1.

Co to są monitory?

Klasa ciężkich przy brzeżny ch okrętów arty leryjskich,
przeznaczony ch do ostrzeliwania celów i umocnień na brzegu,
zwalczania arty lerii nadbrzeżnej i wsparcia desantu.

2.

Co to jest pocisk podkalibrowy?

Pocisk przeciwczołgowy zbudowany z osłony, która odpada
po opuszczeniu lufy oraz z rakietokształtnego rdzenia. Pociski
podkalibrowe najczęściej uży wane są przez czołgi do
niszczenia poj azdów pancerny ch. Osiągają one prędkość
nawet do 1800 m /s (6480 km /h), a zgrom adzona w związku z
ty m ich energia kinety czna pozwala na przebicie pancerza
rdzeniem pocisku. Wewnątrz kadłuba pocisk rozpry skuj e się

rażąc załogę atakowanego pojazdu.

3.

Co to jest taraśnica?

Rodzaj pry m ity wnej armaty, uży wanej w średniowieczu do
obrony zamków. Składała się z krótkiej lufy osadzonej na
belce zamocowanej na rusztowaniu z drewna. Była to broń
defensy wna, niemobilna. Jej nazwa wywodzi się od tarasów
zam kowy ch, na który ch um ieszczano taraśnice. Jako am unicję
wy korzy sty wano kule ołowiane. Zasięg taraśnicy wynosił

około 300 metrów.

4.

Co to jest trebusz?

Barobalisty czna machina miotająca, wykorzy stująca zasadę
dźwigni, miotająca pociski stromotorowo i charaktery zujące
się niemal stuprocentową celnością. Trebusz oryginalnie był
machiną wy korzy stującą przeciwwagę stałą, zamocowaną na
krótszy m ramieniu dźwigni. Na jednym krańcu belki
umocowany był pojemnik z kamieniami, ołowiem. Na drugim
krańcu usy tuowana by ła pętla, do której wkładano pociski.
Następnie całe ramię ściągane było ku dołowi przy pomocy
lin (w stronę specjalnie wykopanego dołu) i przy mocowywane
do ziemi. Po zwolnieniu zaczepu ramię i zwolniona pętla
nabierały rozpędu i miotały pociski. Uży wany już w
staroży tności, charaktery zował się bardzo dużą celnością, przy

ograniczony m zasięgu.

5.

Co to jest i kto pierwszy użył minę wytykową.

Jako pierwsi m iny wyty kowe zastosowa li i uży li boj owo
konfederaci podczas woj ny secesyj nej w USA.

1863

-

konfederacki kuter CSS "David" uszkodził w ten sposób

fregatę pancerną Unii USS "New Ironsides" pod Charleston.

6.

Co to jest mina wytykowa?

Rodzaj uzbroj enia okrętów, uży wanego w drugiej połowie
XIX wieku, nazy wana także torpedą wyty kową. Mina
wy ty kowa by ł to ładunek wy buchowy (mina) umieszczony na
długiej - kilkumetrowej belce (wytyku), przy twierdzonej na
okuciach w dziobowej części okrętu. Stosowany by ł głównie
na mały ch kutrach parowych, pierwowzorach kutrów
torpedowy ch, na który ch był najefekty wniej szy z powodu
mały ch rozmiarów, ułatwiających podpłynięcie, ale także
stanowił uzbrojenie większy ch okrętów, np. torpedowców.
Przed uży ciem, minę wytykową opuszczano pod powierzchnię
wody. Okręt uzbrojony w minę wytykową podpływał z
możliwie dużą prędkością bezpośrednio do burty wrogiego
okrętu i starał się uderzy ć miną w tę burtę, co powodowało
wy buch miny obok części podwodnej atakowanego okrętu.
Zazwy czaj uży wano zapalnika uderzeniowego, powodującego
wy buch miny przy uderzeniu. Uzbrojenie to było jednak
niebezpieczne w uży ciu, gdy ż wy magało podejścia na
bezpośrednią bliskość atakowanego okrętu, a wy buch miny
zagrażał także samemu kutrowi. Zbliżoną bronią tego okresu
by ły także miny holowane za kutrem, jednakże okazały się
mniej skuteczne i jeszcze trudniejsze w uży ciu. Miny
wy ty kowe ostatecznie zanikły z chwilą bardziej
powszechnego wprowadzenia udoskonalony ch torped
samobieżny ch.

