Wspólna polityka

Wspólna polityka

rolna

rolna

Geneza

Geneza



Wiele czynników natury ekonomicznej i

Wiele czynników natury ekonomicznej i

politycznej

politycznej



Przed II wojna światową państwa

Przed II wojna światową państwa

charakteryzowały się interwencjonizmem

charakteryzowały się interwencjonizmem

na rynkach rolnych

na rynkach rolnych



Po zakończeniu II wojny światowej

Po zakończeniu II wojny światowej

ogromny deficyt żywności utrzymywał się

ogromny deficyt żywności utrzymywał się

do końca lat 50-tych

do końca lat 50-tych



W traktacie EWG państwa chciały

W traktacie EWG państwa chciały

zapewnić samowystarczalność w

zapewnić samowystarczalność w

dziedzinie produkcji rolnej oraz godziwy

dziedzinie produkcji rolnej oraz godziwy

poziom życia dla ludności wiejskiej

poziom życia dla ludności wiejskiej

Podstawy prawne

Podstawy prawne



Art. 32 TWE stanowi iż wspólny

Art. 32 TWE stanowi iż wspólny

rynek obejmuje rolnictwo oraz

rynek obejmuje rolnictwo oraz

obrót handlowy produktami rolnymi

obrót handlowy produktami rolnymi



Art. 32 ust 4 stanowi:

Art. 32 ust 4 stanowi:

funkcjonowaniu i rozwojowi

funkcjonowaniu i rozwojowi

wspólnego rynku produktów rolnych

wspólnego rynku produktów rolnych

powinno towarzyszyć ustanowienie

powinno towarzyszyć ustanowienie

wspólnej polityki rolnej

wspólnej polityki rolnej

Cele wpr

Cele wpr



Art. 33 TWE:

Art. 33 TWE:

-

Wzrost produkcji rolnej (racjonalny rozwój

Wzrost produkcji rolnej (racjonalny rozwój

produkcji rolnej i optymalne

produkcji rolnej i optymalne

wykorzystanie czynników produkcji,

wykorzystanie czynników produkcji,

zwłaszcza siły roboczej)

zwłaszcza siły roboczej)

-

Zapewnienie odpowiedniego poziomu

Zapewnienie odpowiedniego poziomu

zycia ludności wiejskiej poprzez

zycia ludności wiejskiej poprzez

podnoszenie indywidualnych dochodów

podnoszenie indywidualnych dochodów

osób zatrudnionych w rolnictwie

osób zatrudnionych w rolnictwie

Cele wpr

Cele wpr

-

Stabilizacja rynków

Stabilizacja rynków

-

Zapewnienie bezpieczeństwa

Zapewnienie bezpieczeństwa

zaopatrzenia w produkty rolne

zaopatrzenia w produkty rolne

-

Zapewnienie rozsądnych cen dla

Zapewnienie rozsądnych cen dla

konsumentów

konsumentów

Organizacja rynków

Organizacja rynków



Niezbędne odpowiednie ramy

Niezbędne odpowiednie ramy

prawne i gospodarcze

prawne i gospodarcze



Wspólna organizacja rynków rolnych

Wspólna organizacja rynków rolnych

obejmująca: wspólne reguły w

obejmująca: wspólne reguły w

dziedzinie konkurencji, obligatoryjną

dziedzinie konkurencji, obligatoryjną

koordynację różnorodnych

koordynację różnorodnych

krajowych organizacji rynkowych,

krajowych organizacji rynkowych,

europejską organizację rynku

europejską organizację rynku

środki

środki



Regulacja cen

Regulacja cen



Subwencje dla produkcji i zbytu

Subwencje dla produkcji i zbytu



System magazynowania i

System magazynowania i

przechowywania

przechowywania



Wspólne mechanizmy stabilizacyjne

Wspólne mechanizmy stabilizacyjne

w imporcie i eksporcie

w imporcie i eksporcie



Wykluczenie wszelkiej dyskryminacji

Wykluczenie wszelkiej dyskryminacji

pomiędzy producentami i

pomiędzy producentami i

konsumentami wspólnotowymi

konsumentami wspólnotowymi

Zasady wpr

Zasady wpr



Jedność rynku

Jedność rynku



Preferancja wspólnotowa

Preferancja wspólnotowa



Solidarnośc finansowa

Solidarnośc finansowa

Jednośc rynku

Jednośc rynku

1.

