Układ mięśniowy

Układ mięśniowy

Budowa mięśni poprzecznie

Budowa mięśni poprzecznie

prążkowanych

prążkowanych

Brzusiec

Ścięgna

M.
wrzecionow
aty

M.
dwubrzuśco
wy

Budowa i czynność mięśni

Budowa i czynność mięśni

poprzecznie prążkowanych

poprzecznie prążkowanych

Mięsień poprzecznie prążkowany składa się z włókien

Mięsień poprzecznie prążkowany składa się z włókien

mięśniowych (miocytów). Wewnątrz komórek

mięśniowych (miocytów). Wewnątrz komórek

znajdują się

znajdują się

równolegle ułożone włókienka kurczliwe (miofibryle).

równolegle ułożone włókienka kurczliwe (miofibryle).

Przemiany chemiczne zachodzące w mięśniach

Przemiany chemiczne zachodzące w mięśniach

wyrażają się

wyrażają się

skurczem

skurczem

.

.

Skurcz:

Skurcz:

- izotoniczny – zmniejszenie długości bez zmiany

- izotoniczny – zmniejszenie długości bez zmiany

napięcia

napięcia

- izometryczny – wzrost napięcia bez zmiany długości

- izometryczny – wzrost napięcia bez zmiany długości

- auksotoniczny – występowanie fazy izotonicznej i

- auksotoniczny – występowanie fazy izotonicznej i

izometrycznej

izometrycznej

Podstawy biomechaniki mięśni

Podstawy biomechaniki mięśni



miofibryle zbudowane są z

miofibryle zbudowane są z

białek:

białek:

aktyny i miozyny ułożonych

aktyny i miozyny ułożonych

naprzemiennie

naprzemiennie



Sarkomer – jednostka

Sarkomer – jednostka

kurczliwa

kurczliwa



Prążki ciemne – podwójnie

Prążki ciemne – podwójnie

załamują światło

załamują światło



Podczas skórczu włókna

Podczas skórczu włókna

wstawki zbliżają się do

wstawki zbliżają się do

siebie

siebie

miofibryle

jednostka
kurczliwa

wstawka

aktyna

miozyna

Źródła energii do pracy

Źródła energii do pracy

mięśni

mięśni

Glikogen mięśniowy

Kwas pirogronowy

Przemiana beztlenowa

Przemiana tlenowa

ATP

CO

2

+ H

2

O

Kwas mlekowy

Źródła energii do pracy

Źródła energii do pracy

mięśni

mięśni

ATP ADP + Pi + energia

ATP ADP + Pi + energia

30%

skurcz mięśnia

komórka mięśniowa

Pobudzenie
(nerw ruchowy)

acetylocholina

Mięśnie głowy i szyi

Mięśnie głowy i szyi

Mięśnie tułowia

Mięśnie tułowia

1.

1.

Mięśnie klatki piersiowej:

Mięśnie klatki piersiowej:



grupa powierzchowna (zakończenia

grupa powierzchowna (zakończenia

znajdują się na kościach obręczy

znajdują się na kościach obręczy

kończyny górnej i kości ramiennej)

kończyny górnej i kości ramiennej)



grupa głęboka (powodują ruchy

grupa głęboka (powodują ruchy

żeber – mięśnie oddechowe)

żeber – mięśnie oddechowe)

2. Mięśnie brzucha

2. Mięśnie brzucha

3. Mięśnie grzbietu

3. Mięśnie grzbietu

Mięśnie tułowia

Mięśnie tułowia



Mięsień piersiowy większy – przywodzi i

Mięsień piersiowy większy – przywodzi i

obraca ramię do wewnątrz, pomocniczy

obraca ramię do wewnątrz, pomocniczy

mięsień wdechowy

mięsień wdechowy



Mięsień piersiowy mniejszy – pod mięśniem

Mięsień piersiowy mniejszy – pod mięśniem

piersiowym większym, obniża łopatkę

piersiowym większym, obniża łopatkę



Miesień zębaty przedni – boczna

Miesień zębaty przedni – boczna

powierzchnia klatki piersiowej, przesuwa

powierzchnia klatki piersiowej, przesuwa

łopatkę do przodu, pomocniczy mięsień

łopatkę do przodu, pomocniczy mięsień

wdechowy

wdechowy



Mięśnie międzyżebrowe – zewnętrzne

Mięśnie międzyżebrowe – zewnętrzne

(wdechowe) i wewnętrzne (wydechowe)

