OPARZENIA

OPARZENIA

I

I

ODMROŻENIA

ODMROŻENIA

OPARZENIA

OPARZENIA

Oparzenia termiczne

Oparzenia termiczne



Uszkodzenie skóry lub błon

Uszkodzenie skóry lub błon

śluzowych oraz leżących pod nimi

śluzowych oraz leżących pod nimi

tkanek pod wpływem działania ciepła

tkanek pod wpływem działania ciepła



Oparzenie powoduje zawsze zmiany

Oparzenie powoduje zawsze zmiany

miejscowe oraz reakcję uogólnioną

miejscowe oraz reakcję uogólnioną

(tzw. chorobę oparzeniową) zależną

(tzw. chorobę oparzeniową) zależną

od wielkości powierzchni, okolicy oraz

od wielkości powierzchni, okolicy oraz

głębokości oparzenia

głębokości oparzenia

Epidemiologia oparzeń

Epidemiologia oparzeń



Przyjmuje się, że ok. 1% populacji (tj.

Przyjmuje się, że ok. 1% populacji (tj.

1/100 osób) ulega oparzeniom w

1/100 osób) ulega oparzeniom w

ciągu jednego roku

ciągu jednego roku



Ok.. 50-80% oparzeń występuje u

Ok.. 50-80% oparzeń występuje u

dzieci

dzieci



Oparzenia stanowią ok.. 3% chorych

Oparzenia stanowią ok.. 3% chorych

przyjmowanych do szpitali w ramach

przyjmowanych do szpitali w ramach

dyżurów chirurgicznych

dyżurów chirurgicznych

Epidemiologia oparzeń –

Epidemiologia oparzeń –

cd.

cd.



Oparzenia są przyczyną ok.. 500

Oparzenia są przyczyną ok.. 500

zgonów rocznie w Polsce

zgonów rocznie w Polsce



Mężczyźni ulegają znacznie częściej

Mężczyźni ulegają znacznie częściej

oparzeniom niż kobiety

oparzeniom niż kobiety



Wśród dorosłych ponad 50% oparzeń

Wśród dorosłych ponad 50% oparzeń

dotyczy osób poniżej 40 rż

dotyczy osób poniżej 40 rż



Oparzenia stanowią ok.. 5%

Oparzenia stanowią ok.. 5%

wypadków podczas pracy

wypadków podczas pracy

Epidemiologia oparzeń –

Epidemiologia oparzeń –

dzieci

dzieci



Ok.. 50% oparzeń w wieku dziecięcym

Ok.. 50% oparzeń w wieku dziecięcym

stanowią dzieci poniżej 2,5 rż

stanowią dzieci poniżej 2,5 rż



Ok.. 75% oparzeń w wieku dziecięcym

Ok.. 75% oparzeń w wieku dziecięcym

stanowią dzieci poniżej 4 rż

stanowią dzieci poniżej 4 rż



Oparzenia są drugą wg częstości

Oparzenia są drugą wg częstości

przyczyną zgonów urazowych dzieci

przyczyną zgonów urazowych dzieci

poniżej 4 rż, a pierwszą u dzieci starszych

poniżej 4 rż, a pierwszą u dzieci starszych



Chłopcy ulegają znacznie częściej

Chłopcy ulegają znacznie częściej

oparzeniom niż dziewczynki

oparzeniom niż dziewczynki

Epidemiologia oparzeń –

Epidemiologia oparzeń –

dzieci

dzieci



UWAGA!!!

UWAGA!!!



Oparzenia, zwłaszcza

Oparzenia, zwłaszcza

powtarzające się u tego samego

powtarzające się u tego samego

dziecka, mogą być objawem

dziecka, mogą być objawem

zespołu dziecka maltretowanego

zespołu dziecka maltretowanego

Budowa skóry

Budowa skóry



Warstwy skóry

Warstwy skóry



Naskórek

Naskórek



Zbudowany z komórek nabłonka płaskiego

Zbudowany z komórek nabłonka płaskiego



Najbardziej zewnętrzna warstwa ulega rogowaceniu i

Najbardziej zewnętrzna warstwa ulega rogowaceniu i

stałemu złuszczaniu

stałemu złuszczaniu



Komórki nabłonkowe głębszych warstw naskórka

Komórki nabłonkowe głębszych warstw naskórka

stale dzielą się i uzupełniają złuszczającą się warstwę

stale dzielą się i uzupełniają złuszczającą się warstwę



Skóra właściwa

Skóra właściwa



W niej znajdują się zakończenia nerwowe, mieszki

W niej znajdują się zakończenia nerwowe, mieszki

włosowe gruczoły łojowe i potowe

włosowe gruczoły łojowe i potowe



Tkanka podskórna

Tkanka podskórna

WŁAŚCIWOŚCI I ROLA SKÓRY

WŁAŚCIWOŚCI I ROLA SKÓRY



Funkcja ochronna

Funkcja ochronna



Regulacja ciepła

Regulacja ciepła



Regulacja zawartości wody w

Regulacja zawartości wody w

ustroju

ustroju



Wydalanie niektórych

Wydalanie niektórych

produktów przemiany materii

produktów przemiany materii



Narząd zmysłu

Narząd zmysłu

Funkcja ochronna skóry

Funkcja ochronna skóry



Stanowi warstwę chroniącą

Stanowi warstwę chroniącą

organizmu przed wpływem

organizmu przed wpływem

czynników fizycznych, chemicznych i

czynników fizycznych, chemicznych i

biologicznych otoczenia

biologicznych otoczenia



Funkcja ochronna najsłabsza u

Funkcja ochronna najsłabsza u

noworodków i niemowląt

noworodków i niemowląt



Niewielkie bodźce np.. termiczne mogą

Niewielkie bodźce np.. termiczne mogą

wywoływać b. znaczne uszkodzenia

wywoływać b. znaczne uszkodzenia

Regulacja temperatury i

Regulacja temperatury i

zawartości wody w ustroju

zawartości wody w ustroju



W skórze właściwej znajduje się gęsta sieć

W skórze właściwej znajduje się gęsta sieć

naczyń reagujących zwężeniem lub

naczyń reagujących zwężeniem lub

poszerzeniem na zmiany temperatury

poszerzeniem na zmiany temperatury

otoczenia przez co oddawane jest mniej

otoczenia przez co oddawane jest mniej

lub więcej ciepła do otoczenia

lub więcej ciepła do otoczenia



Parowanie potu powoduje dodatkową

Parowanie potu powoduje dodatkową

utratę ciepła

utratę ciepła



Przedłużone obkurczenie naczyń jako

Przedłużone obkurczenie naczyń jako

reakcja na niską temperaturę otoczenia

reakcja na niską temperaturę otoczenia

zimno sprzyja np.. powstaniu odmrożeń

zimno sprzyja np.. powstaniu odmrożeń



Warstwa łoju i zrogowaciały naskórek

Warstwa łoju i zrogowaciały naskórek

zapobiegają utracie wody

zapobiegają utracie wody

Skóra jako narząd

Skóra jako narząd

zmysłu

zmysłu



Zakończenia nerwowe w skórze właściwej

Zakończenia nerwowe w skórze właściwej



Dotyk

Dotyk



Ból

Ból



Temperatura

Temperatura



Drgania

Drgania



Ucisk

Ucisk



Czucie ww wrażeń jest ważnym

Czucie ww wrażeń jest ważnym

mechanizmem ostrzegawczym i obronnym

mechanizmem ostrzegawczym i obronnym

Czynniki warunkujące

Czynniki warunkujące

uszkodzenie tkanek w wyniku

uszkodzenie tkanek w wyniku

oparzenia

oparzenia



Wysokość temperatury działającego

Wysokość temperatury działającego

czynnika

czynnika



Czas działania czynnika powodującego

Czas działania czynnika powodującego

oparzenie

oparzenie



Miejsce działania czynnika

Miejsce działania czynnika

termicznego

termicznego



Wiek pacjenta warunkujący ogólną

Wiek pacjenta warunkujący ogólną

wydolność organizmu

wydolność organizmu

Przyczyny oparzeń

Przyczyny oparzeń



Oparzenie termiczne może być

Oparzenie termiczne może być

wynikiem działania:

wynikiem działania:



Gorących płynów lub pary (para wodna,

Gorących płynów lub pary (para wodna,

herbata, kawa, wrzątek itp..)

herbata, kawa, wrzątek itp..)