1.

Swoboda przepływu towarów rolnych,

Swoboda przepływu towarów rolnych,

tzn. rolnictwo i zbyt produkcji rolnej

tzn. rolnictwo i zbyt produkcji rolnej

sa integralnymi elementami

sa integralnymi elementami

wspólnego rynku i zastosowanie

wspólnego rynku i zastosowanie

znajduje tu taki sam reżim, który ma

znajduje tu taki sam reżim, który ma

zastosowanie do rynku towarów

zastosowanie do rynku towarów

(zniesienie opłat celnych oraz

(zniesienie opłat celnych oraz

ograniczeń ilościowych w imporcie)

ograniczeń ilościowych w imporcie)

2.

2.

Określenie wspólnych cen

Określenie wspólnych cen

Preferencja wspólnotowa

Preferencja wspólnotowa



Oznacza uprzywilejowane traktowanie

Oznacza uprzywilejowane traktowanie

produktów rolnych pochodzących z państw

produktów rolnych pochodzących z państw

członkowskich, tak by zapobiec

członkowskich, tak by zapobiec

nadmiernemu importowi i konkurencji z

nadmiernemu importowi i konkurencji z

państw trzecich.

państw trzecich.



Wprowadzenie dodatkowych mechanizmów

Wprowadzenie dodatkowych mechanizmów

wobec rozbieżności cen światowych i

wobec rozbieżności cen światowych i

wspólnotowych- dwie opłaty stosowane w

wspólnotowych- dwie opłaty stosowane w

imporcie i eksporcie: WYRÓWNYWANIE

imporcie i eksporcie: WYRÓWNYWANIE

IMPORTOWE i DOPŁATY EKSPORTOWE

IMPORTOWE i DOPŁATY EKSPORTOWE



WYRÓWNYWANIE IMPORTOWE: służy

WYRÓWNYWANIE IMPORTOWE: służy

podniesieniu ceny produktu z poziomu

podniesieniu ceny produktu z poziomu

światowego do cen wspólnotowych

światowego do cen wspólnotowych



DOPŁATY EKSPORTOWE:

DOPŁATY EKSPORTOWE:

umożliwiają

umożliwiają

wzmocnienie pozycji konkurencyjnej ni

wzmocnienie pozycji konkurencyjnej ni

ekspansje produkcji rolnej Wspólnoty

ekspansje produkcji rolnej Wspólnoty

na rynkach państw trzecich poprzez

na rynkach państw trzecich poprzez

obniżanie cen wspólnotowych

obniżanie cen wspólnotowych

Solidarność finansowa

Solidarność finansowa



Wszystkie państwa członkowskie są

Wszystkie państwa członkowskie są

odpowiedzialne za obciążenia finansowe

odpowiedzialne za obciążenia finansowe

związane z funkcjonowaniem wspólnej

związane z funkcjonowaniem wspólnej

polityki rolnej, niezależnie od tego czy same

polityki rolnej, niezależnie od tego czy same

są beneficjentami środków na cele rolnictwa.

są beneficjentami środków na cele rolnictwa.



Koszty interwencji na rynku rolnym , np.

Koszty interwencji na rynku rolnym , np.

skupowanie nadwyżek po ustalonych cenach

skupowanie nadwyżek po ustalonych cenach

i udzielanie subwencji eksportowych są w

i udzielanie subwencji eksportowych są w

całości finansowane z budżetu UE.

całości finansowane z budżetu UE.

Instrumenty finansowe

Instrumenty finansowe

wpr

wpr



1962- Europejski Fundusz Orientacji

1962- Europejski Fundusz Orientacji

i Gwarancji Rolnej.

i Gwarancji Rolnej.



