Ochrona

Ochrona

zdrowia

zdrowia

Podstawy prawne ochrony

Podstawy prawne ochrony

zdrowia

zdrowia



Konstytucja Art. 68.

Konstytucja Art. 68.



Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.

Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.



Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej,

Obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej,

władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń

władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń

opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.

Warunki i zakres udzielania świadczeń określa ustawa.



Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia

Władze publiczne są obowiązane do zapewnienia

szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom

szczególnej opieki zdrowotnej dzieciom, kobietom

ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w

ciężarnym, osobom niepełnosprawnym i osobom w

podeszłym wieku.

podeszłym wieku.



Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób

Władze publiczne są obowiązane do zwalczania chorób

epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia

epidemicznych i zapobiegania negatywnym dla zdrowia

skutkom degradacji środowiska.

skutkom degradacji środowiska.



Władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej,

Władze publiczne popierają rozwój kultury fizycznej,

zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży.

zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży.

Kwestia ochrony zdrowia -

Kwestia ochrony zdrowia -

tendencje

tendencje

Kwestia ochrony zdrowia wykazuje

Kwestia ochrony zdrowia wykazuje

tendencję rozszerzającą

tendencję rozszerzającą

Związek z/ze:

Związek z/ze:



- postępem społecznym,

- postępem społecznym,



- zmianami politycznymi /ubezpieczenie

- zmianami politycznymi /ubezpieczenie

zdrowotne/,

zdrowotne/,



- zmianami w strukturze wieku ludności,

- zmianami w strukturze wieku ludności,



- wzrost znaczenia profilaktyki zdrowotnej

- wzrost znaczenia profilaktyki zdrowotnej



Skutki: wzrost kosztów OZ

Skutki: wzrost kosztów OZ

Ewolucja systemu/modelu

Ewolucja systemu/modelu

ubezpieczeń zdrowotnych 1

ubezpieczeń zdrowotnych 1

Niemcy

Niemcy



Wprowadzenie w 1883 roku

Wprowadzenie w 1883 roku

przymusowego ubezpieczenia

przymusowego ubezpieczenia

zdrowotnego robotników i

zdrowotnego robotników i

urzędników przemysłowych

urzędników przemysłowych



Utworzono Kasy Chorych

Utworzono Kasy Chorych



Pierwszy zasiłek: 50% dniówki – do

Pierwszy zasiłek: 50% dniówki – do

13 tygodni

13 tygodni

Ewolucja systemu/modelu

Ewolucja systemu/modelu

ubezpieczeń zdrowotnych 2

ubezpieczeń zdrowotnych 2

Anglia

Anglia



Ubezpieczenia zdrowotne od 1911 roku

Ubezpieczenia zdrowotne od 1911 roku



Zmiany w czasie II wojny /Raport

Zmiany w czasie II wojny /Raport

Beveridge’a/

Beveridge’a/



Po wojnie opieka zdrowotna;

Po wojnie opieka zdrowotna;



1/ powszechna i bezpłatna

1/ powszechna i bezpłatna



2/ finansowana z podatków publicznych

2/ finansowana z podatków publicznych



3/ odrębność organizacyjna i finansowa

3/ odrębność organizacyjna i finansowa

Ewolucja systemu/modelu

Ewolucja systemu/modelu

ubezpieczeń zdrowotnych 3

ubezpieczeń zdrowotnych 3

Model socjalistyczny

Model socjalistyczny

Służba zdrowia;

Służba zdrowia;



1/ państwowa,

1/ państwowa,



2/ powszechna,

2/ powszechna,



3/ bezpłatna

3/ bezpłatna

Ewolucja systemu/modelu

Ewolucja systemu/modelu

ubezpieczeń zdrowotnych 4

ubezpieczeń zdrowotnych 4



Model rynkowy

Model rynkowy

Specyfika;

Specyfika;