(wdechowe) i wewnętrzne (wydechowe)

Przepona (diaphragma)

Przepona (diaphragma)

aorta

przełyk

Żyła
główna
dolna

Przepona (diaphragma)

Przepona (diaphragma)



Główny mięsień wdechowy

Główny mięsień wdechowy



Skurcz przepony - ciśnienia w jamie

Skurcz przepony - ciśnienia w jamie

brzusznej a w klatce piersiowej co

brzusznej a w klatce piersiowej co

umożliwia oddychanie i przyczynia

umożliwia oddychanie i przyczynia

się do wypierania krwi żylnej z jamy

się do wypierania krwi żylnej z jamy

brzusznej do klatki piersiowej

brzusznej do klatki piersiowej

Zginacz
tułowia

Zgina,
pochyla i
obraca
tułów

Obraca
tułów w
kier.
przeciwny
m, zgina i
pochyla ku
bokowi

Pochyla
głowę w
bok, ruchy
łopatki

Podciąga
tułów ku
górze

Mięśnie kończyny dolnej

Mięśnie kończyny dolnej

Mięśnie obręczy kończyny dolnej i uda od

Mięśnie obręczy kończyny dolnej i uda od

boku

boku

Mięśnie uda od przodu

Mięśnie uda od przodu

Mięśnie kończyny górnej

Mięśnie kończyny górnej

M.
odwodziciel
palucha

M. zginacz
krótki
palucha

M.
odwodziciel
palca
małego

M. zginacz
krótki
palców

M. zginacz
krótki palca
małego

M.
międzykostne

M.
przywodziciel
kciuka

M.
odwodziciel
palca małego

M.
przeciwstawia
cz, zginacz i
odwodziciel
kciuka

Choroby układu narządu ruchu

Choroby układu narządu ruchu

1.

1.

Układowe zapalne choroby tkanki łącznej

Układowe zapalne choroby tkanki łącznej

2.

2.

Zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem kręgosłupa

Zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem kręgosłupa

3.

3.

Choroby zwyrodnieniowe stawów

Choroby zwyrodnieniowe stawów

4.

4.

Zespoły reumatyczne

Zespoły reumatyczne

5.

5.

Choroby metaboliczne i gruczołów dokrewnych , którym

Choroby metaboliczne i gruczołów dokrewnych , którym

towarzyszą objawy reumatyczne

towarzyszą objawy reumatyczne

6.

6.

Nowotwory

Nowotwory

7.

7.

Zaburzenia nerwowo – naczyniowe

Zaburzenia nerwowo – naczyniowe

8.

8.

Choroby kości i chrząstek

Choroby kości i chrząstek

9.

9.

Zmiany pozastawowe

Zmiany pozastawowe

10.

10.

Różne choroby, którym towarzyszą objawy stawowe

Różne choroby, którym towarzyszą objawy stawowe

Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne

Amerykańskie Towarzystwo Reumatologiczne

Główne czynniki uszkadzające

Główne czynniki uszkadzające

układ ruchu

układ ruchu

1.

1.

Zjawiska immunologiczne (zakażenie)

Zjawiska immunologiczne (zakażenie)

2.

2.

Siły mechaniczne przekraczające

Siły mechaniczne przekraczające

wytrzymałość tkanek

wytrzymałość tkanek

3.

3.

Drobnoustroje

Drobnoustroje

4.

4.

Zaburzenia metaboliczne (tworzenie

Zaburzenia metaboliczne (tworzenie

złogów, zmiana struktury chrząstek lub

złogów, zmiana struktury chrząstek lub

kości

kości

5.

5.

Procesy rozrostowe (białaczki, przerzuty

Procesy rozrostowe (białaczki, przerzuty

nowotworowe)

nowotworowe)

Reumatoidalne zapalenie

Reumatoidalne zapalenie

stawów

stawów

Przewlekła choroba niszcząca tkanki

Przewlekła choroba niszcząca tkanki

stawowe, choroba zapalna tkanki

stawowe, choroba zapalna tkanki

łącznej, objawiająca się min.:

łącznej, objawiająca się min.:



sztywnością poranną stawów

sztywnością poranną stawów



obrzękiem stawów rąk

obrzękiem stawów rąk



zniekształceniem rąk

zniekształceniem rąk



guzki podskórne (nad stawami palców

guzki podskórne (nad stawami palców

rąk, rzepce, ścięgnie Achillesa)

rąk, rzepce, ścięgnie Achillesa)

Reumatoidalne zapalenie

Reumatoidalne zapalenie

stawów

stawów

Zesztywniające zapalenie

Zesztywniające zapalenie

stawów kręgosłupa

stawów kręgosłupa

Przewlekła postępująca choroba zapalna,

Przewlekła postępująca choroba zapalna,

prowadząca do usztywnienia kręgosłupa i

prowadząca do usztywnienia kręgosłupa i

uszkodzenia stawów biodrowych.

uszkodzenia stawów biodrowych.

