Przyczyny wprowadzenia

reformy

- stara i nowa

podstawa programowa.

Diana Deres

Przyczyny wprowadzenia reformy.

 pogorszenie efektów pracy polskiej szkoły,

duża część uczniów ma fundamentalne
braki w wykształceniu, uniemożliwiające
płynne kontynuowanie procesu nauczania.

Co się stało?

1. wzrost aspiracji edukacyjnych młodych Polaków.

Szkoły

Szkoły

z maturą

z maturą

ZSZ

ZSZ

Studia wyższe

50%

50%

50%

~400 tys.

~400 tys.

Obecnie:

Obecnie:

Szkoły

Szkoły

z maturą

z maturą

ZSZ

ZSZ

80%

80%

20%

20%

Studia wyższe

~2 mln

~2 mln

Przed rokiem 2000:

Przed rokiem 2000:

Obecnie w szkołach kończących się

Obecnie w szkołach kończących się maturą

maturą

uczy się duża grupa uczniów, którzy kilka lat temu

uczy się duża grupa uczniów, którzy kilka lat temu

poszliby do

poszliby do zasadniczych szkół zawodowych

zasadniczych szkół zawodowych

.

.

Średni poziom uzdolnień uczniów szkół

Średni poziom uzdolnień uczniów szkół

kończących się maturą znacznie się

kończących się maturą znacznie się obniżył

obniżył

.

.

Potrzeba więcej czasu na omówienie każdego tematu.

Potrzeba więcej czasu na omówienie każdego tematu.

albo

albo zmienić

zmienić

organizację procesu kształcenia

organizację procesu kształcenia

Treści nauczania trzeba

Treści nauczania trzeba ograniczyć

ograniczyć

…

…

Co można zrobić?

Możliwe są dwa rozwiązania tego problemu:

I. Zachowanie systemu edukacji w niezmienionym

kształcie, a podniesieniu poprzeczki przy rekrutacji do

szkół kończących się maturą oraz na studia.

Drastycznie zmniejszy się liczba młodzieży

posiadająca wyższe wykształcenie

Rozwiązanie to zostało odrzucone, ponieważ należy

się cieszyć z większej liczby osób wykształconych, należy

jedynie usprawnić system ( jednym z takich sposobów

jest system Boloński – mniej zdolna młodzież studiuje na

poziomie trzech lat, bardziej zdolni podejmują kolejny

etap edukacji 2-letni uzyskując tytuł magistra.)

II. Odpowiednio zaprojektowana podstawa programowa.

Różnica między starą a nową podstawą programową
 stara podstawa programowa dwukrotnie

realizuje pełny cykl kształcenia ogólnego :

po raz pierwszy w gimnazjum i po raz drugi w

szkole ponadgimnazjalnej kończącej się maturą.

Nie udał się plan dwukrotnej realizacji

trzyletniego cyklu kształcenia np. na lekcjach
historii w obu cyklach brakuje czasu na realizację
ostatniego chronologicznie działu historii co
prowadzi do niewiedzy uczniów w zakresie
najnowszej historii Polski.

Co należy uczynić?

Nowa podstawa programowa proponuje spójność

programową pomiędzy kolejnymi etapami nauki.