Obecne finansowanie wpr opiera się

Obecne finansowanie wpr opiera się

na rozporządzeniu Rady nr

na rozporządzeniu Rady nr

1258/1999 z 1999 roku w sprawie

1258/1999 z 1999 roku w sprawie

finasowania wpr

finasowania wpr

Europejski Fundusz

Europejski Fundusz

Orientacji i Gwarancji Rolnej

Orientacji i Gwarancji Rolnej



Sekcji Gwarancji z której finansowane są

Sekcji Gwarancji z której finansowane są

mechanizmy interwencyjne (zakup,

mechanizmy interwencyjne (zakup,

magazynowanie, opłaty

magazynowanie, opłaty

kompensacyjne), wydatki na organizację

kompensacyjne), wydatki na organizację

rynku, środki rozwoju rynku rolnego

rynku, środki rozwoju rynku rolnego



Sekcji Orientacji finansującej wspólne

Sekcji Orientacji finansującej wspólne

działania na rzecz polityki strukturalnej

działania na rzecz polityki strukturalnej



Europejski Fundusz Rolniczego

Europejski Fundusz Rolniczego

Rozwoju Obszarów Wiejskich (2007-

Rozwoju Obszarów Wiejskich (2007-

2013r.)

2013r.)

Organizacja rynku

Organizacja rynku



Oznacza całośc reguł i

Oznacza całośc reguł i

mechanizmów wspólnotowych

mechanizmów wspólnotowych

przeznaczonych dod odpowiedniej

przeznaczonych dod odpowiedniej

regulacji rynku rolnego dla produktu

regulacji rynku rolnego dla produktu

lub grupy produktów. W zależności

lub grupy produktów. W zależności

od produktu, wspólna organizacja

od produktu, wspólna organizacja

rynków może przybrać następujące

rynków może przybrać następujące

formy:

formy:



Wspólnych reguł konkurencji

Wspólnych reguł konkurencji



Obowiązkowej koordynacji różnych

Obowiązkowej koordynacji różnych

krajowych organizacji rynkowych

krajowych organizacji rynkowych



Europejskiej organizacji rynku

Europejskiej organizacji rynku



Europejska organizacja rynku ma

Europejska organizacja rynku ma

dwa aspekty:

dwa aspekty:

-

Wewnętrzny umożliwiający

Wewnętrzny umożliwiający

stabilizację cen produktów

stabilizację cen produktów

-

Zewnętrzny zapobiegający spadkowi

Zewnętrzny zapobiegający spadkowi

cen poprzez import tańszej

cen poprzez import tańszej

produkcji rolnej z państw trzecich

produkcji rolnej z państw trzecich

Regulacja cenowa

Regulacja cenowa

obejmuje:

obejmuje:



Ceny orientacyjne- po których

Ceny orientacyjne- po których

powinny być dokonywane wszelkie

powinny być dokonywane wszelkie

transakcje w obrocie produktami

transakcje w obrocie produktami

rolnymi wewnątrz Wspólnoty

rolnymi wewnątrz Wspólnoty



Ceny interwencyjne- minimalna

Ceny interwencyjne- minimalna

cena , po której producenci rolni

cena , po której producenci rolni

mogą w każdej chwili zbyć produkty

mogą w każdej chwili zbyć produkty



Narzucona cena zewnętrzna (cena

Narzucona cena zewnętrzna (cena

progowa)- dotyczy produktów rolnych

progowa)- dotyczy produktów rolnych

pochodzących z państw trzecich i jest cena

pochodzących z państw trzecich i jest cena

minimalna, poniżej której nie można

minimalna, poniżej której nie można

dokonać importu do Wspólnoty.

dokonać importu do Wspólnoty.



Na jej podstawie można dokonać obliczenia

Na jej podstawie można dokonać obliczenia

opłaty importowej ponoszonej przez

opłaty importowej ponoszonej przez

importera na rzecz EFGiOR, czyli różnicy

importera na rzecz EFGiOR, czyli różnicy

miedzy ceną progową, a ceną światową

miedzy ceną progową, a ceną światową



Dopłata eksportowa- w przypadku

Dopłata eksportowa- w przypadku

eksportu produktów rożnych poza

eksportu produktów rożnych poza

terytorium Wspólnoty, Fundusz

terytorium Wspólnoty, Fundusz

wypłaca eksporterowi różnicę

wypłaca eksporterowi różnicę

pomiędzy ceną orientacyjną i ceną

pomiędzy ceną orientacyjną i ceną

światową.

światową.

