Terapia przez sztukę. Część II
Terapia ta wiąże się z przedstawienie emocji za pomocą sztuki. Jest to szczególnie ważne dla osób, które mają trudności językowe. Każde spotkanie powinno mieć zbliżoną strukturę:
zajęcia wprowadzające -zrelaksowanie, poczucie bezpieczeństwa. 10-20 min
Zajęcia ruchowe,
Zajęcia właściwe. 20- 30 min
Temat zajęć w 20- 30 min
Temat zajęć wybiera terapeuta na podstawie:
znajomoś potrzeb i preferencji uczestników,
obserwacja zachowań,
analiza kolejnych prac.
Rysunek hest rezultatem ruchu, przełamanie oporu nad ekspresją. Na podstawie ruchu możemy nauczyć się doświadczać siebie, stać się jednostką zintegrowaną. Zinkler, 3 stadia doświadczania siebie:
przełamanie oporu przed rysowaniem, prymitywne rysunki, schematyczna treść
rysunki są bardziej odważne, pokrywają całą kartkę, kształty.
rozwinięte są tematy, zintegrowane w całość schematy.
Rysunki tak jak uczucia- od fragment. Do integracji. Terapia przez sztukę pozwala poznać, uporządkować, wyrazić uczucia. Jest szansą złożonego rozwoju, doświadczenia świata i siebie samego.
2. Ruch muzyka, improwizacja.
Wszelkie działanie twórcze rozpoczyna się od ruchu, dlatego ruch i muzyka są nieodzowne w terapii. Plan zajęć należy ułożyć tak, aby na początku pobudzić umiejętności twórcze dziecka. Ważny jest dobór muzyki preferowanej przez dziecko, struktura zajęć powinna być tak pomyślana, żeby nie stanowić celu samego w sobie. Powinny jedynie zachęcić dziecko do twórczego eksperymentowania, wyrażenia własnych uczuć.
3. Słowa intonacje gesty.
Intonujemy dane słowa w wybrany sposób, podpieramy je gestem.
Nazwy kolorów- intonacja i gesty.
Kolory- sprawdzenie znaczenia danego koloru, , wykorzystanie koloru,
Bazgroty- bazgroty rozwijają się z czasem prób, opowiadanie na temat tego, co powstało, komentarz, werbalizacja.
Dotyk i rzeźba:
materiały o róznej fakturze
tworzywa przekształcalne
wędrowanie palców przez tworzywo,
dialog z tworzywem,\
oklejenie różnych przedmiotów tworzywami,
formowanie kształtu,
Spostrzeganie siebie:
Ćwiczenia dla dzieci, które mają trudności w wyrażaniu swojej tożsamości, swoich marzeń oraz oczekiwań.
Praca w parach
Ćwiczenia dla dzieci i rodziców. Służą do zaobserwowania relacji występujących między rodzicami a dziećmi. Można np.:
Dziecko- terapeuta, dziecko- dziecko, dziecko niepełnosprawne zdrowy rówieśnik.
Zajęcia grupowe- w grupach niewielkich 3- 8 osób, zapoznanie z regułami , omówienie wyniku końcowego. Podczas zajęć możemy zaobserwować przebieg interakcji w grupie i role podejmowane przez poszczególnych uczestników.
Wspomnienia z dzieciństwa i rysunki rodziny - ćwiczenia dla dzieci, które mają aktualnie trudną sytuację rodzinną.
NASZE EMOCJE CZĘSTO NAS …..ZASKAKUJĄ.
Maria Piszczek
„ Gdzie w swoim ciele czujesz szczęście?
Jak okazujesz to, że jesteś szczęśliwy?”
Pytania wykorzystywane w terapii młodzieży.
Dziecko, które ma prawidłowy rozwój emocjonalny:
ma poczucie bezpieczeństwa, czerpie radość z bliskich kontaktów,
skupia uwagę i wykazuje emocjonalne zainteresowanie różnymi aspektami otoczenia,
ma poczucie własnych granic i wykorzystuje niewerbalne wzorce komunikacji, po to by zrozumieć lepiej swoje intencje i intencje innych.
Potrafi tworzyć powiązania między symbolami i wykorzystywać je w przekazywaniu uczuć.
Między 2-3 r. z następuje wzrost zdolności komunikacji i zdolność do rozumienia innych. Dziecko kontroluje jakościowo własne emocje. Staje się ono zdolne do:
wyjaśnienie własnego stanu emocjonalnego i uzyskania pomocy lub ukojenia od innych.
Potrafi przejawiać miłość,
Potrafi zwracać uwagę na sukcesy innych..
Między 2 a 4 r. ż., dziecko nabiera znacznej biegłości w droczeniu się, żartowaniu z innych, potrafi się ono dzielić emocjami z innymi. Wzrost mdolności i skłonności dziecka do mówienia innym o własnych uczuciach i refleksja nad nimi pełnią poważną rolę w dalszym rozwoju emocjonalnym, ponieważ: pozwala zrozumieć zachowania innych i zdystansowac się do nich. Umożliwia dzielenie się swoimi osobistymi doświadczeniem świata.
Pracy nad zmodyfikowaniem rozwoju emocjonalnego dziecka nie można rozpocząć bez zidentyfikowania metod, które zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa i pozwalają odczuwać radość z doznań płynących z związków interpersonalnych. Nie można jednoznacznie ustalić czy wszystkie emocje podlegają kontroli.
Ćwiczenia:
W pracy terapeutycznej należy tyle samo czasu poświęcić dla emocji typowych jak i nietypowych. Słowne nazwy emocji są tylko jedną z możliwych reprezentacji danego procesu emocjonalnego. Jako pierwszy etap wyróżniono:
ocenę sytuacji,
zmiany neurofizjologiczne,
ekspresja emocjonalna,
tendencja do określonych działań.
Następnie zwracamy uwagę na to, że rózni ludzie w rózny sposób oceniają różne sytuacje, które wywołują w nich emocje. Zróżnicowana jest również ich ekspresja. Różny jest czas trwania danej emocji . kłopotem bywa również plastyczność uczuć. Warunkiem skutecznej kontroli emocji jest zdolność dziecka do dowolnego sterowania swoją uwagą i powstrzymywania bądź spowolnienia swoich reakcji.. pozwala mu to pozyskać czas na autorefleksję i świadomy wybór jednej z wielu możliwych reakcji. Być może dlatego wiele dzieci zachęcanych do wspólnych zabaw w określonym czasie zmuszane jest do powstrzymania się od czegoś.
Jedną z wielu czynności wspomagających ekspresję emocji sa zajęcia relaksacyjne.