- asymetria informacyjna: lekarz –

- asymetria informacyjna: lekarz –

pacjent

pacjent



- zależność

- zależność



- brak wpływu na koszty

- brak wpływu na koszty

Popyt na usługi

Popyt na usługi

medyczne

medyczne

- kształtowany jest przez technikę

- kształtowany jest przez technikę



im wyższy poziom rozwoju

im wyższy poziom rozwoju

techniki medycznej – tym więcej

techniki medycznej – tym więcej

usług i bardziej kosztownych

usług i bardziej kosztownych



indukowanie popytu przez podaż

indukowanie popytu przez podaż

Ubezpieczenie prywatne

Ubezpieczenie prywatne



Wstrzymanie w Polsce

Wstrzymanie w Polsce



ochrona przed nieprzewidzianymi

ochrona przed nieprzewidzianymi

wydatkami

wydatkami

Opłata za usługi medyczne

Opłata za usługi medyczne



- każdorazowo za wykonanie

- każdorazowo za wykonanie



- lekarz: brak ograniczeń

- lekarz: brak ograniczeń

rola etyki lekarskiej

rola etyki lekarskiej



- wzrost kosztów usług

- wzrost kosztów usług

Rola państwa w ochronie

Rola państwa w ochronie

zdrowia

zdrowia



odpowiada za alokacje środków w opiece

odpowiada za alokacje środków w opiece

zdrowotnej,

zdrowotnej,



pokrywa część kosztów /w systemie

pokrywa część kosztów /w systemie

zaopatrzeniowym - zapewnia podstawowe

zaopatrzeniowym - zapewnia podstawowe

usługi medyczne/

usługi medyczne/



problem zdrowia choroby jest problemem

problem zdrowia choroby jest problemem

państwa i jednostki,

państwa i jednostki,



organizacja działań na rzecz zdrowia

organizacja działań na rzecz zdrowia



przestrzeganie zasady równości w opiece

przestrzeganie zasady równości w opiece

zdrowotnej – jako wartości uniwersalnej,

zdrowotnej – jako wartości uniwersalnej,



gwarant podstawowego standardu opieki

gwarant podstawowego standardu opieki

zdrowotnej

zdrowotnej

/Golinowska/

/Golinowska/

Kwestia zdrowia w PS

Kwestia zdrowia w PS



Oznacza nierówny dostęp do usług

Oznacza nierówny dostęp do usług

systemu ochrony zdrowia

systemu ochrony zdrowia



KZ także skutkiem podejścia do

KZ także skutkiem podejścia do

definicji zdrowia

definicji zdrowia

Podejścia do definicji

Podejścia do definicji

zdrowia

zdrowia



Podejście biomedyczne

Podejście biomedyczne



Podejście WHO

Podejście WHO



Podejście socjoekologiczne

Podejście socjoekologiczne

Podejście biomedyczne 1

Podejście biomedyczne 1



- zdrowie oznacza brak choroby

- zdrowie oznacza brak choroby



- choroba i jej rodzaj określane na

- choroba i jej rodzaj określane na

podstawie obiektywnej obserwacji

podstawie obiektywnej obserwacji



- podejście to uwzględnia

- podejście to uwzględnia

Międzynarodowa Klasyfikacja

Międzynarodowa Klasyfikacja

Chorób, Urazów i Przyczyn

Chorób, Urazów i Przyczyn

Zgonów – zawiera opis i klasyfikację

Zgonów – zawiera opis i klasyfikację

chorób /1955/

chorób /1955/

Podejście biomedyczne 2

Podejście biomedyczne 2

Specyfika

Specyfika



- negatywne ujęcie zdrowia

- negatywne ujęcie zdrowia



- brak pozytywnego ujęcia zdrowia,

- brak pozytywnego ujęcia zdrowia,



- wąski obszar zjawisk,

- wąski obszar zjawisk,



- użyteczność dla środowisk

- użyteczność dla środowisk

medycznych /przy leczeniu

medycznych /przy leczeniu

konkretnych jednostek

konkretnych jednostek

chorobowych/

chorobowych/

Podejście WHO

Podejście WHO



Zdrowie jako „…pełnia dobrego samopoczucia

Zdrowie jako „…pełnia dobrego samopoczucia

fizycznego, psychicznego i społecznego,

fizycznego, psychicznego i społecznego,

pozwalającą na prowadzenie przez człowieka

pozwalającą na prowadzenie przez człowieka

produktywnego, sensownego i twórczego życia

produktywnego, sensownego i twórczego życia

w sferze tak społecznej, jak ekonomicznej.

w sferze tak społecznej, jak ekonomicznej.