Tzw. suchego gorąca:

Tzw. suchego gorąca:



gorące powietrze

gorące powietrze



płomień (pożar, zapalenie ubrania itp.)

płomień (pożar, zapalenie ubrania itp.)



kontakt z gorącym przedmiotem (żelazko, piec,

kontakt z gorącym przedmiotem (żelazko, piec,

itp..)

itp..)



Promieniowanie (słoneczne, materiały

Promieniowanie (słoneczne, materiały

promieniotwórcze)

promieniotwórcze)

Ciężkość oparzeń

Ciężkość oparzeń



Ciężkość oparzenia zależy od:

Ciężkość oparzenia zależy od:



Stopnia oparzenia (głębokość uszkodzeń

Stopnia oparzenia (głębokość uszkodzeń

tkankowych)

tkankowych)



Rozległości oparzenia (powierzchni

Rozległości oparzenia (powierzchni

oparzonych powłok)

oparzonych powłok)



Lokalizacji oparzenia (tzw. okolice

Lokalizacji oparzenia (tzw. okolice

wstrząsorodne)

wstrząsorodne)

Stopnie kliniczne oparzeń

Stopnie kliniczne oparzeń

STOPIEŃ

STOPIEŃ

USZKODZENIE

USZKODZENIE

TKANEK

TKANEK

WYGLĄD RANY

WYGLĄD RANY

CZAS

CZAS

GOJENIA

GOJENIA

I

I

Naskórek

Naskórek

Rumień

Rumień

3 - 5 dni

3 - 5 dni

IIa

IIa

Naskórek

Naskórek

Rumień i pęcherze

Rumień i pęcherze

z płynem

z płynem

surowiczym

surowiczym

10 - 14 dni

10 - 14 dni

IIb

IIb

Naskórek i część (do

Naskórek i część (do

2/3) skóry właściwej

2/3) skóry właściwej

Czasem pęcherze,

Czasem pęcherze,

kolor skóry blady,

kolor skóry blady,

szary, czerwony,

szary, czerwony,

czarny skóry

czarny skóry

4 – 6 tygodni

4 – 6 tygodni

III

III

Pełna grubość skóry

Pełna grubość skóry

Brak pęcherzy,

Brak pęcherzy,

kolor skóry blady,

kolor skóry blady,

szary, czarny

szary, czarny

niemożliwe

niemożliwe

samowygojeni

samowygojeni

e, konieczne

e, konieczne

przeszczepy

przeszczepy

IV

IV

Zniszczenie tkanek

Zniszczenie tkanek

poniżej skóry

poniżej skóry

właściwej

właściwej

Zwęglenie skóry,

Zwęglenie skóry,

mięśni, kości

mięśni, kości

niemożliwe

niemożliwe

Oparzenia I stopnia

Oparzenia I stopnia



Rumień, zaczerwienienie

Rumień, zaczerwienienie



Silny ból wywołany podrażnieniem

Silny ból wywołany podrażnieniem

nerwów skórnych

nerwów skórnych



Uszkodzona zostaje najbardziej

Uszkodzona zostaje najbardziej

powierzchowna warstwa naskórka

powierzchowna warstwa naskórka



Przyczyny:

Przyczyny:



oparzenie płynem gorącym

oparzenie płynem gorącym



oparzenie słoneczne

oparzenie słoneczne



oparzenie np.. przez tarcie

oparzenie np.. przez tarcie

Oparzenie II stopnia

Oparzenie II stopnia



Uszkodzenie tkanek sięga głębszych

Uszkodzenie tkanek sięga głębszych

warstw skóry, ale nie zostają zniszczone

warstw skóry, ale nie zostają zniszczone

włosy i gruczoły łojowe

włosy i gruczoły łojowe



Obumarcie najbardziej powierzchownej

Obumarcie najbardziej powierzchownej

warstwy skóry i uszkodzenie ścian

warstwy skóry i uszkodzenie ścian

naczyń krwionośnych

naczyń krwionośnych



Płyn tkankowy podminowuje martwiczy

Płyn tkankowy podminowuje martwiczy

naskórek – powstają pęcherze

naskórek – powstają pęcherze

Oparzenie III stopnia

Oparzenie III stopnia



Głębokie zniszczenie tkanki skóry i

Głębokie zniszczenie tkanki skóry i

struktur dodatkowych (gruczoły łojowe,

struktur dodatkowych (gruczoły łojowe,

mieszki włosowe) oraz podskórnych

mieszki włosowe) oraz podskórnych



Obumarłe tkanki są barwy śnieżnobiałej

Obumarłe tkanki są barwy śnieżnobiałej



Często zmiany bezbolesne ze względu

Często zmiany bezbolesne ze względu

na zniszczenie zakończeń czuciowych

na zniszczenie zakończeń czuciowych

nerwów skórnych

nerwów skórnych



Wokół brzegów oparzenia III stopnia

Wokół brzegów oparzenia III stopnia

zawsze strefa oparzenia II i I stopnia

zawsze strefa oparzenia II i I stopnia

Okolice wstrząsorodne

Okolice wstrząsorodne



Głowa

Głowa



Szyja

Szyja



Stopy

Stopy



Dłonie

Dłonie



Krocze

Krocze



Doły pachowe

Doły pachowe



Doły podkolanowe

Doły podkolanowe

Cechy rany oparzeniowej -

Cechy rany oparzeniowej -

strefy

strefy



Strefa koagulacji

Strefa koagulacji



Całkowita denaturacja białka

Całkowita denaturacja białka



Nieodwracalne uszkodzenie komórek

Nieodwracalne uszkodzenie komórek



Martwica oparzeniowa

Martwica oparzeniowa



Strefa zastoju

Strefa zastoju



Zaburzenia w mikrokrążeniu tkankowym

Zaburzenia w mikrokrążeniu tkankowym



Większość komórek jest żywa

Większość komórek jest żywa



Strefa przekrwienia

Strefa przekrwienia



Zwiększony przepływ tkankowy jako wyraz

Zwiększony przepływ tkankowy jako wyraz

lokalnego stanu zapalnego

lokalnego stanu zapalnego

Opis urazu oparzeniowego

Opis urazu oparzeniowego



Głębokość rany/ran (stopień

Głębokość rany/ran (stopień

oparzenia)

oparzenia)



Rozległość rany/ran (% powierzchni

Rozległość rany/ran (% powierzchni

ciała)

ciała)



Lokalizacja rany/ran oparzeniowych

Lokalizacja rany/ran oparzeniowych



Wiek pacjenta

Wiek pacjenta



Inne obrażenia

Inne obrażenia

Powierzchnia oparzenia

Powierzchnia oparzenia



Powierzchnię oparzenia mierzy się w

Powierzchnię oparzenia mierzy się w

stosunku do powierzchni ciała

stosunku do powierzchni ciała



Powierzchnia ciała jest dla łatwości i

Powierzchnia ciała jest dla łatwości i

prostoty obliczenia powierzchni oparzenia

prostoty obliczenia powierzchni oparzenia

podzielona na okolice, którym przypisany

podzielona na okolice, którym przypisany

jest określony % całkowitej powierzchni ciała

jest określony % całkowitej powierzchni ciała



Udział procentowy powierzchni niektórych

Udział procentowy powierzchni niektórych

okolic w całkowitej powierzchni ciała jest

okolic w całkowitej powierzchni ciała jest

właściwy dla wieku i inny u dziecka niż u

właściwy dla wieku i inny u dziecka niż u

osoby dorosłej

osoby dorosłej

Powierzchnia ciała – oparzenia u

Powierzchnia ciała – oparzenia u

dorosłych i dzieci > 14rż, tzw. reguła

dorosłych i dzieci > 14rż, tzw. reguła

dziewiątek

dziewiątek

9%

18%+18%

9%

2 x 9%=18%

1%

1%

1%

Powierzchnia ciała – oparzenia u dzieci

Powierzchnia ciała – oparzenia u dzieci

w wieku 1 roku

w wieku 1 roku

18%+18%

9%

14% (mniej niż u starszych)