7.

Co to jest pocisk zespolony?

Rodzaj amunicji do broni palnej, w której pocisk, ładunek
miotający (prochowy) i spłonka połączone są w całość za

pomocą łuski.

8.

Co to jest galeon?

Żaglowy okręt wojenny lub statek handlowy, cechujący się
wy soką zwężającą się ku górze nadbudówką rufową oraz
galionem – figurą na dziobie okrętu, XVI – XVII wiek.

9.

Co to jest szrapnel?

Pocisk arty lery jski uży wany do rażenia ludzi. Zawierał lotki
(np. w postaci ołowiany ch kulek lub strzałek), wy rzucane z
pocisku za pom ocą ładunku prochowego, przy wykorzy staniu
zapalnika czasowego. Wy naleziony został w 1803, po raz
pierwszy uży to go w 1804 podczas walk w Surinamie. By ł w
uży ciu do czasów I wojny światowej, kiedy został zastąpiony
pociskami odłamkowy mi o działaniu rozpry skowy m.

10.

Co to jest diera?

Galera fenicka, starogrecka, rzy mska, początkowo wiosłowa,
a następnie żaglowo-wiosłowa, z dwoma rzędami wioseł,
budowana od ok. VII w. p.n.e.

11.

Co to jest kirys?

Część zbroi pły towej, ochraniająca korpus. Na kiry s składają
się dwie części – osłaniające pierś (napierśnik) oraz plecy
(naplecznik). Początkowo kiry s wy rabiany był ze specj alnie
utwardzanej skóry, Grecy wytwarzali z brązu, ostatecznie ten
elem ent zbroi wy twarzano z żelaza.

12.

Co to są moriony?

To rodzaj otwartego hełm u, będący w użyciu w XVI i XVII
wieku. Charaktery sty czne cechy moriona to tzw. grzebień oraz

kształt ronda: boki opadające, przód i ty ł – zadarte i spiczaste.

13.

Co to jest karacena?

Zbroja składająca się z kaftana skórzanego, pokry tego
metalowy mi płytkami w kształcie łusek nachodzący ch na
siebie.

14.

Co to jest brandera?

Uży wana w czasie wojen flot żaglowych jednostka pły wająca
wy pełniona materiałami łatwopalnymi (np. drewno, smoła,
ży wica, oliwa itp.), którą po opuszczeniu przez załogę i
podpaleniu puszczano z wiatrem lub prądem w stronę okrętów
nieprzy jaciela, aby wzniecić na nich pożar. Brandery były
szczególnie skuteczne w zwalczaniu zakotwiczony ch

zespołów okrętów.

15.

Co to jest i do czego służy mina kotwiczna?

Ty p m iny m orskiej stosowany powszechnie od końca XIX w.
do końca II wojny światowej. Mina kotwiczna jest
przy kładem miny kontaktowej, czy li miny, która wybuchała
na skutek kontaktu z okrętem. Mina kotwiczna miała dodatnią
pły walność i aby ustawić ją pod wodą musiała być
wy posażona w kotwicę (obciążenie) oraz linę (minlinę), która
utrzy my wała minę na zadanej głębokości. Typowa mina
kotwiczna by ła kształtu kulistego lub owalnego, wy posażona
w szereg zapalników wy stających na górnej powierzchni.
Uderzenie okrętu w zapalnik powodowało eksplozję miny . Na
czas transportu i przed postawianiem na zapalniki zakładane
by ły tuleje ochronne zabezpieczające przed zgnieceniem
zapalnika. Zabezpieczenia by ły zwalniane przez zwalniacz
cukrowy , kiedy po wrzuceniu do wody (postawieniu miny )

cukier się rozpuszczał.

