrasonografii lub tomografii komputerowej

pozwala na ustalenie zakresu i lokalizacji stanu zapalnego

pozwala na ustalenie zakresu i lokalizacji stanu zapalnego

poza wyrostkiem robaczkowym oraz na odpowiednie

poza wyrostkiem robaczkowym oraz na odpowiednie

zaplanowanie leczenia operacyjnego.

zaplanowanie leczenia operacyjnego.

Usg zapalnie zmienionego wyrostka robaczkowego

Usg zapalnie zmienionego wyrostka robaczkowego

(wyrostek oznaczony wskaźnikami).

(wyrostek oznaczony wskaźnikami).

Rozwój stanu zapalnego w wyrostku

Rozwój stanu zapalnego w wyrostku

robaczkowym - patomorfologia

robaczkowym - patomorfologia



Zapalenie wyrostka

Zapalenie wyrostka

robaczkowego najczęściej jest

robaczkowego najczęściej jest

zapoczątkowane przez obrzęk

zapoczątkowane przez obrzęk

tkanki podśluzowej, bogatej w

tkanki podśluzowej, bogatej w

naczynia limfatyczne.

naczynia limfatyczne.

Obrzęknięta tkanka blokuje

Obrzęknięta tkanka blokuje

światło wyrostka. Rzadko w

światło wyrostka. Rzadko w

zmienionym zapalnie wyrostku

zmienionym zapalnie wyrostku

znajduje się kamień kałowy.

znajduje się kamień kałowy.

Normalnym następstwem tego

Normalnym następstwem tego

obrzęku jest ściśnięcie naczyń

obrzęku jest ściśnięcie naczyń

limfatycznych, żył i w końcu

limfatycznych, żył i w końcu

tętnic z nadmiernym rozwojem

tętnic z nadmiernym rozwojem

bakterii w świetle wyrostka.

bakterii w świetle wyrostka.



Zmiany zapalne

Zmiany zapalne

doprowadzają do zropienia

doprowadzają do zropienia

ściany wyrostka, a nawet

ściany wyrostka, a nawet

zgorzeli. Proces zapalny

zgorzeli. Proces zapalny

może objąć oprócz wyrostka

może objąć oprócz wyrostka

robaczkowego graniczącą z

robaczkowego graniczącą z

nim sieć, krezkę i pętle jelit.

nim sieć, krezkę i pętle jelit.

Ta zbita masa zapalna może

Ta zbita masa zapalna może

być czasami wyczuwalna

być czasami wyczuwalna

przez powłoki brzuszne. Jeśli

przez powłoki brzuszne. Jeśli

nastąpi perforacja często

nastąpi perforacja często

dochodzi do ograniczenia

dochodzi do ograniczenia

zmiany i wytworzenia

zmiany i wytworzenia

ropnia.

ropnia.



Jeżeli nastąpi

Jeżeli nastąpi

perforacja to

perforacja to

podnosi się ryzyko

podnosi się ryzyko

późniejszego

późniejszego

wytworzenia ropnia

wytworzenia ropnia

śródbrzusznego.

śródbrzusznego.

Appendektomia

Appendektomia

laparoskopowa

laparoskopowa



Oto wyrostek robaczkowy, lekko

Oto wyrostek robaczkowy, lekko

zmieniony zapalnie, który obecnie nie

zmieniony zapalnie, który obecnie nie

spełnia żadnej znaczącej roli w

spełnia żadnej znaczącej roli w

organizmie.

organizmie.



Pierwszym krokiem w

Pierwszym krokiem w

zabiegu jest

zabiegu jest

uwolnienie wyrostka

uwolnienie wyrostka

z krezeczki. Dokonuje

z krezeczki. Dokonuje

się tego preparując

się tego preparując

wyrostek i używając

wyrostek i używając

elektrokoagulatora,

elektrokoagulatora,

aby zapobiec

aby zapobiec

krwawieniu.

krwawieniu.



Od szczytu wyrostka

Od szczytu wyrostka

do jego podstawy

do jego podstawy

odcina się

odcina się

nożyczkami

nożyczkami

krezeczkę wyrostka.

krezeczkę wyrostka.



Podstawę wyrostka

Podstawę wyrostka

podwiązuje się

podwiązuje się

nićmi.

nićmi.



Szew powinien być

Szew powinien być

mocno zaciśnięty,

mocno zaciśnięty,

aby był bezpieczny.

aby był bezpieczny.



Odcinanie nożyczkami

Odcinanie nożyczkami

nici z szwu.

nici z szwu.



W końcu wyrostek

W końcu wyrostek

może zostać odcięty od

może zostać odcięty od

podstawy.

podstawy.



Zabieg jest zakończony.

Zabieg jest zakończony.

Teraz tylko kontrola,

Teraz tylko kontrola,

czy przypadkiem coś

czy przypadkiem coś

nie krwawi.

nie krwawi.