Szkoła podstawowa

Szkoła podstawowa

Liceum,

Liceum,

technikum,…

technikum,…

Przedszkole

Przedszkole

Gimnazjum

Gimnazjum

Płynny start szkolny

diagnoza dojrzałości dziecka i wsparcie decyzji

diagnoza dojrzałości dziecka i wsparcie decyzji

rodziców

rodziców

łagodne przejście od metodyki przedszkolnej do

łagodne przejście od metodyki przedszkolnej do

szkolnej

szkolnej

opieka świetlicowa jak w przedszkolu, przy

opieka świetlicowa jak w przedszkolu, przy

wsparciu nauczycieli plastyki, muzyki, wf …

wsparciu nauczycieli plastyki, muzyki, wf …

zajęcia wyrównujące szanse edukacyjne

zajęcia wyrównujące szanse edukacyjne

wychowanie fizyczne z ofertą zajęć sportowych

wychowanie fizyczne z ofertą zajęć sportowych

lub rekreacyjnych do wyboru

lub rekreacyjnych do wyboru

od pierwszej klasy obowiązkowa nauka języka obcego

od pierwszej klasy obowiązkowa nauka języka obcego

Istota reformy: spójność

programowa

Szkoła podstawowa

Szkoła podstawowa

Przedszkole

Przedszkole

Gimnazjum

Gimnazjum

Liceum,

Liceum,

technikum,…

technikum,…

rzetelne

rzetelne

kształcenie ogólne

kształcenie ogólne

z podstawowych

z podstawowych

dziedzin akademickich

dziedzin akademickich

dwa języki obce

dwa języki obce

, w tym jeden kontynuowany

, w tym jeden kontynuowany

do wyboru:

do wyboru:

zajęcia artystyczne, techniczne, sportowe

zajęcia artystyczne, techniczne, sportowe

nauczanie z wykorzystaniem nowoczesnych
technologii

język polski, 2 języki obce, matematyka, wf

język polski, 2 języki obce, matematyka, wf

2-3 wybrane przedmioty maturalne

2-3 wybrane przedmioty maturalne

na poziomie rozszerzonym z dużą liczbą godzin

na poziomie rozszerzonym z dużą liczbą godzin

blok zajęć przyrodniczych lub humanistycznych,

blok zajęć przyrodniczych lub humanistycznych,

dopełniających wybór ucznia

dopełniających wybór ucznia

inne zajęcia do wyboru

inne zajęcia do wyboru

Jak osiągnąć spójność

programową?

Szkoła podstawowa

Szkoła podstawowa

Przedszkole

Przedszkole

Gimnazjum

Gimnazjum

Liceum,

Liceum,

technikum,…

technikum,…

Precyzyjny opis efektów

Precyzyjny opis efektów

kształcenia

kształcenia

Większa autonomia szkół w kreowaniu procesu kształcenia

Większa autonomia szkół w kreowaniu procesu kształcenia

Nadzór pedagogiczny skoncentrowany na efektach pracy szkoły

Nadzór pedagogiczny skoncentrowany na efektach pracy szkoły

Włączenie rodziców w podnoszenie jakości

Włączenie rodziców w podnoszenie jakości

kształcenia

kształcenia

Odpowiednie kształcenie i doskonalenie nauczycieli

Odpowiednie kształcenie i doskonalenie nauczycieli

NOWA PODSTAWA

NOWA PODSTAWA

PROGRAMOWA

PROGRAMOWA

Podstawa programowa to zapis tego, czego państwo zobowiązuje

Podstawa programowa to zapis tego, czego państwo zobowiązuje

się nauczyć przeciętnie uzdolnionego ucznia

się nauczyć przeciętnie uzdolnionego ucznia

Podstawa programowa opisuje efekty kształcenia

Podstawa programowa opisuje efekty kształcenia

po każdym etapie edukacji – krajowa struktura kwalifikacji

po każdym etapie edukacji – krajowa struktura kwalifikacji

Nowa podstawa programowa zastąpi także standardy

Nowa podstawa programowa zastąpi także standardy

wymagań egzaminacyjnych

wymagań egzaminacyjnych

NOWA PODSTAWA

NOWA PODSTAWA

PROGRAMOWA

PROGRAMOWA

Efekty kształcenia wyrażone są w języku

Efekty kształcenia wyrażone są w języku wymagań

wymagań

na koniec każdego etapu kształcenia.

na koniec każdego etapu kształcenia.