16.

Co to są pawęże?

Duże, ciężkie tarcze, z możliwością ich postawienia, do
osłony kuszników podczas oblężenia. Często uży wana przez

konnicę na ziemiach słowiańskich.

17.

Co to jest serpentyna?



Niezdobiona szabla ubogiego szlachcica, silnie
zakrzy wiona.



Działo małokalibrowe z XVI wieku.

18.

Co to jest kartacz?

Pocisk arty lery jski składający się z lekkiej obudowy
wy pełnionej kulisty mi lotkami o niewielkiej średnicy.
Kartacze są stosowane do zwalczania siły żywej na
niewielkich (do 300 m ) odległościach. Kilka m niej szy ch kul w
cienkim worku, który rozpadał się podczas wy lotu, zadając

lepsze obrażenia sile ży wej.

19.

Co to są dromony?

Staroży tne okręty wiosłowo-żaglowe. Uzbrojone w taran,
balisty i katapulty.

20.

Co to jest haubica?

Działo kalibru od około 75 mm wzwy ż, o krótkiej lufie (od 10
do 30 kalibrów) i małej prędkości początkowej pocisku,
przeznaczone głównie do strzelania stromotorowego.
Stosowana przede wszy stkim do prowadzenia ognia do celów
ukry ty ch (znajdujących się w ukry ciu) lub zakry tych (za
przeszkodami). Dzięki zastosowaniu zmienny ch ładunków
miotający ch jest możliwe dokonanie zmiany stromości toru
lotu pocisku i donośności strzelania przy ty m samym (stałym)

kącie podniesienia.

21.

Jak działa foglerz?

Pry mity wne, małe działo odtylcowe, służące do obrony
m urów/zam ków. Większa szy bkostrzelność niż
standardowego działa (można by ło na raz przygotować 5
'paczek' nabojowy ch i po kolei ładować do lufy). Nie
potrafiono dobrze uszczelnić, co wy datnie zmniejszało zasięg
pocisku.

22.

Jak działa działo bezodrzutowe?

Działo, w który m nie wy stępuje zjawisko odrzutu, gdy ż część
gazów prochowy ch powstałych przy strzale wylatuje do tyłu
poprzez specj alne dy sze lub otwory umieszczone w zam ku

działa.

23.

Jak działa kartaczownica?

Ładowane odprzodowo działo strzelające siekańcami i
kartaczam i. Strzelec poruszał korbą lub czy m ś podobny m
nadając kartaczownicy strzelność, pociski opadały z pionowo
ustawionego magazy nku do lufy pod wpływem siły
grawitacj i.

24.

Jak działał moździerz?

Pocisk wrzuca się do lufy, a następnie iglica znajdująca się na
spodzie moździerza zbija spłonkę pocisku, co powoduje
wy buch i wy rzucenie pocisku z lufy. Kąt podniesienia lufy,

około 60-80°

25.

Na jakiej zasadzie działa ładunek kumulacyjny i

do czego się go używa?

To rodzaj ładunku wy buchowego stosowanego w głowicach
boj owy ch pocisków, granatach i minach. Po trafieniu w cel,
eksplozja ładunku formuje z wkładki cienki strumień metalu,
poruszający się z dużą prędkością. Stosowany jest do
przebijania pancerzy, jako ładunek o skumulowanej dużej sile
działania na małą powierzchnię. Głębokość penetracji litego
pancerza stalowego wy nosi około 10 średnic ładunku
kum ulacy j nego.

26.

Kiedy powstała i jak działa torpeda?

1866

rok. Rodzaj broni podwodnej , poruszaj ący się pod wodą

za pomocą własnego napędu pocisk, służący do niszczenia za
pomocą wbudowanego ładunku wy buchowego jednostek
nawodny ch lub podwodny ch przeciwnika.

27.

Do czego służył kontrtorpedowiec?

Do zwalczania torpedowców, jako eskorta (przeciw łodziom
podwodny m ), j ako statki zwiadowcze.

28.

Jakie może być militarne użycie balonów?

Obserwacja, ochrona ważnych celów, zrzut bomb, kierowanie

ogniem arty lerii, stacje przekaźnikowe.

29.

Różnica między katapultą a frondibolą.



Katapulta wy korzy stuje energię spręży stości
materiału, z jakiego by ła zrobiona (maszyna
neurobalisty czna)



Frondibola (trebusz) wy korzy stuj e
przeciwwagę wy niesioną na jakąś wysokość.
(barobalisty czna)

30.

Różnica miedzy muszkietem a karabinem
Mausera.



Muszkiet ładowany by ł odprzodowo, pociski
by ły nie-zintegrowane (osobno proch, osobno
pocisk). Kaliber 17-25 m m . Uży wany pod
koniec XV w.



Karabin Mausera był ładowany odtylcowo,
naboj e scalone kalibru 11 m m. Zamek
czterotaktowy (otwórz, wy rzuć łuskę, wsadź
pocisk, zam knij ). Karabin nadal
jednostrzałowy (bez magazy nka), jednak

szy bszy niż muszkiet.

31.

Różnice między moździerzem a armatą.

Moździerz strzela lobem (kąt 60-80 stopni) a armata
prawie płasko. Moździerz ma bardzo krótką lufę,
natomiast armata bardzo długą. Inny jest sposób

strzału.

32.

Różnice miedzy balistą a katapultą.

Zarówno katapulta i balista wy korzy stują energię
spręży stości materiału z jakiego jest zrobiona. W
katapulcie jest jedna wiązka ży ł, a w baliście dwie.
Zasadniczą różnicą jest to, że balista strzela
stosunkowo płaskotorowo w porównaniu do katapulty,

która wy rzuca pocisk wy soko w górę.

33.

Różnice w systemach Maxima i Gatlinga.

Karabin Gatlinga to pierwsza tego ty pu konstrukcj a,
posiadał korbę do obracania i jednoczesnego
ładowania luf karabinu. Szy bkostrzelność dochodziła
do 400/m in.

Karabin Maxima przewyższał Karabin Gatlinga
wy korzy stując odrzut lufy do automatyzacji obsługi
karabinu(zamiast korby ). Dzięki temu można by ło
uzy skać wy ższą szy bkostrzelność (do 600/min).

34.

Rodzaje broni miotającej?

Broń palna, łuki, kusze, machiny miotające, proca.

35.

Rodzaje maszyn miotających.



neurobalisty czna - wy korzy stanie sprężystości
materiału uży tego do budowy urządzeń
miotający ch;



barobalisty czna - wy korzy stanie dźwigni i siły

odśrodkowej;



palna - wy korzy stanie siły wybuchu gazów
prochowy ch;



pneum aty czna - wykorzy stanie energii
sprężony ch gazów.

36.

Rodzaje broni artyleryjskiej.

Arty leria polowa, lekka, ciężka, najcięższa, dalekonośna,

przeciwlotnicza, przeciwpancerna, nadbrzeżna, forteczna.

37.

Rodzaje pojazdów bojowych.

Słonie bojowe, tarany, wieże oblężnicze, rydwany, pojazdy
pancerne.

38.

Rodzaje pojazdów pancernych.

Sam ochody pancerne, tankietki (lekkie czołgi rozpoznawcze),
czołgi, ciągniki arty lery jskie, transportery opancerzone, działa

samobieżne.

39.

Rodzaje napędów statków (od starożytności).

Statki wiosłowe (wiosła), żaglowce (energia wiatru), statki o
napędzie mechaniczny m (silniki i turbiny ; napęd: łopatkowy,

śrubowy, strumieniowy )

40.

Rodzaje broni drzewcowej.

Widły, cepy, buzdy gany, topory, berdysze, kosy, gizarmy,
glewie, halabardy, oszczepy, dziry ty, włócznie, piki, rohaty ny,
kopie, lance, cepy, morgensterny, młoty boj owe (w ty m
nadziaki), dzidy (oraz późniejsze sułnice i party zany), spisy,
szpontony.

41.

Rodzaje broni strzeleckiej.

Pistolety, karabinki, karabiny, maszy nowe, broń pomocnicza
(granatniki nasadowe, rusznice).

Indy widualna / zespołowa.

42.

Podział broni białej.



broń obuchowa, np. maczuga



broń sieczna, np. szabla



broń tnąca, np. miecz



broń kłująca, np. włócznia



broń tnąco-kłująca, np. halabarda

43.

Podział broni palnej.



ze względu na kaliber;



ze względu na rodzaj lufy : gładkolufowe /
bruzdowane / gwintowane / poligonalne /
długolufowe / krótkolufowe;



ze względu na ciężar: ciężka / lekka.

44.

Kto, gdzie i kiedy użył okrętów pancernych?

1862 rok, bitwa pod Ham pton Roads, Am erykanie.

45.

Kto, gdzie i kiedy po raz pierwszy bojowo użył

samolotów?

1905 rok, podczas m anewrów pod Toul, Francuzi.

1911 rok, Libia.

46.

Kto, gdzie i kiedy użył po raz pierwszy pociągów
pancernych?

1862 rok, USA, woj na secesyjna, Amerykanie. Pociąg
Marrim ac.

1846 rok, pod Wiedniem , Austriacy. Platforma opancerzona.

47.

Kto, gdzie i kiedy użył po raz pierwszy okrętów
podwodnych?

1776 rok, USA, Zatoka Nowoj orska. David Bushnell -
jednoosobowy okręt "Turtle" o napędzie mięśniowy m

wy konał pierwszy atak na okręt wroga.

48.

Kto, gdzie i kiedy pierwszy raz użył kuszy?

Sarakuzańczy cy III wiek p.n.e

49.

Kto, gdzie i kiedy użył po raz pierwszy czołgów.

1916 rok, bitwa pod Sommą, Bry tyjczycy. Nazywały się Mark
I. Nie szło Bry ty jczy kom najlepiej, więc wprowadzili czołgi,
Niemcy się przerazili, ale szy bko zorientowali się, że czołg da
się zniszczy ć armatą. Uży to 49 czołgów jako wsparcie
piechoty a ty lko 18 przy dało się w walce. Reszta się zakopała

albo zepsuła.

50.

Kto, gdzie i kiedy zapoczątkował komunikację

radiową?

1901 rok, audy cj a przez Atlantyk, Guglielm o Marconi. W
czasie pierwszej wojny światowej już na masową skalę
wszy scy.

51.

Kto i kiedy pierwszy raz użył kuszy?

Kusza wy korzy sty wana jest od przy najmniej dwóch tysięcy

lat. Stosowano ją w armii rzy mskiej.

Inne definicj e:

pięściak - kamień do bicia, trzy many w pięści

miecz - głowica, trzon, j elec, strudzina, głowica

zbroje - kolczugi, zbroj e pły towe, zbroj e łuskowe, teraz
kevlarowe

broń miotająca - proce, atlatl (miotacz oszczepów), łuk,
kusza

nagar - żarzy się po strzale

przodek artyleryjski - wóz ciągnięty z arm atą, w środku,
proch i lonty

efekt Shrapnela - pocisk rozry wa się na małe kawałeczki

radar - Wielka Bry tania, 1939r.

bombardella - pierwsza broń strzelecka, na kulki kam ienne

karakol - form acja strzelecka, 1 szereg strzela i idzie do ty łu

bandolier - pas z buteleczkam i na proch

prochowica - służy do podsy py wania panewki

kołowe mechanizmy zapłonowe - nakręcane na krzemień

garłacz (muszkieton) - na siekany ołów, można strzelać
granatam i

helepolis - wieża oblężnicza, 4000 osób

tabory husyckie - ruchom e warowne obozy z wozów

ułożony ch w okrąg

kanonierki - m ałe okręty, m ało dział i zapasów

trały - liny przy czepione do statku i 2 boi, do odminowy wana

torpedy hiperkawitacyjne - bąbelek gazu przed torpedą,
400km /h