Mięśnie – ogólna budowa



Mięśnie- posiadają zdolność kurczenia się (zmniejszania

swojej długości), zatem ich podstawową cechą jest

generowanie ruchów.



Wyróżnia się trzy rodzaje mięśni:

1)

Mięśnie gładkie, zbudowane są z tkanki łącznej, kurczą

się powoli i wolno wracają do pierwotnej długości;

znajdują się pod kontrolą autonomicznego układu

nerwowego, zatem poza naszą świadomością

2)

Mięśnie poprzecznie prążkowane, zbudowane z włókien

kurczących się szybko pod wpływem bodźców, są

podległe naszej woli

3)

Mięsień sercowy, składa się z włókien poprzecznie

prążkowanych, które kontroluje autonomiczny układ

nerwowy



Pod względem położenia wyróżniamy mięśnie:

1)

Powierzchowne lub skórne, znajdują się

bezpośrednio pod skórą, przyczepiają się do niej

jednym lub oboma końcami; występują w formie

szczątkowej na głowie, twarzy, szyi oraz na

powierzchni dłoniowej rąk

2)

Głębokie bądź szkieletowe, położone są pod

powięzią powierzchowną; w większości oboma

końcami przyczepiają się do szkieletu

3)

nieliczne mięśnie przyczepiają się narządów

zmysłu- mięśnie gałki ocznej i kosteczek

słuchowych oraz, znajdują się w związku z

niektórymi trzewiami- językiem, krtanią,

odbytnicą

Budowa makroskopowa



Kształt mięsni:

1)

Mięśnie długie, głównie na kończynach

2)

Mięśnie szerokie, są zwykle cienkie i spłaszczone
i biorą udział w wytwarzaniu wielkich jam ciała:
klatki piersiowej, brzucha i miednicy

3)

Mięśnie krótkie, występują w okolicach, gdzie
zachodzą niewielkie ruchy a wymagana jest duża
siła (kręgosłup, okolice stawów)

4)

Mięśni mieszanych nie można zaliczyć do żadnej
grupy (np. prosty brzucha- długi i szeroki)



Powierzchnie przyczepu: wewnętrzna

powierzchnia skóry (mięśnie skórne), błona

śluzowa (mięśnie języka czy warg), powięź bądź

torebka stawowa, szkielet



Mięsień łączy się z kością zazwyczaj dwoma

końcami przyczepem początkowym bądź

przyczepem końcowym



Skład mięśnia:

1)

Brzusiec, kurczliwa masa mięśniowa zbudowana

z włókien poprzecznie prążkowanych

2)

Ścięgno- za jego pośrednictwem (bądź bez)

mięsień łączy się z miejscem przyczepu;

przenosi pracę mięśnia na kość; twór włóknisty

zbudowany z tkanki włóknistej zbitej, o

nieznacznej oporności



Podział mięśni ze względu na przebieg włókien

względem ścięgna:



Płaskie- kierunek przebiegu włókna ścięgna

stanowi prostolinijne przedłużenie kierunku

włókien mięśniowych



Wrzecionowate- włókna przebiegają równolegle

(podobny przebieg ale inny kształt mięśnia)



Półpierzaste- włókna skośnie odchodzą od

mięśnia po jednej stronie ścięgna



Pierzaste – włókna skośnie odchodzą od

mięśnia po obu stronach ścięgna



Podział mięśni ze względu na kierunek

działania siły mięśniowej:



Synergistyczne, współdziałają w wykonywaniu

tego samego ruchu



Antagonistyczne, mięśnie wykonujące ruchy

przeciwne

Budowa mikroskopowa



Podstawową jednostką strukturalną mięśnia jest

komórka mięśniowa, zwana też włóknem

mięśniowym



Włókno mięśniowe otacza błona komórkowa-

sarkolema



W mięśniu szkieletowym komórki mięśniowe

zgrupowane są w pęczki, które otacza

śródmięsna



Pęczki komórek mięśniowych otacza omięsna



Cały mięsień otoczony jest namięsną



Wnętrze każdej komórki mięśniowej wypełniają

ułożone równolegle włókna kurczliwe- miofibryle;



Podstawową jednostką morfologiczną
miofibryli jest sarkomer, jest on zbudowany z
dwóch rodzajów filamentów białkowych:



Miofilamentów cienkich, utworzonych przez
aktynę,



Miofilamentów grubych, zbudowanych z
miozyny

Poszczególne miofilamenty oddziela od siebie

prążek (zwany prążkiem granicznym)



Rodzaje włókien mięśniowych:



Typ I, wolnokurczliwe ST (slow twich),

czerwone, bogate w mioglobinę; kurczą się

powoli, są zdolne do dłuższej pracy i wykazują

odporność na zmęczenie



Typ II, szybkokurczliwe FT (fast twich), białe,

zawierają niewiele mioglobiny, energię do

skurczu czerpią z beztlenowej glikolizy; ich

skurcz jest szybki i krótkotrwały a wytrzymałość

na zmęczenie mała

Konwersja to proces przekształcania jednych

włókien w drugie

Narządy pomocnicze mięśni



Powięzie- błony zbudowane z tkanki łącznej włóknistej,

które otaczają poszczególne mięśnie, grupy mięśni bądź

całą mięśniówkę ciała; włókna przebiegają równolegle do

siebie a prostopadle do mięśnia (w większości); funkcja:

ustala wzajemne położenie włókien czy poszczególnych

mięśni, utrwala położenie ścięgien bądź ich

przytwierdzenie do podłoża



Kaletki maziowe- uwypuklenie na zewnątrz błony

maziowej; ułatwiają ślizganie się ścięgien i mięśni



Pochewka ścięgien- to kaletki obejmujące mięśnie,

zatem zmniejszają tarcie ślizgającego się ścięgna na

kości oraz przytrzymują je we właściwym położeniu



Bloczki mięśni- wokół nich owijają się ścięgna mięśni,

powodując zmianę przebiegu i pociągania mięśnia



Trzeszczki- są to kostki włączone w przebieg ścięgna,

powodują one zmianę kierunku przebiegu ścięgna