Wymagania ogólne

Wymagania ogólne

– opisują cele kształcenia

– opisują cele kształcenia

Wymagania szczegółowe

Wymagania szczegółowe

– opisują treści kształcenia

– opisują treści kształcenia

modelowanie

modelowanie

myślenie strategiczne

myślenie strategiczne

rozumowanie

rozumowanie

Wymagania

ogólne

rozwiązywanie

rozwiązywanie

równań

równań

kwadratowych

kwadratowych

Wymagania
szczegółowe

Cele kształcenia

Cele kształcenia

Przyswojenie przez uczniów określonego zasobu

Przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości

wiadomości

na temat faktów, zasad, teorii i praktyk;

na temat faktów, zasad, teorii i praktyk;

Zdobycie przez uczniów

Zdobycie przez uczniów umiejętności

umiejętności

wykorzystania

wykorzystania

posiadanych

posiadanych

wiadomości do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

wiadomości do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

Kształtowanie u uczniów

Kształtowanie u uczniów postaw

postaw

warunkujących sprawne

warunkujących sprawne

i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Najważniejsze umiejętności:

Najważniejsze umiejętności:

czytanie

czytanie

– rozumiane jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania

– rozumiane jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania

i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury,

i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury,

prowadzące do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz

prowadzące do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz

aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

myślenie matematyczne

myślenie matematyczne

– umiejętność wykorzystania narzędzi

– umiejętność wykorzystania narzędzi

matematyki tam, gdzie wymagają tego potrzeby codziennego życia

matematyki tam, gdzie wymagają tego potrzeby codziennego życia

oraz

oraz

formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;

formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;

myślenie naukowe

myślenie naukowe

– umiejętność wykorzystania wiedzy o

– umiejętność wykorzystania wiedzy o

charakterze

charakterze

naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także

naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także

formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych

formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych

dotyczących przyrody lub społeczeństwa.

dotyczących przyrody lub społeczeństwa.

Inne ważne umiejętności:

Inne ważne umiejętności:

•

komunikowania się

komunikowania się

w języku ojczystym i w językach obcych;

w języku ojczystym i w językach obcych;

•

sprawnego posługiwania się nowoczesnymi

sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami

technologiami

informacyjnymi i komunikacyjnymi;

informacyjnymi i komunikacyjnymi;

•

wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej

wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji

analizy informacji

;

;

•

rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz

rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się

uczenia się

;

;

•

pracy zespołowej

pracy zespołowej

.

.

FUNKCJE PODSTAWY

PROGRAMOWEJ?

W JAKI SPOSÓB OPISANE SĄ WIADOMOŚCI ORAZ

UMIEJĘTNOŚCI?

Wiadomości i umiejętności, które uczeń

zdobywa na każdym etapie edukacyjnym,

opisane są, zgodnie z ideą europejskiej

struktury kwalifikacji,

w języku efektów kształcenia.

JAKIE SĄ KONSEKWENCJE PRZENIESIENIA AKCENTU W

PODSTAWIE PROGRAMOWEJ Z PROCESU DYDAKTYCZNEGO

NA EFEK TY KSZTAŁCENIA?

Zastosowanie w

dokumencie tzw.

języka

wymagań

Sformułowanie

celów kształcenia

w języku

wymagań

ogólnych

Sformułowanie

treści nauczania

oraz oczekiwanych

umiejętności

uczniów

w języku

wymagań

szczegółowych

PODSTAWA PROGRAMOWA

A PROGRAM NAUCZANIA

Każdy polonista może przygotować w
oparciu o podstawę programową
program nauczania obejmujący jeden
przedmiot lub bloki dwóch lub więcej
przedmiotów

W przypadku bloku kilku przedmiotów,
zadaniem nauczyciela jest realizacja
wymagań oraz ocenianie uczniów ze
wszystkich przedmiotów wchodzących w
skład bloku.

PODSTAWA PROGRAMOWA

A OCENIANIE

Egzaminy zewnętrzne odwoływać się będą
nie tylko do wymagań sformułowanych na
koniec odpowiedniego etapu edukacyjnego,
lecz także do wymagań z etapów
wcześniejszych.

Uwaga! W ocenianiu wewnątrzszkolnym
wymagania mogą być rozszerzone zgodnie z
realizowanym programem kształcenia.