18% (więcej niż u starszych)

Podział oparzeń - dorośli

Podział oparzeń - dorośli



Oparzenia lekkie

Oparzenia lekkie



Nie więcej niż 15% powierzchni ciała (ale

Nie więcej niż 15% powierzchni ciała (ale

nie więcej niż 5% oparzeń III stopnia)

nie więcej niż 5% oparzeń III stopnia)



Oparzenia średnie

Oparzenia średnie



Nie więcej niż 30% powierzchni ciała (ale

Nie więcej niż 30% powierzchni ciała (ale

nie więcej niż 15% oparzeń III stopnia)

nie więcej niż 15% oparzeń III stopnia)



Oparzenia ciężkie

Oparzenia ciężkie



Oparzenia większe niż ww

Oparzenia większe niż ww

Podział oparzeń – dzieci oraz

Podział oparzeń – dzieci oraz

osoby > 65 rż

osoby > 65 rż



Oparzenia lekkie

Oparzenia lekkie



Oparzenia I stopnia

Oparzenia I stopnia



Oparzenia II stopnia < 10% powierzchni ciała

Oparzenia II stopnia < 10% powierzchni ciała



Oparzenia III stopnia < 5% powierzchni ciała

Oparzenia III stopnia < 5% powierzchni ciała



Oparzenia średnie

Oparzenia średnie



Oparzenia II stopnia 10-20% powierzchni ciała

Oparzenia II stopnia 10-20% powierzchni ciała



Oparzenia III stopnia < 10% powierzchni ciała

Oparzenia III stopnia < 10% powierzchni ciała



Wszystkie oparzenia obejmujące ręce, twarz,

Wszystkie oparzenia obejmujące ręce, twarz,

oczy, uszy, stopy, krocze

oczy, uszy, stopy, krocze

Podział oparzeń - dzieci

Podział oparzeń - dzieci



Oparzenia ciężkie

Oparzenia ciężkie



Oparzenia II stopnia > 20% powierzchni

Oparzenia II stopnia > 20% powierzchni

ciała

ciała



Oparzenia III stopnia > 10% powierzchni

Oparzenia III stopnia > 10% powierzchni

ciała

ciała



Oparzenia III stopnia twarzy, szyi, stóp,

Oparzenia III stopnia twarzy, szyi, stóp,

dłoni, krocza, okrężne

dłoni, krocza, okrężne



Oparzenia inhalacyjne, elektryczne,

Oparzenia inhalacyjne, elektryczne,

chemiczne

chemiczne

Postępowanie w

Postępowanie w

oparzeniach – pierwsza

oparzeniach – pierwsza

pomoc (1)

pomoc (1)



Natychmiastowe odizolowanie ofiary od czynnika

Natychmiastowe odizolowanie ofiary od czynnika

termicznego

termicznego



Gaszenie odzieży, wyjęcie np.. dziecka z wanienki z wrzątkiem

Gaszenie odzieży, wyjęcie np.. dziecka z wanienki z wrzątkiem



Użycie wody do gaszenia

Użycie wody do gaszenia



Użycie koców tylko wełnianych, nigdy syntetycznych

Użycie koców tylko wełnianych, nigdy syntetycznych



Użycie gaśnicy

Użycie gaśnicy



Uważać na oczy i błony śluzowe

Uważać na oczy i błony śluzowe



Sprawdzić czy można uzywać na ubranie

Sprawdzić czy można uzywać na ubranie



Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych

Zabezpieczenie drożności dróg oddechowych



W szczególności jeśli dochodzi do oparzenia gazami,

W szczególności jeśli dochodzi do oparzenia gazami,

płomieniem i istnieje podejrzenie oparzenia dróg oddechowych

płomieniem i istnieje podejrzenie oparzenia dróg oddechowych



GWAŁTOWNY OBRZĘK DRÓG ODDECHOWYCH MOŻE

GWAŁTOWNY OBRZĘK DRÓG ODDECHOWYCH MOŻE

PROWADZIĆ DO UDUSZENIA

PROWADZIĆ DO UDUSZENIA



Ułożenie w pozycji ustalonej bezpiecznej jeśli osoba

Ułożenie w pozycji ustalonej bezpiecznej jeśli osoba

oparzona jest nieprzytomna

oparzona jest nieprzytomna



Ocena rodzaju i ciężkości ewentualnych innych urazów

Ocena rodzaju i ciężkości ewentualnych innych urazów

Postępowanie w

Postępowanie w

oparzeniach – pierwsza

oparzeniach – pierwsza

pomoc (2)

pomoc (2)



Zdjęcia ubrania, którego np. tkanina

Zdjęcia ubrania, którego np. tkanina

utrzymuje ciepło, zwłaszcza sztuczne

utrzymuje ciepło, zwłaszcza sztuczne

włókna

włókna



Zdjęcie obrączek, pierścionków

Zdjęcie obrączek, pierścionków



Wezwać fachową pomoc lekarską lub

Wezwać fachową pomoc lekarską lub

zorganizować transport osoby

zorganizować transport osoby

oparzonej do szpitala

oparzonej do szpitala

Postępowanie w

Postępowanie w

oparzeniach – pierwsza

oparzeniach – pierwsza

pomoc (3)

pomoc (3)



Chłodzenie rany oparzeniowej

Chłodzenie rany oparzeniowej



najlepiej bieżącą wodą o temp. ok. 20 st C

najlepiej bieżącą wodą o temp. ok. 20 st C



zbyt zimna woda może pogłębić uraz i

zbyt zimna woda może pogłębić uraz i

wstrząs

wstrząs



chłodne kompresy, chłodna kąpiel

chłodne kompresy, chłodna kąpiel



chłodzenie ma sens do 20 minut a nawet 1

chłodzenie ma sens do 20 minut a nawet 1

godziny po oparzeniu

godziny po oparzeniu



Ciepło rozchodzi się w tkankach długo po

Ciepło rozchodzi się w tkankach długo po

zakończeniu działania czynnika termicznego

zakończeniu działania czynnika termicznego



Chłodzenie przyśpiesza proces stygnięcia

Chłodzenie przyśpiesza proces stygnięcia

przegrzanych tkanek

przegrzanych tkanek

Wpływ chłodzenia na ranę

Wpływ chłodzenia na ranę

oparzeniową

oparzeniową



Zmniejszenie głębokości (stopnia)

Zmniejszenie głębokości (stopnia)

oparzenia

oparzenia



Zmniejszenie rozległości

Zmniejszenie rozległości

(powierzchni) oparzenia

(powierzchni) oparzenia



Zmniejszenie bólu związanego z

Zmniejszenie bólu związanego z

oparzeniem

oparzeniem

Postępowanie w oparzeniach –

Postępowanie w oparzeniach –

pierwsza pomoc (4)

pierwsza pomoc (4)



Zabezpieczenie rany oparzeniowej

Zabezpieczenie rany oparzeniowej



Suchy, czysty (jałowy w miarę możliwości) materiał (opatrunek)

Suchy, czysty (jałowy w miarę możliwości) materiał (opatrunek)



Pakiet oparzeniowy (35x45 cm)

Pakiet oparzeniowy (35x45 cm)



Chusta oparzeniowa (60x60 cm lub 120 x 80 cm)

Chusta oparzeniowa (60x60 cm lub 120 x 80 cm)



Metalizowany materiał opatrunkowy

Metalizowany materiał opatrunkowy



Nie przykleja się do rany

Nie przykleja się do rany



Chroni przed oziębieniem w transporcie

Chroni przed oziębieniem w transporcie



Nie należy zaopatrywać ran na twarzy

Nie należy zaopatrywać ran na twarzy



W oparzeniach rąk oddzielić opatrunkiem palce

W oparzeniach rąk oddzielić opatrunkiem palce



Nie należy stosować żadnych „domowych” środków na rany

Nie należy stosować żadnych „domowych” środków na rany

oparzeniowe

oparzeniowe



Masło, olej, zsiadłe mleko, mąka itp.

Masło, olej, zsiadłe mleko, mąka itp.



Lepiej nie stosować samemu środków zalecanych na rany

Lepiej nie stosować samemu środków zalecanych na rany

oparzeniowe

oparzeniowe



Opatrunek suchy, decyzja lekarza o dalszym postępowaniu z każdą raną

Opatrunek suchy, decyzja lekarza o dalszym postępowaniu z każdą raną

przekraczającą rumień

przekraczającą rumień



Zabezpieczenie pacjenta przed nadmiernym wyziębieniem (koc,

Zabezpieczenie pacjenta przed nadmiernym wyziębieniem (koc,

materiał opatrunkowy)

materiał opatrunkowy)



Przez ranę oparzeniową dochodzi do znacznej utraty ciepła i płynów

Przez ranę oparzeniową dochodzi do znacznej utraty ciepła i płynów



Podanie środka przeciwbólowego jeśli istnieje taka możliwość

Podanie środka przeciwbólowego jeśli istnieje taka możliwość

Postępowanie w oparzeniach –

Postępowanie w oparzeniach –

pomoc lekarska na miejscu

pomoc lekarska na miejscu

zdarzenia (1)

zdarzenia (1)



Ocena i zabezpieczenie drożności dróg

Ocena i zabezpieczenie drożności dróg

oddechowych

oddechowych



Ocena wydolności układu krążenia

Ocena wydolności układu krążenia



Podjęcie działań resuscytacyjnych

Podjęcie działań resuscytacyjnych



Wprowadzenie dostępu dożylnego

Wprowadzenie dostępu dożylnego



Podanie leków przeciwbólowych dożylnie

Podanie leków przeciwbólowych dożylnie

(narkotycznych np.. morfiny)

(narkotycznych np.. morfiny)



Wstępna ocena ciężkości oparzenia

Wstępna ocena ciężkości oparzenia

(rozległość, głębokość, okolice)

(rozległość, głębokość, okolice)

Postępowanie w oparzeniach –

Postępowanie w oparzeniach –

pomoc lekarska na miejscu

pomoc lekarska na miejscu

zdarzenia (2)

zdarzenia (2)



Rozpoczęcie postępowania

Rozpoczęcie postępowania

przeciwwstrząsowego

przeciwwstrząsowego



Przetaczanie płynów eletrolitowych

Przetaczanie płynów eletrolitowych



Sól fizjologiczna lub hypertoniczna

Sól fizjologiczna lub hypertoniczna



Płyn Ringera

Płyn Ringera



Zwalczanie kwasicy (dwuwęglany)

Zwalczanie kwasicy (dwuwęglany)



Założenie cewnika do pęcherza moczowego i

Założenie cewnika do pęcherza moczowego i

monitorowanie diurezy

monitorowanie diurezy



Transport pacjenta

Transport pacjenta

Postępowanie w oparzeniach –

Postępowanie w oparzeniach –

wskazania do hospitalizacji

wskazania do hospitalizacji



Oparzenie ciężkie lub średnie

Oparzenie ciężkie lub średnie



Oparzenie lekkie, okrężne na kończynie

Oparzenie lekkie, okrężne na kończynie



Oparzenie okolic wstrząsorodnych

Oparzenie okolic wstrząsorodnych



Podejrzenie o rozmyślne oparzenie dziecka

Podejrzenie o rozmyślne oparzenie dziecka



Oparzenie elektryczne, chemiczne,

Oparzenie elektryczne, chemiczne,

wziewne

wziewne

Choroba oparzeniowa

Choroba oparzeniowa



„

„

choroba oparzeniowa” obejmuje

choroba oparzeniowa” obejmuje

zmiany miejscowe wywołane działaniem

zmiany miejscowe wywołane działaniem

czynnika termicznego oraz wynikające z

czynnika termicznego oraz wynikające z

nich i rozwijające się w czasie zmiany

nich i rozwijające się w czasie zmiany

ogólnoustrojowe

ogólnoustrojowe

Choroba oparzeniowa -

Choroba oparzeniowa -

fazy

fazy



Okres wstrząsu oparzeniowego

Okres wstrząsu oparzeniowego



48-72 godziny od oparzenia

48-72 godziny od oparzenia



Okres kataboliczny – dni-tygodnie

Okres kataboliczny – dni-tygodnie



Okres anaboliczny – o różnym

Okres anaboliczny – o różnym

czasie trwania

czasie trwania

WSTRZĄS OPARZENIOWY

WSTRZĄS OPARZENIOWY



Czynniki wywołujące wstrząs oparzeniowy

Czynniki wywołujące wstrząs oparzeniowy



Ból

Ból



Hypowolemia

Hypowolemia



Utrata wody proporcjonalna do powierzchni oparzenia

Utrata wody proporcjonalna do powierzchni oparzenia



Utrata albumin

Utrata albumin



Efekty wstrząsu oparzeniowego

Efekty wstrząsu oparzeniowego



Kwasica metaboliczna – niedotlenienie tkanek

Kwasica metaboliczna – niedotlenienie tkanek



Hypotensja

Hypotensja



Przyspieszenie czynności serca

Przyspieszenie czynności serca



Oliguria – ostra niewydolność nerek

Oliguria – ostra niewydolność nerek



Inne zaburzenia metaboliczne

Inne zaburzenia metaboliczne



Hyperkaliemia

Hyperkaliemia



Hyponatremia

Hyponatremia



Hyperglikemia

Hyperglikemia



inne

inne

WSTRZĄS OPARZENIOWY –

WSTRZĄS OPARZENIOWY –

zapobieganie i leczenie (1)

zapobieganie i leczenie (1)



Zwalczanie bólu

Zwalczanie bólu



Resuscytacja płynowa

Resuscytacja płynowa



Szereg formuł na przetaczanie płynów w oparzeniach

Szereg formuł na przetaczanie płynów w oparzeniach



Sól fizjologiczna + 8,4% NaHCO3 (20:1)

Sól fizjologiczna + 8,4% NaHCO3 (20:1)



1 doba: przetoczenie = 4 x %powierzchni oparzenia II+III

1 doba: przetoczenie = 4 x %powierzchni oparzenia II+III

stopnia x masa ciała (kg) – oprócz dobowego zapotrzebowania

stopnia x masa ciała (kg) – oprócz dobowego zapotrzebowania

na plyny

na plyny



½ objętości w 8 godzin, pozostałą połowę zapotrzebowania

½ objętości w 8 godzin, pozostałą połowę zapotrzebowania

przez następne 16 godzin

przez następne 16 godzin



2 doba: połowa zapotrzebowania z pierwszej doby (oprócz

2 doba: połowa zapotrzebowania z pierwszej doby (oprócz

dobowego zapotrzebowania na płyny

dobowego zapotrzebowania na płyny



Reguła Parkland stosowana u dzieci

Reguła Parkland stosowana u dzieci



1 doba: płyn Ringera z mleczanem 3-4 ml x kg masy ciała x %

1 doba: płyn Ringera z mleczanem 3-4 ml x kg masy ciała x %

oparzonej powierzchni + standardowe zapotrzebowanie

oparzonej powierzchni + standardowe zapotrzebowanie

dobowe

dobowe



50% - 8 godzin

50% - 8 godzin



25% - 8 godzin

25% - 8 godzin



25% - 8 godzin

25% - 8 godzin



2 doba: 2-3 ml jw. + 0,5 ml albumin 5% jw..

2 doba: 2-3 ml jw. + 0,5 ml albumin 5% jw..

WSTRZĄS OPARZENIOWY –

WSTRZĄS OPARZENIOWY –

zapobieganie i leczenie (2)

zapobieganie i leczenie (2)



Leczenie żywieniowe (dożylne, dojelitowe)

Leczenie żywieniowe (dożylne, dojelitowe)



Wysoka podaż kalorii (katabolizm)

Wysoka podaż kalorii (katabolizm)



Wysoka podaż białka (katabolizm, b. duże straty

Wysoka podaż białka (katabolizm, b. duże straty

przez ranę)

przez ranę)



Antybiotykoterapia

Antybiotykoterapia



Zapobieganie ostremu wrzodowi

Zapobieganie ostremu wrzodowi

stressowemu Curlinga (hamowanie

stressowemu Curlinga (hamowanie

wydzielanai żołądkowego: H2 blokery,

wydzielanai żołądkowego: H2 blokery,

blokery pompy protonowej)

blokery pompy protonowej)



Tlenoterapia

Tlenoterapia



Leki przeciwzapalne

Leki przeciwzapalne



Krew i preparaty krwiopochodne

Krew i preparaty krwiopochodne



Sterydy

Sterydy

Leczenie miejscowe

Leczenie miejscowe

oparzeń

oparzeń



Zachowawcze

Zachowawcze



Rany, które goją się samoistnie

Rany, które goją się samoistnie



I i IIa stopień, małe powierzchnie IIb

I i IIa stopień, małe powierzchnie IIb



Operacyjne

Operacyjne



Oparzenia głębokie z martwicą

Oparzenia głębokie z martwicą

pełnej grubości skóry (IIb i

pełnej grubości skóry (IIb i

wszystkie III stopnia)

wszystkie III stopnia)

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze

oparzeń

oparzeń



Opracowanie rany

Opracowanie rany



Oczyszczenie z zabrudzeń i resztek

Oczyszczenie z zabrudzeń i resztek

martwych tkanek (pęcherzy)

martwych tkanek (pęcherzy)



Nakłucie jałową igłą pęcherzy

Nakłucie jałową igłą pęcherzy

(niekoniecznie)

(niekoniecznie)



Dezynfekcja wodnymi preparatami np.

Dezynfekcja wodnymi preparatami np.

Polseptol; 0,5% chlorhexydyna;

Polseptol; 0,5% chlorhexydyna;

Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze

oparzeń

oparzeń



Gojenie rany oparzeniowej

Gojenie rany oparzeniowej



Metodą otwartą bez opatrunku

Metodą otwartą bez opatrunku



Na powierzchnię oparzoną maści: Polseptol, sól srebrowa

Na powierzchnię oparzoną maści: Polseptol, sól srebrowa

sulfadiazyny, inne

sulfadiazyny, inne



Metodą zamkniętą – pod opatrunkiem

Metodą zamkniętą – pod opatrunkiem



Klasyczny opatrunek Kocha maść silikonowa + opatrunek z

Klasyczny opatrunek Kocha maść silikonowa + opatrunek z

gazy

gazy



Opatrunki na maściach p-w bakteryjnych lub enzymatycznych

Opatrunki na maściach p-w bakteryjnych lub enzymatycznych

przyspieszających resorpcję martwicy i gojenie

przyspieszających resorpcję martwicy i gojenie



sól srebrowa sulfadiazyny

sól srebrowa sulfadiazyny



Fibrolan, Iruxol

Fibrolan, Iruxol



Tzw. skóry syntetyczne

Tzw. skóry syntetyczne



Opatrunki hydrożelowe (IntraSite, Hydrosorb)

Opatrunki hydrożelowe (IntraSite, Hydrosorb)



Opatrunki hydrokoloidowe Granuflex

Opatrunki hydrokoloidowe Granuflex



Inne

Inne



Opattrunków nie należy zmieniac zbyt często aby nie niszczyć

Opattrunków nie należy zmieniac zbyt często aby nie niszczyć

świeżo napełzającego naskórka

świeżo napełzającego naskórka

Leczenie operacyjne

Leczenie operacyjne

oparzeń

oparzeń



Nacięcia odbarczające przy oparzeniach okrężnych

Nacięcia odbarczające przy oparzeniach okrężnych

kończyn, obrzęku i groźbie niedokrwienia (0-1 doba)

kończyn, obrzęku i groźbie niedokrwienia (0-1 doba)



Wczesne wycięcie martwicy (3-5 doba) tzw.

Wczesne wycięcie martwicy (3-5 doba) tzw.

nekrektomia – obecnie często stosowane z

nekrektomia – obecnie często stosowane z

jednoczasowym pokryciem rany przeszczepami

jednoczasowym pokryciem rany przeszczepami

skórnymi

skórnymi



Skrócenie gojenia rany

Skrócenie gojenia rany



Zmniejszenie ryzyka późniejszych powikłań

Zmniejszenie ryzyka późniejszych powikłań



Zmniejszenie nasilenia choroby oparzeniowej

Zmniejszenie nasilenia choroby oparzeniowej



Wczesna rehabilitacja

Wczesna rehabilitacja



Dermabrazja mechaniczna martwiczych tkanek

Dermabrazja mechaniczna martwiczych tkanek



Pokrycie rany przeszczepem skórnym

Pokrycie rany przeszczepem skórnym

Zasady zaopatrywania ran

Zasady zaopatrywania ran

oparzeniowych

oparzeniowych



Zachowanie maximum aseptyki

Zachowanie maximum aseptyki



Czysta sala opatrunkowa, sala operacyjna

Czysta sala opatrunkowa, sala operacyjna



Personel w ubraniach operacyjnych,

Personel w ubraniach operacyjnych,

maskach

maskach



Zapobieganie wstrząsowi u pacjenta – BÓL

Zapobieganie wstrząsowi u pacjenta – BÓL



Podanie leków przeciwbólowych narkotycznych

Podanie leków przeciwbólowych narkotycznych

przed zmiana opatrunku

przed zmiana opatrunku



Znieczulenie ogólne lub regionalne

Znieczulenie ogólne lub regionalne

Powikłania oparzeń

Powikłania oparzeń



Zakażenie rany

Zakażenie rany



Pogłębienie martwicy

Pogłębienie martwicy



Niedokrwienie kończyny, palców

Niedokrwienie kończyny, palców

itp. przy np.. oparzeniach

itp. przy np.. oparzeniach

okrężnych

okrężnych



Przykurcze

Przykurcze



Bliznowce

Bliznowce

OPARZENIA

OPARZENIA

PRĄDEM

PRĄDEM

ELEKTRYCZNYM

ELEKTRYCZNYM

CZYNNIKI DECYDUJĄCE O DZIAŁANIU

CZYNNIKI DECYDUJĄCE O DZIAŁANIU

ELEKTRYCZNOŚCI NA CIAŁO CZŁOWIEKA

ELEKTRYCZNOŚCI NA CIAŁO CZŁOWIEKA

EPIDEMIOLOGIA PORAŻEŃ

EPIDEMIOLOGIA PORAŻEŃ

PRĄDEM ELEKTRYCZNYM

PRĄDEM ELEKTRYCZNYM



Kilkaset przypadków śmiertelnych

Kilkaset przypadków śmiertelnych

rocznie

rocznie



Prąd w gospodarstwie domowym

Prąd w gospodarstwie domowym



Prąd w zakładzie pracy, warsztacie

Prąd w zakładzie pracy, warsztacie

itp..

itp..



Prąd przesyłowy

Prąd przesyłowy



Zjawiska atmosferyczne - piorun

Zjawiska atmosferyczne - piorun

CECHY PORAŻENIA PRĄDEM

CECHY PORAŻENIA PRĄDEM

ELEKTRYCZNYM

ELEKTRYCZNYM



Możliwość wystąpienia objawów

Możliwość wystąpienia objawów

ogólnych:

ogólnych:



zatrzymanie oddechu

zatrzymanie oddechu



porażenie przepony

porażenie przepony



zatrzymanie czynności serca

zatrzymanie czynności serca



wstrząs

wstrząs



Utrata przytomności

Utrata przytomności

CECHY PORAŻENIA PRĄDEM

CECHY PORAŻENIA PRĄDEM

ELEKTRYCZNYM

ELEKTRYCZNYM



Zmiany miejscowe:

Zmiany miejscowe:



Skutki typowe dla choroby oparzeniowej

Skutki typowe dla choroby oparzeniowej



Skutki typowe tylko dla działania prądu

Skutki typowe tylko dla działania prądu

elektrycznego

elektrycznego



głębokie oparzenia aż do zwęglenia tkanek w miejscu

głębokie oparzenia aż do zwęglenia tkanek w miejscu

wniknięcia i wyjścia prądu elektrycznego

wniknięcia i wyjścia prądu elektrycznego



Zmiany miejscowe mogą być znacznie zróżnicowane

Zmiany miejscowe mogą być znacznie zróżnicowane

na przebiegu prądu elektrycznego ze względu na różną

na przebiegu prądu elektrycznego ze względu na różną

oporność tkanek dla przepływu prądu

oporność tkanek dla przepływu prądu



Często b. nasilone uszkodzenia kości, mięśni, nerwów aż

Często b. nasilone uszkodzenia kości, mięśni, nerwów aż

do martwicy włącznie przy relatywnie małych zmianach

do martwicy włącznie przy relatywnie małych zmianach

powierzchownych

powierzchownych



Najczęstsze jest uszkodzenie kk górnych, które mogą

Najczęstsze jest uszkodzenie kk górnych, które mogą

ulec całkowitemu niemal zniszczeniu

ulec całkowitemu niemal zniszczeniu

RODZAJE CZYNNIKA

RODZAJE CZYNNIKA

ELEKTRYCZNEGO

ELEKTRYCZNEGO



Prąd o niskim napięciu

Prąd o niskim napięciu



< 1000 woltów

< 1000 woltów



Prąd zmienny 220 V I 50 Hz

Prąd zmienny 220 V I 50 Hz



Prąd przewodowy 380 V i 50 Hz

Prąd przewodowy 380 V i 50 Hz



Prąd o wysokim napięciu

Prąd o wysokim napięciu



> 1000 woltów

> 1000 woltów



Łuk elektryczny np.. piorun

Łuk elektryczny np.. piorun

Działanie prądu o niskim

Działanie prądu o niskim

napięciu

napięciu



Pobudzenie układu nerwowego i mięśni

Pobudzenie układu nerwowego i mięśni



Skurcze mm szkieletowych

Skurcze mm szkieletowych



przyklejenie się do przewodu elektrycznego

przyklejenie się do przewodu elektrycznego

wynika z kurczu mięśni ramienia i dłoni

wynika z kurczu mięśni ramienia i dłoni



Upadek i mechaniczny uraz

Upadek i mechaniczny uraz



Skurcze serca

Skurcze serca



Zaburzenia rytmu

Zaburzenia rytmu



Zatrzymanie krążenia (np.. w migotaniu komór)

Zatrzymanie krążenia (np.. w migotaniu komór)



Zatrzymanie serca

Zatrzymanie serca

Działanie prądu o wysokim

Działanie prądu o wysokim

napięciu

napięciu



Już podczas zbliżania się do elementów pod

Już podczas zbliżania się do elementów pod

napięciem może powstać łuk elektryczny

napięciem może powstać łuk elektryczny



Bardzo wysoka temperatura w miejscu

Bardzo wysoka temperatura w miejscu

zadziałania i duże zmiany miejscowe

zadziałania i duże zmiany miejscowe



Wszystkie inne zaburzenia typowe dla prądu o

Wszystkie inne zaburzenia typowe dla prądu o

niskim napięciu

niskim napięciu



Bardzo trudne udzielenie pomocy, bowiem

Bardzo trudne udzielenie pomocy, bowiem

ratownik może być narażony na tzw. przeskok

ratownik może być narażony na tzw. przeskok

łuku elektrycznego nawet z odległości kilku

łuku elektrycznego nawet z odległości kilku

metrów – musi zostać wyłączony prąd

metrów – musi zostać wyłączony prąd



Pomoc należy wówczas ograniczyć do

Pomoc należy wówczas ograniczyć do

zawiadomienia pogotowia ratunkowego

zawiadomienia pogotowia ratunkowego

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU PORAŻEN

POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU PORAŻEN

PRĄDEM ELEKTRYCZNYM - ZASADY

PRĄDEM ELEKTRYCZNYM - ZASADY



Zanim ratownik przystąpi do udzielania pomocy

Zanim ratownik przystąpi do udzielania pomocy

należy odłączyć źródło prądu

należy odłączyć źródło prądu



Nie dotykać wcześniej ratowanego gołymi rękoma,

Nie dotykać wcześniej ratowanego gołymi rękoma,

zapewnić sobie izolację elektryczną

zapewnić sobie izolację elektryczną



Podjąć czynności reanimacyjnych jeśli pacjent jest

Podjąć czynności reanimacyjnych jeśli pacjent jest

nieprzytomny, nie oddycha, nie ma czynności serca

nieprzytomny, nie oddycha, nie ma czynności serca



Należy ochłodzić ranę oparzeniowa zimną wodą jak w

Należy ochłodzić ranę oparzeniowa zimną wodą jak w

oparzeniu termicznym

oparzeniu termicznym



Ułożyć odpowiednio pacjenta i ewentualnie

Ułożyć odpowiednio pacjenta i ewentualnie

unieruchomić np.. złamane kości (np.. po upadku w

unieruchomić np.. złamane kości (np.. po upadku w

wyniku porażenia prądem)

wyniku porażenia prądem)



