Istota oraz

uwarunkowania

zachowań

organizacyjnych

Najważniejszym i zasadniczo

różniącym się od innych

składnikiem każdej

organizacji są ludzie.

• Przedmiotem nauki o zachowaniach

w organizacji (ZWO) jest
systematyczne badanie działań i
postaw ludzi w obrębie
organizacji

Trzy rodzaje zachowań w

odniesieniu do efektywności

pracowników:

• wydajność,
• nieobecność w pracy i
• fluktuacja zatrudnienia.

Zachowania obywatelskie w

organizacji

• Pomaganie członkom zespołu

roboczego

• Zgłaszanie się na ochotnika do

dodatkowych zadań

• Unikanie zbędnych konfliktów
• Wypowiadanie pozytywnych

stwierdzeń o własnej grupie roboczej
oraz o organizacji jako całości

Według J. Gordon

„Zachowanie

organizacyjne” stanowi:

• szereg działań i postaw ludzkich

w organizacjach,

• proces uczenia się człowieka,

grupy i całej organizacji w
środowisku pracy,

• ogół wiedzy i dziedzina badań o

organizacjach i jej uczestnikach.

Zachowania

organizacyjne to:

• sposoby indywidualnego

działania człowieka,
postępowanie grupy lub zespołu
osób, a także całej organizacji,
jaką jest firma, uczelnia, bank,
urząd samorządu terytorialnego

Sposób działania

• obejmuje sposoby reakcji na

powtarzające się lub przypadkowe
zdarzenia i postawy.

Sposób działania może mieć

różny charakter:

• może być wyuczony w rezultacie

zdobytych doświadczeń, także

• nabyty za pośrednictwem genów

odziedziczonych od swoich rodziców i

• spontaniczny, nieprzewidywalny w

zaskakujących sytuacjach

Zachowania organizacyjne

są:

• systemem zachowań i działań

związanych z wykorzystywaniem
przez ludzi zadań w pracy oraz
osiąganiem celów organizacji.
Ich istotą jest zarówno adaptacja
do wymogów stawianych
jednostce przez otoczenie, jak i
przekształcanie rzeczywistości
przez podmiot w stanie działania

Istotą zachowań

organizacyjnych jest

definiowanie organizacji jako

systemu społecznego

obejmującego cztery funkcje

zachowania:

• zespół stosunków międzyludzkich,
• struktura grup istniejących w

organizacji,

• system stanowisk i
• pozycji społecznych.

Nauki behawiorystyczne:

• psychologia (zwłaszcza psychologia

społeczna),

• socjologia,
• antropologia, czy
• nauki polityczne.

Podejścia do zachowań

organizacyjnych z różnych

perspektyw nauk

interdyscyplinarnych :

• indywidualnej (realizowanej głównie na gruncie

psychologii, obejmującej badania procesu uczenia się,

motywacji, osobowości, percepcji, zdolności kierowniczych,

zadowolenia z pracy, postaw, umiejętności indywidualnego

podejmowania decyzji i związanej z nią umiejętności oceny

sytuacji, stresu zawodowego);

• grupowej (realizowanej przede wszystkim w obrębie

socjologii i psychologii społecznej, dotyczącej takich

problemów jak dynamika grupowa, komunikacja i konflikty

między grupami, zmiany organiza cyjne, kultura organizacji,

decyzje grupowe);

• systemowej (realizowanej w ramach antropologii kultury a

koncentrującej się na analizie porównawczej systemów

wartości, porównywaniu postaw, kultury i środowiska

organizacyjnego, sprawowania władzy w różnych systemach

organizacyjnych)

Psychologia

• jako nauka o emocjach, zachowaniu i

umyśle człowieka, dostarcza opisu
przyczyn i warunków jego
określonego postępowania.

Psychologia obejmuje swoim

zainteresowaniem:

• zagadnienia uczenia się, postrzegania,

osobowości, różnorodności
pracowników, emocji, szkolenia,
skuteczności przywództwa, potrzeb i
sił motywacyjnych, zadowolenia z
pracy, procesów podejmowania
decyzji, oceny efektywności,
mierzenia postaw, technik doboru
pracowników, projektowania metod
pracy i stresu w pracy.

Socjologia

• bada społeczeństwo i rozwój ludzkich

społeczności, wskazuje na cele i
przyczyny relacji między ludźmi czy
też rozwój grupy.

Socjologia obejmuje swoim

zainteresowaniem:

• dynamikę grup, projektowanie

zespołów roboczych, kulturę
organizacji, teorię i strukturę grup
formalnych, biurokrację,
komunikację, pozycję, władzę,
konflikt i równowagę między pracą a
życiem osobistym.

Antropologia

• zajmuje się badaniem społeczeństw,

aby poznać istoty ludzkie i ich
postępowanie.

• wskazuje na pochodzenie, kulturę i

rozwój człowieka w różnych
uwarunkowaniach.

Nauki polityczne

• koncentrując się na praktycznych

działaniach rządu i zarządzaniu
sprawami publicznymi, pomagają
wyjaśnić sposoby zachowań całych
organizacji, w tym przedsiębiorstw.

Zachowanie

indywidualne

• dotyczy pracownika, który sam

inicjuje, realizuje i koryguje działania,
każdorazowo przejawiając
bezpośredni wpływ.

Zachowania w grupie

• są podstawą realizacji zadań i celów

przedsiębiorstwa. Prowadzą one do:
powstawania zespołów, ustawania ich
działalności, współpracy między
jednostkami organizacyjnymi, przekazu
i wymiany informacji, współdziałania
menedżerów z pracownikami,
przywództwa w grupie, prowadzenia
negocjacji, rozwiązywania konfliktów.

Zachowanie kierownika

• wywiera wpływ na kierowanych.

Posiadana władza może uszczuplać
lub przyznawać właściwe
kompetencje pracownikom oraz
scalać ludzi do niezwykłych zadań.

Nauka o zachowaniu człowieka

poszukuje odpowiedzi na

pytania:

1.

Co określa osobowość człowieka i jej

charakterystyki? Jak różne charakterystyki

osobowości (poczucie własnej godności,

uporczywość, energia itd.) wpływają na zachowania?

2. Co umożliwia dokładną percepcję?
3. Jakie czynniki wpływają na indywidualny styl

rozwiązywania problemów, a jakie na styl grupowy?

4. Jaki model uczenia się rekomendować pracownikom,

by skłonić ich do nowych zachowań i stosownych

działań?

5. Co motywuje ludzi do podejmowania działań i lepszej

pracy?

6. Co jest przyczyną konfliktu roli i stresu?
7. Co przyczynia się do efektywnego porozumiewania

się ludzi?

cd.

8. Jakie cechy charakteryzują skutecznego

przywódcę?

9. Co przyczynia się do spójności uczestników

grupy?

10. Co przyczynia się do skutecznego

podejmowania decyzji?

11. Jak należy radzić sobie z konfliktem?
12. Jak pozyskiwać władzę i jak ją efektywnie

stosować?

13. Jakie czynniki doprowadzają do wysokiej

kultury organizacyjnej?

14. Jakie typy struktury organizacyjnej

wprowadzać?

15. Jak wywołać pożądane zmiany w pracowniku i

organizacji?