Społeczno-
kulturowe
uwarunkowania
zachowań w
chorobie

-rola społeczna chorego i
pacjenta

Justyna Rewers,

Pielęgniarstwo s.

Gr. 5

Choroba

-dynamiczna

reakcja ustroju na działanie
czynnika
chorobotwórczego,
prowadząca do zaburzeń
naturalnego współdziałania
narządów i tkanek, a w
następstwie- do zaburzeń
czynnościowych i zmian
organizmu w narządach i
całym ustroju .

• zaprzeczenie;
• pomniejszenie;
• przyjęcie diagnozy lekarskiej;
• wyolbrzymienie.

Reakcje człowieka
na chorobę:

Pomniejszenie

-chory

bagatelizuje chorobę.
Wyjaśnieniom lekarzy i
własnym dolegliwością
nadaje znaczenie
stosunkowo łatwe do
przyjęcia , tzn. nie budzące
poważnych objawów.

•Zaprzeczenie

-wyraz działania

mechanizmu obronnego
określanego zwykle jako
wyparcie. Informacje chorego o
jego chorobie i ewentualnie
doznawanej dolegliwości nie
prowadzą do ukształtowania się
obrazu własnej choroby.

Przyjęcie diagnozy lekarskiej-

akceptacja diagnozy, chory
zdaje się na opinie lekarza.
Przyjmuje udzielone mu
wyjaśnienia a obraz własnej
choroby, mimo braku informacji
ściśle medycznych, zbliża do
rozpoznania ustalonego przez
lekarza.

Wyolbrzymienie

- na każde

pogorszenie samopoczucia
reaguje z przesadą i
koncentruje się całkowicie na
swoich dolegliwościach.

Różnorodne podejście pacjenta
do choroby:

-

religijne

- Bóg doświadczając nas chorobą chce

zbliżyć nas do siebie poprzez ból i cierpienie. Odkrycie
Boga w cierpieniu to największa tajemnica, a
jednocześnie łaska dla ludzi dążących do świętości .

-

medyczne

-to medycyna pomaga w leczeniu chorób,

podejście to pozwoliło zwalczyć wiele epidemii oraz
opanować choroby upośledzające sprawność człowieka,
dzięki temu ludzie żyją dłużej.

-

magiczne

-ludzie uważali,iż to magia może ich jedynie

wyleczyć, uchronić od zła, np..

Dawni Słowianie wierzyli, że ta

roślina ma magiczną moc odwracania uroków i klątw. Trzeba tylko
znać osobę, która rzuciła przekleństwo, rzucić jej pod nogi siedem
kawałków tej rośliny i trzy razy splunąć za siebie, a wszystko minie...

Model stosunku lekarz-

pacjent:

• Rola pacjenta.

• Rola zawodowa lekarza.

Rola teatralna

– rola

współczesnego

teatru jest ściśle i ostatecznie określona.

Termin „ rola” przeszedł z teatru do nauki
współczesnej. Obecnie posługuje się nim
wielu psychologów i socjologów, którzy
mówiąc o roli mają na myśli zachowanie się
człowieka, w życiu społecznym każdy
człowiek wykonuje w gruncie rzeczy własną,
oddzielną i niepowtarzalną rolę. Wchodzą tu
w gre normy moralne, obyczajowe i
zwyczajowe oraz prawne.

Rola pacjenta

:

oczekuje się, że

człowiek chory będzie poszukiwał
kompletnej pomocy lekarskiej,
jednocześnie podporządkowuje się
reżimowi postępowania
leczniczego, zleconego przez
lekarza. Osoba podejmująca tę
role zwolniona jest od pełnienia
swoich dotychczasowych
obowiązków i ról.

Rola zawodowa lekarza:

A. Powinności lekarza:

-działania w celu zapewnienia opieki pacjentowi,

-wykonywanie zawodu zgodnie z zasadami etyki lekarskiej,

-wykorzystywanie wszystkich umiejętności, posiadanych

kwalifikacji i wiedzy w odniesieniu do problemów
zdrowotnych,

-kierowanie się obiektywnością i emocjonalną

niezależnością , zawodowa samokontrola oraz
samokrytycyzm.

B.Przywileje lekarza:

-możliwość wejścia w kontakty o dużym stopniu intymności ,

-niezależność podejmowania decyzji,

- posiadanie autorytetu zawodowego.

Wyobrażenie lekarza
„kiedyś” :

-model lekarza domowego;

-przyjaciel rodziny;

-całościowe podejście do pacjenta w
sposób naturalny, dysponując zawsze
potrzebnymi do tego danymi,
uzyskanych bez szczególnych
zabiegów w przebiegu kontaktów z
pacjentem i jego rodziną.

Lekarz „dziś”:

-coraz częściej lekarza w jego tradycyjnych
czynnościach zastępuje aparat;

-dolegliwości pacjenta prezentowane są w
postaci zarejestrowanych wyników badań;

-w warunkach specjalistycznych pacjentem
zajmuje się często nie jeden, lecz kilku lekarzy
danej specjalizacji ;

-podejście skoncentrowane wyłącznie na chorobie
pacjenta;

- kontakt między pacjentem a lekarzem ulega
rozproszeniu.

Literatura:

1.Encyklopedia Popularna PWN,
Warszawa 1990 r.

2. Jarosz Marek, Psychiatra i jego
pacjent, Warszawa 1982 r.

3.Jarosz Marek, Psychologia lekarska,
Warszawa 1983 r.