Wpr obejmuje

Wpr obejmuje



m. in. zboża, mięso wieprzowe, jaja,

m. in. zboża, mięso wieprzowe, jaja,

drób , wołowina, cielęcina , ryz ,

drób , wołowina, cielęcina , ryz ,

oleje, tłuszcze, cukier, mleko,

oleje, tłuszcze, cukier, mleko,

chmiel

chmiel



Zagadnienia ochrony zdrowia, i

Zagadnienia ochrony zdrowia, i

bezpieczeństwo żywności, np.

bezpieczeństwo żywności, np.

pasze, zdrowie zwierząt, i roślin,

pasze, zdrowie zwierząt, i roślin,

ochrona zwierząt.

ochrona zwierząt.

Reformy i kierunki

Reformy i kierunki

rozwoju wpr

rozwoju wpr



Obniżenie poziomu cen rolnych w

Obniżenie poziomu cen rolnych w

kierunku zbliżania ich poziomu do cen

kierunku zbliżania ich poziomu do cen

światowych,

światowych,



Przyznanie rekompensat finansowych dla

Przyznanie rekompensat finansowych dla

rolników z tytułu obniżki cen i wyłączenia

rolników z tytułu obniżki cen i wyłączenia

przez nich części gruntów z pod uprawy,

przez nich części gruntów z pod uprawy,



Utrzymanie dotychczasowego poziomu

Utrzymanie dotychczasowego poziomu

ochrony granic zewnętrznych

ochrony granic zewnętrznych

Reformy i kierunki

Reformy i kierunki

rozwoju wpr

rozwoju wpr



Ograniczenie obszaru uprawy i produkcji

Ograniczenie obszaru uprawy i produkcji

zbóż, roślin oleistych i strączkowych oraz

zbóż, roślin oleistych i strączkowych oraz

pośrednio chowu bydła i produkcji mleka,

pośrednio chowu bydła i produkcji mleka,



Obniżenie intensywności chowu bydła i

Obniżenie intensywności chowu bydła i

zachęcanie rolników do stosowania

zachęcanie rolników do stosowania

działań korzystnych dla środowiska

działań korzystnych dla środowiska

naturalnego

naturalnego



Wprowadzanie zachęt przyspieszających

Wprowadzanie zachęt przyspieszających

wymianę pokoleń rolników

wymianę pokoleń rolników

Reformy i kierunki

Reformy i kierunki

rozwoju wpr

rozwoju wpr



Rozwój agroturystyki

Rozwój agroturystyki



Tworzenie nowych, pozarolniczych miejsc

Tworzenie nowych, pozarolniczych miejsc

pracy na terenach wiejskich

pracy na terenach wiejskich



W zakresie polityki strukturalnej

W zakresie polityki strukturalnej

przewidziano obligatoryjne ograniczenie

przewidziano obligatoryjne ograniczenie

powierzchni upraw

powierzchni upraw



W zakresie polityki rynkowej obniżenie

W zakresie polityki rynkowej obniżenie

zagwarantowanych cen dla zwiększenia

zagwarantowanych cen dla zwiększenia

konkurencyjności produktów

konkurencyjności produktów

wspólnotowych na rynkach światowych

wspólnotowych na rynkach światowych

Najnowsze założenia-

Najnowsze założenia-

EUROPEJSKI MODEL

EUROPEJSKI MODEL

ROLNICTWA

ROLNICTWA



Rolnictwo konkurencyjne, zdolne do

Rolnictwo konkurencyjne, zdolne do

istnienia na rynkach światowych bez

istnienia na rynkach światowych bez

nadmiernego subsydiowania

nadmiernego subsydiowania



Metody produkcji rolnej bezpieczne dla

Metody produkcji rolnej bezpieczne dla

środowiska, o wysokiej jakości zdrowotnej

środowiska, o wysokiej jakości zdrowotnej



Rolnictwo zróżnicowane

Rolnictwo zróżnicowane



Aktywne ekonomicznie obszary wiejskie

Aktywne ekonomicznie obszary wiejskie



Rolnictwo realizujące działania oczekiwane

Rolnictwo realizujące działania oczekiwane

przez społeczeństwo (bezpieczna

przez społeczeństwo (bezpieczna

żywność, ochrona środowiska)

żywność, ochrona środowiska)