Założyć czysty opatrunek

Założyć czysty opatrunek



Zawsze należy hospitalizować osobę po oparzeniu

Zawsze należy hospitalizować osobę po oparzeniu

elektrycznym

elektrycznym

Odmrożenia

Odmrożenia

Uszkodzenia spowodowane

Uszkodzenia spowodowane

zimną temperaturą

zimną temperaturą



Przechłodzenie całego organizmu

Przechłodzenie całego organizmu



Wyziębienie całego organizmu

Wyziębienie całego organizmu

doprowadzające do zmniejszenia

doprowadzające do zmniejszenia

temperatury ciała poniżej normalnych

temperatury ciała poniżej normalnych

wartości

wartości



Miejscowe odmrożenia

Miejscowe odmrożenia



Miejscowe uszkodzenie tkanek na skutek

Miejscowe uszkodzenie tkanek na skutek

działania zimna

działania zimna

Ochrona przed zimnem

Ochrona przed zimnem



W skórze czujniki temperatury – termoreceptory

W skórze czujniki temperatury – termoreceptory



Przy spadku temperatury zewnętrznej poprzez układ nerwowy

Przy spadku temperatury zewnętrznej poprzez układ nerwowy

autonomiczny ograniczenie przepływu krwi w skórze

autonomiczny ograniczenie przepływu krwi w skórze



Ograniczenie utraty ciepła z ustroju

Ograniczenie utraty ciepła z ustroju



W miarę spadku temperatury coraz głębsze warstwy powłok

W miarę spadku temperatury coraz głębsze warstwy powłok

podlegają ograniczeniu ukrwienia chroniąc jednocześnie

podlegają ograniczeniu ukrwienia chroniąc jednocześnie

najważniejsze dla życia narządy przed utratą ciepła

najważniejsze dla życia narządy przed utratą ciepła



Wzmożona przemiana materii – wzrasta produkcja

Wzmożona przemiana materii – wzrasta produkcja

ciepła w ustroju

ciepła w ustroju



Przy znacznym oziębieniu mechanizmy ochronne

Przy znacznym oziębieniu mechanizmy ochronne

przestają wystarczać, przemiana materii zwalnia się w

przestają wystarczać, przemiana materii zwalnia się w

hypotermii, ustają procesy życiowe i następuje zgon

hypotermii, ustają procesy życiowe i następuje zgon

Ogólne przechłodzenie

Ogólne przechłodzenie

organizmu

organizmu



Zaburzenie równowagi między utrata ciepła

Zaburzenie równowagi między utrata ciepła

i jego wytwarzaniem

i jego wytwarzaniem



Czynniki sprzyjające przechłodzeniu

Czynniki sprzyjające przechłodzeniu



Alkohol, środki nasenne

Alkohol, środki nasenne



Zaburzenia termoregulacji wewnątrzustrojowej

Zaburzenia termoregulacji wewnątrzustrojowej



Woda

Woda



Przemoczone ubranie

Przemoczone ubranie



Przebywanie w wodzie

Przebywanie w wodzie



Wiatr

Wiatr



Ogólne wyczerpanie, wyniszczenie, głodzenie,

Ogólne wyczerpanie, wyniszczenie, głodzenie,

wstrząs

wstrząs

FAZY OGÓLNEGO PRZECHLODZENIA

FAZY OGÓLNEGO PRZECHLODZENIA

ORGANIZMU

ORGANIZMU

FAZA

FAZA

TEMPE

TEMPE

RATURA

RATURA

UKŁAD

UKŁAD

NERWOWY

NERWOWY

KRĄŻENIE

KRĄŻENIE

ODDYCHANIE

ODDYCHANIE

I

I

37 st.

37 st.

Pełna świadomość,

Pełna świadomość,

pobudzenie,

pobudzenie,

drżenie

drżenie

Wzrost tętna i

Wzrost tętna i

ciśnienia krwi,

ciśnienia krwi,

bladość powłok

bladość powłok

Przyspieszenie

Przyspieszenie

i pogłębienie

i pogłębienie

oddechu

oddechu

II

II

30-34 st.

30-34 st.

Apatia, sen,

Apatia, sen,

zaburzenia czucia

zaburzenia czucia

bólu

bólu

Zwolnienie

Zwolnienie

tętna,

tętna,

zaburzenia

zaburzenia

rytmu serca

rytmu serca

Nieregularny i

Nieregularny i

powierzchow

powierzchow

ny oddech

ny oddech

III

III

27-30 st.

27-30 st.

Zaburzenia

Zaburzenia

przytomności,

przytomności,

szerokie źrenice

szerokie źrenice

Tętno nitkowate,

Tętno nitkowate,

zaburzenia

zaburzenia

rytmu serca

rytmu serca

Oddech bardzo

Oddech bardzo

zwolniony i

zwolniony i

niemiarowy

niemiarowy

IV

IV

<27 st.

<27 st.

Szerokie, sztywne

Szerokie, sztywne

źrenice

źrenice

Niewyczuwalne

Niewyczuwalne

tętno,

tętno,

zatrzymanie

zatrzymanie

akcji serca

akcji serca

Zatrzymanie

Zatrzymanie

oddychania

oddychania

Ogólne przechłodzenie

Ogólne przechłodzenie

organizmu - postępowanie

organizmu - postępowanie



Zabezpieczenie przed dalszym oziębianiem

Zabezpieczenie przed dalszym oziębianiem



Chorego umieszcza się w chłodnym pomieszczeniu

Chorego umieszcza się w chłodnym pomieszczeniu



Zdjąć należy mokre ubranie i zawinąć chorego np..

Zdjąć należy mokre ubranie i zawinąć chorego np..

w koce + folię izolującą przed utratą ciepła

w koce + folię izolującą przed utratą ciepła



Podać należy ciepłe płyny (u osób przytomnych z

Podać należy ciepłe płyny (u osób przytomnych z

dużą zawartością cukru (energia)

dużą zawartością cukru (energia)



Nie należy intensywnie i zbyt szybko ogrzewać

Nie należy intensywnie i zbyt szybko ogrzewać

chorego z zewnątrz

chorego z zewnątrz



Paradoksalnie dalsze wyziębienie poprzez nagle

Paradoksalnie dalsze wyziębienie poprzez nagle

rozszerzone naczynia skórne

rozszerzone naczynia skórne



Osoba przechłodzona nie powinna się ruszać, nie

Osoba przechłodzona nie powinna się ruszać, nie

należy jej masować, nie wolno podawać alkoholu

należy jej masować, nie wolno podawać alkoholu



Wszystkie te czynniki mogą doprowadzić do nagłej utraty

Wszystkie te czynniki mogą doprowadzić do nagłej utraty

ciepła i np.. nagłego zgonu

ciepła i np.. nagłego zgonu

Odmrożenia miejscowe

Odmrożenia miejscowe



Miejscowe odmrożenia występują niemal

Miejscowe odmrożenia występują niemal

wyłącznie w niektórych miejscach ciała

wyłącznie w niektórych miejscach ciała

(wystających): nos, uszy, broda, palce

(wystających): nos, uszy, broda, palce



Okolice te narażone szczególnie na działanie zimna

Okolice te narażone szczególnie na działanie zimna



Źle chronione przed zimnem, wiatrem, wilgocią itp..

Źle chronione przed zimnem, wiatrem, wilgocią itp..



Zwykle dobrze ukrwione ale pod wpływem zimna

Zwykle dobrze ukrwione ale pod wpływem zimna

następuje znaczne ograniczenie przepływu krwi –

następuje znaczne ograniczenie przepływu krwi –

skurcz naczyń

skurcz naczyń



Ogólne wyziębienie organizmu sprzyja wystąpieniu

Ogólne wyziębienie organizmu sprzyja wystąpieniu

lokalnych odmrożeń

lokalnych odmrożeń

Objawy odmrożenia

Objawy odmrożenia



Skóra

Skóra



początkowo zaczerwieniona, później

początkowo zaczerwieniona, później

blada, marmurkowa, biała

blada, marmurkowa, biała



kolejno uczucie marznięcia,

kolejno uczucie marznięcia,

pieczenia, mrowienia, brak czucia

pieczenia, mrowienia, brak czucia

Podział odmrożeń

Podział odmrożeń

I stopień: zaczerwienienie i obrzęk skóry, silna

bolesność

II stopień: tworzą się pęcherze na sinej skórze,

silna bolesność

III stopień: niebieskoczarna skóra, martwica

skóry i tkanek głębszych

IV stopień: Całkowite zamarznięcie

tkanek

ODMROŻENIA - POSTĘPOWANIE

ODMROŻENIA - POSTĘPOWANIE

ROZLUŹNIENIE UCISKU

(BUTY, ODZIEŻ, ITP.)

POWOLNE OGRZANIE DOTKNIĘTYCH

CZĘŚCI CIAŁA,

NAJLEPIEJ WŁASNYM CIEPŁEM,

OWINIĘCIE KOCE, DODATKOWE

UBRANIE ITP., NIE NACIERAĆ

LUB MASOWAĆ

JAŁOWY OPATRUNEK NA

RANĘ OPARZENIOWĄ,

LECZENIE OGÓLNE

OPARZENIA

OPARZENIA

CHEMICZNE

CHEMICZNE

Przyczyny chemicznych

Przyczyny chemicznych

oparzeń skóry

oparzeń skóry



Oparzenie kwasami

Oparzenie kwasami



Oparzenia zasadami (ługiem)

Oparzenia zasadami (ługiem)



Najczęściej wypadki w pracy

Najczęściej wypadki w pracy



Czasem przypadkowe oparzenia,

Czasem przypadkowe oparzenia,

szczególnie u dzieci jeśli kwas lub ług

szczególnie u dzieci jeśli kwas lub ług

jest źle przechowywany i nie

jest źle przechowywany i nie

zabezpieczony w domu

zabezpieczony w domu

Oparzenie chemiczne

Oparzenie chemiczne



Objawy skórne

Objawy skórne



Rumień, pęcherze, obszary martwicy

Rumień, pęcherze, obszary martwicy



Obrzęk

Obrzęk



Silny ból

Silny ból



Oparzenie dróg oddechowych np.. oparami

Oparzenie dróg oddechowych np.. oparami

żrących gazów (amoniak i in.)

żrących gazów (amoniak i in.)



Duszność, kaszel

Duszność, kaszel



Pieczenie w gardle, bóle w klatce piersiowej

Pieczenie w gardle, bóle w klatce piersiowej

Oparzenie chemiczne –

Oparzenie chemiczne –

postępowanie

postępowanie



Przenieść poszkodowanego w bezpieczne miejsce

Przenieść poszkodowanego w bezpieczne miejsce



Udzielać pomocy tak aby nie narazić się na oparzenie

Udzielać pomocy tak aby nie narazić się na oparzenie

(rękawice gumowe)

(rękawice gumowe)



Ocenić ogólny stan poszkodowanego (duszność itp.)

Ocenić ogólny stan poszkodowanego (duszność itp.)



Zabezpieczyć miejsce wypadku

Zabezpieczyć miejsce wypadku



Zabezpieczyć substancję żrącą do badania

Zabezpieczyć substancję żrącą do badania



Zdjąć ubranie przesiąknięte substancją żrącą

Zdjąć ubranie przesiąknięte substancją żrącą



Spłukiwać miejsce oparzone obficie wodą tak aby nie

Spłukiwać miejsce oparzone obficie wodą tak aby nie

zmywać substancji żrącej na zdrową skórę aż do

zmywać substancji żrącej na zdrową skórę aż do

przybycia lekarza pogotowia, przynajmniej kilkanaście

przybycia lekarza pogotowia, przynajmniej kilkanaście

minut

minut



Wezwać fachową pomoc lekarską – zawsze po

Wezwać fachową pomoc lekarską – zawsze po

oparzeniu chemicznym

oparzeniu chemicznym



Założyć jałowy opatrunek na miejsce oparzone

Założyć jałowy opatrunek na miejsce oparzone

Oparzenie chemiczne oka

Oparzenie chemiczne oka



Najczęściej na skutek pryśnięcia

Najczęściej na skutek pryśnięcia

substancji żrącej do oka:

substancji żrącej do oka:



Wapno gaszone

Wapno gaszone



Kwasy

Kwasy



Zasady

Zasady



Substancje organiczne

Substancje organiczne



benzyna

benzyna



amoniak

amoniak



rozpuszczalniki organiczne (np. alkohole,

rozpuszczalniki organiczne (np. alkohole,

aldehydy)

aldehydy)



detergenty

detergenty

Czynniki warunkujące stopień

Czynniki warunkujące stopień

uszkodzenia narządu wzroku

uszkodzenia narządu wzroku



Rodzaj substancji i jej właściwości fizyko-

Rodzaj substancji i jej właściwości fizyko-

chemiczne

chemiczne



Ilość substancji, która dostała się do oka

Ilość substancji, która dostała się do oka



Czas działania substancji żrącej na tkanki

Czas działania substancji żrącej na tkanki

oka

oka



Czas i sposób udzielonej pomocy

Czas i sposób udzielonej pomocy

Oparzenia kwasami

Oparzenia kwasami



Najczęstsze rodzaje kwasów

Najczęstsze rodzaje kwasów



Kwasy nieorganiczne (siarkowy, solny, azotowy)

Kwasy nieorganiczne (siarkowy, solny, azotowy)



Kwasy organiczne (octowy, mlekowy i in)

Kwasy organiczne (octowy, mlekowy i in)



Fenol

Fenol



Działanie na tkanki oka

Działanie na tkanki oka



Lekkie oparzenie

Lekkie oparzenie



Podrażnienie powierzchownych tkanek oka

Podrażnienie powierzchownych tkanek oka



Obrzęk spojówki

Obrzęk spojówki



Zmętnienie rogówki

Zmętnienie rogówki



Ciężkie oparzenie - drążące

Ciężkie oparzenie - drążące



Martwica skrzepowa w spojówce i rogówce

Martwica skrzepowa w spojówce i rogówce



Może dojść do całkowitego zniszczenia ww struktur

Może dojść do całkowitego zniszczenia ww struktur

Oparzenia zasadami

Oparzenia zasadami



Działanie na tkanki oka

Działanie na tkanki oka



Znacznie silniejsze działanie niż kwasy

Znacznie silniejsze działanie niż kwasy



Przenikają wgłąb tkanek oka

Przenikają wgłąb tkanek oka



Wchodzą w reakcję z białkami powodując

Wchodzą w reakcję z białkami powodując

martwicę rozpływną

martwicę rozpływną



Poprzez gwałtowny wzrost odczynu pH

Poprzez gwałtowny wzrost odczynu pH

powodują uszkodzenie soczewki i przedniej

powodują uszkodzenie soczewki i przedniej

części błony naczyniowej oka

części błony naczyniowej oka



Rokowanie co do wygojenia zmian oka i jego

Rokowanie co do wygojenia zmian oka i jego

funkcji bardzo niepewne po oparzeniach zasadą

funkcji bardzo niepewne po oparzeniach zasadą

Oparzenie wapnem

Oparzenie wapnem



Bardzo częste oparzenia oka

Bardzo częste oparzenia oka



Najczęściej w czasie prac budowlanych oraz

Najczęściej w czasie prac budowlanych oraz

przy bieleniu drzew

przy bieleniu drzew



Najgorsze oparzenie wapnem tzw.

Najgorsze oparzenie wapnem tzw.

niegaszonym

niegaszonym



W zetknięciu z łzami wydziela się dodatkowo

W zetknięciu z łzami wydziela się dodatkowo

wysoka temperatura i powstaje oparzenie

wysoka temperatura i powstaje oparzenie

chemiczne + termiczne

chemiczne + termiczne



Objawy:

Objawy:



Obrzęk i ogniska martwicze spojówek (owrzodzenia)

Obrzęk i ogniska martwicze spojówek (owrzodzenia)



Zlepy i zrosty spojówek

Zlepy i zrosty spojówek



Obrzęk i głębokie, trudno gojące się owrzodzenia

Obrzęk i głębokie, trudno gojące się owrzodzenia

rogówki

rogówki

Postępowanie w oparzeniach

Postępowanie w oparzeniach

chemicznych oka

chemicznych oka



Skuteczność postępowania zależy od czasu

Skuteczność postępowania zależy od czasu

udzielenia pierwszej pomocy

udzielenia pierwszej pomocy



Pomoc polega przede wszystkim na płukaniu

Pomoc polega przede wszystkim na płukaniu

obfitym i długotrwałym wodą worka spojówkowego

obfitym i długotrwałym wodą worka spojówkowego



Usunąć należy przedtem większe cząstki substancji

Usunąć należy przedtem większe cząstki substancji

parzącej np.. wapna

parzącej np.. wapna



Płukać należy w ułożeniu na boku od wewnętrznego

Płukać należy w ułożeniu na boku od wewnętrznego

kąta oka do zewnętrznego po odwróceniu lub

kąta oka do zewnętrznego po odwróceniu lub

uniesieniu powieki górnej

uniesieniu powieki górnej



Po każdym oparzeniu chemicznym oka chory

Po każdym oparzeniu chemicznym oka chory

powinien być skierowany do specjalisty chorób oczu

powinien być skierowany do specjalisty chorób oczu



Płukanie powtarzamy jeśli pomoc specjalistyczna nie

Płukanie powtarzamy jeśli pomoc specjalistyczna nie

jest możliwa przed 30 minutami od urazu

jest możliwa przed 30 minutami od urazu