4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

1

ANALIZA POTRZEB

SZKOLENIOWYCH

Oznacza systematyczny proces, w trakcie
którego:
- zostaje wyrażona potrzeba przeprowadzenia
szkolenia lub szkoleń,
- definiowane są problemy,
- określa się źródła tych problemów,
- wybiera się najbardziej efektywną metodę lub
sposób rozwiązania problemów.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

2

Sposoby gromadzenia informacji do

oceny potrzeb szkoleniowych

1. Wyrażone potrzeby szkolenia

• Potrzebujemy szkolenia z zakresu

bezpiecznego stosowania środków ochrony
indywidualnej do prac na wysokości,

• Musimy przeszkolić personel w zakresie

bezpieczeństwa stosowania nowego,
nieznanego dotychczas w firmie sprzętu,
urządzenia.

• Musimy ponownie przeprowadzić szkolenia nt.

„Zagrożenia toksycznymi środkami
przemysłowymi” oraz „Bezpieczeństwo i
higiena pracy w trakcie akcji ratownictwa
medycznego”

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

3

Sposoby gromadzenia informacji do

oceny potrzeb szkoleniowych

2. Definiowanie problemu do analizy potrzeb.

• W ostatnim okresie pojawiło się wiele

wypadków związanych z wykonywaniem
pomocniczych prac transportowych,

• Na ile dotychczasowy program szkoleniowy z

zakresu podstaw formalnoprawnych bhp jest
aktualny? Czy nie należy uzupełnić go o nowe
rozwiązania?.

• Pracownicy zgłaszają nowe problemy w

zakresie bhp w związku z pogorszeniem się
oświetlenia stanowisk pracy, trudności z
transportowaniem towarów.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

4

Sposoby gromadzenia informacji do

oceny potrzeb szkoleniowych

3. Identyfikacja przyczyn problemów.

• Brak umiejętności do posługiwania się

środkami ochrony indywidualnej do prac na
wysokości,

• Luki wiedzy z zakresu stosowanie nowoczesnej

technologii (bariera psychiczna, obawa
zepsucia, uszkodzenie urządzenia),

• Brak motywacji do przestrzegania zasad bhp

ze względu na uciążliwość i ciężar środków
ochrony.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

5

Sposoby gromadzenia informacji do

oceny potrzeb szkoleniowych

4. Wybór najlepszych sposobów rozwiązań:

• szkoleniowych, np.:

• szkolenia w miejscu pracy,
• szkolenia interaktywne,
• szkolenia z zastosowaniem symulacji

komputerowych,

• doradztwo ze strony instruktorów lub

doświadczonych pracowników.

• nieszkoleniowych, np.:

• selekcja pracowników,
• nowe urządzenia i procedury,
• nowe technologie,
• nowy system monitoringu.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

6

Sposoby gromadzenia informacji do

oceny potrzeb szkoleniowych

Proponowane pytania, które mogą pomóc w analizie

potrzeb szkoleniowych w zakładzie pracy

• Czy pracownicy wykonują na stanowisku pracy

czynności, których nie powinni wykonywać?

• Czy maszyny, urządzenia lub narzędzia są

eksploatowane (obsługiwane, użytkowane,
konserwowane, przechowywane) zgodnie z
przepisami i standardami?

• W zakresie jakiego tematu trzeba przeszkolić

pracowników zakładu?

• Z jakiego tematu sami chcielibyście uzupełnić

swoją wiedzę?

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

7

Źródła analizy potrzeb

szkoleniowych w zakresie bhp

Podstawowe źródła informacji to ludzie, dokumentacja

i obserwacja, w tym:
• Okresowa analizy wyników pracy instruktorów i

wykładowców bhp;

• Dokumentacja bhp (dane dotyczące przyczyn

wypadków, chorób, nieobecności, złego

samopoczucia itp. );

• Wywiady z personelem i przełożonymi,;
• Obserwacje pracowników w czasie pracy;
• Wyniki testów sprawdzających wiedzę

pracowników na stanowisku pracy;

• Rejestracja i analiza tzw. wydarzeń krytycznych

(czyli wypadków przy pracy związanych z utratą

zdrowia lub życia)

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

8

Metody analizy potrzeb

szkoleniowych

Podstawowe źródło analizy potrzeb szkoleniowych to
efektywność pracy.

System szkoleń bhp powinien być częścią systemu
doskonalenia personelu w zakresie bhp składający się z
następujących elementów:

1) Wybór stanowisk poddawanych ocenie pod
względem bhp (poprawnie również jest jeżeli ocenimy
grupy stanowisk);

2) Analiza opisu stanowiska składająca się z:

• części związanej z celami i zadaniami,
• części związanej z wymaganymi kwalifikacjami
zawodowymi. Może ona stanowić podstawę do
ogólnej oceny personelu oraz zaplanowania
kolejnego szkolenia.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

9

Metody analizy potrzeb

szkoleniowych

3) Sporządzenie wykazu zadań związanych z

niebezpieczeństwem utraty zdrowia lub życia.

W tym celu dokonać należy szczegółowej analizy zadań
rozumianych jako czynności formalne i funkcjonalne
lub działania, jakie wykonuje pracownik w sytuacjach
niebezpiecznych.

4) Określenie standardów wykonania (opracowanie
kryteriów i wskaźników jego oceny);
Przykłady metod określania kryteriów:

• obserwacja pracy osób najzdolniejszych (uczenie

się przez naśladownictwo),
• konsultacje z ekspertem,
• analiza zadania.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

10

Metody analizy potrzeb

szkoleniowych

5) Określenie celów szkoleniowych.

Polega to na identyfikacji niedociągnięć z zakresu bhp.

Pozwala na szczegółowe opracowanie celów

programów szkoleniowych.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

11

Projektowanie celów szkoleniowych

Cele szkoleniowe

Pomagają prowadzącemu

zaplanować i

przeprowadzić szkolenie

w sposób, który

doprowadzi do

opanowania przez

uczestników potrzebnej

im wiedzy i umiejętności

Pomagają

uczestnikom w

zrozumieniu czego

mogą spodziewać

się jako rezultatu

szkolenia

Pomagają prowadzącym i

uczestnikom w ocenie szkolenia

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

12

Projektowanie celów szkoleniowych

Dobrze zaprojektowane cele szkoleniowe powinny

zawierać przynajmniej trzy informacje:

1. Warunki które opisują sytuację, materiały,

narzędzia i wyposażenie, za pomocą których
oczekiwane zachowanie może się pojawić np.
„

Mając do dyspozycji opis stanowiska pracy

...”

2. Wykonanie - oznacza zachowanie uczestnika,

które można zaobserwować, np. „...

uczestnik

szkolenia będzie potrafił nie tylko wymienić
podstawowe etapy instruktażu stanowiskowego na
danym stanowisku pracy, ale także go
przeprowadzić

...”

3. Standardy, które opisują, jak dokładnie dana

praca ma być wykonana, np. „...

zgodnie z

przepisami zawartymi w Kodeksie pracy,
przepisach prawnych, układach zbiorowych pracy i
regulaminie pracy

”

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

13

Podstawowe kategorie celów

szkoleniowych

Cele

poznawcze

Dotyczą przyswajania wiedzy, takiej jak:
- fakty,
- pojęcia,
- zasady.

Czasowniki operacyjne najczęściej stosowane do

określania celów o charakterze poznawczym to:
- wiedzieć,

- umieć,

- wymienić kolejno,

- rozumieć,

- przedstawić,

- dostrzegać itp.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

14

Przykłady określenia celów

poznawczych

Materiał

szkoleni

a

Czynności, które

powinien opanować

kursant (cele

szczegółowe)

Kategorie celów

Temat 1

• przedstawić,

• wymienić,

pokazać,
• umieć porównać,
• wskazać

propozycje
rozwiązania

określonego
problemu

• zastosowanie

wiadomości w
sytuacjach

typowych,
• zapamiętanie,
• zrozumienie,
• zastosowanie
wiadomości w

sytuacjach
złożonych,

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

15

Podstawowe kategorie celów

szkoleniowych

Cele

behawioralne

Dotyczą określonych umiejętności, np. związanych z
wykonywaniem pracy na danym stanowisku

Czasowniki operacyjne charakterystyczne dla
określania celów behawioralnych to:

- prowadzić,

- działać,
- wykonywać,
- być w stanie zrobić,

Przykład:

Określeniem celu behawioralnego
może być np.: „

Po zakończeniu

szkolenia uczestnicy będą potrafili
włączyć komputer, monitor,
drukarkę i pozostałe urządzenia
biurowe oraz sprzęt zasilany energią
elektryczną

”.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

16

Podstawowe kategorie celów

szkoleniowych

Cele

emocjonalne

Dotyczą odczuć i nastroju uczestników.

Czasowniki najczęściej używane do formułowania
celów emocjonalnych to:

- uświadomić sobie coś,

- zaangażować się,
- wykazywać się wysoką motywacją osiągnięć.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

17

Wskazówki dotyczące formułowania celów

szkoleniowych

Cele powinny:

• być napisane prostym językiem

(zbyt długie i

skomplikowane wyrażenia mogą zdezorientować szkolonych),

•

w sposób jasny i klarowny identyfikować

oczekiwania uczestników szkolenia;

• być możliwe do zaobserwowania i zmierzenia,

• być postrzegane przez uczestników szkolenia jako
cenne i osiągalne przez nich, nie powinny być zbyt
proste ani zbyt skomplikowane.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

18

Przykład etapów formułowania celów w

postaci operacyjnej na temat:

„

Bezpieczeństwo przy o

bsłudze komputera i

drukarki

”

1. Cel szczegółowy – po realizacji zajęć uczestnik

szkolenia powinien:

• znać nazwy i przeznaczenie wszystkich

elementów w chodzących w skład stanowiska
komputerowego,

• umieć wykonywać wszystkie czynności

wchodzące w zakres zasad bezpiecznej pracy na
tym stanowisku.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

19

Przykład etapów formułowania celów w

postaci operacyjnej na temat:

„ Bezpieczeństwo przy o

bsłudze komputera i

drukarki”

2. Działania –

(zachowania końcowe zapisane z

wykorzystaniem czasowników operacyjnych, które w
podanych przykładach zaznaczono pogrubioną czcionką):

• uczestnik będzie umiał

ustawić

klawiaturę z

zachowaniem odległości nie mniejszej niż 10 cm
od krawędzi stołu,

• uczestnik będzie umiał

zachować

odpowiednią

odległość ekranu monitora od oczu;

• po każdej godzinie pracy uczestnik będzie

stosować

5-minutową przerwę w celu

odprężenia wzroku i układu mięśniowo-
szkieletowego.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

20

Przykład etapów formułowania celów w

postaci operacyjnej na temat:

„ Bezpieczeństwo przy o

bsłudze komputera i

drukarki”

3. Treści –

• wykorzystać zestaw komputerowy,

drukarkę oraz stolik pod komputer i
krzesło operatora,

• wykorzystać instrukcję bhp przy

obsłudze komputera i drukarki;

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

21

Przykład etapów formułowania celów w

postaci operacyjnej na temat:

„ Bezpieczeństwo przy o

bsłudze komputera i

drukarki”

4. Warunki –

• sala wykładowa,

• stanowisko pracy z komputerem;

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

22

Przykład etapów formułowania celów w

postaci operacyjnej na temat:

„ Bezpieczeństwo przy o

bsłudze komputera i

drukarki”

5. Standardy –

• nie popełnić żadnej pomyłki.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

23

Przykład etapów formułowania celów w

postaci operacyjnej na temat:

„ Bezpieczeństwo przy o

bsłudze komputera i

drukarki”

6. Pełna forma celu: –

• znajdując się w Sali wykładowej,

korzystając z jednostki komputerowej,
kursant wymieni nazwy i określi
przeznaczenie poszczególnych
elementów komputera, nie popełniając
żadnej pomyłki;

• Znajdując się w Sali komputerowej,

wykorzystując komputer i drukarkę,
wykona próbę uruchomienia i
zakończenia pracy komputera zgodnie z
zasadami bhp.

4.07.21 19:48

Waldemar KRUPA

24

Co daje precyzyjne sformułowanie

celów szkolenia?

- określenie zadań (pytań) egzaminu
sprawdzającego;

- zastosowanie właściwych i obiektywnych
kryteriów oceny;

- sprecyzowanie zadań do samokształcenia
pracowników;

- wybór właściwej strategii nauczanie – uczenia się;

- określenie sposobu opracowania dokumentacji
szkoleniowej oraz organizacji zajęć.