Przyjęta zasada równości, sprawiedliwości i

Przyjęta zasada równości, sprawiedliwości i

zasada partycypacji w zdrowiu stanowi istotną

zasada partycypacji w zdrowiu stanowi istotną

przesłankę w realizacji podstawowego prawa

przesłankę w realizacji podstawowego prawa

ludzkiego, obywatelskiego poszczególnych

ludzkiego, obywatelskiego poszczególnych

grup ludności do zdrowia i korzystania z usług

grup ludności do zdrowia i korzystania z usług

zdrowia”. /Frąckiewicz 2002/

zdrowia”. /Frąckiewicz 2002/

Podejście

Podejście

socjoekologiczne 1

socjoekologiczne 1



„

„

Zdrowie jest traktowane jako dynamiczny

Zdrowie jest traktowane jako dynamiczny

stan równowagi pomiędzy fizjologicznym,

stan równowagi pomiędzy fizjologicznym,

psychologicznym i ekologicznym aspektem

psychologicznym i ekologicznym aspektem

istnienia człowieka”.

istnienia człowieka”.



Uzupełnienie podejścia WHO o aspekt

Uzupełnienie podejścia WHO o aspekt

ekologiczny

ekologiczny



Określa stan możliwy do osiągnięcia w

Określa stan możliwy do osiągnięcia w

danej sytuacji,

danej sytuacji,



Wyznacza cząstkowe cele zdrowotne,

Wyznacza cząstkowe cele zdrowotne,

obejmujące wszystkie aspekty zdrowia

obejmujące wszystkie aspekty zdrowia

Podejście

Podejście

socjoekologiczne 2

socjoekologiczne 2



Ustanowienie listy celów

Ustanowienie listy celów

zdrowotnych, np.

zdrowotnych, np.



- zdrowie dla wszystkich,

- zdrowie dla wszystkich,



- style życia prowadzące do zdrowia

- style życia prowadzące do zdrowia



- zdrowe środowisko,

- zdrowe środowisko,



- właściwa opieka medyczna

- właściwa opieka medyczna



- wspieranie działań prozdrowotnych,

- wspieranie działań prozdrowotnych,



- nauka a zdrowie dla wszystkich

- nauka a zdrowie dla wszystkich

Podejście

Podejście

socjoekologiczne 3

socjoekologiczne 3



Wprowadza pojęcie „

Wprowadza pojęcie „

Potencjał zdrowotny

Potencjał zdrowotny

”

”



to cecha:

to cecha:



- organizmu,

- organizmu,



- psychiki,

- psychiki,



- społeczeństwa, które

- społeczeństwa, które



- umożliwiają

- umożliwiają



- przyczyniają się

- przyczyniają się



- podtrzymują

- podtrzymują



- przywracają – stan równowagi dynamicznekj

- przywracają – stan równowagi dynamicznekj



Potencjał zdrowotny może być kształtowany:

Potencjał zdrowotny może być kształtowany:



- przez promocję zdrowia,

- przez promocję zdrowia,



- przez świadome działanie

- przez świadome działanie

Podejście

Podejście

socjoekologiczne 4

socjoekologiczne 4



Promocja zdrowia

Promocja zdrowia

– „proces

– „proces

umożliwiający każdemu człowiekowi

umożliwiający każdemu człowiekowi

zwiększenie wpływu na swoje

zwiększenie wpływu na swoje

zdrowie w celu jego poprawy i

zdrowie w celu jego poprawy i

utrzymania” /Karta Ottawska/

utrzymania” /Karta Ottawska/

Kwestia zdrowia

Kwestia zdrowia

Elementy kwestii zdrowia w związku z ww

Elementy kwestii zdrowia w związku z ww



zły stan zdrowia społeczeństwa /kryteria oceny:

zły stan zdrowia społeczeństwa /kryteria oceny:

standardy, porównania międzynarodowe/

standardy, porównania międzynarodowe/



działania, które powinny być podjęte, gł. przez

działania, które powinny być podjęte, gł. przez

państwo

państwo



określenie uwarunkowań zdrowia /czynniki,

określenie uwarunkowań zdrowia /czynniki,

procesy – wpływające na potencjał zdrowotny/

procesy – wpływające na potencjał zdrowotny/

Zwraca uwagę, że kwestia zdrowia to problem:

Zwraca uwagę, że kwestia zdrowia to problem:



kulturowy – style, tradycja

kulturowy – style, tradycja



socjalny – dostępność usług

socjalny – dostępność usług



polityczny – sytuacja ochrony zdrowia

polityczny – sytuacja ochrony zdrowia

Pomiar/kryteria oceny

Pomiar/kryteria oceny

stanu zdrowia 1

stanu zdrowia 1

Wskaźniki:

Wskaźniki:



Zachorowalność

Zachorowalność

/zapadalność/ liczba

/zapadalność/ liczba

nowych przypadków zachorowań w

nowych przypadków zachorowań w

danym roku w stosunku do liczby

danym roku w stosunku do liczby

ludności /w stos. do 10 lub 100 tys.

ludności /w stos. do 10 lub 100 tys.

ludności/

ludności/



Chorobowość

Chorobowość

liczba chorujących w

liczba chorujących w

stos. do ogółu ludności /na 10 lub 100

stos. do ogółu ludności /na 10 lub 100

tys./

tys./

Pomiar/kryteria oceny

Pomiar/kryteria oceny

stanu zdrowia 2

stanu zdrowia 2



Śmiertelność

Śmiertelność

– liczba zgonów na

– liczba zgonów na

dana jednostkę chorobową w danym

dana jednostkę chorobową w danym

roku do liczby osób chorujących na

roku do liczby osób chorujących na

tę jednostkę / na 10 lub 100 tys./

tę jednostkę / na 10 lub 100 tys./



Umieralność ogólna

Umieralność ogólna

liczba zgonów

liczba zgonów

w danym roku na 10 lub 100 tys.

w danym roku na 10 lub 100 tys.



Umieralność niemowląt

Umieralność niemowląt

– liczba

– liczba

zmarłych niemowląt w danym roku w

zmarłych niemowląt w danym roku w

stosunku do 1000 żywych urodzeń

stosunku do 1000 żywych urodzeń

Pomiar/kryteria oceny

Pomiar/kryteria oceny

stanu zdrowia 3

stanu zdrowia 3

Inne wskaźniki

Inne wskaźniki



trwanie życia

trwanie życia



dalsze trwanie życia dla wieku 15, 30, 45, 60

dalsze trwanie życia dla wieku 15, 30, 45, 60

lat

lat



orzeczenia inwalidzkie

orzeczenia inwalidzkie



samobójstwa absencja chorobowa

samobójstwa absencja chorobowa



prawdopodobieństwo zgonów /dla płci, wieku/

prawdopodobieństwo zgonów /dla płci, wieku/



- w Polsce dla mężczyzn w wieku 15 – 59 dwa

- w Polsce dla mężczyzn w wieku 15 – 59 dwa

razy wyższe niż w Szwecji czy Niemczech

razy wyższe niż w Szwecji czy Niemczech



przyczyny zgonów

przyczyny zgonów



choroby układu krążenia – ok. 50%

choroby układu krążenia – ok. 50%



choroby nowotworowe – ok. 20%

choroby nowotworowe – ok. 20%

Organizacja ochrony

Organizacja ochrony

zdrowia

zdrowia

Wymagania wobec służby zdrowia Musi być;

Wymagania wobec służby zdrowia Musi być;



kompetentna

kompetentna



powszechna – wszystkie dziedziny dla wszystkich

powszechna – wszystkie dziedziny dla wszystkich

obywateli

obywateli



dostępna – bezpłatna lub odpłatna odp. do możliwości

dostępna – bezpłatna lub odpłatna odp. do możliwości



osiągalna – odp do liczby i rozmieszczenia ludności

osiągalna – odp do liczby i rozmieszczenia ludności



niezależna – w sprawach dotyczących ochrony zdrowia

niezależna – w sprawach dotyczących ochrony zdrowia



zorganizowana i wyposażona odpowiednio do potrzeb

zorganizowana i wyposażona odpowiednio do potrzeb

poszczególnych działów

poszczególnych działów



dostosowana do struktury administracyjnej kraju

dostosowana do struktury administracyjnej kraju

W dziedzinie ochony zdrowia powinna dominować

W dziedzinie ochony zdrowia powinna dominować

aktywna rola państwa

aktywna rola państwa

Działy medycyny

Działy medycyny



profilaktyka

profilaktyka



lecznictwo

lecznictwo



rehabilitacja

rehabilitacja

Lecznictwo

Lecznictwo

3 piony

3 piony



lecznictwo otwarte /przychodnie

lecznictwo otwarte /przychodnie

ogólne, specjalistyczne, szkolne,

ogólne, specjalistyczne, szkolne,

przemysłowa służba zdrowia, służba

przemysłowa służba zdrowia, służba

sanitarno – epidmiologicznba/

sanitarno – epidmiologicznba/



lecznictwo zamknięte /kliniki, szpitale,

lecznictwo zamknięte /kliniki, szpitale,

sanatoria/

sanatoria/



pomoc doraźna /ratownictwo

pomoc doraźna /ratownictwo

medyczne/

medyczne/

Wskaźniki oceny systemu

Wskaźniki oceny systemu

ochrony zdrowia

ochrony zdrowia



liczba łóżek szpitalnych na 10 tys.

liczba łóżek szpitalnych na 10 tys.



średnie wykorzystanie łóżka

średnie wykorzystanie łóżka

szpitalnego /osobodzień/

szpitalnego /osobodzień/



średni okres pobytu w szpitalu

średni okres pobytu w szpitalu



liczba lekarzy na 10 tys

liczba lekarzy na 10 tys



odsetek wizyt domowych

odsetek wizyt domowych



liczba osób objętych opieką

liczba osób objętych opieką

profilaktyczną

profilaktyczną



Lata 2000 2003

Lata 2000 2003



Lekarze 81641 87617

Lekarze 81641 87617



Stomatolodzy 18205 10737

Stomatolodzy 18205 10737



Farmaceuci 15110 25217

Farmaceuci 15110 25217



Pielęgniarki 207767 181291

Pielęgniarki 207767 181291



Położne 24016 21129

Położne 24016 21129

2000 – 22 lekarzy na 10000 ludności,

2000 – 22 lekarzy na 10000 ludności,

3 stomatologów

3 stomatologów

Szpitale

Szpitale



Lata 2000

Lata 2000

2003

2003



Łóżka ogólne 218516

Łóżka ogólne 218516

186043

186043



Łóżka/10000 /96 55

Łóżka/10000 /96 55

49

49



Łóżka psych 33168

Łóżka psych 33168

21280

21280

Wzrost liczby miejsc

Wzrost liczby miejsc



miejsca w ośrodkach dla narkomanów

miejsca w ośrodkach dla narkomanów



hospicja

hospicja



zakłady opiekuńczo – pielęgnacyjne

zakłady opiekuńczo – pielęgnacyjne

Finansowanie ochrony

Finansowanie ochrony

zdrowia

zdrowia



Ubezpieczenia zdrowotne – odpisy

Ubezpieczenia zdrowotne – odpisy

od podatków - składka na NFZ

od podatków - składka na NFZ

Kryzys finansów

Kryzys finansów



niewystarczające nakłady/środki.

niewystarczające nakłady/środki.



nieefektywne wykorzystanie

nieefektywne wykorzystanie



niegospodarność

niegospodarność



korupcja

korupcja

Główne zagrożenia

Główne zagrożenia

zdrowotne w Polsce

zdrowotne w Polsce



Bezrobocie

Bezrobocie



Niedostatek/bieda

Niedostatek/bieda



Spadek poczucia bezpieczeństwa

Spadek poczucia bezpieczeństwa



Patologie społeczne

Patologie społeczne



Zachowania ryzykowne/używki

Zachowania ryzykowne/używki

Działania na rzecz

Działania na rzecz

zdrowia

zdrowia

Wyniki badań amerykańskich z lat 80 –

Wyniki badań amerykańskich z lat 80 –

tych

tych

Utrzymanie zdrowia warunkuje:

Utrzymanie zdrowia warunkuje:



52% styl życia jednostki

52% styl życia jednostki



21% warunki środowiska

21% warunki środowiska



16% cechy dziedziczne

16% cechy dziedziczne



10% dostępność i poziom opieki

10% dostępność i poziom opieki

zdrowotnej

zdrowotnej



KONIEC

KONIEC