Objawy:

Objawy:



Bóle w okolicy krzyżowo-pośladkowej,

Bóle w okolicy krzyżowo-pośladkowej,

promieniujące do pachwin

promieniujące do pachwin



Bóle grzbietu i klatki piersiowej w czasie kaszlu

Bóle grzbietu i klatki piersiowej w czasie kaszlu



Garbienie pleców, ograniczenie ruchów tułowia,

Garbienie pleców, ograniczenie ruchów tułowia,

głowy

głowy



Przykurcze w stawach biodrowych (poruszanie się

Przykurcze w stawach biodrowych (poruszanie się

na ugiętych nogach

na ugiętych nogach

Osteoporoza

Osteoporoza

Zmniejszona masa tkanki kostnej co prowadzi do

Zmniejszona masa tkanki kostnej co prowadzi do

zmiejszenia mechanicznej wytrzymałości kości.

zmiejszenia mechanicznej wytrzymałości kości.

1.

1.

Osteoporoza pierwotna typu I (pomenopauzalna):

Osteoporoza pierwotna typu I (pomenopauzalna):

- związana z zmniejszeniem ilości estrogenów

- związana z zmniejszeniem ilości estrogenów

- zmiany dotyczą kości gąbczastej

- zmiany dotyczą kości gąbczastej

- złamania następują w trzonach kręgów i

- złamania następują w trzonach kręgów i

dyttalnej części kości promieniowej

dyttalnej części kości promieniowej

2. Osteoporoza wtórna typu II (starcza):

2. Osteoporoza wtórna typu II (starcza):

- upośledzone tworzenie tkanki kostnej

- upośledzone tworzenie tkanki kostnej

(osłabienie osteoblastów)

(osłabienie osteoblastów)

- upośledzenie wchłaniania wapnia w przewodzie

- upośledzenie wchłaniania wapnia w przewodzie

pokarmowym

pokarmowym

Osteomalacja

Osteomalacja

Upośledzona mineralizacja kości, u dzieci – krzywica

Upośledzona mineralizacja kości, u dzieci – krzywica

w wyniku niedobory aktywnego metabolitu

w wyniku niedobory aktywnego metabolitu

witaminy D:

witaminy D:



Bóle kości (miednicy, kręgosłupa, klatki

Bóle kości (miednicy, kręgosłupa, klatki

piersiowej)

piersiowej)



Osłabienie siły mięśni

Osłabienie siły mięśni



Bolesność uciskowa kości

Bolesność uciskowa kości

Dystrofia mięśniowa

Dystrofia mięśniowa



pierwsze objawy (3 do 5 lat): chód kaczkowaty,

pierwsze objawy (3 do 5 lat): chód kaczkowaty,

nadmierne wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną

nadmierne wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną

(lordoza), osłabienie mięśni (barkowej i miedniczej)

(lordoza), osłabienie mięśni (barkowej i miedniczej)



problemy z wstawaniem z podłogi czy krzesła oraz

problemy z wstawaniem z podłogi czy krzesła oraz

z wchodzeniem po schodach

z wchodzeniem po schodach



ok. 8 r.ż. pojawiają się przykurcze w stawach

ok. 8 r.ż. pojawiają się przykurcze w stawach

skokowych, kolanowych, biodrowych i łokciowych

skokowych, kolanowych, biodrowych i łokciowych

co prowadzi to do unieruchomienia dziecka (ok.12-

co prowadzi to do unieruchomienia dziecka (ok.12-

14 r.ż.)

14 r.ż.)



ok. 20 rż. rozwija się niewydolność oddechowa,

ok. 20 rż. rozwija się niewydolność oddechowa,

która może wymagać mechanicznej wentylacji

która może wymagać mechanicznej wentylacji