POLONISTYCZNE CELE KSZTAŁCENIA –
WYMAGANIA OGÓLNE

I.

Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich

informacji.

II.

Analiza i interpretacja tekstów kultury.

III.

Tworzenie wypowiedzi.

OPIS WYMAGAŃ OGÓLNCH (na

przykładzie gimnazjum)

Cele kształcenia – wymagania ogólne

USYSTEMATYZOWANIE

PROBLEMOWE

WYMAGAŃ SZCZEGÓŁOWYCH

WYMAGANIA

SZCZEGÓŁOWE

PRZYKŁADOWE ZAPISY

WYMAGAŃ

SZCZEGÓŁOWYCH

2.

Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń:

zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane

przez nauczyciela

Wstępne rozpoznanie

Uczeń:

a)opisuje odczucia, które budzi w nim dzieło

b)określa problematykę utworu

Interpretacja

Uczeń:
a)przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu
kultury i uzasadnia ją
b)uwzględnia w interpretacji potrzebne konteksty, np.
biograficzny, historyczny
c)interpretuje głosowo wybrane utwory literackie (recytowane
w całości lub we fragmentach)

TEKSTY KULTURY



każdy wytwór kultury stanowiący całość,

uporządkowany według określonych reguł, np.



tekst literacki



spektakl teatralny



film



dzieło sztuki malarskiej



wszelkie działania artystyczne realizujące jakiś

utrwalony wzorzec kulturowy

TEKSTY KULTURY W PODSTAWIE

PROGRAMOWEJ DO JĘZYKA

POLSKIEGO TO PRZEDE WSZYSTKIM

TEKSTY LITERACKIE

Nauczyciel gospodarzem

kanonu lektur!

SERCE” LITERATURY POLSKIEJ (ŚCISŁY

KANON)

Gimnazjum

Szkoła ponadgimnazjalna

1.

*Jan Kochanowski –
wybrane fraszki, Treny
(V, VII, VIII)

2.

*Ignacy Krasicki –
wybrane bajki

3.

Aleksander Fredro
*Zemsta

4.

Adam Mickiewicz
*Dziady cz. II

5.

*Henryk Sienkiewicz –
wybrana powieść
historyczna (

Quo vadis,

Krzyżacy lub Potop)

6.

*Bogurodzica

7.

*Jan Kochanowski –

wybrane pieśni, treny

(inne niż w gimnazjum)

i psalm

8.

Adam Mickiewicz

*Dziadów część III

9.

Adam Mickiewicz *Pan

Tadeusz

10.

Bolesław Prus *Lalka

11.

Stanisław Wyspiański

*Wesele

12.

*Bruno Schulz –

wybrane opowiadanie

13.

Witold Gombrowicz

*Ferdydurke

SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA

Inne (pozaliterackie) teksty kultury:

Poziom
podstawowy

• Wybrane filmy z twórczości

polskich reżyserów (np.
Krzysztofa Kieślowskiego,
Andrzeja Munka, Andrzeja
Wajdy, Krzysztofa
Zanussiego)

• Homilia Jana Pawła II

wygłoszona w Warszawie
na Placu Zwycięstwa
(Piłsudskiego) 2 czerwca
1979 roku – nagranie
telewizyjne

Poziom rozszerzony



Wybrane filmy z klasyki
kinematografii
światowej (np. Ingmara
Bergmana, Charlesa
Chaplina, Federico
Felliniego, Akiry
Kurosawy, Andrieja
Tarkowskiego, Orsona
Wellesa)



spektakle teatralne (w
tym Teatru TV) –
przynajmniej jeden w
roku



stała lektura gazety
codziennej, tygodnika
opinii, miesięcznika i
kwartalnika

ZADANIA SZKOŁY NA II ETAPIE EDUKACYJNYM.

UWAGI O REALIZACJI (na przykładzie szkoły

podstawowej)

ZADANIA NAUCZYCIELA JĘZYKA POLSKIEGO

NA II ETAPIE EDUKACYJNYM: