Zobowiązania - część

szczegółowa (11)

dr Marek Świerczyński

Katedra Prawa Cywilnego i Prawa

Prywatnego Międzynarodowego

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Zamówienia publiczne to odpłatne

umowy majątkowe, na podstawie
których Skarb Państwa, jednostki
samorządu terytorialnego lub inne
podmioty zapewniają niezbędne dla
realizacji zadań publicznych dostawy,
usługi lub roboty budowlane.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Jako umowy zachowują w pełni swój

cywilno-prawny charakter, przede
wszystkim oparte są na zasadzie
równorzędności stron.

• Podlegają jednak licznym ograniczeniom

ustawowym, działającym selektywnie
względem ogólnej swobody kontraktowej,
które uzasadnione są bezpośrednio
wieloma zagrożeniami interesu
publicznego

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Podstawowe znaczenie ma wymóg

zastosowania przetargu lub innej
procedury eliminacyjnego wyboru
oferty pod rygorem nieważności
umowy finalnej.

• Udzielanie zaś zamówień z wolnej

ręki dopuszcza się wyjątkowo.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Równie doniosły jest zakaz udzielania

zamówień bez wyczerpującego oznaczenia
przedmiotu świadczenia lub bezterminowych
albo nie znajdujących dostatecznego pokrycia
finansowego w planie wydatków publicznych.

• Szczególne znaczenie mają wymagania w

zakresie jawności i pisemności postępowania,
a także konieczność zachowania formy
pisemnej umowy (zastępczej formy
elektronicznej) pod rygorem nieważności.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Wszystkie te ograniczenia swobody

kontraktowej tworzą swoisty reżim

prawny, którego przestrzeganie

zapobiega udzielaniu zamówień

wykonawcom niezdolnym do należytej

ich realizacji, z pogwałceniem zasad

równego traktowania oferentów i

uczciwej konkurencji, czy z naruszeniem

ogólnego wymogu zachowania

zadowalającej efektywności wydatku ze

środków publicznych

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Obowiązujący reżim prawny zawarty jest w

ustawie z 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień

publicznych i licznych ustawach wykonawczych.

• Są to przepisy stanowiące lex specialis względem

przepisów kodeksu cywilnego.

• Reżim z nich wynikający ulega wyłączeniu w

przypadkach wskazanych w art. 4 pzp, pośród

których najważniejsze znaczenie praktyczne ma

wyłączenie dotyczące drobnych zamówień o wartości

do 14 tys. euro, które udzielane są według ogólnych

zasad kodeksowych, z uwzględnieniem niewielkich

ograniczeń wynikających z przepisów o finansach

publicznych

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Postępowanie o udzielenie

zamówienia publicznego stanowi
uporządkowany ciąg czynności
prawnych i faktycznych,
zdeterminowanych ustawowo.

• Opiera się na pewnych generalnych

założeniach i wzorcach
czynnościowych, zwanych „zasadam
i”.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Zasady te spełniają jedynie rolę reguł

drugiego stopnia, wobec mających
pierwszeństwo ogólnych zasad prawa
cywilnego, zwłaszcza względem zasady
równorzędności stron, autonomii woli, czy
zasady pacta sunt servanda.

• Większość zasad udzielania zamówień

publicznych wynika z prawa europejskiego,
zwłaszcza z dyrektyw transponowanych do
prawa krajowego.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Zasada pomocniczości polega na

tym, że władza publiczna i podległe jej
jednostki organizacyjne zaspokajają
potrzeby publiczne za pośrednictwem
środków niewładczych, a wykorzystanie
władztwa publicznego stanowi
niezbędny wyjątek.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Ograniczenia swobody kontraktowej

realizowane są zasadniczo za
pośrednictwem przepisów
bezwzględnie obowiązujących (art. 56
kc), z wyłączeniem instrumentów
administracyjnych.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Otwarty i równy dostęp do

zamówień publicznych wynika ze
swobód europejskich (TFUE)
dotyczących: przepływu towarów,
świadczenia usług i swobody
działalności gospodarczej

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Zachowanie konkurencyjności i

przejrzystości postępowania
zapewnia osiągnięcie zadowalającej
efektywności transakcji, obejmującej
zobowiązanie do spełnienia dostaw,
usług lub robót najlepszej jakości,
fachowo i po korzystnej cenie.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Zasada przetargowego trybu

postępowania wynika wprost z art.
10 pzp, zgodnie z którym
podstawowymi trybami udzielania
zamówień są przetarg nieograniczony i
przetarg ograniczony.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Jawność postępowania o

udzielenie zamówienia
wprowadza wyraźnie art. 8 pzp.

Umowy w sprawie zamówień

publicznych

• Pisemność postępowania wynika

z art. 9 ust. 1 pzp, według którego
postępowanie o udzielenie
zamówienia, z zastrzeżeniem
wyjątków określonych w ustawie,
prowadzi się z zachowaniem formy
pisemnej.