Ogilbo Aneta,

Sadurska Urszula,

PsO 3/2

Terapia przez

twórczość



„każdy sposób samorzutnego tworzenia

nowej

formy

z

bezkształtnych

lub

prostszych

elementów

jest

twórczy,

niezależnie od tego, jakie tworzywo jest
przekształcane i jaki poziom sprawności
jest przy tym potrzebny.” (C. Rogers)

Czym jest twórczość?



Twórczość to działalność przynosząca nowe,

nieznane wytwory (Z. Pietrsiński).



O twórczości mówi się, gdy osoba nauczyła się

czegoś nowego, przeżyła wzruszenie, wzbogaciła się

wewnętrznie (M. Gołaszewska).



Twórczość to powoływanie do istnienia wartości

autonomicznych, które żyją poza momentem

powstania własnym życiem, niezależnym od twórcy;

autokreacja, stwarzanie swojej istoty składającej się

na niepowtarzalną osobowość człowieka.



Obejmuje wyniki działalności twórczej, ludzkie

charaktery, postawy, zdolności, procesy powodujące

istotne zmiany w świadomości społecznej.

Arteterapia



„spontaniczna twórczość chorych, poddanych

opiece terapeutów, lub działania kreacyjne,

plastyczne

podejmowane

w

sytuacji

terapeutycznej przez osoby uprzednio nietwórcze

w zakresie plastyki”



„specjalne

grupowe

posiedzenie,

które

wykorzystuje twórczo kreacyjną aktywność, jak:

rysowanie, malowanie i modelowanie dla

wyrażenia problematyki członków grupy”



Mianem tym obejmuje się wszystkie łącznie

oddziaływania terapeutyczne z udziałem sztuki.



W wąskim znaczeniu arteterapia obejmuje

terapię przy użyciu sztuk plastycznych i jest
to

plastykoterapia

(

terapia malarska

).



W szerszym znaczeniu obejmuje swoim

zakresem:

plastykoterapię

,

dramatoterapię

(in.

teatroterapię

),

choreoterapię

,

muzykoterapię

,

biblioterapię

,

poezjoterapię

,

florystykę

,

estetoterapię

,

ludoterapię

oraz

kulturoterapię

.

Formy wyrazu ekspresji
wg Róży Popek:



ekspresja ruchowo-mimiczna



ekspresja ruchowo-muzyczna



ekspresja słowna (werbalna)



ekspresja słowno-muzyczna



ekspresja muzyczna



ekspresja plastyczna



ekspresja zabawowa

wszystkich dzieci
niezależnie od
wieku, stanu
zdrowia,
sprawności
intelektualnej i
nasilenia zaburzeń
emocjonalnych.

upośle

dzo

nymi

umysło

wo i

przewl

ekle

chorym

i

z dzie

ćmi

i

młodz

ież

ą z

zabur

zeni

ami

zacho

wa

nia

(socjo

ter

apia)

Cele:



ujawnienie odczuć, wyrażanie siebie,

swoich emocji,



uwalnianie od napięć psychicznych



uświadomienie



porównanie



wzmacnianie i wykorzystanie kreatywności

ludzkiej do poprawy samopoczucia
psychicznego.

Zasady



Szacunek i wsparcie emocjonalne dla dziecka



Nie komentujemy, nie interpretujemy i nie
oceniamy żadnego wytworu.



Dziecko nie musi być artystą i posiadać
żadnych talentów plastycznych



Dziecko musi wiedzieć, że akceptujemy jego
pomysły.



Ono jest twórcą i ekspertem swojej pracy.
Nikt nie wie więcej o jego pracy, nikt nie zna
lepiej jego zamiarów.



Zajęcia z rehabilitacji twórczej mogą

przyczynić się do rozwoju dojrzałości osoby
niepełnosprawnej,

zapobiegania

pogorszeniu stanu zdrowia, kształtowania
pożądanych cech osobowości, rozwoju
uzdolnień. Zajęcia kreatywne mogą być
motorem dla osoby niepełnosprawnej,
dzięki którym osoba będzie starała się
wyrazić siebie, swoje potrzeby jak najlepiej
oraz kształtować stosunki z otoczeniem.

Funkcje, jakie spełnia sztuka



diagnostyczna



dydaktyczna

– wychowawcza



hedonistyczna



komunikacyjna -

integracyjna



funkcja

ludyczna

- sposób organizacji czasu

wolnego,



funkcja

kompensacyjna

- kontakt ze sztuką

kompensuje pewne braki, „karmi wyobraźnię”,



funkcja

katarystyczna

-

uwalnia

się

od

negatywnych stanów emocjonalnych, rozładowuje

zewnętrznie i uspokaja wewnętrznie ,



kształtuje wrażliwość moralną.

Ekspresja twórcza osób z
dysfunkcją narządu ruchu



Wśród osób niepełnosprawnych ruchowo
zwraca się uwagę na funkcję kompensacyjną
twórczości. Może być ona wyrażana poprzez:
pisanie wierszy, pamiętników, rzeźbienie,
malarstwo, pantomimę itp. Przynosi to
korzyści duchowe tj. satysfakcja, zadowolenie,
uspokojenie, odpoczynek i odprężenie.



Twórczości przypisuje się także możliwość
rekreacji,

łagodzenia

przykrych

stanów

fizycznych i psychicznych, ogólną aktywizacje.



Twórczość

sprzyja

realizacji

istotnych

potrzeb psychicznych, tj. wyrażania siebie,
ekspresji, poczucia własnej wartości i
znaczenia,

przeżyć

estetycznych

i

samourzeczywistnienia. Wspiera stymulację
rozwoju procesów poznawczych, emocji,
motywacji, woli działania i funkcjonowania
społecznego.

Pełni

funkcję

ogólnorozwojową,

regulacyjną,

wychowawczą, autokreacyjną.

Bibliografia:

•

E.J. Konieczna „Arteterapia w teorii i praktyce”,

wyd. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2003

•

C. Kosakowski „Węzłowe problemy pedagogiki

specjalnej”, wyd. Akapit, Toruń 2003

•

C. Kosakowski, A. Krause „Dyskursy pedagogiki

specjalnej.

Rehabilitacja,

opieka

i

edukacja

specjalna w perspektywie zmiany”, wyd. UWM,
Olsztyn 2004

•

http://www.soswczluchow.republika.pl/ARTTERAPIA.h
tml