Regulacje w ramach

Regulacje w ramach

wspólnej organizacji rynków

wspólnej organizacji rynków

rolnych

rolnych



W ramach polityki rynkowej wyodrębniono grupy

W ramach polityki rynkowej wyodrębniono grupy

rynków towarowych o charakterze branżowym ,

rynków towarowych o charakterze branżowym ,

które w sposób zróżnicowany poddano

które w sposób zróżnicowany poddano

interwencji rolnej. Należą do nich m. in: rynki

interwencji rolnej. Należą do nich m. in: rynki

wołowiny, cielęciny, wieprzowiny, baraniny i

wołowiny, cielęciny, wieprzowiny, baraniny i

mięsa koziego, jak i mięsa drobiowego, mleka i

mięsa koziego, jak i mięsa drobiowego, mleka i

przetworów mlecznych, zbóż i przetworów

przetworów mlecznych, zbóż i przetworów

zbożowych, suchych pasz, ryżu, lnu i konopi,

zbożowych, suchych pasz, ryżu, lnu i konopi,

olejów i tłuszczów, cukru, warzyw i owoców,

olejów i tłuszczów, cukru, warzyw i owoców,

produktów warzywno-owocowych, chmielu,

produktów warzywno-owocowych, chmielu,

nasion, żywych roślin, cebulek, korzeni, ciętych

nasion, żywych roślin, cebulek, korzeni, ciętych

kwiatów i ozdobnego listowia, tytoniu.

kwiatów i ozdobnego listowia, tytoniu.

Typy organizacji rynków

Typy organizacji rynków

rolnych

rolnych



1. ochrona zewnętrzna z

1. ochrona zewnętrzna z

obowiązkową interwencją, tzn,

obowiązkową interwencją, tzn,

ochrona przed konkurencją z krajów

ochrona przed konkurencją z krajów

trzecich przy jednoczesnej

trzecich przy jednoczesnej

gwarancji cen i zbytu w drodze

gwarancji cen i zbytu w drodze

obowiązkowego skupu po ustalonej

obowiązkowego skupu po ustalonej

cenie interwencyjnej, np. rynek zbóż

cenie interwencyjnej, np. rynek zbóż



2. ochrona zewnętrzna z warunkową

2. ochrona zewnętrzna z warunkową

interwencją, tzn. gwarancja cen i

interwencją, tzn. gwarancja cen i

zbytu ograniczona czasowo i/lub

zbytu ograniczona czasowo i/lub

ilościowo do określonej wartości

ilościowo do określonej wartości

skupu, np. rynek wołowiny

skupu, np. rynek wołowiny



3. ochrona zewnętrzna bez

3. ochrona zewnętrzna bez

interwencji, tzn. brak mechanizmu

interwencji, tzn. brak mechanizmu

podtrzymywania cen płaconych

podtrzymywania cen płaconych

producentom na określonym

producentom na określonym

poziomie, np. rynek mięsa

poziomie, np. rynek mięsa

drobiowego

drobiowego



4. brak ochrony zewnętrznej i

4. brak ochrony zewnętrznej i

interwencji, np. rynek roślin

interwencji, np. rynek roślin

oleistych i białkowych

oleistych i białkowych



Dotychczas wspólną organizacją

Dotychczas wspólną organizacją

rynków rolnych nie zostały objęte:

rynków rolnych nie zostały objęte:

mięso końskie, ziemniaki, miód,

mięso końskie, ziemniaki, miód,

kawa, alkohol pochodzenia

kawa, alkohol pochodzenia

rolniczego oraz zioła

rolniczego oraz zioła

Mechanizmy stabilizacji

Mechanizmy stabilizacji



interwencja na rynku wewnętrznym

interwencja na rynku wewnętrznym

i ochrona zewnętrzna obejmująca:

i ochrona zewnętrzna obejmująca:

zboża, cukier, oliwę, masło, mleko w

zboża, cukier, oliwę, masło, mleko w

proszku, wołowinę, wieprzowinę,

proszku, wołowinę, wieprzowinę,

świeże owoce i warzywa.

świeże owoce i warzywa.



ochrona zewnętrzna bez interwencji,

ochrona zewnętrzna bez interwencji,

obejmująca: rzepak, jaja, drób,

obejmująca: rzepak, jaja, drób,

wino, chmiel, kwiaty.

wino, chmiel, kwiaty.

Mechanizmy stabilizacji

Mechanizmy stabilizacji



refundacje wywozowe (eksportowe) w formie

refundacje wywozowe (eksportowe) w formie

subsydiów (rekompensata dla różnicy pomiędzy

subsydiów (rekompensata dla różnicy pomiędzy

wyższymi cenami na rynkach wewnętrznych a

wyższymi cenami na rynkach wewnętrznych a

niższymi na rynkach światowych), obejmują:

niższymi na rynkach światowych), obejmują:

zboża, cukier, produkty mleczne, wołowinę,

zboża, cukier, produkty mleczne, wołowinę,

wieprzowinę, świeże owoce i warzywa

wieprzowinę, świeże owoce i warzywa



refundacje produkcyjne w formie subsydiów

refundacje produkcyjne w formie subsydiów

(rekompensata dla różnicy pomiędzy wyższymi

(rekompensata dla różnicy pomiędzy wyższymi

cenami na rynkach wewnętrznych a niższymi

cenami na rynkach wewnętrznych a niższymi

cenami surowców importowanych), obejmują:

cenami surowców importowanych), obejmują:

zboża i cukier

zboża i cukier

Przykłady działań

Przykłady działań

MLEKO

MLEKO



limitowanie produkcji tzw.

limitowanie produkcji tzw.

kwota mleczna

kwota mleczna



cena gwarantowana

cena gwarantowana



dopłata bezpośrednia

dopłata bezpośrednia

ZBOŻA

ZBOŻA



cena gwarantowana,

cena gwarantowana,



dopłata bezpośrednia

dopłata bezpośrednia

(dla

(dla

zarejestrowanych w

zarejestrowanych w

systemie IACS

systemie IACS

)

)



opłaty za odłogowanie ziemi

opłaty za odłogowanie ziemi

PRZYKŁADY DZIAŁAŃ

PRZYKŁADY DZIAŁAŃ

BYDŁO MIĘSNE

BYDŁO MIĘSNE



cena gwarantowana

cena gwarantowana



premia od każdej sztuki

premia od każdej sztuki

TRZODA CHLEWNA

TRZODA CHLEWNA



dopłata do eksportu

dopłata do eksportu



skup interwencyjn

skup interwencyjn

y

y

Problemy związane z

Problemy związane z

WPR

WPR



wysokie koszty (dochodzące do 60% budżetu UE)

wysokie koszty (dochodzące do 60% budżetu UE)



subsydiowanie eksportu rodzi konflikty z krajami

subsydiowanie eksportu rodzi konflikty z krajami

trzecimi

trzecimi



niewystarczająca ochrona środowiska (dopłaty →

niewystarczająca ochrona środowiska (dopłaty →

większa produkcja → degradacja środowiska)

większa produkcja → degradacja środowiska)



z powodu zamknięcia UE na import spoza

z powodu zamknięcia UE na import spoza

Wspólnoty, o wiele wyższe ceny żywności niż w

Wspólnoty, o wiele wyższe ceny żywności niż w

przypadku sprowadzania jej np. z Afryki

przypadku sprowadzania jej np. z Afryki



gigantyczna biurokracja

gigantyczna biurokracja



odgórne sterowanie cenami

odgórne sterowanie cenami



odmowa ujawniania listy beneficjentów

odmowa ujawniania listy beneficjentów

dopłat bezpośrednich

dopłat bezpośrednich

w niektórych krajach.

w niektórych krajach.



25 października 2007 Parlament Europejski

25 października 2007 Parlament Europejski

wydał rezolucję, w której zaapelował do władz

wydał rezolucję, w której zaapelował do władz

Unii Europejskiej o częściowe ograniczenie

Unii Europejskiej o częściowe ograniczenie

regulacji WPR w związku z wzrostem cen

regulacji WPR w związku z wzrostem cen

żywności oraz ryzykiem niedoborów

żywności oraz ryzykiem niedoborów

żywności.

żywności.



26 marca 2009 Parlament Europejski zwrócił

26 marca 2009 Parlament Europejski zwrócił

się do rządów, by monitorowały ceny rynkowe

się do rządów, by monitorowały ceny rynkowe

produktów spożywczych. Według PE

produktów spożywczych. Według PE

konsumenci płacą

konsumenci płacą

pięciokrotnie

pięciokrotnie

więcej niż

więcej niż

otrzymuje przy sprzedaży rolnik lub hodowca.

otrzymuje przy sprzedaży rolnik lub hodowca.